📢 #گزارش_تصویری #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی
«ذات گرایی و نامگرایی؛ طرح و بررسی امتداد اجتماعی آن دو»
✅ در ادامهی سلسله جلسات سهشنبههای علوم انسانی اسلامی، روز سه شنبه ۲۹ آبان ماه 1403 پنجاه و هشتمین #نشست از این سلسه جلسات برگزار شد.
❇️ اینبار سالن اندیشه میزبان نشست میانگروهی گروه فلسفه و گروه جامعه شناسی از سلسله جلسات سهشنبههای علوم انسانی اسلامی تحت عنوان «ذات گرایی و نامگرایی؛ طرح و بررسی امتداد اجتماعی آن دو» با سخنرانی دکتر فتحی از گروه فلسفه و دکتر شرف الدین از گروه جامعه شناسی و با مدیریت حجت الاسلام دکتر فاطمی نیا بود.
❇️ در ادامه به گزارش این جلسه میپردازیم
🔰 کانال رسمی گروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
@philosophy_iki_ac_ir
کانال رسمی گروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
📢 #گزارش_تصویری #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «ذات گرایی و نامگرایی؛ طرح و بررسی امتداد اجتماعی آن
📢 #گزارش_تصویری #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی
«ذات گرایی و نامگرایی؛ طرح و بررسی امتداد اجتماعی آن دو»
✅ ارائه دکتر فتحی
در ابتدا دکتر فتحی مطالب خود را ارائه کردند. ایشان ضمن عذرخواهی از اساتید به بررسی دو مفهوم فلسفی نامگرایی و ذات گرایی و توضیحاتی درباره نومینالیسم پرداختند. ایشان نومینالیسم را به معنای رد امور کلی و مجرد دانسته که در فلسفه غرب دو معنا برای آن به کار میرود: رد امور کلی و رد امور مجرد.
🔺 ایشان همچنین تأثیر افلاطون و ارسطو بر این مباحث را متذکر شده توضیح دادند که افلاطون وجود کلیات را به عنوان اموری خارج از زمان و مکان میداند، در حالی که ارسطو کلیات را در ضمن فرد میبیند.
🔺 در ادامهي بحث نیز ایشان نقدهای آبلار و دیگر فیلسوفان مدرن مانند توماس هابز و جان لاک را مورد بررسی قرار دادند که طبق نظر این فلاسفه، مفهوم کلی رد شده و به نامهای عام و خاص پرداخته شده است.
🔺 پس از بررسی نظرات فلاسفه استاد فتحی به ارتباط بین نومینالیسم و معرفتشناسی اشاره داشتند و این نکته را مورد تاکید دانستند که اگر مفهوم کلی وجود نداشته باشد، نظریههای علمی و قوانین نیز زیر سؤال میروند.
🔺در نهایت، ایشان ضمن بررسی مفهوم اسنشیالیسم و ذات توضیح دادند که این مفهوم به ویژگیهای ضروری یک شیء مربوط میشود و با نظریات افلاطون و ارسطو در مورد ذات و کلیات ارتباط دارد.
✅ ارائه دکتر شرف الدین
دکتر شرفالدین در این نشست به بررسی ذاتگرایی و دو مدعای آن، یعنی مدعای هستیشناختی و معرفتشناختی پرداختند. ایشان توضیح دادند که ذاتگرایی به وجود مستقل واقعیتها و اشیاء از ذهن انسان اعتقاد دارد و این واقعیتها باید از سوی ما شناخته شوند. در این زمینه، ایشان به دو رویکرد در فلسفه، یعنی رئالیسم خام و رئالیسم انتقادی اشاره کرده و تفاوتهای آنها را توضیح دادند.
🔺 دکتر شرفالدین سپس به علوم اجتماعی پرداختند و تأکید کردند که این علوم با جهانی مواجهاند که محصول تعاملات انسانی است. سپس دو رویکرد اصلی در علوم اجتماعی را معرفی کردند:
۱) رویکرد اثباتی که بر استقلال واقعیتهای اجتماعی تأکید دارد
۲) رویکرد تفسیرگرایی که واقعیتهای اجتماعی را برساختههای کنشگران انسانی میداند.
🔺ایشان همچنین نظرات متفکران مسلمان را بررسی کرده و بر اهمیت توافق جمعی در شکلگیری واقعیتهای اجتماعی تأکید داشتند. دکتر شرفالدین در نهایت به چالشهای موجود در هر دو رویکرد اشاره کرده و بر ضرورت درک و تفسیر واقعیتهای اجتماعی تأکید داشتند.
✅ پرسش و پاسخ
در ادامه اساتید حاضر در جلسه به ایراد سوالات و اشکالات پرداختند. ابتدا دکتر گرایی دو سوال مطرح کردند؛ یکی درباره تفکیک یا ادغام رویکردهای تفسیری و انتقادی و دیگری درباره تأثیر این مباحث بر تولید علوم انسانی اسلامی.
🔺 دکتر شرفالدین به تنوع واقعیتهای اجتماعی اشاره کرده و بر اهمیت تعاملات اجتماعی در شکلگیری حقیقت جامعه تأکید کردند.
🔻دکتر فتحی نیز به ضرورت تحلیلهای بینرشتهای و نقد دیدگاههای ذاتگرایی و سنشیالیسم پرداخته و بر تأثیر دکارت بر فلسفه و انکار غایتگرایی ارسطو تأکید کردند.
🔻همچنین دکتر ابراهیمیپور به اهمیت گفتگوی بین فلسفه و جامعهشناسی و چالشهای نظریههای برساختگرایی اشاره داشتند. در ادامه دکتر گلستانی به تأثیر ذاتگرایی بر جامعهشناسی و روانشناسی انتقاد کرده و به بحث اصالت جامعه و فرد در اندیشمندان اسلامی پرداختند.
🔻در نهایت، دکتر شرفالدین با تاکید بر رابطه بین اعتباریات و واقعیات اجتماعی، توضیح دادند که اعتباریات، باوجود وابستگی به ذهن انسانها، در جامعه به عنوان واقعیت عمل میکند و اعتبار آنها به توافق عقلایی افراد وابسته است. این مباحث نشاندهنده چالشهای روششناسی و تحلیل در علوم انسانی اسلامی است.
🔰 کانال رسمی گروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
@philosophy_iki_ac_ir
📢 #گزارش_تصویری #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی ««رائه نظریه ذرهای کهکشانی علم»
✅ در ادامهی سلسله جلسات سهشنبههای علوم انسانی اسلامی، روز سه شنبه ۰۶ آذر ماه 1403 شصتمین #نشست از این سلسه جلسات به صور ت مجازی برگزار شد.
❇️ اینبار سالن اندیشه میزبان نشست درونگروهی گروه فلسفه از سلسله جلسات سهشنبههای علوم انسانی اسلامی تحت عنوان «ارائه نظریه ذرهای کهکشانی علم» با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین حمید رجایی و بود. هدف از این نشست تبیین نظریهای در حوزه فلسفه علم و تولید علم اسلامی بود.
❇️ در ادامه به ارائهی نکات کلیدی این جلسه میپردازیم
🔰 کانال رسمی گروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
@philosophy_iki_ac_ir
کانال رسمی گروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
✅ 📢 #گزارش #سه_شنبه_های_علوم_انسانی_اسلامی «ارائه نظریه ذرهای کهکشانی علم»
🔻 تفکیک فلسفه علم از فلسفه:
سخنران بر ضرورت تفکیک فلسفه علم بهعنوان یک رشته مستقل تأکید کرد و بیان داشت که بسیاری از مباحث فلسفی نمیتوانند بهطور مستقیم به تولید علم کمک کنند.
🔻 آسیبهای ناشی از غفلت از فلسفه علم:
غفلت از فلسفه علم میتواند به عدم تولید علم مؤثر منجر شود. فلسفه علم میتواند به شناخت عمیقتری از علم و فرآیندهای آن کمک کند.
🔻 سه دوره تاریخی علم:
1️⃣ دوره قفسه کتاب: علوم بهطور مجزا بررسی میشوند و ارتباط بین آنها ضعیف است.
2️⃣ دوره ذره کهکشانی: علوم در تعامل و دیالوگ با یکدیگر قرار میگیرند و بهطور مشترک به پرسشها پاسخ میدهند.
3️⃣ دوره مدینهای: علم بهعنوان یک فرآیند اجتماعی و تمدنی در نظر گرفته میشود و بر ارتباط علم با ایمان و تقوا تأکید میشود.
🔻 لزوم توجه به علوم انسانی اسلامی:
سخنران بر اهمیت تولید علوم انسانی اسلامی تأکید کرد و گفت که این علوم باید به ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه پاسخ دهند.
🔻 خلاقیت و نوآوری در تولید علم:
برای رسیدن به اهداف علمی و اجتماعی، توجه به نیازهای جامعه و برگزاری جلسات بارش فکری ضروری است.
🔻 پیشنهادات برای بهبود نظامهای آموزشی و معرفتی:
ایجاد دیالوگهای بینرشتهای و تمرکز بر کاربرد عملی و اجتماعی علوم از جمله پیشنهادات سخنران بود.
🔻 بحث و تبادل نظر:
در ادامه، اعضای حاضر در جلسه به ارائه نظرات و سؤالات خود پرداختند
🔺دکتر گرایی به اهمیت فلسفه در تولید علم اسلامی اشاره کرد و بر لزوم وجود رشتهای مشترک به نام انسانشناسی تأکید کرد. آقای رجایی نیز به تأثیرات استاد مصباح بر علوم انسانی و اهمیت پیکرهبندی در علوم انسانی اسلامی پرداخت.
🔺دکتر فاطمینیا به بررسی مراحل قفسهای، ذره کهکشانی و مدینهای پرداخت و خواستار اثبات عقلانی در مرحله سوم شد. در نهایت، حجت الاسلام رجایی به ضرورت تغییرات در نظام آموزشی و تأکید بر خلاقیت و نوآوری در علوم انسانی اسلامی اشاره کرد و هفت توصیه برای مؤسسات علمی ارائه داد.
🔻 نتیجهگیری:
این نشست به بررسی عمیقتر فلسفه علم و تولید علم اسلامی پرداخت و بر لزوم توجه به خلاقیت، نوآوری و ارتباطات بینرشتهای در علوم انسانی تأکید کرد. همچنین، سخنران و حاضرین بر اهمیت استفاده از الهامات وحیانی و پیریزی عقلی در تولید علم تأکید کردند.
🔰 کانال رسمی گروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
@philosophy_iki_ac_ir