"فعالیت ذهنی"؛ چیستی و چرایی
با رویکرد فعالسازی ذهن در فرآیند آموزش و فراگیری سطح یک حوزه علمیه خراسان
✍️سهم تفکر از نظام آموزشی حوزه
تحقیق به معنای کشف رابطه است و در مدارس سطح یک حوزه علمیه هرگونه طرحی بایستی متناسب با اقتضائات آموزشی و پژوهشیِ سطح یک و در راستای عمق بخشی به آموزشها در عرصههای متنوع علوم اسلامی، تدوین و اجرا شود.
بنابراین مهمترین عنصر در عرصه پژوهش، اطلاعات علمی در عرصه علوم اسلامی و عمق فهم پژوهشگر نسبت به موضوع تحقیق است؛ همان چیزی که به تعبیر رهبری "مایه" کار است و "بی مایه فتیر است".
"مایه علمی" در فرآیند آموزشِ فعال و خلاق حاصل میشود و مهمترین عنصر در چنین آموزشی عنصر "تفکر" است.
هرچند طالب علم به هنگام فراگیری علم در کلاس، هنگام مطالعه کتاب و هنگام مباحثه، از تفکر میتواند جدا نباشد، اما تفکر در فرآیند آموزش، زمانی به حقیقت معنای لغوی و اصطلاحی خود نزدیک میشود که طالب علم هیچ ابزار کمکیای برای تفکر نداشته باشد.
در تمام موارد پیشگفته ابزار کمکی وجود دارد؛ در کلاس "استاد"، در مطالعه "کتاب"، در مباحثه "هممباحث" و احیانا "ناظر بحث" و حتی به هنگام پژوهش و تحقیق کلاسی نیز انواع "ابزار پژوهشی" و "منابع" در دسترس طالب علم هست!
آری در امتحان خیر، هیچ ابزار کمکیای وجود ندارد و طالب علم باید خودش بدون کمک هیچ ابزاری به سوالات پاسخ دهد، هرچند که هر "پرسش"، خودش اطلاعات محسوب میشود و نقطه شروعی برای تفکر...، اما با ارفاق میپذیریم که امتحان تنها فرصت نظام آموزشی حوزه برای "تفکر بدون کمک" است.
روشن است که این مقدار، سهم کمی برای "تفکر بدون کمک" است و عملا بیشتر کارکرد ارزیابی دارد تا آموزشی!
بنابراین سهم نظام آموزشی حوزه در "تفکر بدون کمک" تقریبا هیچ است!
👈چه کنیم؟
با توجه به آنچه گفته آمد باید به دنبال فرصتی برای "تفکر بدون کمک" باشیم.
این فرصت باید چند ویژگی داشته باشد تا در فرآیند علمی و شکلدهی "مایه علمی" برای طالب علم موثر واقع شود.
1. من، قلم و یک کاغذ خالی
نگارش آنچه از کلاسِ درس در ذهن دارم (بدون کمک چیزی، مانند: کتاب، تخته، دفتر و صوت)
این نگارش را "فعالیتذهنی" مینامیم زیرا ذهن بدون هیچ کمکی، محتوای فراگرفته شده را بازآفرینی میکند.
2. محدودیت زمانی فعالیت ذهنی
حداقل 5 دقیقه و حداکثر 10 دقیقه (در صورتی فعالیت ذهنی را در بیش از 5 دقیقه ادامه میدهم که همواره در حال نگارش باشم)
3. افزایش ناخودآگاه تمرکز
هیچگاه فعالیت ذهنی را کمتر از 5 دقیقه انجام نمیدهم زیرا مطالبه از ذهن موجب مخابره این پیام به ذهن میشود که در زمان دریافت محتوا نسبت به فراگیری، تمرکز لازم را داشته باشد و پس از این فرآیند به صورت ناخودآگاه تمرکز انسان در کلاس درس افزایش پیدا میکند.
4. اولویتبندی
در فعالیت ذهنی سعی میکنم مهمترین مطالب را در ذهنم فراخوان کنم و بر روی کاغذ بیاورم و تا پایان زمان فعالیت ذهنی ریزترین نکات را نیز اضافه میکنم
5. پیشبینی فضا
در فعالیت ذهنی مطالب را باز باز مینویسم و آنچه به مرور، به ذهنم میرسد را در جای خود قرار میدهم.
این کار باعث میشود تا فضای مناسب برای جایدهی مطالبی که به مرور در فعالیتذهنی به ذهن میرسد وجود داشته باشد
این کار باعث میشود تا فضای مناسب برای جایدهی مطالبِ مرحله تکمیل و ویرایش، وجود داشته باشد
6. عبور نکردن از سوال
در فعالیت ذهنی به نگارش محتوا کفایت نمیکنم و پرسشهای که به ذهنم میرسد را نیز مینویسم
7. نفی تعلقات
برخی تعلقات، مانند: قلم مخصوص، کاغذ مخصوص و دفتر مخصوص، موجب اختلال در فعالیت ذهنی و به حاشیه رفتن آن میشود، آنچه مهم است انجام فعالیت ذهنی است!
8. زمان طلایی
اولین فرصت بعد از کلاس، زمان طلایی برای فراخوان ذهن است
9. تکمیل و ویرایش
بعد از فعالیت ذهنی، نوشته خود را با رنگی متفاوت ارزیابی میکنم
موارد اشتباه را اصلاح میکنم
کاستیها و نواقص را تکمیل میکنم
به پرسشهای تولید شده پاسخ میدهم
متن را عنوان گذاری میکنم و عبارات را زیبا سازی مینمایم
10. محدودیت زمانی تکمیل و ویرایش فعالیت ذهنی
حداقل یک ربع تا حداکثر نیم ساعت به تکمیل و ویرایش اطلاعات میپردازم
11. نقشه ذهنی
در مرحله بعد، به تناسب فرصت، دانشپژوه با مشخص کردن نوع ارتباطی که بین مطالب است، نقشه ذهنی مطالبی را که فراگرفته ترسیم میکند.
ملاحظات:
عبور نکردن از سوال یک اصل است که در همه مراحل فعالیت ذهنی، تکمیل و ویرایش، مطالعات تکمیلی و مرور، باید به آن توجه داشت (پرسش را در هر زمان باید نگاشت)
#محتوای_تولیدی #فعالیت_ذهنی #مهارت_فراگیری
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#پژوهش_مدرسه_علیبنابیطالب_علیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
دستاوردهای کارگاههای پژوهشی از ایده تا محتوا
۱. تولُّدِ ایده
در گروه پژوهشی "از ایده تا محتوا"، ایده، چالش و پرسش، توسط طلبه خلق میشود و به صورت مکتوب برای ارایه در گروهِ دو یا سه نفره مهیا میگردد. (فعالیت فردی)
۲. ارزشگذاری ایده
ایده، چالش و پرسشِ، تولید شده، در گروهِ دو یا سه نفره داخل کارگاه مطرح و به صورت گروهی مورد نقد و ارزیابی قرار میگیرد و بعد از دفاع در جمع دوستانه، اولویت آن نسبت به ایدههای همگروهان تعیین میگردد.
۳. تولید عنوان
فعالیت فردی و گروهی طلاب محترم (که با نظارت استاد بوده) توسط استاد مورد ارزیابی قرار میگیرد و ایدهها و چالشهای برتر در هر گروه مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد و تا نقطه رسیدن به استاندارد مطلوب در عنوانگذاری، هدایت میشود.
۴. تولید طرح تحقیق
طلاب محترم برای ایده، چالش و پرسشِ تولید شده نقشه تحقیق ارایه میکنند و این نقشه با هدایت استاد تبدیل به طرح تحقیق میگردد.
۵. تولید محتوا
طلاب محترم براساس طرح تحقیق، تحقیق خود را آغاز نموده و از نقدِ استادِ تحقیق و دوستان خود در این زمینه بهرهمند میگردند.
۶. ارایه محتوای تولید شده
در مرحله آخر، تحقیق نگاشته شده برای ارایه در یکی از قالبها مهیا میگردد. [گروه مجازی، کانال پژوهش و تابلوی مدرسه، کرسی نظریهپردازی، نشریه مدرسه، مقاله علمی]
روشن است که سیر مطالبِ محتوای تحقیق با سیرِ مطالب، در ارایه تحقیق متفاوت است و افزون بر این در این مرحله برخی جملات تغییر کرده و حذف و اضافاتی نیز -متناسب با قالب ارایه تحقیق- ممکن است رخ دهد.
#محتوای_تولیدی #کارگاه_ازایده_تامحتوا
ارتباط مستقیم با مسئول پژوهش🔻
@M_v_110
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#پژوهش_مدرسه_امامعلیعلیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
👌مدرسه امام علی علیهالسلام #هفته_پژوهش را با تفاوت مطالعه و خواندن آغاز کرد!
✅براساس نیازشناسی صورت گرفته در شورای پژوهشی مدرسه و ضرورت استفاده موثر طلاب محترم از محیط کتابخانه، حجتالاسلام فاطمینسبزیدعزه در #کارگاه انگیزشی که در کتابخانه مدرسه برگزار گردید، چالشی با عنوان "تفاوت مطالعه و خواندن" را مطرح نمودند.
📖 ضرورت مطالعه، شاخصهای #مطالعه موثر، روش مطالعه موثر و ضرورتهای محیطی مطالعه موثر، از دیگر موضوعاتی بود که در این کارگاه مطرح گردید.
#محتوای_تولیدی
#کتابخانه_قلب_تپنده_حوزه_تمدن_ساز
روزشمار هفته پژوهش 👈 روز اول
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#پژوهش_مدرسه_علیبنابیطالب_علیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
🌺در نشست صمیمی مدیر محترم مدرسه با طلاب محترم مطرح شد:
✅مطالعه کار ذاتی یک طلبه است و حضور در کتابخانه، برنامه ثابت و همیشگی هر طلبه است، بنابراین هر طلبه همیشه دارای برنامه است.
#محتوای_تولیدی
#کتابخانه_قلب_تپنده_حوزه_تمدن_ساز
روزشمار #هفته_پژوهش 👈 روز دوم
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#پژوهش_مدرسه_علیبنابیطالب_علیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
🌺گونهشناسی مثال در تحقیقات ادبی
👌گزارشی از یک کارگاه
✍️"مثال" در تحقیقات ادبی دارای کاربردهای متفاوتی است که متناسب با هر کاربردی باید از گونه متناسب با آن کاربرد بهره برد.
⛔️استفاده نابجا از "مثال" یک اشتباه پژوهشی محسوب میشود.
✅در این جلسه از مثال آموزشی و مثال اثباتی به عنوان دو گونه پرکاربرد یاد شد.
هر کدام از این گونهها دارای شاخص و کاربردی متفاوت است.
👈شاخصه مثال آموزشی، ساده و قابل فهم بودن است به طوری که هیچ ابهامی در فهم مثال، [غیر از تطبیق محتوای مقصود با مثال] نباید وجود داشته باشد.
👈مهمترین شاخصه مثال اثباتی، این است که برگرفته از زبان معیار باشد.
🔸کاربرد مثال آموزشی، تفهیم قواعد و نکات ادبی است.
🔸کاربرد مثال اثباتی، اثبات مدعاست، این مدعا میتواند، وجود قاعده، سست و بیپایه بودن قاعده، گستره قاعده یا وجود موارد استثناء برای قاعده باشد.
#زبان_معیار ، سخن عرب فصیح است که برخی از آن به عرب بادیه نشین تعبیر میکنند. برخی تحقیقات نیز بر روی قرآن کریم و رجوع قواعد و نکات ادبی به قرآن کریم انجام شده است که بر این اساس قرآن کریم نیز میتواند به طور مستقل یا مکمل، زبان معیار باشد.
#مهارت_پژوهشی
#محتوای_تولیدی
مطرح شده در کارگاه از ایده تا محتوای صرفی متناسب با ورودی مقطع نهم
#هفته_پژوهش
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#پژوهش_مدرسه_علیبنابیطالب_علیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
♨️ متن اعلامیه حضرت آیت الله العظمی آقای حاج میرزا احمد کفائی خراسانی مد ظله العالی در ماه مبارک رمضان
✍️ محورهای اعلامیه:
✅ ضرورت وحدت بین مسلمین و ادله آن
✅ اعلام انزجار و تنفر نسبت به اقدامات تفرقه افکنانه رئیس جمهور مصر جمال عبدالناصر نسبت به پیمان قتل برادران مسلمان ترک با اسقف مسیحی
✅ اعلام انزجار و تنفر نسبت به تحرکات تفرقه افکنانه رئیس جمهور مصر جمال عبدالناصر در مرز مملکت مسلمان ایران
👈این اعلامیه در میان کتابهای اهدایی به مدرسه علمیه امام علیبنابیطالب علیهماالسلام بوده است و در آرشیو کتابخانه این مدرسه نگهداری میشود.
#کتابخانه #خاطره_بازی #محتوای_تولیدی
#اعلامیه
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#پژوهش_مدرسه_امامعلیعلیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
IMG_۲۰۲۴۰۳۱۶_۱۴۲۴۵۶.jpg
2.02M
♨️ متن اعلامیه حضرت آیت الله العظمی آقای حاج میرزا احمد کفائی خراسانی مد ظله العالی در ماه مبارک رمضان
✍️ محورهای اعلامیه:
✅ ضرورت وحدت بین مسلمین و ادله آن
✅ اعلام انزجار و تنفر نسبت به اقدامات تفرقه افکنانه رئیس جمهور مصر جمال عبدالناصر نسبت به پیمان قتل برادران مسلمان ترک با اسقف مسیحی
✅ اعلام انزجار و تنفر نسبت به تحرکات تفرقه افکنانه رئیس جمهور مصر جمال عبدالناصر در مرز مملکت مسلمان ایران
👈این اعلامیه در میان کتابهای اهدایی به مدرسه علمیه امام علیبنابیطالب علیهماالسلام بوده است و در آرشیو کتابخانه این مدرسه نگهداری میشود.
#کتابخانه #خاطره_بازی #محتوای_تولیدی
#اعلامیه
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#پژوهش_مدرسه_امامعلیعلیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🚀پرواز موشکهای ایران بر فراز مسجدالاقصی، غبار مظلومیت از قبله اول مسلمین برگرفت و سلام همه شهیدان و دلدادگان را به آن حریم قدسی رساند و باغرشهای مرگبار خود نوید آزادی سرداد.
🖌 امیدواریم مجاهدان عرصه علم و تقوا نیز غبار از تمدن نوین اسلامی و مسائل نوظهور فقه جعفری برگیرند و با مجاهدتی عالمانه تمدنی دیگر رقم بزنند و زمینهساز تحقق حکومت الهی باشند که مداد العلماء افضل من دماء الشهداء🌹
#محتوای_تولیدی
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#معاونت_علمی_مدرسه_امامعلیعلیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
#فعالیت_ذهنی شما را به چالش میکشد، این کار به افزایش قدرت حافظه شما کمک میکند. (شماره۴)
#محتوای_تولیدی
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#معاونت_علمی_مدرسه_امامعلیعلیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
☀وقت زوال و موارد کاربست آن در آثار شیخ طوسی رحمهالله
✍️زوال در لغت به معنای از بین رفتن یا بازایستادن است.
به زمانی که خورشید بالا رود و در وسط آسمان قرار گیرد وقت زوال گفته میشود، یعنی زمانی که سایه آن زایل میشود یا به تعبیری دیگر حرکت آن از بین میرود و نوعی سکون برای آن توهم میگردد و گویا بعد از آن حرکت میکند و در جهت دیگر سایه میگستراند.
👌در منابع دینی برای افاده معنای زوال خورشید، از واژه دلوک نیز بهره گرفته شده است: أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَىٰ غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ ۖ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا (اسراء:78)
📌دلوك به معنای ميل است و چون از هنگامه زوال، خورشید میل به مغرب پیدا میکند، به آن دلوک شمس نیز گفته میشود.
🔍موارد به کار بست وقت زوال خورشید در آثار شیخ طوسی رحمهالله در پیام بعدی ارایه شده است🔻
#فقه #محتوای_تولیدی
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#معاونت_علمی_مدرسه_امامعلیعلیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
✍️موارد کاربست وقت زوال خورشید در آثار شیخ طوسی رحمهالله
🔻در این تحقیق یازده مورد از موارد بکاربست وقت زوال در آثار شیخ طوسیره ارایه شده است که به نوبه خود بیانگر جایگاه اصطلاح فقهی وقت الزوال در ابواب مختلف فقهی است.
♦️آداب نماز
🔍دخول وقت نماز ظهر با زوال خورشید
🔍خواندن نافله در روز عید قبل از زوال
♦️آداب روز جمعه
🔍اشتغال به فريضه در زمان زوال روز جمعه و ترک نافله، یا انجام نافله، قبل از زوال خورشید
🔍افضلیت غسل جمعه، مدت کمی مانده به زوال خورشید
🔍بالای منبر رفتن امام جمعه و آغاز خطبه، نزدیک به زمان زوال خورشید
♦️آداب حج و عمره
🔍استحباب إحرام برای عمره يا حج، به هنگام زوال خورشید
🔍فوت عمره برای کسی که قبل از زوال خورشید روز عرفه، برای عمره محرِم نشده باشد
🔍رفتن از منا بعد از زوالِ روز دوازده ذی الحجه
♦️رویت هلال
🔍نقش قبل یا بعد از زوال بودن رویت هلال در اثبات ماه
♦️آداب روزه
🔍افطار کردنِ بعد از زوال در روزه داوطلبانه
♦️آداب جهاد
🔍شروع قتال در جهاد، بعد از زوال
این تحقیق بر اساس گزارش المعجم الفقهي لکتب الشيخ الطوسی، جلد 3 صفحه 243، تنظیم شده است و برای مشاهده آدرس هرکدام از یازده مورد در آثار شیخ طوسیره به این آدرس مراجعه فرمایید.
#فقه #محتوای_تولیدی
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#معاونت_علمی_مدرسه_امامعلیعلیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋
👌برای مشاهده محتوای تولیدی، کلیدواژه زیر را لمس کنید.
#محتوای_تولیدی
✅ محتوای تولیدی شامل این موارد است:
محتوای مفید و تازه در دانشهای حوزوی که توسط طلاب محترم تولید شده است.
محتوای مفید از نشستها و یافتههای اختصاصی مدرسه علی بنابیطالب علیهالسلام مشهد.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
#معاونت_علمی_مدرسه_علیبنابیطالبعلیهالسلام
╔═🦋🌸════╗
@pajohesh110
╚════🌼🦋