🔰#فقه 💠 غرض اصلی در "مکاسب محرّمه" حرمت تکلیفی است، نه وضعی 👤#آیت_الله_العظمی_خامنه‌ای ✅ به نظر ما، مکاسب محرّمه حرمت تکلیفی را بیان می‌کند. ◀️ از آن‌جا که مسأله‌ی تبادل اجناس و اموال و غیره از ضروریات زندگی بشر است، و به همین خاطر در همه‌ی جوامع، قواعدی را برایش معیّن کرده‌اند، شرع مقدّس اسلام نیز –بر خلاف نظر افرادی که شرایع الهی را صرفاً متوجّه جانب روحی و اخلاقی انسان می‌دانند– به این ناحیه از زندگی بشر هم توجّه نموده است. 📌 بحث عمده در مکاسب محرّمه، بحث از ممنوع‌بودن یا معاقب‌بودن یا مورد جریمه بودن و جزاء الهی داشتن، و در قانون اساسی و حکومت اسلامی جزاء قانونی داشتن خود معامله است. 📜 با مراجعه به کتب فقهاء و آن‌چه در هدایه صدوق، مقنعه مفید، نهایه شیخ طوسی، مراسم سلّار، مهذّب ابن برّاج، فقه القرآن راوندی، سرائر ابن ادریس و تحریر و قواعد علامه (رضوان‌الله‌علیهم) ذکر شده است، در می‌یابیم که تلقّی قدماء از مکاسب محرّمه، همان حرمت تکلیفی، حرام‌بودن و ممنوع‌بودن است. ❇️ البته اغلب قدماء، بابی را تحت عنوان «مکاسب محرّمه» باز نکرده‌اند، امّا در خلال «کتاب البیع» و «کتاب المکاسب» بحث از آن را بنحو العام مطرح‌ کرده‌اند، (و مرادشان از حرمت، به قرینه مثال‌هایی که می‌زنند، حرمت تکلیفی است.) و بعضی از فقهاء هم بالخصوص بحثی را در این زمینه ذکر کرده‌اند؛ مثل جناب ابن ادریس در سرائر، یا مرحوم محقّق در شرایع. گروهی از فقهاء هم اصلاً متعرّض مسأله‌ی حرمت به این معنا نشده‌اند، و یا کلماتشان اعمّ از حرمت تکلیفی و وضعی است، یا فقط مسأله‌ی بطلان را بیان نمودند و متعرّض حرمت نشده‌اند. و عدّه قلیلی از جمله ابن حمزه طوسی در «وسیله»، و جناب علامه در «تذکره» چنین عمل نموده‌اند، و فقط به حرمت وضعی پرداختند و متعرّض حرمت تکلیفی نشدند. ◀️ پس مسأله‌ی عمده‌ی ما در اين‌جا، بحث از "حرمت تکلیفی" است. 🔖 غرض اصلی و بالذات در مکاسب محرّمه این است که محرّمات بیوع و معاملات را مشخص‌کنیم تا مکلّفین از انجام آن معاملات بازداشته شوند. 📚 درس خارج فقه، مکاسب محرّمه، جلسه ۱ (۱ آذرماه ۱۳۸۳) #مکاسب_محرّمه #حرمت_تکلیفی @qom_khamenei_ir

🔰#فقه #فقه_القرآن 💠 بررسی استعمالات "حرمت" در قرآن کریم 👤#آیت_الله_العظمی_خامنه‌ای ◀️ در قرآن هم آیاتی که در مشتقّات حرمت به کار رفته است، و جهات مختلفی دارند، بسیار است. 1️⃣ حرمت طبیعی و تکوینی 🍃 «فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ أَرْبَعِينَ سَنَةً» (المائدة - ۲۶)، خداوند بر بنی‌اسرائیل ورود به بیت المقدّس را چهل سال ممنوع کرد. ممنوع تکوینی، تشریعاً ممنوع نبود. 2️⃣ حرمت تشريعی 🍃 «حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنزِيرِ... وَ أَن تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ» (المائدة - ۳). تحریم اين‌جا هم به "ذوات و أشیاء" از جمله دم، میته، لحم خنزیر؛ و هم به "افعال" أن تستقسموا بالأزلام، تعلّق پیدا کرده‌ است. 🍃 «وَ لَاتَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ» (الأنعام - ۱۵۱) است. در این آیه آن‌چه حرام است "فعل مکلّف" است، که به این "ذات" (نفس) تعلّق می‌گیرد. ✅ در استعمالات شرعی و روایات حرمت بمعنای منع است، به جز چند مورد استثنائی. ◀️ منعی که از حرمت استفاده می‌شود، متناسب با آن موردی است که منع به آن تعلّق گرفته است: 🍃 گاهی منع از "فعل" است: "و أن تستقسموا بالأزلام". 🍃 گاهی متعلّق به "ذوات" است: حرّمت علیکم المیتة و الدّم و لحم الخنزیر. 📌 البته منع از ذوات هم به منع از فعل برمی‌گردد؛ زیرا در حقیقت منع از فعلی است که متناسب با آن ذات است. 🍃 فعل متناسب با ذات هم، یا از عرف فهمیده می‌شود، و یا از لسان شرع. 📚 درس خارج فقه، مکاسب محرّمه، جلسه ۳ (۳ آذرماه ۱۳۸۳) #مکاسب_محرّمه #حرمت_تکلیفی @qom_khamenei_ir