#نکات_علمی 7️⃣5️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 0️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 1️⃣
❇️ فقه شناسـی (به عنوان مقدمه علم فقه) در حقیقت بحـثی است در مـورد مهندسـی فقه و چگـونگی اسـتفاده از این علم شـریف در مسائـل مـورد ابتلاي روز.
🔶 همانطور که در ابتداي هر علمی در مقدمه آن علم در رابطه با جایگاه آن علم و تعریف و شـناخت آن و غرض از آن و تقسـیمات مسائل علم و امثال آن بحث می شود
👈 چنانکه که در علم اصول بحث شـده است در علم فقه به طریق اولی لازم است بلکه نسـبت به فقه از آنجا که مقصد نهایی علم اصول و اشـرف العلوم است این نکات بسـیار مورد ضرورت و لزوم است در حقیقت شـناخت فقه است و در شـش فصل بیان شده است.
1️⃣ تعریف فقه
2️⃣ موضوع علم فقه و غرض از آن
3️⃣ تقسیم فنی و صحیح مباحث فقهی
4️⃣ روش استدلال و بحث فقهی (متدلوژي فقه)
5️⃣ وجوب اجتهاد در فقه
6️⃣ ادوار و مراحل تکامل فقه
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 1️⃣6️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 1️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 2️⃣
❇️ تعریـف فقه
🔶 معنای لغوی
فقه را به معنـاي فهم ذکر کرده انـد یا مطلق علم و فهم است و دیگر اینکه مطلق علم نیست بلکه علم به امر دقیق و مشـهور است یعنی مراد از فقه، کشف آنچه که مخفی ومستور است می باشد. در برخی از تعابیر آمده است که علم به مراد مخفی متکلم است که به احتمال قوي این صحیح است که فقه، اخص از علم و فهم است.
🔷 معناي اصـطلاحی
دو اصـطلاح است:
1️⃣ اصطلاح عام است که از آن به مطلق علم دینی تعبیر می کنندکه شامـل علم به اعتقـادات; علم کلام، فلسـفه اسـلامی، اخلاق اسـلامی و مطلق علوم دینی می شود و از آن به فقه اکبر تعبیرشـده است که شایـد منشا آن آیه شـریفه (فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُل فرِقَه مِنهُمْ طائفِهٌ لیِتَفَقهُوا فیِ الدین) باشد با این توضـیح که به تفقّه در کل دین چه فروع دین و چه اعتقادات و غیره، امر کرده است.
2️⃣ اصـطلاح مشـهور: به معناي (علم به احکام شرعی فرعی است) یعنی علم به فروع دین بخصوص است که دو تعریف از آن شده است که روح هردو یکی است
1️⃣ العلم بالاحکام الشرعیه الفرعیه عن ادلتها التفصیلیه
2️⃣ العلم بالاحکام الشرعیه العملیه عن ادلتها التفصیلیه
👆 دراین تعریف دو قید ذکر شده است که با این دو قید علوم دیگر خارج می شود.
ادامه دارد ...
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 5️⃣6️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 2️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 3️⃣
❇️تعریف علم فقه بیان شد. گفته شد که دارای دو قید می باشد.
1️⃣ قیـد اول احکام شـرعی عملیه یا فروع دین است که آنچه از مسائـل دینی که احکـام شـرعی نبوده و مربوط به اعتقـادات باشـد و یـا احکـامی که مربوط به اصول فقه و سـایر علوم اسـلامی است خـارج می شـود.
2️⃣ قید دوم عن ادلتها التفصـیلیه است یعنی بایست علم به این احکام شرعی مستند به دلیل تفصـیلی آن باشـد که خواسـته اند با این قید علمی را که براي فرد عامی از فتواي مجتهد خودش نسـبت به احکام شـرعی حاصـل می شـود را خـارج کننـد که این علم فقه نیست و در حقیقت مخصـوص کننـد تعریف را به علم به احکـام شـرعی که بااجتهاد و استدلال تفصیلی براي مجتهدین حاصل می شود.
⬅️ برخی گفته اند این قید علاوه بر خارج کردن علم مقلد، آن احکامی را که از مسلمات و بدیهیات و ضروریات دین هسـتند هم خـارج می کنـد مثـل اصـل وجوب نمـاز، روزه، حـج و امثـال آن و تعریف را مخصوص می کنـد به خصوص احکام شرعی اجتهادي و نظري .
❎ به نظر می رسـد این مطلب فوق درست نباشـد و قیـد (ادله تفصـیلیه) در مقابـل دلیـل اجمالی تقلیـد است زیرا که وجهی نـدارد ادلـه تفصـیلی را مخصـوص به ادله نظري و غیر بـدیهی و ضـروري و مسـلم کنیم بلکه دلیـل تفصـیلی اعم است از دلیل تفصـیلی نظري در جایی که نیاز به اسـتدلال، اسـتظهار و یا اسـتدلال به اصل و قاعده دارد و یا دلیل تفصیلی که مسلم و واضح است مثل اسـتدلال به ضروریات و مسلمات و یا اجماعات و سیره متشرعه که اینها هم مشمول فقه است و کثیرا انجام می گیرد.
🔶 و در اثبات یک مسأله فقهی تمسک به ضـرورت دینی و یا سیره قطعیه می شود که از ادله تفصیلیه است که در فقه بسیار مورداستفاده قرار می گیرد.
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 9️⃣6️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 3️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 4️⃣
❇️ موضوع علم فقه
👈 معروف این است که موضوع فقه افعال مکلفین است.
🔷 اشـکال: اگر موضـوع علم فقه را خصوص افعال مکلفین دانستیم موارد زیادي خارج می شود مانند مسائل مربوط به اعیـان مثـل طهـارت و نجـاست اشـیاء که متعلق به فعـل مکلفین نیست و همچنین زوجیت طهـارت، صـحت،شرطیت و مانعیت که موضوع آنها فعل مکلف نیست بلکه عینی از اعیان خارجی است و یا برخی از احکام فقهی اصـلاً مربوط به مکلف نیست بلکه مربوط به غیر بالغین و صـغار و مجانین و قاصـرین است که باید گفت این مسائل فقهی استطرادا در فقه آمده است که قابل قبول نیست .
1️⃣ جواب اول: مقصود از احکام شـرعی متعلق به عمل مکلف اعم است از تعلق مسـتقیم یا غیر مستقیم،یعنی آن حکم شـرعی را که در مقام عمل منتهی می شود به تعذیر و تنجیز حال چه حکم تکلیفی باشد و چه حکم وضعی.
2️⃣ جواب دوم: پاسـخ دوم مبتنی است به آن بحثی که در موضوع علم اصول مفصـلا مطرح شده است که مقصود از موضوع علم، کلی و جامع بین موضوعات مسائل آن علم بر حسب تدوین آن مسائل نیست و الا در علوم عقلی هم اشکال وارد می شود مثلاً موضوع در علم فلسـفه وجود است که موضوعـات مسائل علم فلسـفه عناوین دیگري است و وجود محمولات آن مسائل اسـت ولی گفته شده که موضوع عام علم فلسـفه وجود است و در فلسـفه از احکام وجود بحث می شود در آنجا گفته شد مقصود ازموضـوع کلی علم بحسب تـدوین خـارجی مسائـل آن علم نیست بلکه مقصـود آن چیزي است که محـور آن علم است که درمسائل آن علم حول آن محور بحث می شود.
👈 طبق این معیـار فوق در موضوع علم فقه می توان گفت که در علم فقه در رابطه بـا اثبـات مطلق حکم شـرعی و یا وظیفه عملی شرعی بحث می شود پس موضوع فقه افعـال نیست بلکه خود حکم شـرعی عملی و انحاء و اقسام آن موضوع فقه است و آنچه که محور همه مسائـل علم فقه است اثبـات آن احکام و وظایف عملی بوده که مطلق حکم شـرعی فرعی می باشـد چه تکلیفی باشـد و چه وضـعی.
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 3️⃣7️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 4️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 5️⃣
❇️غرض از علم فقه
🔶 غرض نهایی و اصـلی، تشـخیص وظیفه عملی مکلف می باشد و رسـیدن به احکام شرعی عملی فرعی است و در هر فعل و ترکی آن احکـام شـرعی موجود بوده و ثابت است و براي خروج مکلف از عهـده مسـئولیت شـرعی و اطاعت خـدا، مشـخص کردن آن احکـام لازم است که اطاعت و امتثال آن احکام تضـمین کننـده همه منافع انسان ها و بشـر است و مصالـح عباد همگی در آن دیده شده است و شارع مقدس راه عدالت اجتماعی بشـر و سـعادت آنها را در این مسـیر قرار داده است و فقه اسلام مشتمل برهمه آن احکام است این توضیح کلی غرض از علم فقه می باشد.
⬅️ امـا تفصـیل غرض از آن علم بسـیار بیش از این توضـیح فوق است چون وظیفه عملی - که موضوع علم فقه است - شامل همه افعـال و تروك در تمـام عرصه هاي حیات بشـري می باشـد.
🔷 می توان آن آثار را به سه دسته عملی، علمی و دینی تقسیم نمود.
1️⃣ دسـته اول: اثر عملی یعنی رسـیدن به این احکام شـرعی در همه زنـدگی بشـر است و معنایش این است که همه ابعاد و عرصـه هاي زنـدگی انسان ها و همه قشـرها و نسـل هاي انسان ها را در بر می گیرد و در همه این بخش ها احکام فقهی وجود داشـته و جاري است و به دست آوردن احکام در همه این زمینه ها و عرصه ها و حیطه فردي، اجتماعی و خانوادگی وظیفه و نقش علم فقه است ( اجتماعی مثـل نظـام قضائی، نظام اقتصادي، نظام سیاسـی و نظام اداري و غیره)
2️⃣ دسته دوم: اثر علمی
👈 ادامه دارد ... .
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 7️⃣7️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 5️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 6️⃣
❇️غرض از علم فقه
🔷 بیان شد که آثار را به سه دسته عملی، علمی و دینی تقسیم می شود.
1️⃣ دسـته اول: اثر عملی بود که بیان شد.
2️⃣ دسته دوم: اثر علمی
🔶 غرض علمی فقه که نوع دوم از آثار و مهم ترین غرض هاي فقه می باشد فلذا باید به آن توجه شود ابتداءً خود روش اسـتفاده از منابع اسـلامی و شـریعت در علوم و معارف اسلامی دیگر مثل فلسفه، کلام، تفسیر و علوم عقلی فضلاً از علوم و معارف اسـلامی دیگر می باشد که بسـیار مهم است که باید در فقه آن روشـها مشـخص می شود
👈 یعنی مفسري که فقیه نباشد و با مذاق شارع آشـنا نباشد خیلی جاها به اشتباه می افتد و متکلمی که با احکام فقهی آشنا نباشد هم همین گونه است وهمچنین در معارف انسانی و اسلامی دیگر و مفسر و متکلم فقیه در زمینه علوم قرآنی و تفسیري و یا علوم عقلی، تسلط بیشتر ودقیق تر و اسلامی تر دارد تا مفسر و متکلمی که با فقه آشنایی کامل ندارد علاوه بر این که برخی از علوم انسانی کلا متکی برفقه است مثلا علم حقوق مدنی یا کیفري و علم اقتصاد و اقتصاد اسلامی.
3️⃣ دسـته سوم: اثر دینی
🔷 غرض سومی که براي علم فقه مطرح کردیم غرض دینی است که مقصود از آن حفـظ دین از انـدراس وتحریف و کهنه و مرده شدن و حفظ امت اسـلامی از انحراف و ضلالت است
👈 زیرا که به وسیله فقه و فقها، دین و شریعت الهی حفظ شده است این همان کاري است که چون در شـرایع دیگر - یهودي، نصرانی و مجوسی - اتفاق نیافتاد موجب تحریف ومردن آنها شده است
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 1️⃣8️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 6️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 7️⃣
❇️ تقسیم مباحث فقه
🔷 بحث از تقسـیم مسائل فقه و چگونگی تقسـیم بندي فنی و مناسب مباحث علم فقه است و این مسئله مهم و لازمی است که مـا مسائـل فقه را چگـونه تقسـیم بنـدي کنیم.
🔶 در ابتدا در کلمات فقهاي ما ضمن مجامع روایی مطرح می شد مثل کتاب من لا یحضره الفقیه مرحوم صـدوق(رحمه اﷲ)که بر حسب ابواب فقهی روایات را می آوردنـد از آن به فقه ماثور یا روائی نامبرده شـده است.
🔷 بعد دیدند که مسائل فقهی، مسـتقل از روایات قابل طرح است و جهات بحث فقهی غیر از جهات روایی است لـذا به تدریـج سـند روایات را حـذف کردند ولیکن خیلی مقید بودند به آوردن تعابیر و متون موجـود در همـان روایـات مثـل نهـایه مرحوم شـیخ طوسـی(رحمه اﷲ).
⬅️ مرحله بعد، به تدریج علم فقه توسعه پیدا کرد و تفصیلات و فروعی مستقلی از متون روایات پیدا کرد و با فقه عامه مقایسه شد که مرحوم شـیخ طوسـی(رحمه اﷲ)مبسوط را اینگونه تدوین کرد.
◀️ به تدریج در کتب فقهی تفصیلات بیشتري وارد شد و علم فقه از کتب حـدیث و روایات جـدا شـده و مسـتقل شد هم شـیوه بیان و هم فصول و تفریعاتش و هم روش اسـتدلال در آن بهروایات و غیر روایات از آیات و قواعد اصولی و فقهی و غیره شد.
👈 در ابتدا کتاب فقهی به عنوان تفصـیلی همان ابواب فقهی موجود مطرح می شد و به تقسیم بندي کل مسائل علم فقه زیاد توجه نشـد.
✅ تـا این که رسیدیم به زمان مرحوم سـلار و همچنین مرحوم ابوصـلاح حلبی ... .
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 5️⃣8️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 7️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 8️⃣
❇️ تقسیم مباحث فقه
🔷 بیان شد که در ابتدا کتاب فقهی به عنوان تفصـیلی همان ابواب فقهی موجود مطرح می شد و به تقسیم بندي کل مسائل علم فقه زیاد توجه نشـد تـا این که در زمان مرحوم سـلار در کتاب مراسم و همچنین مرحوم ابوصـلاح حلبی در کتاب کافی این اتفاق افتاد.
👈 این دو فقیه معاصـر یکـدیگر بودنـد
🔶 در کتاب مراسم فقیه بزرگوار سـلار بن عبـدالعزیز کل مسائل علم فقه را به دو دسـته تقسـیم کرده است عبادات و معاملات و در معاملات همه ابواب دیگري غیر از عبادات را گنجانده است.
🔶 مرحوم حلـبی در تقسـیم بنـدي توسـعه بیشتر داده است و مسائـل علم فقه را سه گـانه تقسـیم کرده است (عبـادات، محرمـات و احکام); تحت عنوان عبادات (صـلات، صوم، اداء الامانه، عقود وصـیت و احکام جنازه) در محرمات (مکاسب محرمه و اطعمه واشربه) را آورده است و در قسم احکام، بقیه کتب فقهی را ذکر کرده است.
🟢 بعـد از این دو بزرگوار مرحوم ابن براج در کتـاب مهـذب ابواب فقهی را اینگونه تقسـیم کرده است (احکـام عـامه البلوي) که عموم مکلفین به آن مبتلی می شونـد و (احکـام غیر عـامه البلوي) و این تقسـیم را مبناي تقسـیم کل فقه قرار داده است و قسـم عـامه البلوي بودن را عبـادات قرار داده و غیر عـامه البلوي بودن را سـایر ابواب فقهی.
🟡 تـا این که در زمـان محقق بزرگوار و بی نظیر - مرحوم محقق حلی(رحمه اﷲ)- در کتـاب شـریف شـرایع الاسـلام - که کتـاب پر بـار و شـریفی است و نقطه عطفی درتاریخ علم فقه است. ....
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 9️⃣8️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 8️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 9️⃣
❇️ تقسیم مباحث فقه
✅ در زمـان مرحوم محقق حلی(رحمه اﷲ) در کتـاب شـریف شـرایع الاسـلام - که کتـاب پر بـار و شـریفی است و نقطه عطفی درتاریخ علم فقه ماهست - کل فقه را به چهار بخش عمده تقسیم کرده است و تحت هر باب هم مجموعه مسائل و کتب فقهی مربوط به آن را گنجانده است.
1️⃣ قسم اول عبادات است و تحت عنوان عبادات کتب طهارت، صـلات، زکات، خمس، صوم، اعتکاف، حـج و عمره، جهاد و امربه معروف و نهی از منکر را قرار داده است .
2️⃣ قسم دوم عقود است و تحت این قسم بحث تجـارت، رهن و افلاس، حجر، ضـمان، صـلح، شـرکت، مضاربه، مزارعه، مساقات،ودیعه، عاریه، اجاره، وکالت، وقف، هبه، سبق و رمایه، وصیت و نکاح را آورده است .
3️⃣ قسم سوم ایقاعـات است که تحت این قسم کتب طلاق، ایلاـء، ظهـار، لعـان، عتق، تـدبیر، مکاتبه، استیلاء، ایمان، اقرار، نـذر وجعاله را آورده است .
4️⃣ قسم چهارم عنوان الاحکام است و کتبی را که تحت آن آورده است صـید و ذباحه، اطعمه و اشـربه، احیا موات، غصب، لقطه، شفعه، ارث، قضا و شـهادات، قصاص و دیات می باشد که اینها نه عقد هستند و نه ایقاع یعنی اصلاً امور انشائی نیستند و تحت عنوان احکام می باشد و این تقسـیم بندي از محقق بزرگوار(رحمه اﷲ) تا امروز تقسـیم بندي رایجی است که در مهندسی علم فقه ما ثابت است .
👈 برخی عنوان قسم چهارم را (الاحکام و السـیاسات قرار داده انـد و خود محقق(رحمه اﷲ) صـریحاً مبنایی براي این تقسـیم بندي ذکر نکرده است ولی مرحوم شـهید(رحمه اﷲ) و برخی دیگران توجیهی براي آن ذکر کرده انـد ایشان در کتاب قواعد و فوائد فرموده است(و وجه الحصـر: أن الحکم الشـرعی إمـا أن تکون غـایته الآخره، أو الغرض الأهم منه الـدنیا، و الأول: العبادات. والثـانی: إمـا أن یحتـاج إلی عبـاره، أو لاـ، و الثانی: الأحکام. و الأول: إما أن تکون العباره من اثنین- تحقیقا أو تقـدیرا- أو لا، والأول: العقود، و الثانی:الإیقاعات).
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 3️⃣9️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 9️⃣4️⃣
#فقه_شناسی 🔟
❇️ تقسیم مباحث فقه
✅ در این باره تقسـیماتی ذکر شد که بهترین تقسیم، تقسیمی است که مرحوم محقق(رحمه ﷲ) در شـرایع آورده است و فقها بعـد از ایشان از این تقسـیم بنـدي تبعیت کردنـد که عبارتست از: عبادات، عقود، ایقاعات و احکام.
🔶 نکته این تقسیم این است که متخذ از نوع مسائل فقهی می باشد مثلاً عبادات مسائلی هستند که داراي
نکته مشترك - یعنی نیت قربت - هسـتند که این نکته در همه آنها شـرط است و نوع احکام آنها عبادي است و همین وحدت نوعی این احکـام مبنـاي این قسم در تقسـیم است.
🔷 مبنـاي قسم دوم - عقود - این است که تصـرف انشایی وضـعی است و ایجاد معامله است که قائم بین دو طرف می باشـد.
🔶 قسم سوم یعنی ایقاعـات بـا یـک طرف ایجـاد می شود.
👈 لذا تقسـیم مرحوم صاحب شـرایع(رحمه اﷲ)مبناي مناسبی دارد چرا که بحث فلسفه احکام و اغراض را درمبناي تقسـیم لحاظ نکرده است بلکه براساس نوع مجموعه هاي این مسائل و نوع حکم و متعلق حکم تقسیم بندي نموده است.
👈 بنابراین، این تقسـیم هم فنی تر است و هم مناسب و ذوقی تر، ولی در عین حال داراي اشـکالاتی نیز می باشد که به آنها اشاره می کنیم.
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 7️⃣9️⃣1️⃣
#نکات_فقهی 0️⃣5️⃣
#فقه_شناسی 1️⃣1️⃣
❇️ بیان اشکالات بر تقسیم مرحوم محقق (رحمه الله)
1️⃣ اشـکال اول : بایـد دیـد مقصود از عنوان احکام در قسم چهارم چیست؟ زیرا مبناي مشخصـی در آن نیسـت.
👈 چون مقصود از احکـام یـا مطلق احکـام شـرعی است یا خصوص حکم قضائی است یا معنایی دیگر دارد.
⬅️ اگر مقصود مطلق حکم شـرعی باشد اشکالش روشن است چون مطلق حکم شرعی مقسم است و نمی تواند قسم قرار گیرد.
⬅️ عقود و ایقاعات و عبادات هم حکم شـرعی هسـتند و اگر مقصود از آن حکم قضائی باشد مختص کتاب القضاء می شود و همه ابواب دیگر از این قسم خارج می شود.
⬅️ احتمـال سوم این است که مقصود از احکـام ما عـداي آن سه قسم باشـد که در اقسام سه گانه یا قصـد قربت ملحوظ است و یا تصـرف انشائی است که این قسم هم یا قائم به دو طرف است یا قائم به یک طرف، پس مقصود ماعـداي آن سه قسم است که حکمی است نه انشائی و نه عبادي و این همان قسم چهارم و تمام ابوابی که باقی ماند داخل در قسم چهارم قرار می گیرد .
👈 البته این معنـا، همه کتب دیگر را شامـل می شود لیکن باز هم یک مبنا نمی شود چون این گونه تقسـیم بنـدي که هر چه باقیمانـد را تحت عنوان کلی احکـام قرار بـدهیم مبنـا نـدارد.
🔶 علاوه بر اینکه در قسم چهارم برخی از کتب ذکر شـده هم نیاز به انشـاء دارد مثلا کتـاب شـفعه ماننـد ایقاعـات دیگر است و قضـاوت و یا نصب ولات و قضات که درقسم چهارم آورده اسـت نیازمنـد انشـا است.
🔷 این اشـکال بر تقسـیم بنـدي ایشـان وارد است و هر سه احتمالی که براي آن ذکر کردیم قابل قبول نیست .
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 1️⃣0️⃣2️⃣
#نکات_فقهی 1️⃣5️⃣
#فقه_شناسی 2️⃣1️⃣
❇️ بیان اشکالات بر تقسیم مرحوم محقق (رحمه الله)
1️⃣ اشـکال اول گذشت
2️⃣ نقـد دیگري که به تقسـیم بنـدي ایشـان وارد است این است که کتـاب اقرار را در ضـمن ایقاعـات آورده است و شهادت را در ضـمن احکام،
👈 به نظر می رسد اقرار مانند شهادت یکی از ادله اثبات است و در آن انشا به معناي تصرف وضعی لازم نیست چرا که اقرار و شهادت هر دو از یک سنخ بوده و اخباري می باشند نه انشائی
👈 همچنین مثلا استیلاد را در ایقاعات قرار داده است و ارث را در ضمن احکام آورده است که هر دو نیاز به انشاء ندارد و ایقاع یا عقد نمی باشند.
3️⃣ نقد سوم نیز وارد است به این صورت که احکام زیادي از اقسام چهارگانه از تقسـیم خارج شده است و اصلاً درزیر مجموعه هیـچ قسم ذکر نشـده است .
👈مثلا احکـام مربوط به البسه و مسـکن و حرمت کبائر و کـذب و وجوب صـله رحم و واجبات کفایی و غیره در هیچ کدام از ابواب اربعه وارد نیست بنابراین این تقسیم بندي حاصر نیست.
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی
#نکات_علمی 5️⃣0️⃣2️⃣
#نکات_فقهی 2️⃣5️⃣
#فقه_شناسی 3️⃣1️⃣
❇️بعد از بیان اشکالات تقسیم مرحوم محقق (رحمه الله) نتیجه اینکه این تقسیم بندي صاحب شرایع(رحمه اﷲ) از این نقدها در امان نیست لذا اهمیت این بحث مشخص می شود که از آن تعبیر می کنیم به مهندسی علم فقه و باید تقسیم فنی مسائل آن که نیازمند اصلاح و تعدیل است.
✅ لوازم تقسیم فنی و صحیح
1️⃣ اولا: بر اسـاس اشتراك در نوع احکـام و یـا متعلقـات آن احکـام باشـد تا احکام مشترك در آن نوع در کنار هم جمع شود تا بشود در هر یک از این اقسام و ابواب قواعد خاص به آن نوع و مشترك میان مسائلش را مطرح کند.
👈 ما بعداً به تفصیل به این نکته خواهیم پرداخت مثلاً ابواب عبادات و احکام عبادي داراي مختصات و خواص جـدا از ابواب معاملات است و علاوه براختلاف در تعریف هر مجموعه احکام و آثار و یا قواعـد و ادله مخصوص به هر قسم هم وجود دارد که اقتضاي تقسـیم بنـدي فنی و صـحیحی دارد
👈 مثلاً در معاملات مطالبی است که در اموال موجود هست ولی غیر اموال این قواعـد جاري نیست هر چندانشائی هم باشد.
2️⃣ ثانیاً: نکته دیگر این که تقسـیم بندي باید حاصـر باشد یا حصر عقلی و یا استقرائی که همه مجموعه هاي گوناگون مسائل علم را در بر گیرد.
3️⃣ ادامه دارد...
📚برگرفته از دروس آیت الله شاهرودی
👈 آدرس کانال:
https://eitaa.com/pelle_pelle_ta_ejtehad
👈 ارتباط با مدیر کانال و ارسال مطالب کاربردی:
@Pazhuhesh_Aleyasin
🔰 مدرسه فقهی آل یاسین (علیهم السلام)
#کانال_پژوهش_آل_یاسین #پله_پله_تا_اجتهاد #فقه #آیت_الله_سید_محمود_شاهرودی