📡🔴 #واژه‌های مالوردی از کانال شما ❤️ #پابرج‌مالواجرد ♻️آشنائی با واژه‌ها و اصطلاحات مالوردی روزهای : #چهارشنبه #پنج‌شنبه #جمعه 👈از کانال شما پابرج‌مالواجرد ✅ #باماهمراه‌باشید 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج لینڪ ما در ایتا eitaa.com/paborjemalvajerd لینڪ ما در بله https://ble.ir/paborjemalvajerd

📡🔴 #واژه‌های مالوردی از کانال #پابرج‌مالواجرد ♻️ ترپو (tarapo) : یک نوع غذای محلی است، که ابتدا تخم سبزی گشنیز و پیاز را در هاون می‌کوفتن سپس با روغن حیوانی (گاو) سرخ کرده به آن آب اضافه می‌کردند داخل آن مقداری قارا (قره قوروت) و تخم مرغی را شکسته و آن‌را هم می‌زدند ♻️ تلاش (telash) : بیل ♻️ تیرتخش شدن (tirtakhsh shodan) : محکم به زمین خوردن ♻️ ترینه (tirine) : مخزن مخروطی شکل که در زمان قدیم، مورد استفاده برای آسیاب‌های آبی کاربرد داشت آب در داخل این مخزن سرازیر می‌شد که حدود ۳ متر عمق تراز آب بود و در عمیق‌ترین نقطه آن دریچه‌ای واقع بود و آب با فشار به‌سمت چرخ سنگ آسیاب هدایت می‌شد و چرخش سنگ روی سنگ دیگر گه ثابت بود گندم یا جو مابین دوسنگ را به آرد تبدیل می‌کرد ♻️ تورکه (toorke) : قطرات باران، به دانه انار هم می‌گفتند ♻️ تیفون (tifon) : وزش باد به‌همراه گرد وخاک ♻️ تیرمار (tirmar) : مار کوچک، تیرمارچی : بچه مار ♻️ تسمه (tasme) : کمربند تووخدا (tookhoda) : تو را به خدا، نوعی التماس و تمنا و خواهش از مخاطب هست 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd

📡🔴 #واژه‌های مالوردی از کانال #پابرج‌مالواجرد ♻️ پِیوِندی(peivendi) : نوعی هیزم در بیابان‌های غربی مالواجرد ♻️ پرزور (porzoor) : تند و شدید، معمولا برای بارش باران کاربرد دارد ♻️ پُکش زدن (pokoshzadan) : دم کردن غذاهای سنتی و قدیمی مثل آش ارزن ♻️ پوشنه (pooshne) : پوشاندن و گرم نگه‌داشتن چیزی، همچنین : بعداز جوشاندن شیر و اندکی که از گرمای آن کاسته شد مایه (ماست) به آن زده و سپس ظرف آن را با پتو یا چند پارچه ضخیم می‌پوشانند تا عمل تخمیر به ملایمت انجام شود و شیر تبدیل به ماست گردد به کار پوشاندن ظرف شیر گرم #پوشنه‌کردن می‌گويند ♻️ پاچال (pachal) : خروجی فاضلاب حمام محله پائین در گودالی می‌ریخته تا اجسام سنگین جاری شده با آن ته‌نشین شود به آن گودال #پاچال می‌گفتند ♻️ پاچوجی (pachooji) : نوعی علف هرز ♻️ پاکُپی (pakopi) : نام مکانی در غربی‌ترین موقعیت صحرای برزآب ♻️ پستو‌چی (pastoochi) : اتاقکی کوچک کنار اتاق دیگری در خانه‌های قدیم روستا که از حیات به داخل اتاقک دسترسی نبود و به‌دلیل عدم تهویه هوا در تابستان، خنک و در زمستان گرم بود 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd

📡🔴 #واژه‌های مالوردی از کانال #پابرج‌مالواجرد ♻️ دس به آب (dasbeab) : رفتن به دستشوئی و توالت را گویند (دس به آب دارم : دستشوئی دارم) ♻️ دم پا علف (dampaalaf) : در قدیم شخم زدن زمین با بیل بود هنگام کندن زمین لازم بود ریشه بعضی از علف‌های هرز را جمع کنند و اصطلاحا می‌گفتند : بیا دم پا علف جمع کن ♻️ دوجق (doogagg) : نوعی علف هرز می‌باشد که بسیار خوش خوراک برای حیوانات بود اما در مزارع بسیار زحمت برای کشاورز داشت زمانی‌که به رشد کافی می‌رسید خوشه‌های حاوی بذر علف‌ حالت چسبندگی داشت و به لباس کشاورز می‌چسبند و پرزهای آن داخل بافت لباس می‌رفت که به راحتی جدا نمی‌شد ♻️ دایزه (daize) : به خاله گویند دائی برادر مادر هست و #دائی_زن به معنی دائی که زن باشد مخفف آن دایزه می‌شود ♻️ دادا (dada) : خواهر دادآچی : خواهر کوچک ♻️ داقالی (daghali) : تقلب کردن ♻️ دوبلای (dobelai) : دوباره، تکرار کردن هر چیزی را گویند 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd

📡🔴 #واژه‌های مالوردی از #پابرج‌مالواجرد ♻️پاکوتوره (pakootoore) : نزدیکترین کوه در شمالغربی روستا و در فاصله ۷۰۰ متری از آرامستان کوه توره واقع است در گویش محلی به شغال #توره میگفتند. و شغالهای قدیم روزها در نزدیکترین پناهگاه که همین کوه بود، منتظر تاریک شدن هوا بودند، تا خود را زودتر به روستا رسانده و طعمه های خود را که قورباغه از چشمه های روستا و یا .... بود بدست آورند به‌این دلیل نام این کوه را کوه توره و مخفف آن #کوتوره گذاشته اند. و به دامنه این کوه پاکوتوره گویند از خصوصیات دامنه این کوه میتوان به رویش گیاهی به نام گوش بره اشاره کرد در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ که یادم میاید، در نوروز پس از بازی حسابی که در قلعه محله‌ده میکردیم، هر روز گذری به دامنه کوتوره زده و بادقت به جستجوی گوشبره بودیم این گیاه دارای ریشه‌ای به‌عمق حدود ۱۵ سانت و دوسه برگ سبز متمایل به مشکی که کف زمین بود، داشت. رنگ برگ این گیاه به گونه ای بود که، آنرا استتار میکرد با کندن دورتادور برگه‌ها بوسیله تکه چوبی یا از اين قبیل، ریشه گیاه را کنده و پوست سیاه آنرا که باز می‌کردیم ریشه‌ی سفید خوشمزه‌ای داشت که آنرا می‌خوردیم 📡 #پابرج‌مالواجرد

📡🔴 #واژه‌های مالوردی از کانال #پابرج‌مالواجرد ♻️ پرگروز (peregrooz) : دو روز قبل ♻️ پسبند (pasband) : سنگی پهن و کمی ضخیم که در ورودی آب به لته قرار میگرفت، #سنگ_پچواره می‌گویند مزارعی که وسعت زیاد دارند (بیش از حدود ۶ لته) جوی آب این مزرعه با سنگ پچواره به دو یا ... قسمت تقسیم می‌شدند که به مقسم #پسبند می‌گفتند ♻️ پسه (passe) : باسن ♻️ پیله (pile) : جهت جمع شدن شیر در پستان حیوان و عدم خوردن آن توسط سائر بزغاله ها کیسه‌ای با پارچه می‌دوختند و به حیوان می‌بستند به این کیسه #پیله می‌گفتند ♻️ پوره چی (poorechi) : لایه نازکی از چربی شیر یا روغن که روی ظرفی که در آن وجود دارد را گویند ♻️ پیک (pik) : هسته‌ای از تنقلات که مغز ندارد و خالی باشد را گویند ♻️ پنا دیوار (panadivar) : در فصل سرما هر دیواری که آفتابگیر بود، اهالی جهت نشستن و گپ وگفتگو کردن یا انجام کارهائی مثل کولزه چیدن و... در آن محل می‌نشستند و از آفتابی که به دیوار برخورد داشت و آن فضا را گرم میکرد، بهره می‌بردند اصطلاحا آنجا را #پنادیفال گویند 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd

📡 #واژه‌های مالوردی از کانال پابرج‌مالواجرد ♻️پخش وپور (pakhshopòor) : به‌هم ریخته، در مورد هرنوع وسائلی گویند مثل اسباب و اثاثیه منزل ♻️پاانداز(paandaz) : به کادوی پدر داماد که روزگارقدیم گوسفند یا گوساله‌ای بود در شب عروسی به عروس می‌داد #پاانداز می‌گفتند ♻️پیرن(piran) : همان پیراهن است در مورد پیرن‌چراغ : منظور شیشه چراغ است که در قدیم برای فانوس یا چراغ بادی و گردسوز، چراغ زنبوری بکار می‌رفت ♻️ پادرازیا (paderazia) : به جز صحرای محله‌ده مقیاس و واحد زمین‌های کشاورزی مالواجرد #قفیس است و هر قفیس حدود ۱۷۰ تا ۲۰۰ متر مربع می‌باشد و معمولا بیشتر زمین‌های کشاورزی بین ۴ تا ۶ قفیس تقسیم بندی شده که طول و عرض آن‌ها تقریبا متناسب و نسبت ۳ به ۱ دارند اما برای بعضی از این زمین‌های کشاورزی نسبت طول و عرض آن‌ها ۵ به ۱ است که به این املاک #پادرازیا می‌گویند ♻️ پیشاب (pishab) : ادرار پّ عُّ (paaa) : در مواردی به آدم‌های پر رو و چشم سفید گویند ♻️پخشه(pakhshe) : مگس و پشه‌های ریز ♻️پوزه‌سرخ(poozesorkh) : آدم موزی ♻️پرپره(perpere) : پروانه، پرپرچی (پروانه کوچک) 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd

📡🔴 #واژه‌های مالوردی از کانال #پابرج‌مالواجرد ♻️ چوجی (chooji) : گنجشک ♻️ چوله (choole) : جوجه تیغی، خارپشت ♻️ چواسه (chovasse) : آدم سبک، آدم لوس، کسی که شوخی‌های بی‌مورد و نابجا می‌کند ♻️ چوقونی (coughing) : هوای خیلی سرد همراه با وزش باد ♻️ چوریچی (choorichi) : جوجه ♻️ چلمرز (chelmarz) : چهارکل، ابزارکشاورزی، موقع چن‌کشی برای جابجائی سفال‌های گندم، جو یا ارزن در جاخرمن کاربرد داشت ♻️ چلمبه (cholombbe) : مچاله ♻️ چن (chon) : خرمن کوب قدیمی و دست‌ساز ♻️ چندامون (chandamoon) : نام یکی از صحراهای مالواجرد که بیشتر آن به‌صورت‌ باغ است ♻️تلی باد شده (tolibadshode) : دشنام و ناسزا به حیوانات اهلی دادن است نوعی نفرین که صاحبان حیوانات اهلی در روستا برای مرگ حیوان شان در مواقعی که اذیت و آزار داشتند بکار می‌رفت 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd

📡 #واژه‌های مالوردی از کانال شما پابرج‌مالواجرد ♻️پوزریگ(poozerig) : نام محل #معدن‌نمک مالواجرد است روان آب‌های ناشی از بارش بر رشته‌کوه‌های چاه‌خزانه در شمال‌غرب و کوه‌روند در غرب روستا بر بستر رودخانه‌های فصلی واقع در غرب مالواجرد به‌نام‌های : انبارقم، پیوندی و شلی جاری می‌شوند آب‌های جاری در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری جنوب‌شرقی مالواجرد در زمین‌های پست و هموار آرام می‌گیرد و در فصل گرما تبخیر می‌شود به‌علت شوری بیش‌از حد زمین‌ها حوضچه‌هائی از بلور نمک ایجاد می‌شود این حوضچه‌ها معدن‌نمک مالواجرد را تشکیل داده‌است ♻️پاکُّش(pakkosh) : همه‌اش، تمام هرچیزی را شامل می‌شود مثلا : پاکش ا خورد یعنی همه‌ی آنچه که خوردنی بود خورد یا پاکش ا برد یعنی هرآنچه بود با خودش برد ♻️پاجوق(pajoogh) : لب جوی آب ♻️پِرتی‌کرد(pertikard) : قهر کرد ♻️پّنجه‌شیر(panjeshir) : نوعی علف هرز در مزارع روستا میروید که برای حیوانات اهلی خوش خوراک است ✅ #باماهمراه‌باشید 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd

📡 #واژه‌های مالوردی از کانال شما پابرج‌مالواجرد ♻️پیش‌کِشی(pishkeshi) : قالی‌بافی یکی‌از شغل‌های زنان ودختران مالواجرد بود در هر رج پس‌از بافتن خامه‌ها ابتدا نخ درشت را از وسط تاروپود قالی عبود داده و سپس با ابزاری ‌به‌نام #دفدن که شانه‌های فلزی داشت بر دار قالی می‌کوبیدند بعداز آن نخ نازکتری را با دفدن ضربات آهسته‌تر بر دار قالی می‌کوبیدند و قبل از قیچی‌کردن با دودست ریشه‌ها و خامه‌های بافته شده را گرفته و به‌سمت جلو می‌کشیدند به‌این کار #پیش‌کشی می‌گفتند ♻️ پائین‌کشی(painkeshi) : قالی‌های دستبافت با ابعاد بزرگ در یک مرحله نیمی از تاروپود آن به دار قالی بسته می‌شد و قسمت دیگر آن بر بالای تیر فوقانی دار قالی موجود بود زمانیکه بافت قالی از نیمه آن می‌گذشت قالیبافان به سختی از پلکان کنار دار قالی بالا می‌رفتند آنگاه استادکار قسمت‌دوم دار قالی را بالای تیرفوقانی آزاد می‌کرد و بخش بافته‌شده‌ را حلقه کرده و در پائین دار قالی قرار می‌دادند به‌این بخش از کار قالی‌بافی که دار قالی پائین کشیده می‌شد #پائين‌کشی می‌گفتند ✅ #باماهمراه‌باشید 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd

📡🔴 #واژه‌های مالوردی از کانال #پابرج‌مالواجرد ♻️ چِچَب (chechab) : بقچه‌ای که در آن علوفه را می‌ریزند و حمل می‌کنند ♻️ چرکند (chekand) : کثیف هستند، برای کثیف بودن لباس کاربرد دارد ♻️ چکه چی (chekkechi) : قطره‌ی آب چکه کردن ♻️ چک و چوواسته (chakochovasse) : انسان بیهوده و بی‌مقدار ♻️ چروک موروک (choorookmoorook) : پیرشدن انسان، پینه‌های روی صورت یا مچاله شدن چیزی ♻️ چلسمه (chelesme) : خوراکی و تنقلات ♻️ چاشتونه (chashtone) : میان وعده غذائی مابین صبح و ظهر را گویند ♻️ چزوندن (chezoondan) : اذیت کردن، کتک زدن ♻️ چکوچیله (chakochoule) : کج و کوله ♻️ چش باقولی (cheshbaghooli) : چشم درشت، چشم بیرون زده 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd

📡🔴 #واژه‌های مالوردی از کانال #پابرج‌مالواجرد ♻️ خاکیشتر (khakishtar) : خاکستر ♻️ خاشکا (khashka) : ای کاش ♻️ خوشوا (khoshva) : نان پخته شده ای که خمیرش ور نیامده باشد ♻️ خیکباد (khikkibad) : ورم کرده، بادکرده ♻️ خیزم (khizom) : هیزم ♻️ خمیرکار (khemirkar) : مایه تخمیر برای ور آمدن خمیر جهت پخت نان، در قدیم برای این کار چانه ی آخر در زمان پخت نان را، مقداری آرد روی آن پاشیده و در سفره آرتی پیچیده و جای خنکی قرار می‌دادند. به این چانه که چند روز نگهداری کرده، و سپس آنرا در آبی که داخل قدح ریخته بودند تا به آن آرد اضافه کنند و خمیر پخت نان تهیه کنند، ابتدا آن چانه را در آب با دست له کرده و خوب آنرا داخل آب، با دو دست له میکردند تا حل شود و سپس آرد به آن اضافه می‌کردند به‌آن "خمیرکار" می‌گفتند 📡 #مجموعه‌فرهنگی‌هنری‌پابرج @paborjemalvajerd