♻️تطورات معنای عقل 🔸"..برای عقل، معانی و #اصطلاحات مختلفی وجود دارد که هر یک از آنها ناظر بر یکی از ابعاد، مراتب و لایه های عقل است و از جمله آنها عبارتند از: 🔸1- عقل ابزاری: جهت‌گیری #اصلی عقلانیت ابزاری تسلط آدمی بر طبیعت است. فرانسیس بیکن با رویکرد به این معنا در کتاب «نو ارغنون» گفت که دانایی، #توانایی است. ماکس وبر رفتارهای انسان غربی را که متأثر از غلبه عقلانیت ابزاری است،‌کنش‌های عقلانی معطوف به هدف می‌داند، یعنی رفتارهایی که متوجه هدف‌های دنیوی قابل دسترسی است... 🔸2- عقل متافیزیکی: به شناسایی احکام اصل هستی می‌پردازد. احکام متافیزیکی با آنکه مقید به عالم طبیعت نیستند، ‌اغلب بر اشیای طبیعی نیز صادقند. 🔸3-عقل عملی: این عقل در قبال عقل نظری است و موضوعات آن غیر از موضوعات عقل نظری است. عقل #عملی درباره #هستی ‌هایی بحث می‌کند که بر اساس اراده انسانی تکوین می‌یابد. 🔸.4- عقل نظری: عقل نظری درباره هستی‌هایی سخن می‌گوید که #خارج از حوزه اراده انسان تحقق دارند؛ این معنای از عقل، اعم از عقل متافیزیکی و عقل متافیزیکی، بخشی از عقل نظری است... 🔸5- عقل مفهومی: عقل #مفهومی ، معنایی اعم از آگاهی و #دانش عقل #نظری و عملی دارد. خصوصیت اصلی عقل مفهومی، این است که با وساطت مفاهیم ذهنی به شناخت موضوعات محل #بحث خود می‌پردازد.. 🔸.6- عقل شهودی: این عقل بدون وساطت مفاهیم ذهنی به شهود حقایق کلی و فراگیر نایل می‌شود. عقل شهودی به یک اعتبار در قبال عقل #مفهومی و به اعتبار دیگر در قبال شهودهای حسی، دون عقلی و یا #شهود های #عرفانی ، فراعقلی است..." 🔻جهت تفصیل #مباحث منابع ذیل معرفی می گردد: 📃مقاله " از عقل قدسی تا عقل ابزاری" نوشته حمید پارسانیا 📃 مقاله " نقدِ نقد - در پرتو ایضاح مفهومی نظریۀ علم دینی آیت الله جوادی آملی " نوشته حمید پارسانیا 📘کتاب "روش شناسی انتقادی حکمت صدرایی" نوشته حمید پارسانیا 📕کتاب "علم و فلسفه" نوشته حمید پارسانیا 📗کتاب "ما و علوم انسانی 4" مجموعه #نشست های دومین دوره مقدماتی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی #علم #عقل #اسلام #مدرن #تطورات_علم #تطورات_عقل #عقل_ابزاری #عقل_عملی #عقل_شهودی #عقل_مفهومی #عقل_نظری #عقل_متافیزیکی #پارسانیا #حمید_پارسانیا #دانشگاه_تهران

📜 #عقل کلی در #حکمت #اسلامی " ...بعد از تنزل به مرتبه تعین ثانی، تنزل است به مرتبه #ارواح که آن را عالم #غیب و #عالم امر و عالم #علوی و عالم #ملکوت گویند و آن عبارت از عالمی است که اشارت حسی بدان راه نیابد. چنان که عالم #شهادت ، عبارت از عالمی است که اشارت حسی بدان راه یابد و آن را عالم خلق و عالم سفلی و عالم ملک نیز گویند. «فلا أقسم بما تنصرون» (حاقه:۳۸) اشارت به عالم خلق است [و] «و بما لا تبصرون» (حاقه: ۳۹) اشارت به عالم امر. موجودات عالم امر بر دو قسم اند قسمی آن اند که به عالم اجسام به وجهی از وجوه تعلق ندارند؛ به حسب تصرف و #تدبیر ، ایشان را کروبیان خوانند و ایشان دو قسم اند: قسمی آن اند که از عالم و عالمیان به هیچ وجه خبر ندارند: «هاموا في جلال #الله و جماله منذ خلقهم»، و ایشان را ملائکه مهیمه خوانند و #مصطفی (ص) از ایشان خبر چنین می دهد: «إن لله تعالى أرض بيضاء مشحونة خلقأ مسيرة الشمس فيها ثلاثون يوما هي مثل أيام الدنيا ثلاثين مرة و هم لا يعلمون أن في الأرض خلقا يعصونه و أنهم لا يعلمون أن الله خلق آدم و إبليس» و قسمی دیگر آن اند که اگر چه به عالم اجسام تعلق ندارند و در #شهود قیومیت #شیفته و متحيرند، اما ایشان #حجاب #بارگاه الوهیت اند و وسائط فيض ربوبیت، و رئیس ایشان #فرشته ای است که آن را #روح اعظم خوانند و در آنجا از او عظیم تر فرشته ای نیست. به اعتبار دیگر، او را #قلم اعلی خوانند که «أول ما خلق الله القلم»؛ و به اعتبار دیگر، عقل اول گویند که «أول ما خلق الله العقل»؛ و این روح اعظم #صلوات الله علیه در صف اول این طایفه است و روح #القدس که او را جبرئیل گویند، در صف آخر. «وما ما إلا له مقام معلوم» (صافات:۱۶۴)..." جامی. #نقد النصوص جهت تفصیل مباحث منابع ذیل #معرفی می گردد: 📘کتاب "مبانی و اصل #عرفان #نظری " نوشته سید یدالله یزدان پناه 📙کتاب " #مفاتیح الغیب" نوشته صدرالدین محمد شیرازی ترجمه محمد خواجوی 📕کتاب " #قرآن و عرفان و برهان از هم جدائي ندارند" نوشته حسن حسن زاده #آملی #پارسانیا #حمید_پارسانیا 💠 eitaa.com/parsania_net