✳️ روشنگری ✅ اگر سکولاریزم بعد از هستی‎شناختی دنیای متجدد باشد، روشنگری(enlightenment) ناظر به بعد شناختاری و روش معرفتی این جهان است؛ روشنگری در 400 سال تاریخ غرب، تحولاتی را طی کرده است، روشنگری ابتدا چهره‎ای راسیونالیستی و عقل‎گرایانه دارد و سپس صورتی حس‎گرایانه و آمپریستی می‎یابد و در نهایت با ظهور جریان‎های معرفتی ما بعد تجربی، سیرت شکاکانه خود را آشکار کرده و به بحران گرفتار می‎شود.. ✅ روشنگری مدرن به‎رغم تحولاتی که در جهت ایجابی خود داشته است، از خصوصیت سلبی مشترک بهره می‎برد، ویژگی سلبی این جریان نفی مرجعیت وحی و شهودِ حقایق قدسی و متعالی در مسیر معرفت علمی است؛ انکار مرجعیت وحی به نفی حجیت نص و نقلی منجر می‎شود که از دامنه وحی در عرصه آگاهی و معرفت علمی بشر رخ نشان می‌دهد. ویژگی سلبی فوق هم‎افق با موضع هستی‎شناختی دنیای متجدد است، انکار مرجعیت وحی، لازمه منطقی سکولاریزم در رویکرد دنیوی انسان معاصر به عالم است. ✅ در دنیای متجدد به موازات انکار مرجعیت وحی و نص مستند به وحی، شناخت حسی و تجربی به‎عنوان برجسته‎ترین خصوصیت محوری معرفت علمی بشر، رسمیت پیدا می‎کند؛ غلبه حس‎گرایی و محور قرار گرفتن «دانش تجربی» نیز لازمه دیگر هستی‎شناسی سکولار، دنیوی و این جهانی است، زیرا حس و تجربه افق مواجهه با این عالم است و علم تجربی توان عبور از مرزهای این جهان را ندارد و کسانی که دانش علمی خود را به قید تجربی و حسی بودن محدود می‎کنند، نیز ناگزیر یا به انکار ابعاد، غیرطبیعی و غیرحسی عالم می‎پردازند یا از موضعی شکاکانه و لاادری‎گرایانه نسبت به آن ابعاد، سخن می‎گویند. ✅ این گروه به تعبیر قرآن کریم به مدعیات دینی نیز تنها در صورتی ایمان می‎آورند که آن‎ها را همانند دیگر پدیده‎های طبیعی این عالم مشاهده کنند، «قالو لن نومن لک حتی نری الله جهره»، بنی‎اسراییل به موسی گفتند، ما به تو ایمان نمی‎آوریم تا آن‎که خدا را آشکارا ببینیم، غلبه حس‎گرایی و تجربه‎گرایی بر معرفت علمی بشر موجب می‎شود تا دین‎داری نیز هویت سکولار و دنیوی پیدا کند. #سکولاریسم #دنیای_متجدد #رنسانس #دین #وحی 💠 eitaa.com/parsania_net

🔰 عقلانیت شیعی و عقلانیت مدرن 🔸عالم مدرن، مبانی هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و معرفت‌شناختی دارد، شاید ویژگی معرفت‌شناختی جهان مدرن همان‌ چیزی است که از آن به عنوان اینلایتنمنت و روشنگری یاد می‌کنیم که در واقع وقتی می‌خواهد زبان خود را پیدا کند با دکارت آغاز می‌شود. 🔸هیچ فرهنگ و هیچ تاریخ و هیچ تمدنی فارغ از این نوع سوال‌ها و جواب‌ها نیست، فناوری و تکنولوژی و علم و سیاست و اقتصاد و نحوه‌ زیست و حیات متاثر از این لایه‌ها است. 🔸اگر انقلابی همانند انقلاب اسلامی ایران در سطح فرهنگی ورود می‌کند و به بیانی قصد دارد تا از سلطه‌ فرهنگ مدرن خود را رها و احیا کند، قاعدتاً باید در این سطح با جهان مدرن تفاوت داشته باشد؛ انقلاب اسلامی ایران به دلیل این که یک هویت فرهنگی دارد، یقیناً چنین لایه‌ای برای آن وجود دارد؛ این لایه متعلق به جهان اسلام است و خیزش فرهنگی و تاریخی و تمدنی اسلامی است، می‌خواهد سهم خود را در این نظام جهانی متناسب با هویت خود طلب کند و نسبت به سلطه‌ای که از ناحیه‌ دیگر عالم ایجاد شده، زبان نقد دارد. 🔸جریانی که با یک نگاه عقلی و با مدلی از عقلانیت در شکل و شمایل فلسفه‌ اسلامی استمرار یافته است و از فارابی شروع می‌شود یا قبل‌تر از او از خطبه‌های بلند یا قبل‌تر از آن از آیاتی از قرآن که به تفکر و تعقل تحریک می‌کند؛ خطبه‌هایی که آینده‌ تاریخ اسلام را در شکل‌گیری جریان عقلانی سمت‌وسو می‌بخشد؛ متفکرینی چون فارابی، سهروردی، ابن‌سینا، خواجه نصیر، میرداماد و ملاصدرا نمونه‌هایی از جریان فلسفی هستند که مدعی است از این منبع معرفتی استفاده می‌کند. 🔸این جریان بیشتر یک جریان شیعی در جهان اسلام است، جریان اسلامی است، اما بیشتر جریان شیعی است؛ در مقابل جریان حدیث‌گرایی که اساس آن اموی است و بعد شکل تعدیل شده‌ آن به صورت کلام اشعری ادامه می‌یابد... و انقلاب اسلامی ایران در بستر تفکر شیعی رخ داد و در بستر تفکر شیعی عنصر عقل، عنصری محوری و جدی است، فلسفه و بعد هستی‌شناسی او یک هستی‌شناسی صرفاً نقلی و حدیثی یا یک هستی‌شناسی صرفا تحمیلی و شهودی نبود؛ عقل، یک حضور محوری داشت که البته این عقل یک عقل نقل‌ستیز و یا شهودستیز هم نبود؛ این عقلانیت ویژه جهان اسلام است و با عقلانیت عصر روشنگری کاملا تفاوت دارد، عقلانیت عصر روشنگری که با اینلایتنمنت تعین پیدا می‌کند، شهودستیز و وحی‌ستیز است و به دنبال آن عقل‌ستیز و نقل‌گریز است؛ اما این‌جا این گونه نیست. #اسلام #عقلانیت #مدرنیسم #فارابی #حمید_پارسانیا #روشنگری 💠 eitaa.com/parsania_net

🔰 تطورات معنای علم و علوم انسانی در جهان مدرن و جهان اسلام ✨مفهوم علم در دو قرن اخیر تطوراتی داشته است، متناسب با این تطورات، علوم انسانی نیز معانی گوناگونی یافته و جایگاه متفاوتی در تقسیم‌بندی علوم پیدا کرده است؛ در این بحث ابتدا سه تلقی از علم و علوم انسانی بیان می‌شود و بر اساس این سه تلقی، درباره معنای اسلامی بودن علوم انسانی بحث می‌شود. 🔸رویکرد نخست، تلقی پوزیتویستی کلاسیک است که از نیمه دوم قرن نوزدهم تا نیمه اوّل قرن بیستم رواج داشته است؛ 🔸رویکرد دوم، تلقی تفهمی یا تفسیری نسبت به حوزه حیات انسانی است که در نیمه اوّل قرن بیستم شکل گرفت و بیش از همه در آثار ماکس وبر، بروز و ظهور یافت؛ 🔸رویکرد سوم، تلقی مابعدتجربی و تفاسیر پست‌مدرن از معنای علم است که از دهه ششم قرن بیستم گسترش پیدا کرد. 🔸علوم انسانیِ اسلامی با تفسیر مابعدتجربی از علم ✨تلقی مابعدتجربی و پسامدرن از علم، ظرفیت و فرصت جدیدی برای فهم ما از علوم انسانی اسلامی پدید آورد؛ در این تلقی، علوم انسانی اسلامی علمی است که به ‌حسب سوژه، شناسا و حتی به ‌حسب تعریف، ساختار و هویت علم، متأثر از باورها و عقاید اسلامی است. ✨در این تلقی، علم انسانی اسلامی در ذیل علم اسلامی قرار می‌گیرد، علم اسلامی دانشی است که پارادایم، اصول موضوعه و مفاهیم پایه‌ای خود را از قلمرو باورها، ارزش‌ها و مبانی هستی شناختی اسلامی اخذ می‌کند، به ‌بیان ‌دیگر، علم اسلامی معنایی از علم است که در درون فرهنگ و تاریخ اسلامی شکل‌گرفته است؛ اعم از آنکه موضوع آن امر طبیعی و یا امور انسانی باشد. ✨پوزیتویست‌ها معرفت وحیانی و عقلانی را غیر علمی می‌دانستند، پست‌مدرن‌ها علاوه بر غیر علمی ‌دانستن معرفت وحیانی و عقلانی، ارزش روشنگرانه معرفت تجربی و حسی را نیز انکار می‌کنند. آن‌ها از این طریق، برای علم و از جمله علم انسانی اسلامی معنایی را تصویر کرده‌اند که نه رویکرد پوزیتویستی و نه رویکرد دینی با آن سازگاری ندارد؛ زیرا هر دو رویکرد، معرفت علمی را دارای ذات و هویت مستقل و دارای ارزش شناختاری می‌دانند؛ حال آنکه رویکردهای پسامدرن، معرفت علمی را چه در حوزه مسائل طبیعی و چه در حوزه مسائل انسانی، فاقد هویت مستقل و ارزش شناختاری می‌دانند. ✨ متدینین و پوزیتویست‌ها، به ‌رغم اختلافات بنیادین خود، هر دو، علم را معرفتی می‌دانند که به دنبال کشف حقیقت است. تفاوت آن‌ها در این است که پوزیتویست‌ها معرفت علمی را مقید به معرفت تجربی و آزمون‌پذیر می‌کنند، اما متدینین گزاره‌های اعتقادی و هستی‌شناختی خود را که از سنخ گزاره‌های متافیزیکی است، علمی و حاکی از حقیقت می‌دانند. #طبقه_بندی_علوم_در_تمدن_اسلامی #علوم_انسانی_اسلامی 💠 eitaa.com/parsania_net

💢 پذیرش فلسفه اسلامی سطح۳ 🔸 مدرسه عالی مطالعات اسلام و غرب برای سال تحصیلی ۱۴۰۱_۱۴۰۲ از میان طلاب مستعد، دانش‌پژوه می‌پذیرد. ▫️ تحت نظر حضرت استاد حمید پارسانیا؛ عضو شورای انقلاب فرهنگی و نظریه پرداز علوم انسانی و مقرر و محقق بسیاری از آثار علامه جوادی آملی، از جمله رحیق مختوم. _ سامانه پذیرش حوزه: paziresh.ismc.ir _ ایتا: eitaa.com/SIOSIR _ آیدی: @SIOS_IR _ تماس و واتساپ: 09380592170 💠 eitaa.com/SIOSIR 💠eitaa.com/parsania_net