🔰رجز معنادار علی در خیبر
۲۴ رجب مشهور است به روزی که قلعهی خیبر به دستان مبارک حضرت یدالله، علیبنابیطالب فتح شد.
درباره این واقعهی تاریخی حرف بسیار است. اما خوب است چند جملهای دربارهی رجز امیرالمؤمنین قلمی کنیم به امید شکستن درهای بستهیِ زندگیِ همهی شیعیان.
در منابع آمده که وقتی امیرالمؤمنین با مرحب، یَل نامی و پهلوان عرب مواجه شد، این رجز را خواند:
أَنَا الَّذِي سَمَّتْنِي أُمِّي حَيْدَرَةً
لَيْثٌ لِغَابَاتٍ شَدِيدٌ قَسْوَرَةٌ [1]
من همان کسی هستم که مادرم نام شیر را بر من گذاشت.
فراهیدی در العین ذیل واژهی "حیدر" مینویسد:
و حَيْدَرَة: اسم علي بن أبي طالب عليه السلام- في التوراة. [2]
یعنی حیدر نام خاص علیبنابیطالب است در تورات.
تورات کتاب مقدس یهودیان است و جالب آنکه حضرت در برابر یهودیان خود را با همین نام معرفی میکند تا آشنایان با تورات بدانند در برابر چه کسی به رزم ایستادهاند.
همچنین جالبتر آنکه علاوه بر تورات، قرآن کریم نیز همین لقب شیر را به امیرالمؤمنین نسبت داده است.
ابنشهرآشوب در مناقب خود مینویسد:
وَ كَانَ النَّبِيُّ صلی الله علیه و آله إِذَا خَرَجَ مِنْ بَيْتِهِ تَبِعَهُ أَحْدَاثُ الْمُشْرِكِينَ يَرْمُونَهُ بِالْحِجَارَةِ حَتَّى أَدْمَوْا كَعْبَهُ وَ عُرْقُوبَيْهِ وَ كَانَ عَلِيٌّ علیهالسلام يَحْمِلُ عَلَيْهِمْ فَيَنْهَزِمُونَ فَنَزَلَ كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ. [۳]
خلاصهی مطلب آنکه پیامبراکرم وقتی از منزل خارج میشد، مشرکین به او سنگ میزدند و جسم مطهر ایشان را زخمی میکردند تا جایی که استخوانهای پای مبارکش نمایان میشد. یکبار علیبنابیطالب چنین صحنهای را مشاهده کرد و چنان به سمت آنها حمله نمود که مشرکین پا به فرار گذاشتند. سپس برای این حرکت امیرالمؤمنین آیه نازل شد:
كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُسْتَنْفِرَةٌ فَرَّتْ مِنْ قَسْوَرَةٍ (مدثر/۵۰ و ۵۱)
مشرکان همانند گورخرانی گریزان، از چنگال شیر فرار میکنند.
اینجا صراحتا قرآن، از لفظ "قسوره" یعنی شیر استفاده میکند. کلمهای که فقط یکبار در قرآن آمده و ویژهی علیبنابیطالب است.
📚منابع:
۱- شیخ مفید، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج1، ص: 127.
۲- فراهیدی، كتاب العين، ج3، ص: 179.
۳- ابنشهرآشوب، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام، ج2، ص: 68.
#حیدر #خیبر
🆔 @Qasas_school