#حكمت٦
#خودپسندى
📌امام(علیه السلام) در آخرین نکته مى فرماید:
✨و مَن رَضِی عَن نَفْسِه کَثُر السَّاخِط عَلَیْه✨
💠 «آن کس که از خود راضى باشد افراد خشمگین بر او بسیار خواهند بود»
✍🏻 فرمايش امام اشاره به يكى از صفات زشت انسانى به نام عُجب يا همان خودپسندى و از خود راضى بودن است
✔️خودپسندی صفتى است که سبب می شود افراد کمالات داشته یا نداشته خود را بزرگ شمارند و خود را بدون عیب و بی نیاز از دیگران بدانند یا مدام مشغول تعریف از خود باشند؛
💢در حالی که اميرالمومنين (ع) مى فرمايد:
(أَقْبَحُ الصِّدْقِ ثَنَاءُ الرَّجُلِ عَلَى نَفْسِه؛ زشتترين راستى، ثناگويى مرد از خويشتن است).
📚 غررالحکم، حکمت 1181.
💢يا در جاى ديگر خودپسندی را، عین نادانی مى داندو مى فرمايد:
✨ (الْعُجْبُ رَأْسُ الْحَمَاقَة؛ عُجب سرآمد نادانی است).✨
📚 غررالحکم، حکمت 5090
🔹در اين حكمت حضرت به يكى از آثار عجب اشاره مى كنند و آن اينكه انسان از خودراضى ، ديگران را عصبانى مى كند.
دلیل آن روشن است، زیرا انسان از خود راضى ، انتظار دارد دیگران براى او احترام زيادى قائل شوند،
همه به او سلام کنند،
در مجالس، صدر مجلس را به او اختصاص دهند،
روى حرف او سخنى نگویند
و مدام زبان به مدح و ثنایش بگشایند. ..
زمانى که این احترامات را نمى بیند و مردم او را در جایگاه اصلى اش مى شناسند نه آنچه خودش ادعا دارد
نسبت به مردم بدبین مى شود و زبان به بدگویى مى گشاید و بى اعتنایى پیشه مى کند و همین امر مردم را به او خشمگین مى سازد.
🔴 آثار خودپسندی
✔️خودپسندی منشأ کبر است
تكبّر (خود برتربينى) با عجب (خود بزرگ بينى) تفاوت دارد،
در عجب هيچ گونه مقايسه اى با ديگرى نمى شود، بلكه انسان به خاطر علم يا ثروت يا قدرت و يا حتّى عبادت، خود را بزرگ مى بيند، ولى در تكبّر حتماً خود را با ديگرى مقايسه مى كند و برتر از او مى بيند. فراموش نكنيم كه « کبر » نیز منشأ بسیاری از رذایل اخلاقی دیگر خواهد بود .
✔️تباه کردن اعمال نیک؛
💢از پیامبر(ص) نقل شده که عجب اعمال ۷۰ ساله انسان را از بین میبرد.
📚نهجالفصاحه، ص۲۸۵.
💢در روایتی که از امام صادق نقل شده؛
دو نفر فاسق و عابد وارد مسجد شدند اما هنگامی که از مسجد بیرون میآمدند، فرد فاسق، عابد و عابد فاسق شده بود زیرا عابد در مسجد دچار عجب شده بود و به عبادت خود مینازید، اما فاسق در فکر توبه بود و استغفار میکرد.
📚کافی، ج۲، ص۳۱۴.
✔️ یکی از آثار خودپسندی آن است که فرد، گناهان خویش را کوچک می شمارد، بلکه خویشتن را از هرگونه گناه و پلیدی پاک و پاکیزه می داند. در واقع، عجب و خودخواهی نمی گذارد که بدی های خود را ببیند و ازاین رو، در پی استغفار و پوزش خواهی بر نمی آید. نیز چنین شخصی خود را میان مردم، انسانی خوب و بلندمرتبه می پندارد.
✔️اثر دیگر اینکه عجب، آتش دشمنی و کینه توزی را در فرد خودخواه می افروزد. از امیرالمؤمنین علی علیه السلام نقل شده است:
«ثَمَرةُ العُجبِ البَغضاهُ؛ میوه خودپسندی، دشمنی و کینه توزی است».
✔️از آثار دیگر خود پسندى این است که فرد را از هرگونه پیشرفت در زندگی و كمالات انسانى باز می دارد.
«گویند: اسب سواری به نهر آبی رسید، ولی هر چه اصرار کرد، اسب از آن نهر کوچک و کم عمیق عبور نکرد. مرد حکیمی رسید و گفت: آب نهر را به هم زنید تا گل آلود شود. این کار را کردند و اسب به راحتی عبور کرد. وقتی سرّ این کار را از آن مرد کارآزموده خواستند، گفت: هنگامی که آب صاف بود، اسب عکس خود را در آب می دید و می پنداشت خود اوست و حاضر نبود پا به روی خویش بگذارد و همین که آب گل آلود شد و خویش را فراموش کرد، به راحتی از آن گذشت».
🔴 از نظر عیسی (علیه السلام) احمق کیست؟
عيسى بن مريم (عليه السّلام، فرمود:
✨من بيماران را به اذن خدا شفا دادم، افراد كور و پيس را به يارى خداوند سالم گردانيدم و مردگان را به اذن خدا زنده كردم، ولى نتوانستم احمق را معالجه كنم. گفتند: يا روح اللَّه، احمق كدام است؟ فرمود: كسى كه از خود راضى مىباشد، به فكر و نيت خود عمل مىكند، به سخنان ديگران گوش نمىدهد، همه را به نفع خود مىداند و زيانى براى خود نمىداند، هميشه خود را محق جلوه مىدهد و براى ديگران حقى قائل نيست، اين را مىگويند احمق كه علاجى براى آن نیست. ✨
📚ایمان و کفر ج2، ص493.
(ترجمه ج64بحارالانوار، ترجمه عطاردی)
@nahjolbalaqhe1
═✼✼═✼═✼✼═
🖥 کانال علی(ع) راز نهج البلاغه
#حکمت ها