بسم الله #با_معارف_نهج، شماره48 🌾🌺💐🌺🍃 #مؤاخذه_آن_هم_به_خاطر_حرف_دیگران! «إِذَا زُكِّيَ أَحَدٌ مِنْهُمْ خَافَ مِمَّا يُقَالُ لَهُ فَيَقُولُ أَنَا أَعْلَمُ بِنَفْسِي مِنْ غَيْرِي وَ رَبِّي أَعْلَمُ بِي مِنِّي بِنَفْسِي اللَّهُمَّ لَا تُؤَاخِذْنِي بِمَا يَقُولُونَ وَ اجْعَلْنِي أَفْضَلَ مِمَّا يَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لِي مَا لَا يَعْلَمُون». #خطبه_متقین (هر گاه يكى از آنها (متقین) به پاکی ستوده شود از آن چه در بارهاش گفته شده در هراس مىافتد و مىگويد: من از ديگران نسبت به خود آگاه‌ترم و پروردگارم از من به من آگاهتر است. بار پروردگارا به خاطر آنچه [دیگران] در موردم می‌گویند، مؤاخذه‌ام مفرما و مرا از آنچه که دیگران می‌پندارند برتر قرار ده و گناهان مرا كه از آن بىخبرند، بيامرز.) #خطبه_193 ⁉️⁉️ در دعایی که بعد از ستایش شدن سفارش شده، سه چیز از خداوند خواسته می‌شود. یکی از آن سه چیز این است که «خدایا مرا به خاطر حرفی که دیگران می‌زنند مؤاخذه نکن». سوالی که وجود دارد این است که با توجه به آیه «لا تزرُ وازرةٌ وزرَ أخری» مگر ممکن است خداوند کسی را به خاطر ستایش دیگران مؤاخذه بکند؟ ⚡️در پاسخ به این پرسش باید توجه داشت که: 🔸در #نامه_53 حضرت فرموده‌اند فرد صالح را می‌توان از نیک‌نامی و ذکر جمیلی که خداوند برای او بر زبان بندگانش جاری کرده، شناسایی کرد (وَ إِنَّمَا يُسْتَدَلُّ عَلَى الصَّالِحِينَ بِمَا يُجْرِي اللَّهُ لَهُمْ عَلَى أَلْسُنِ عِبَادِه) در #دعای_کمیل نیز آمده است: «کَم مِن ثناءٍ جمیلٍ لستُ اهلاً له نَشَرتَه». مفهوم مشترکی که در نامه 53 ( يُجْرِي اللَّهُ) و دعای کمیل (نشرتَه) وجود دارد، این است #نیک‌_نامی و ذکر جمیل خود به خود بر سر زبانهای مردم نمی‌افتد بلکه این خداوند است که #ذکر_جمیل و نیک‌نامی را برای تو در بین بندگانش منتشر می‌کند. از سوی دیگر کاری که خداوند انجام بدهد، #نعمت است و نعمت مؤاخذه دارد (لتُسئلُنّ یومئذٍ عن النعیم) یعنی باید در #قیامت پاسخ دهی که از این نام نیکی که خداوند به تو داده بود، چه استفاده‌ای کردی؟ این امر درباره #گروه_‌های_مرجع مانند روحانیان، نخبگان، هنرمندان و ... شدت بیشتری دارد چون نعمت سنگینتری به آنان داده شده و مؤاخذه‌ی سنگینتری نیز در راه خواهد بود! #دعای_بعد_از_مدح_شدن ⇝❀ ⃟⃟ ⃟♥️ ⃟❀ ⃟♥️ ⃟♥️ ⃟✤ #کانال_نهج_البلاغه @nahjoolbalageh

بسم الله 🔵همام کیست و ماجرای #خطبه_متقین چیست؟ اطلاعات تاریخی ما درباره همّام زیاد نیست. اینقدر می‌دانیم که او فرزند عُبادة بن خُثَیم یعنی برادرزاده ربیع بن خثیم بود. بنابراین خواجه ربیع بن خثیم که در حوالی مشهد مدفون است عموی هَمام بوده است. #همام شخصی زاهد و دنیاگریز و از علاقمندان امیرالمؤمنین علیه السلام بوده و با یاران نزدیک امام مانند نوف بُکالی و جُندَب نیز معاشرت داشته است. یک روز امیرالمؤمنین علیه السلام که در راه مسجد و در میان تعدادی از یارانشان بودند، به گروهی برخورد کردند که به بیهوده‌گویی مشغول بودند. از آنها پرسیدند: شما کیستید؟ آنها گفتند: ما از شیعیان شما هستیم. امام فرمودند پس چرا نشانه‌های شیعگی در شما نیست؟ جندب و ربیع بن خثیم از حضرت پرسیدند که مگر نشانه‌های شیعیان شما چیست؟ حضرت پاسخ کوتاهی دادند و گذشتند. همام که عبادتگری سختکوش بود نیز در میان جمع بود و از امام پرسید: به همان خدایی که شما را کرامت داد، برای خودش برگزید و بر همگان برتری داد از شما می‌خواهم که اوصاف شیعیان خود را بازگو کنید. امام به همام نیز پاسخ کوتاهی دادند و گذشتند اما وقتی دیدند همام اصرار می‌کند لب به سخن گشودند و خطبه معروف به خطبه متقین را ایراد (بحار الانوار، ج 65 ص 192). در این خطبه امام علی علیه السلام با ارائه‌ی تصویری شورانگیز از اوصاف متّقین، جان همام را به پرواز درآوردند به طوری که وی با شنیدن سخن امام نقش بر زمین شد. دوستان همّام خودشان را به او رساندند اما هرچه تکانش دادند دیدند تکان نمی‌خورد و جان سپرده است! #خطبه_193 خواجه ربیع بغض کرد، گریست و به امیرالمؤمنین علیه السلام گفت: موعظه‌ات با برادرزاده‌ام چه کرد! کاش من به جای او بودم! آنگاه امیرالمؤمنین علیه السلام به ربیع فرمودند: موعظه‌های رسا و اثرگذار با مخاطبان آماده چنین می‌کنند! به خدا قسم خودم از اول بر جان او بیمناک بودم. امیرالمؤمنین علیه السلام خود بر او نماز خواند و در تشییع پیکرش نیز شرکت کرد(همان، ص 195 و 196) #زیبایی_تأثیری ↙️کانال #نهج_البلاغه(ادای حق کلام) 👇 ╔🌸🍃═════╗ http://eitaa.com/joinchat/2855665682Cc04673bf9f ╚═════🍃🌸

#خطبه_متقین 📌قسمت اول 🔰امیر المومنین علیه السلام در این خطبه به بيان فضايل و صفات برجسته پرهيزکاران پرداخته و سخن را با ذکر سه صفت برجسته آغاز مى کند، مى فرمايد : ☀️فَالْمُتَّقُونَ فِيهَا هُمْ أَهْلُ الْفَضَائِلِ، مَنْطِقُهُمُ الصَّوَابُ، وَ مَلْبَسُهُمُ الاِقْتِصَادُ، وَ مَشْيُهُمُ التَّوَاضُعُ 🔹«پرهيزکاران در اين دنيا صاحب فضايلى هستند: گفتارشان راست، لباسشان ميانه روى و راه رفتنشان تواضع و فروتنى است» ◀️جمله «مَنْطِقُهُمُ الصَّوَابُ» اشاره به نخستين گام در خودسازى و تربيت انسانهاست و آن اصلاح زبان است; زبانى که بيشترين گناهان کبيره با آن انجام مى شود و بهترين عبادات به وسيله آن صورت مى گيرد و اگر اصلاح شود، همه وجود انسان رو به صلاح مى رود و اگر فاسد شود، همه رو به ويرانى مى گذارند. ◀️تعبير به«وَ مَلْبَسُهُمُ الاِقْتِصَادُ» اگر در معناى حقيقى به کار رود، اشاره به همان لباس ظاهرى است که بايد نه اسراف و تبذير در آن باشد و نه سخت گيرى و خساست يعنى اعتدال و ميانه روى تمام زندگى آنان را در برگرفته و همچون لباسى است بر قامت آنان ◀️ «مَشْيُهُمُ التَّوَاضُعُ» تنها اشاره به راه رفتن ظاهرى نيست، زيرا راه رفتن متواضعانه هر چند کار خوبى است اما در رديف نخستين صفات برجسته پرهيزکاران قرار نمى گيرد; ولى هرگاه اشاره به معناى وسيع مشى باشد مفهومش اين است که همه رفتارهاى آنها آميخته با تواضع است. 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝

#خطبه_متقین 📌قسمت دوم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام به بيان دو وصف ديگر پرهیزکاران پرداخته، مى فرمايد: ☀️غَضُّوا أَبْصَارَهُمْ عَمَّا حَرَّمَ اللّهُ عَلَيْهِمْ، وَ وَقَفَوا أَسْمَاعَهُمْ عَلَى الْعِلْمِ النَّافِعِ لَهُمْ 🔹«آنها چشمان خويش را از آنچه خداوند بر آنان حرام کرده فرو نهاده اند و گوشهاى خود را وقف شنيدن علم و دانشى که براى آنان سودمند است، ساخته اند» ⬅️«غَضُّوا» از ريشه «غضّ» در اصل به معناى کم کردن است و هنگامى که در مورد چشم به کار مى رود، معناى فروافکندن مى دهد; يعنى سر را به زير اندازد و نگاه نکند، که ما در تعبيرات فارسى به جاى آن چشم پوشى به کار مى بريم. ⬅️«وَقَفُوا» از ريشه «وقف» در لغت به معناى متوقف ساختن است; ولى گاه به معناى اصطلاحى فقهى يعنى چيزى را براى چيزى وقف کردن يا از آن گسترده تر، چيزى را اختصاص به چيزى دادن، به کار مى رود. ✔️بنابراين هر گاه در دو جمله بالا معانى حقيقى کلمه را در نظر بگيريم مفهومش آن است که آنها نگاه به صحنه هاى حرام نمى کنند و پيوسته گوش به علم نافع مى دهند و اگر معناى وسيع و کنايى آنها را در نظر بگيريم، مفهوم جمله اوّل اين است که آنها از همه محرمات چشم پوشى و صرف نظر مى کنند و گوشهاى آنها وقف بر علم نافع است. مقصود از «علم نافع» در درجه اوّل، علومى است که براى دين و ارزشهاى معنوى و زندگى سعادت بخش در جهان ديگر، سودمند است و در درجه بعد، همه علوم و دانشهايى را که براى عزت و عظمت و استقلال و سربلندى انسانها در اين دنيا لازم است; اعم از علوم مربوط به سلامت انسان يا صنايع و کشاورزى يا علوم سياسى و مانند آن. 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝

#خطبه_متقین 📌قسمت سوم 🔰امام عليه السلام به يکى ديگر از اوصاف پرهيزکاران که صفت رضا و تسليم است، پرداخته، مى فرمايد: ☀️نُزِّلَتْ أَنْفُسُهُمْ مِنْهُمْ فِي الْبَلاَءِ کَالَّتِي نُزِّلَتْ فِي الرَّخَاءِ 🔹«حال آنها در بلا همچون حالشان در آسايش و رفاه است» 🖊در حال نعمت مست و مغرور نمى شوند و در بلا و مشکلات بى تابى و جزع ندارند; در همه حال راضى به رضاى خدا و تسليم در برابر اراده او هستند. به يقين از تلاش و کوشش براى مبارزه با مشکلات و فراهم کردن اسباب نعمتها فروگذار نمى کنند; ولى آنجا که از تحت اراده آنها بيرون است، جز تسليم و رضا عکس العملى نشان نمى دهند; زيرا از يک سو مى دانند خداوند حکيم است و مهربان; از هر کس، حتى از مادر مهربان تر و جز آنچه که مصلحت بنده با ايمان اوست، مقدّر نمى فرمايد. ✔️از سوى ديگر مى دانند بى تابى در برابر بلا و حوادث ناگوار نه تنها مشکلى را حل نمى کند، بلکه اجر و پاداش آنها را بر باد مى دهد و گاه بر مشکلات نيز مى افزايد و سبب يأس و نوميدى وانفعال در برابر هر حادثه اى مى شود. 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝

#خطبه_متقین 📌قسمت چهارم 🔰امام عليه السلام به يکى ديگر از اوصاف پرهيزکاران پرداخته، مى فرمايد: ☀️وَ لَوْلاَ الاَْجَلُ الَّذِي کَتَبَ اللّهُ عَلَيْهِمْ لَمْ تَسْتَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِي أَجْسَادِهِمْ طَرْفَةَ عَيْن، شَوْقاً إِلَى الثَّوَابِ، وَ خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ 💠اگر سرآمد معيّنى که خداوند براى (زندگى) آنها مقرّر داشته نبود يک چشم بر هم زدن، ارواحشان از شوق پاداش الهى و ترس از کيفر او در جسمشان قرار نمى گرفت» 🖊روح آنها به کبوترى مى ماند که در قفس گرفتار است; در يک سوى خود، باغى خرم و سرسبز با انواع گلها و گياهان و ميوه ها مى بيند و در طرف ديگر خود آتشى سوزان. در درون قفس، بال و پر مى زند و شديداً طالب آزادى است تا پرواز کند و بر شاخسار باغ قرار گيرد و در ضمن از آتش سوزانى که در يک طرف ديگر قفس بود، رهايى يابد. 🔹پرهيزکاران راستين چنين اند. عشق به ثواب از يک سو و خوف از عقاب (بر اثر سوء عاقبت) از سوى ديگر، روح ناآرام آنها را به جهان ديگر جذب مى کند; ولى اجلى که خداوند براى آنها مقرر ساخته آنان را از اين امر باز مى دارد. ✔️در ضمن اين تعبير، حاکميت صفت خوف و رجا را بر وجود آنها روشن مى سازد; از يک سو اميدوار به لطف و ثواب الهى هستند و از سوى ديگر از اين بيم دارند که در دنيا پايشان بلغزد و در دام شيطان و هواى نفس، گرفتار شوند و با سوء عاقبت از دنيا بروند. 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝

#خطبه_متقین 📌قسمت پنجم 🔰امام عليه السلام به يکى ديگر از اوصاف پرهيزکاران پرداخته، مى فرمايد: ✨عَظُمَ الْخَالِقُ فِي أَنْفُسِهِمْ فَصَغُرَ مَادُونَهُ فِي أَعْيُنِهِمْ 💠آفريدگار در روح و جانشان بزرگ جلوه کرده، به همين دليل غير او در چشمانشان کوچک است» 🖊هر گاه کسى در کنار اقيانوس پهناور و بى کرانى باشد، طبيعى است که يک قطره آب در نظرش بسيار حقير و ناچيز است و آن کس که چشم به آفتاب عالمتاب دوخته، پرتو شمع کوچکى در نظرش بى مقدار است. ✔️آرى پرهيزکاران با آفريدگار جهان هستى، با قدرت و علم بى پايان او آشنا شده اند و به قدر استعداد خود، عظمت ذات پاک او را دريافته اند. بديهى است که غير او در نظرشان کوچک و بى مقدار است و يکى از دلايل تقوا و پرهيزکارى و بالاتر از آن، عصمت و مصونيت از گناه همين است. هر قدر معرفت انسان به خدا بيشتر شود، ما سوى الله در نظرش کوچک تر مى شود و به اين اشياى حقير و ناچيز، دل نمى بندد و به جهت آنها گناه نمى کند. 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝

#خطبه_متقین 📌قسمت ششم 🔰امام عليه السلام به سراغ وصف برجسته ديگرى مى رود که آن مقام يقين شهودى پرهيزگاران والامقام است، مى فرمايد: ✨فَهُمْ وَ الْجَنَّةُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا، فَهُمْ فِيهَا مُنَعَّمُونَ، وَ هُمْ وَ النَّارُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا، فَهُمْ فِيهَا مُعَذَّبُونَ 💠 «آنها به کسانى مى مانند که بهشت را با چشم خود ديده و در آن متنعم اند، و همچون کسانى هستند که آتش دوزخ را مشاهده کرده و در آن معذّبند» 🖊ايمان و يقين، مراحلى دارد; گروهى ايمانشان برخاسته از ادله عقلى است و دلايل کافى و شافى بر آن دارند. بزرگان اخلاق و عرفان با اقتباس از آيات قرآن از اين مرحله به علم اليقين تعبير کرده اند. ✔️مرحله والاتر، مرحله شهود است. در اين مرحله انسان، استدلالات عقلى را پشت سر مى گذارد و به مقام شهود مى رسد و با چشم دل، خدا را مى بيند و عظمت او را مشاهده مى کند و هرگونه شک و ترديد و وسوسه هايى که گاهى در اعماق استدلالات عقلى نيز وجود دارد از او زايل مى شود و آن را مقام عين اليقين گويند. 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝

#خطبه_متقین 📌قسمت هفتم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران می فرماید: ✨قُلُوبُهُمْ مَحْزُونَةٌ 🔹قلب هاى آنها اندوهگين 🖊اشاره به خوف از خدا و کوتاهى در انجام مسؤوليت هاست. آرى آنها پيوسته در برابر مسؤوليت هايشان نگرانند و از اين نظر بر دل آن ها اندوهى سايه افکنده، مبادا در گرفتن حق مظلومى کوتاهى کرده باشند يا اندک ظلمى از آنها سرزده باشد يا به غير خدا انديشيده باشند. افزون بر اين، غم عشق و اندوه دورى از قرب پروردگار که طالب آنند نيز از آنها جدا نمى شود; ولى در هر حال آنها غم دنيا ندارند، چون عاشق دنيا نيستند، 👈در وصف دوم که مى فرمايد: ✨وَ شُرُورُهُمْ مَأْمُونَةٌ 💠 «مردم از شر آنها در امانند 🖊 به اين نکته اشاره مى کند که وجود آنها براى همه خير و برکت است; نه موجب درد و عذاب 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝

#خطبه_متقین 📌قسمت هشتم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران می فرماید: ✨ وَ أَجْسَادُهُمْ نَحِيفَةٌ، وَ حَاجَاتُهُمْ خَفِيفَةٌ، وَ أَنْفُسُهُمْ عَفِيفَةٌ 🔹اندامشان لاغر و نيازهايشان اندک و نفوسشان عفيف و پاک است ◀️وصف سوم : جسم آنها نحيف است. البتّه نحيف نه به آن معنا که امروز در فارسى ما از آن مى فهميم، بلکه به معناى لاغر است که از يکسو نشانه زهد و پارسايى و روزه گرفتن و از سوى ديگر دلالت بر چابکى و آمادگى براى انجام وظايف الهى دارد. ◀️ وصف چهارم اشاره به نيازهاى محدود آنها شده است; نه همچون دنيا پرستان زراندوز که مانند جهنم هر چه بيابند باز هم «هل من مزيد» مى گويند. به يقين روح قناعت و حاجات خفيف، انسان را از بسيارى از گناهان در امان مى دارد و فکر او را براى پيمودن راه حق راحت تر مى کند ◀️پنجمين وصف اشاره به مقام عفت آنها مى کند و روح آنها را عفيف مى شمارد، همان عفتى که انسان را وادار به چشم پوشى از هوا و هوس و گناه مى کند و به تعبير ديگر هواپرستى و گناه در نظر آنها بى رنگ مى شود، به گونه اى که از مشاهده صحنه هاى زشت و آلوده متنفر مى شوند. 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝

#خطبه_متقین 📌قسمت نهم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران می فرماید: ✨وَ أَجْسَادُهُمْ نَحِيفَةٌ، 🔹جسم آنها نحيف است. ✍البتّه نحيف نه به آن معنا که امروز در فارسى ما از آن مى فهميم، بلکه به معناى لاغر است که از يکسو نشانه زهد و پارسايى و روزه گرفتن و از سوى ديگر دلالت بر چابکى و آمادگى براى انجام وظايف الهى دارد. در هر حال اين وصف مانند بعضى از اوصاف ديگر همواره استثنايى دارد که بعضى از افرادى که بر حسب ساختمان جسمانى لاغر نيستند، در صف پرهيزکاران هستند. 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝

#خطبه_متقین 📌قسمت دهم 🔰امیرالمومنین علیه‌السلام در ادامه اوصاف پرهیزکاران می فرماید: 👈 وصف چهارم 🔹وَ حَاجَاتُهُمْ خَفِيفَةٌ 🖊اشاره به نيازهاى محدود آنها شده است; نه همچون دنيا پرستان زراندوز که مانند جهنم هر چه بيابند باز هم «هل من مزيد» مى گويند. به يقين روح قناعت و حاجات خفيف، انسان را از بسيارى از گناهان در امان مى دارد و فکر او را براى پيمودن راه حق راحت تر مى کند و همان گونه که امام عليه السلام در يکى از گفتارهاى کوتاه و پرمعنوى فرموده، سبکبار مى شوند و ملحق مى گردند. 📝ادامه دارد... 〰〰〰〰〰 ↙️ #نهج_البلاغه(ادای‌حقِ‌کلام)👇 ╔🌸🍃═══════╗ 🆔 @nahjoolbalageh ╚════🍃🌸═══╝