💠 اولین کاری که در اوقات فراغت به ذهن‌تان می‌آید چیست؟ #نوروز_و_معنویت - جلسه۱ 🔻ببینید در اوقات فراغت اولین کاری که به ذهنتان می‌آید چیست؟ برخی هوس‌بازتر می‌شوند و برخی مهربان‌تر؟ شما چطور؟ 🔰انسان در دو وقت «سختی» یا «فراغت»، ضمیر و باطنش را آشکار می‌کند 🔻علی(ع): فراغت برای افراد معمولی زمینۀ هوس‌بازی است 🔰دین با بازی و سرگرمی مخالف نیست، با «کم لذت بردن» مخالف است 🔻کسی که دون‌همت و دنبال لذت‌های کم باشد، موقع فراغت، ضمیر خود را نشان می‌دهد 🔰بعضی‌ها موقع بیکاری، سراغ فعالیت‌های ناب و کم‌یاب -مثل خدمت به دیگران- می‌روند 🔻 بعضی‌ها وقت فراغت سراغ محاسبه نفس می‌روند؛ لااقل در ایام #نوروز این‌کار را انجام دهیم ___________________________ 💠 انسان در دو موقعیت، ضمیر و باطن خودش را آشکار می‌کند؛ یکی در موقعیت سختی و فشار و دیگری در زمان خوشی، آسایش و فراغت. در سایر اوقات معمولاً انسان رفتار منفعلانه دارد. 🔶 در زمان فراغت و بیکاری، باید دید اولین کاری که به ذهن انسان می‌آید چیست؟ آیا در این اوقات، هوس‌بازتر می‌شود و یا مهربان‌تر می‌شود؟ امیرالمومنین(ع) می‌فرماید: فراغت برای افراد معمولی زمینۀ هوس‌بازی است(مَع الفَراغِ تَکونُ الصَّبوَةُ؛ غررالحکم/۹۷۴۳) 💠 انسان در اوقات فراغت ما فی‌الضمیر خودش را بیرون می‌ریزد، اگر در ضمیرش دون‌همت و هوس‌باز باشد و دنبال لذت‌های کم باشد، اینجا خودش را نشان می‌دهد. 🔶 بعضی‌ها حریصِ بازی هستند. یکی از علل حرام بودن قمار این است که به‌شدت ذهن انسان را درگیر بازی می‌کند. البته دین با بازی و سرگرم شدن مخالف نیست، بلکه با کم لذت بردن و سطحی‌نگر شدن مخالف است. نگاه حرام باعث کاهش لذت حلال شما می‌شود؛ این‌ها حرفهای دینی نیست، حرف‌های عقلانی است! 💠 در اوقات فراغت، از لذت‌های برتر غافل نشویم و لحظات خود را در غفلت نگذرانیم. اینکه خیلی از دستورات دین، مارا از برخی لذت‌ها منع می‌کند برای این است که این لذت‌ها کم هستند. 🔶 #تعطیلات_نوروز، ایام فراغت است و با توجه به زیبایی‌های طبیعت، اتفاقاً زمان مناسبی برای تعطیلات است. انسان باید در فراغت، فعالیت خود را تغییر دهد به‌سراغ فعالیت‌های نایاب یا کم‌یاب برود. 💠 بعضی‌ها وقتی بیکار می‌شوند شب زودتر می‌خوابند تا سحر زودتر بیدار شوند و با خدا بیشتر صحبت کنند. برخی در فراغت، سراغ خدمت کردن به فامیل می‌روند. برخی سراغ همسایه‌ها می‌روند و با آنها آشنا می‌شوند و رابطه برقرار می‌کنند. 🔶 بعضی‌ها وقتی بیکار می‌شوند سراغ #محاسبه_نفس می‌روند. فرمود: «لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یُحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ»(کافی/۲/۴۵۳) لااقل در ایام نوروز این محاسبۀ نفس را انجام دهیم. 👤علیرضا پناهیان 🚩حرم رضوی ۹۵.۱۲.۲۴ @panahian_ir

💠 طبیعت‌گردی باید از رفتارهای رایج بین مؤمنین باشد #نوروز_و_معنویت - جلسه ۲ 🔰وقتی شما اهالی معنویت از #طبیعت لذت نبردید، نهی از منکر شما هم زیاد اثر ندارد، چون... 🔻خوب است مسجدی‌ها خانواده‌ها را هفتگی به دل طبیعت ببرند 🔰خیلی زشت است که مؤمن، تفریح معنوی در طبیعت نداشته باشد! 🔻 چرا پیامبر(ص) خانۀ کعبه را رها می‌کرد و برای عبادت به کوه می‌رفت؟ 🔰 امام هادی(ع) مسیر رشد و نموّ شخصیت پیامبر(ص) را در #طبیعت توصیف می‌کند و این راهی است که برای همه باز است 🔻یک ویژگی مؤمن اینست که با طبیعت عشق‌بازی می‌کند و بهرۀ معنوی می‌برد 🔰 آدم باصفا از #طبیعت_بکر-که تسبیح‌گوی خداست-لذت معنوی می‌برد 👌 انتظار داشتیم بعد از ۴۰سال، اهالی معنویت و انقلابی‌گری در کنار #دریاها یادمان‌های معنوی برقرار کنند. آیا دعای ندبه‌ای که در کنار دریا می‌شود خواند، جای دیگر می‌توان خواند؟! ___________________________ #علیرضا_پناهیان: 💠 یکی از ویژگی‌های انسان مؤمن این است که با طبیعت اُنس دارد، با طبیعت عشق‌بازی می‌کند، و از طبیعت بهرۀ معنوی می‌برد. ولی متأسفانه در جامعۀ ما #طبیعت‌گرایی یکی از ویژگی‌های مؤمنین تلقی نمی‌شود. 🔶 البته برخی مؤمنین اهل کوهنوردی هستند یا به دل طبیعت می‌روند، اما این‌طور نیست که این از ویژگی‌های مؤمن به‌شمار برود و در نهادهای مذهبی برایش برنامه‌ریزی شود، مثلاً این‌طور نیست که بگویند «وقتی بسیجی شدی، باید زیاد کوهنوردی کنی! وقتی اهل مسجد شدی، باید زیاد به طبیعت و صحرا بروی» 💠 خوب است مسجدی‌ها این برنامه را به‌صورت هفتگی -مثلاً جمعه‌ها و ایام تعطیل- داشته باشند و خانواده‌ها را به دل طبیعت ببرند. طبیعت‌گردی باید یکی از رفتارهای رایج بین مؤمنین و مسلمانان باشد. 🔶چرا پیامبر(ص) که عظمت ثواب عبادت در کنار خانۀ کعبه را می‌دانستند، غالباً خانۀ کعبه را رها می‌کردند و به کوه و دره‌های اطراف می‌رفتند. چرا ایشان دست از کوهنوردی برنمی‌داشتند، مگر ایشان در کوه چه می‌دیدند و از کوهنوردی چه بهره‌ای می‌بردند؟ 💠 امام هادی(ع): پیامبر(ص) هر روز به کوه حرا می‌رفتند و آثار رحمت خدا در طبیعت را می‌دیدند و از اینها متذکر حضرت حق می‌شدند.(بحارالانوار/۱۷ /۳۰۹) امام هادی(ع) مسیر رشد و نموّ شخصیت پیامبر(ص) را در طبیعت توصیف می‌کند و این راهی است که برای همه باز است. 🔶خیلی زشت است که انسان مؤمن، تفریح معنوی در طبیعت نداشته باشد! اصل طبیعت‌گردی برای مؤمنین و کسانی است که ذکر طبیعت را می‌شنوند و نور و معنویت آن‌را احساس می‌کنند. 💠 بعضی‌ها وقتی به دلِ طبیعت می‌روند، به‌جای اینکه به صدای طبیعت گوش کنند، در آنجا هم یک موسیقی ناگوار می‌گذارند و گوش می‌دهند! اینها صدای ذکر و تسبیح طبیعت را نمی‌شنوند؛ اینها به آلودگی صوتی عادت کرده‌اند. 🔶 آدم باصفا از طبیعتِ بکر-که تسبیح‌گوی خداوند است-لذت معنوی می‌بَرد(یُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْض؛ جمعه/۱) و طبیعت هم به او خوش‌آمد می‌گوید و از حضور این مؤمن خوشحال می‌شود. هم او از طبیعت بهره می‌برد و هم طبیعت از او. 💠 امام رضا(ع): نگاه به #دریا عبادت است(صحیفه امام رضا(ع)/۹۰) اهل معنا این‌قدر از دریا لذت می‌برند که ما انتظار داشتیم بعد از حدود ۴۰سال از انقلاب، اهالی معنویت و انقلابی‌گری در کنار #دریاها یادمان‌های معنوی و عبادتگاه برقرار کنند، البته اینها با وجود تفریح‌گاه‌ها منافاتی ندارد. 🔶 دعای ندبه‌ای که در کنار دریا می‌شود خواند، آیا جای دیگری می‌توان خواند؟! نماز شبی که در کوه می‌شود خواند، آیا در خانه می‌شود خواند؟! اگر می‌شد که پیامبر(ص) برای عبادت به کوه نمی‌رفت! 💠 غیرمذهبی‌ها باید از ما این جلوه‌ها را می‌دیدند تا به دین و دیانت علاقه پیدا می‌کردند. وقتی به اهل هرزگی می‌گویید «هرزگی و بدمستی نکن!» می‌گوید: «پس شادیِ این دین شما کجاست؟!» چون هیچ‌وقت شما را شاد و بانشاط ندیده است! او ندیده که شما دینداران از طبیعت لذت ببرید. 🔶 وقتی شما از طبیعت لذت نبردی، و نگفتی که «اهالی معنویت از طبیعت لذت می‌برند» نهی از منکر شما هم نمی‌گیرد و اثر ندارد. شما که به گنه‌کار می‌گویی «گناه نکن و از طریق گناه لذت نبر» خودت باید ده برابر او از طبیعت لذت ببری! و الا نهی از گناه شما، بر او زیاد اثر ندارد. 💠 اگر می‌خواهید از آسیب‌های اینترنت و فضای مجازی صحبت کنید، باید بگویید که جایگزین آن چیست؟ کسی که با طبیعت ارتباط عمیق و وثیق پیدا کند، دیگر-برای تفریح و سرگرمی-به‌سراغ فضای مجازی نمی‌رود که همه‌چیز را از پشت شیشه و آینه ببینید! 👤علیرضا پناهیان 🚩حرم رضوی ۹۵.۱۲.۲۵ @panahian_ir

🔷 اگر مدام محاسبۀ نفس کنیم و به عیوبمان بپردازیم، افسرده نمی‌شویم؟ #نوروز_و_معنویت - جلسه ۴ 🔰 یکی از وجوه معنویت نوروز، #محاسبه_نفس در پایان هر سال است/چه سوالهایی از خودمان بپرسیم؟ 🔻 محاسبۀ نفس، ارتباط انسان را عمیقاً با خدا برقرار می‌کند 🔰مؤمن هیچ بخشی از زندگی را غیرمعنوی نمی‌داند 🔻 #محاسبه_نفس از دستورات مهم دین است که آن‌را خصوصاً برای #ایام_نوروز پیشنهاد می‌کنیم 🔰 خوب است در مساجد، برای تفکر و محاسبۀ نفس، یک وقتی را در کنار نماز اختصاص دهند 🔻 علی(ع): محاسبۀ نفس خودت را یادداشت کن(غررالحکم/ص453) __________________ #علیرضا_پناهیان 🔷هیچ پدیده‌ای در عالم نیست که مؤمن با آن رابطۀ معنوی برقرار نکند. شاید خیلی‌ها برخی بخش‌های زندگی-مثل غذا خوردن یا خوابیدن یا ازدواج- را جدای از معنویت بدانند ولی مؤمن هیچ بخشی از زندگی را غیرمعنوی نمی‌داند، کمااینکه برای این بخش‌های زندگی هم #ذکر وارد شده است. اصلاً ما در بستر همین زندگی طبیعی و روال عادی و مادی زندگی است که به خدا می‌رسیم. 💠 هیچ قسمتی از زندگی ما نیست که از دیانت و معنویت خارج باشد و به دین ربط نداشته باشد و خدا مستقیم و یا غیرمستقیم، برایش دستور نداده باشد. البته خدا همۀ دستورات را به‌طور شفاف به ما نمی‌دهد، گاهی باید ضجه بزنیم و توسل پیدا کنیم که «خدایا! تکلیف مرا به من بفهمان که بدانم بین این اقدامات، کدامش را باید انجام دهم؟ کدامش را بیشتر دوست داری؟» 🔷یکی از دستورات بسیار مهم دین-که آن‌را برای ایام نوروز پیشنهاد می‌دهم- #محاسبه_نفس است. البته دستور محاسبۀ نفس در پایان هر روز باید انجام بگیرد اما حداقلش این است که انسان سالی یک‌بار بنشیند و خودش را محاسبه کند؛ همان‌طوری که ادارات در آخر سال، اموال خود را محاسبه و جمع‌بندی می‌کنند. 🔽 محاسبۀ نفس سه اثر مهم دارد: 1️⃣ #محبوب_خدا_شدن: اولین اثر محاسبه نفس این است که آدم محبوب خدا می‌شود. همین‌که می‌نشینی از خودت حساب‌رسی می‌کنی، خدا به تو علاقه پیدا می‌کند. چون خدا از انسان مراقب و حساب‌گر خوشش می‌آید. مراقبت هم یعنی همان تقوا؛ و محاسبۀ نفس هم یکی از ارکان این مراقبت است. 🔷 محاسبۀ نفس، ارتباط انسان را عمیقاً با خدا برقرار می‌کند. وقتی شروع به محاسبه نفس می‌کنی، احساس می‌کنی خدا به تو نزدیک‌تر شده و فهم تو را افزایش داده است. 2️⃣ #اقدام_برای_رفع_عیوب: اثر دوم محسابۀ نفس این است که انسان به عیوب خودش آگاه می‌شود و به گناهان خودش احاطه پیدا می‌کند. و خودبه‌خود به این سمت می‌رود که عیب‌های خودش را برطرف کند(مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ وَقَف‏...؛ غررالحکم/ص648) 🔷اگر مدام محاسبۀ نفس کنیم و به عیوب خودمان نگاه کنیم، افسرده نمی‌شویم؟ نه؛ چون ما در این کار تنها نیستیم، بلکه در آغوش خدا به عیوب خودمان می‌پردازیم و از خدا می‌خواهیم عیوب‌مان را برطرف کند، مثل بچه‌ای که لباسش کثیف شده و به آغوش مادرش پناه می‌برد و گریه می‌کند. و خدا قطعاً بیشتر از یک مادر، بندگانش را دوست دارد. 3️⃣ #حساب_آسان_در_قیامت: اثر سوم محاسبۀ نفس این است که هر کسی در دنیا محاسبۀ نفس کند، روز قیامت از او آسان‌تر حساب‌رسی می‌کنند. امام صادق(ع) می‌فرماید: روز قیامت پنجاه ایستگاه محاسبه هست که هر در کدام، آدم را هزار سال نگه می‌دارند(کافی/8/143) اما کسی که در دنیا اهل محاسبۀ نفس بوده، از این مواقف، آسان عبور می‌کند. 💠خوب است در مساجد، برای سکوت و تفکر و محاسبۀ نفس، یک وقتی را در کنار نماز اختصاص دهند. مثلاً بعد از نماز بگویند: «حالا پنج دقیقه محاسبۀ نفس کنید» خودِ فکر کردن، بهترین عبادت است. البته در وقت تفکر، نباید به سراغ حسرت از گذشته یا غصۀ آینده برویم یا به حساب دیگران برسیم! باید به احوال نفس خودمان فکر کنیم. 🔷 امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: محاسبۀ نفس خودت را یادداشت کن(...فَیَجْمَعَ‏ ذَلِکَ‏ فِی صَدْرِهِ‏ أَوْ فِی کِتَاب؛ غررالحکم/ص453) محاسبۀ نفس کن و بنویس؛ جمع‌بندی آن‌را هم به عهدۀ خدا بگذار! یعنی بعد از حساب و کتاب، صادقانه به خدا بگو: «خدایا! من از پسِ این نفس بر نمی‌آیم! نمی‌توانم درستش کنم، خودت درستش کن!» 💠یکی از وجوه معنویت نوروز این است که ما در پایان هر سال، نفس خودمان را محاسبه کنیم. مثلاً در محاسبۀ نفست بگو: «من چند سال از عمرم را گذرانده‌ام؟ چه خلقیات و رفتارهایی دارم؟ این کارها را برای چه انجام داده‌ام؟ در این ده-بیست سالی که از عمر تکلیف من گذشته، چه تغییری در خودم ایجاد کرده‌ام؟ چرا خطاهای من تکرار شده؟» چون آدم وقتی مرتکب خطایی می‌شود باید متوجه نقطه ضعف خودش بشود و آن خطا را تکرار نکند. 👤علیرضا پناهیان 🚩حرم رضوی ۹۵.۱۲.۲۷ @panahian_text