⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت71
🔹 نسبت بین عقل و سخن
💠 امیرالمؤمنین (علیه السلام) در حکمت ۷۱ نهجالبلاغه میفرمایند: «إِذَا تَمَّ الْعَقْلُ نَقَصَ الْكَلَامُ » ؛
" هنگامی که عقل تامّ و کامل شود، سخن کوتاه و کم میشود. "
🔰 موضوع این حکمت همانطور که روشن است، نسبت بین عقل و سخن است. عقل وسیلهٔ سنجش هر عملی، قبل از عمل است.
🔻 لذا در نهجالبلاغه توصیه شده است که انسان باید مواظب باشد که چه میگوید؛ مولا علی(علیهالسلام) در خطبه ۱۷۶ نهجالبلاغه، عباراتی دارند که بخشی از آنها را محضر شما میخوانم؛
🔻 ایشان میفرمایند:
" انسان باید زبانش را حفظ کند؛ زیرا همانا این زبان سرکش، صاحب خود را به هلاکت میاندازد. به خدا سوگند پرهیزکاری را ندیده ام که تقوا برای او سودمند باشد، مگر آنکه زبان خویش را حفظ کرده و همانا زبان مؤمن در پس قلب او و قلب منافق در پس زبان اوست؛زیرا مؤمن هرگاه بخواهد سخنی گوید، نخست میاندیشد؛ اگر نیک بود اظهار می دارد و چنانچه ناپسند بود پنهانش میکند؛ درحالیکه منافق آنچه را بر زبانش میآید، میگوید و نمیداند چه به سود او و چه حرفی به ضرر اوست. "
🔻 پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:
" ایمان بنده ای استوار نگردد، مگر دل او استوار شود و دل او استوار نمی شود، تا زبان استوار گردد."
🔻مولا علی(علیهالسلام) از همین جهت معتقدند که زبان و سخن، یکی از اعمال انسان است؛
🔻 لذا در حکمت ۳۴۹ میفرمایند:
" هرکس بداند که سخنش، از مصادیق عمل او محسوب می شود، سخنش کم میشود مگر در چیزی که برای او مفید باشد. "
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱
@nahjol_balagh
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
#حکمت72
💢الدَّهْرُ يُخْلِقُ الْأَبْدَانَ وَ يُجَدِّدُ الْآمَالَ وَ يُقَرِّبُ الْمَنِيَّةَ وَ يُبَاعِدُ الْأُمْنِيَّةَ؛ مَنْ ظَفِرَ بِهِ نَصِبَ وَ مَنْ فَاتَهُ تَعِبَ»
💠دنیا بدن ها را فرسوده ولی آرزوها را تازه می کند، مرگ را نزدیک ولی خواسته ها را دور و دراز می سازد ، کسی که به آن دست یابد ، خسته می شود و کسی که به آن نرسد رنج می برد.
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
@nahjol_balagh
╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت72
🔹 شناخت چهره فریبنده دنیا
🔰 در حکمت ۷۲ می خوانیم :
💠 «الدَّهْرُ يُخْلِقُ الْأَبْدَانَ وَ يُجَدِّدُ الْآمَالَ وَ يُقَرِّبُ الْمَنِيَّةَ وَ يُبَاعِدُ الْأُمْنِيَّةَ؛ مَنْ ظَفِرَ بِهِ نَصِبَ وَ مَنْ فَاتَهُ تَعِبَ»
یعنی ؛ " دنیا بدن ها را فرسوده ولی آرزوها را تازه می کند، مرگ را نزدیک ولی خواسته ها را دور و دراز می سازد ، کسی که به آن دست یابد ، خسته می شود و کسی که به آن نرسد رنج می برد. "
🔻 همچنان که دقت فرمودید، موضوع این حکمت شناخت چهره خطرناک ، فریبنده و آسیب زنندهٔ دنیایی است که فنا در ذات آن قرار دارد.
🔻مولا علی (علیه السلام) ، در همین رابطه در خطبهٔ ۱۱۴ نهج البلاغه ، اینگونه به ما هشدار می دهند که دنیا چگونه است؟ می فرمایند : " آری همانا دنيا خانه نابود شدن، رنج بردن از دگرگونی ها و عبرت گرفتن است، از نشانه نابودی آنکه روزگار کمان خود را به زِه کرده، تيرش به خطا نمی رود و زخمش بهبودی ندارد؛ زنده را با تير مرگ هدف قرار می دهد و تندرست را با بيماری از پا در می آورد و نجات يافته را به هلاکت می کشاند."
🔻مولا علی (علیه السلام) باتوجه به این چهرهٔ مخفی و خطرناک و فریبنده دنیاست، که به فرزند عزیزشان امام حسن (علیهالسلام)، در بند دوم از نامه ۳۱ اینگونه مینویسند: " با بررسی تحوّلات ناگوار دنیا، به او (یعنی به قلب) آگاهی بخش و از دگرگونی روزگار و زشتی های گردش شب و روز او را بترسان، تاریخ گذشتگان را بر او بنما و آنچه بر سر پیشینیان آمده است به یادش آور. "
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━
@nahjol_balagh
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
#حکمت73
💢 مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً، [فَعَلَيْهِ أَنْ يَبْدَأَ] فَلْيَبْدَأْ بِتَعْلِيمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِيمِ غَيْرِهِ؛ وَ لْيَكُنْ تَأْدِيبُهُ بِسِيرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِيبِهِ بِلِسَانِهِ؛ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُهَا، أَحَقُّ بِالْإِجْلَالِ مِنْ مُعَلِّمِ النَّاسِ وَ مُؤَدِّبِهِمْ.
💠كسی كه خود را رهبر مردم قرار داد، بايد پيش از آنكه به تعليم ديگران پردازد، خود را بسازد و پيش از آنكه به گفتار تربيت كند با كردار تعليم دهد، زيرا آن كس كه خود را تعليم دهد و ادب كند سزاوارتر به تعظيم است از آنكه ديگری را تعليم دهد و ادب بياموزد.
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
@nahjol_balagh
╭═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت73
🔹ادب معلّمی
💠 مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً فَلْيَبْدَأْ بِتَعْلِيمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِيمِ غَيْرِهِ وَ لْيَكُنْ تَأْدِيبُهُ بِسِيرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِيبِهِ بِلِسَانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُهَا أَحَقُّ بِالْإِجْلَالِ مِنْ مُعَلِّمِ النَّاسِ وَ مُؤَدِّبِهِمْ
⚜ در حکمت ۷۳ امیرالمؤمنین (عليهالسلام) میفرمایند:
" کسی که خود را رهبر و پیشوای مردم قرار میدهد، باید پیش از آنکه به تعلیم دیگران بپردازد، خودش را بسازد و پیش از آنکه با گفتارش تربیت کند، با کردارش تربیت کند؛ زیرا کسی که خودش را تعلیم میدهد و تربیت میکند، بیشتر از کسی که دیگران را تعلیم میدهد و تربیت میکند، شایسته تکریم است."
🔻 امیرالمؤمنین(عليهالسلام) در همین رابطه، در نقطه مقابل، کسی را که دیگران را ارشاد میکند و خودش در غفلت است، برای هدایت دیگران سخنان زیبا میگوید و خودش در ضلالت است را در حکمت ۱۵۰ معرفی میفرماید؛ آنجا میفرمایند که:
" مانند کسی مباش که بدون عمل صالح، به آخرت امیدوار است؛ توبه را با آرزوهای طول و دراز به تأخیر میاندازد؛ در دنیا مانند زاهدان سخن میگوید، ولی در رفتار مانند دنیا پرستان است؛ اگر نعمت ها به او برسد، سیر نمیشود و در محرومیت قناعت ندارد؛(در ادامه میفرمایند که:) دیگران را پرهیز میدهد، ولی خودش پروا ندارد؛ به فرمانبرداری خدا امر میکند، ولی خودش مطیع نیست؛ نیکوکاران را دوست دارد ولی رفتارشان را ندارد و گناهکاران را دشمن میدارد، ولی خودش یکی از گناهکاران است. (در ادامه باز دوباره علی علیهالسلام اینگونه میفرمایند که:) چنین آدمی برای دیگران که گناه کمتر از او دارند، نگران است و بیش از آنچه که عمل کرده، امیدوار؛ اگر بی نیاز گردد، مست و مغرور می شود و اگر تهی دست گردد، مأیوس و سست. "
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
━═✼❆🍃🌹🍃❆✼═━
@nahjol_balagh
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
#حکمت74
💢 نَفَسُ الْمَرْءِ، خُطَاهُ إِلَى أَجَلِهِ.
💠 انسان با هر نفسی كه می كشد، قدمی به سوی مرگ نزدیک می شود.
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
@nahjol_balagh
═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت74
🔹ضرورت یاد مرگ
💠 امیرالمؤمنین (علیه السلام) در حکمت ۷۴ میفرمایند: «نَفَسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَى أَجَلِهِ » ؛
" نفس کشیدن انسان در واقع، نزدیک شدن قدم به قدم به اجل و مرگ است. "
🔻 در ماجرای أجل، نکات جالبی در نهجالبلاغه است که یکی از مهم ترین آنها، مخفی بودن اجل است؛ آنچه که مهم است، این است که انسان بالاخره یک أمَد و زمان مشخصی از علم خدا برای سفر از دنیا و مرگ دارد. پنهان بودن این زمان مرگ، عاملی میشود برای اینکه انسان هر لحظه را، آن لحظهٔ پایانی بداند و با تمام توان و توجه و اخلاص و طهارت، کار بکند و تلاش بکند که پاک از دنیا برود و توشه خودش را ببرد؛
🔻 لذا حضرت علی(علیهالسلام) در خطبه ۱۴۹ نهجالبلاغه میفرماید:
« أَيُّهَا النَّاسُ كُلُّ امْرِئٍ لَاقٍ مَا يَفِرُّ مِنْهُ فِي فِرَارِهِ الْأَجَلُ مَسَاقُ النَّفْسِ» ؛
" ای مردم! هر انسانی از مرگی که از آن میترسد و فرار میکند، بالاخره آن را ملاقات خواهد کرد؛ به خاطر اینکه اجل، سرآمد زندگی است و نفس انسان را تعقیب میکند. "
🔻 همچنین مولا علی (علیهالسلام) ، در نامه ۷۲ این حقیقت را بیان میکنند که ما نمیتوانیم از اجل خودمان جلو بزنیم؛ آنچنان که در قرآن کریم خدا فرمود:
« لاَیستَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ یسْتَقْدِمُونَ » ؛
" لحظه ای نمیشود أجل را جلو یا عقب انداخت."
🔻 در نامه ۷۲ میفرماید: «فَإِنَّكَ لَسْتَ بِسَابِقٍ أَجَلَكَ »؛
" تو نمیتوانی جلو بزنی از اجل و زمان مرگی که خدا معیّن کرده است. "
🔻و در حکمت ۳۰۶ فلسفه این اجل را، و اینکه اجل پنهان است، در سه کلمه اینگونه بیان میفرمایند:
«كَفَى بِالْأَجَلِ حَارِساً » ؛
" برای نگهداری انسان از گناه و لغزش، همین اجل کافیست. "(یعنی اگر کسی فقط به اینکه اجلی دارد و از دنیا زمانی خواهد رفت و اینکه آن زمان هیچ مشخص نیست برای انسان توجه کند، هر لحظه خودش را نگه میدارد از گناه و معصیت.)
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═
@nahjol_balagh
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
#حکمت75
💢كُلُّ مَعْدُودٍ مُنْقَضٍ، وَ كُلُّ مُتَوَقَّعٍ آتٍ.
💠هر چيز كه شمردنی است پايان مي پذيرد و هرچه را كه انتظار می كشيدی، خواهد رسید.
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
@nahjol_balagh
━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت75
🔹 توجّه به فناپذیری دنیا
💠 امیرالمؤمنین (علیه السلام) در حکمت ۷۵ میفرمایند: «كُلُّ مَعْدُودٍ مُنْقَضٍ وَ كُلُّ مُتَوَقَّعٍ آتٍ »
" هر چیزی که قابل شمردن باشد، پایان میپذیرد و هر چیزی که توقّع آن را داری میرسد. "
🔻در واقع در قالب دو عبارت کنایی، حضرت ؛
1⃣ هم فناپذیری و پایان پذیری عمر و فرصت حضور در دنیا را بیان میفرمایند ؛
2⃣ و هم حقیقت مرگ را و رسیدن مرگ را متذکّر میشوند.
🔻 دو واقعیتی است که در نهجالبلاغه، با الحان مختلف، بیان های متفاوت، دائماً متذکر شده اند حضرت؛ اگر دلی، قلبی، سالم باشد و تذکر پذیر باشد.
یعنی اینکه عمرت دارد تمام میشود و اینکه مرگت دارد میرسد.
🔻مثلاً حضرت در حکمت ۳۱ نهجالبلاغه که ارکان ایمان را بیان میکنند ؛ در رکن اول که صبر است، چهار شعبه قائل هستند:
🔸۱. یکی شوق بهشت است،
🔸۲. دوم ترس از جهنم است،
🔸۳. سوم زهد نسبت به دنیاست
🔸۴. و چهارم ترقّب و توقع مرگ است.
🔻درباره توقع مرگ میفرمایند:
" کسی که توقع مرگ داشته باشد(یعنی بداند که بالاخره مرگ واقع خواهد شد) و منتظر مرگ باشد، در انجام حسنات و خوبی ها، شتاب میکند. "
🔻درباره قابل شمارش بودن و پایان پذیری فرصت عمر هم در حکمت ۷۴ خواندیم؛ فرمود:
" (هر نفسی که میکشی، یک قدم به اجل نزدیک میشوی.) هر نفسی انسان را یک قدم به مرگ و أجل به قبر نزدیک میکند. "
🔻 یا در حکمت های نهج البلاغه فرمود:
" وقتی که تو به سمت مرگ میروی و مرگ هم دارد به سمت تو میآید، پس ملاقات با مرگ چقدر نزدیک خواهد بود. "
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━
@nahjol_balagh
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
#حکمت76
💢إِنَّ الاُْمُورَ إِذَا اشْتَبَهَتْ اعْتُبِرَ آخِرُهَا بِأَوَّلِهَا
💠حوادث اگر مانند يكديگر بودند، آخرين را با آغازين مقايسه و ارزيابی می كنند.
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
@nahjol_balagh
༻♦️📖♦️༺
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت76
📔سالى كه نكوست...:
♦️امام(علیه السلام) در اینجا درس مهمى مى دهد که براى همه مدیران، بلکه همه رهروان راه حق کارگشاست. مى فرماید: «هنگامى که کارها مشتبه شوند (و آینده روشن نباشد) آخرشان را باید به اولشان سنجید»; (إِنَّ الاُْمُورَ إِذَا اشْتَبَهَتْ اعْتُبِرَ آخِرُهَا بِأَوَّلِهَا).
اشاره به این که همیشه آغاز و انجام کارها با یکدیگر پیوند ناگسستنى دارند و در واقع شبیه علت و معلول اند، بنابراین اگر ما در چگونگى پایان کارى شک و تردید داشتیم باید ببینیم آغازش چگونه بوده است; هرگاه در مسیر صحیح بوده عاقبت آن نیز چنین است و مطابق ضرب المثل فارسى: «سالى که نکوست از بهارش پیداست» و اگر آغاز آن در مسیر نادرستى قرار گرفته باید بدانیم که عاقبت آن نیز نادرست و خطرناک است و به گفته معروف:
خشت اول چون نهد معمار کج *
تا ثریا مى رود دیوار کج!
این سخن پیام دیگرى نیز دارد و آن این که اگر مى خواهیم نتیجه هاى خوب و پربار از کارهاى خودمان بگیریم باید در آغاز مراقب زیربناهاى آن باشیم.
تفاوت بناى مسجد قبا و مسجد ضرار در همین امر است که اولى به مصداق (لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى)(توبه، آیه 108) پایه صحیحى داشت و سرانجام به مضمون (فیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا)(توبه، آیه 108) عبادتگاه مؤمنان شد و مسجد ضرار که پایه آن بر اساس نفاق و کفر و شرک و تفرقه میان مؤمنان بنا شده بود عاقبتش این بود که به دستور پیغمبر طعمه حریق شود.
قریب این معنا در عهدنامه مالک اشتر نیز آمده است آنجا که امام مى فرماید: «اسْتَدِلَّ عَلَى مَا لَمْ یَکُنْ بِمَا قَدْ کَانَ، فَإِنَّ الاُْمُورَ أَشْبَاهٌ; «با آنچه در گذشته واقع شده است نسبت به آنچه واقع نشده استدلال کن، زیرا امور جهان شبیه به یکدیگرند»
╰❁⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼❁╯
@nahjol_balagh