👈توضیح و تفسیر: 💥گسترش دامنه حقوق 💥 💢امام(عليه السلام) در آغاز خطبه ياران خود را به اتحاد و انضباط از طريق بيان حقّش بر امّت دعوت مى کند و به مسئله مهمى در باب حکومت اسلامى اشاره مى کند که در واقع با همه حکومتها متفاوت است. 💢 حکومت اسلامى در واقع مرکّب از دو حق متقابل است: حق زمامداران بر مردم و حق مردم بر زمامداران که هر دو سنگين و پرمسئوليت است.اما #دونکته مهم 1⃣ نخست اينکه همه انسانها با واژه حق آشنا هستند و هر کس دم از طرفدارى حق مى زند و براى حفظ منافع خود زير چتر اين واژه قرار مى گيرد، در حالى که هنگام عمل، براى اداى حقوق ديگران بسيار سخت گير است، گويى حق را يک طرفه مى داند، 2⃣ نکته دوم امام(عليه السلام) مى فرمايد که در هيچ مورد حق يک جانبه وجود ندارد; در همه جا بدون استثنا اگر حقّى براى کسى قرار داده شود طرف مقابل نيز حقّى بر او پيدا مى کند; 🤔مثلا استاد بر شاگرد خود حق دارد، زيرا او را تعليم داده و تربيت آموخته است. به يقين شاگرد نيز بر استاد حق دارد، زيرا هنگامى که فکر و عمر و جوانى خويش را در اختيار استاد قرار مى دهد بايد در تعليم و تربيت او بکوشد و چيزى فروگذار نکند. 🤔اگر طلبکار حقّى بر بدهکار دارد که بايد آن را به موقع ادا کند، بدهکار نيز حق متقابلى دارد و آن اينکه اگر توان پرداخت را نداشته باشد به او مهلت دهد (وَإِنْ کَانَ ذُو عُسْرَة فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَة). 🤔اگر مردان حقوق متعددى بر همسران خود دارند زنان آنها نيز حقوق بسيارى بر گردن شوهران دارند (وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ). 💢 امام(عليه السلام) به حق خداوند بر بندگان اشاره مى کند که حتى اين حق نيز يک طرفه نيست، 💢گرچه تعبير حق عباد بر خدا از جهاتى نامتناسب است; ولى به هر حال اين حق در لباس #تفضّل در اينجا خود را نشان مى هد 👈 از يک سو قدرت خداوند ايجاب مى کند که بندگان خود را تنها نگذارد و به يارى آنها در همه زمينه ها عنايت کند 👈و از سوى ديگر عدالتش موجب مى شود کمترين ظلم و ستمى نه در جهان تشريع و نه در جهان تکوين بر کسى وارد نشود، بنابراين، حساب خداوند از حساب بندگان جداست; 💢بندگان بر اثر عجز و ناتوانى و يا نيازهايى که آنها را به ترک عدالت وا مى دارد ممکن است حقوق ديگران را رعايت نکنند; #امّا قادر مطلق و عادل على الاطلاق، چگونه ممکن است راضى به ضايع شدن حقوق بندگانش شود؟! 💢 به بیان دیگر خداوند در برابر حقّى که بر بندگان دارد حقّى براى بندگان بر خويش قائل است، هر چند اين حق، جنبه تفضّل دارد بى آنکه بندگان از خداوند طلبکار باشند، زيرا در برابر آن همه #نعمتهايى که او به بندگان ارزانى داشته هر قدر #اطاعت و عبادتش کنند بخش اندکى از #شکر آن را ادا نخواهند کرد و اين حق از باب #تفضّل است; نه استحقاق و طلبکار بودن. http://eitaa.com/joinchat/1114374154C3a90a19db7 ای خدا ممنونتیم