#جايگاه_تعقل و #خردورزي در مكتب #رضوي
✅فردی به نام ابن سکیت از امام علی ابن موسی الرضا(ع) می پرسد:
امروز #حجت بر مردم کدام است؟
امام(ع) می فرماید: #عقل،
با عقل است که سخنی را که واقعا از خداست و صادقانه به او نسبت داده شده است، شناخته و تایید می شود و سخنی که از خدا نیست و به دروغ به خدا نسبت داده شده، شناخته و تکذیب می شود. ابن سکیت عرض می کند: به خدا قسم جواب همین است (تحف العقول، ص473).
👈مطابق این سخن عقل حجتی است که بر همه حجیت های دیگر حکومت دارد و حتی سخن انبیاء را باید با آن سنجید. در طول تاریخ کم نبوده اند کسانی که پرچم بر افراشته اند و مدعی شده اند که از طرف خدا سخن می گویند و خداوند آنان را به سمت ها و ماموریت های رسالت و امامت و ولایت و وصایت و مسیح بودن و ... برانگیخته است. سخن کدامیک ازاینان را باید پذیرفت و به عنوان سخن خدا حساب کرد؟
همچنین در تاریخ یک دین و به مرور زمان قرائت ها و روایت های بسیار پرشماری از دین پیدا می شود و هر یک مدعی اند که دیانت راستین را او و تنها او ارائه می کند. به هر حال بازار دین بسیار شلوغ و پر سر و صدا بوده و هست. از سوی دیگر همه این مدعیان از آنجا که مدعی این بوده اند که از طرف خدا سخن می گویند مدعی حجیت نیز بوده اند و از مردم تبعیت را طلب می کرده اند.
🌴سخن امام رضا(ع) در این رابطه این است که انسان یک ابزار سنجش و میزان بیشتر ندارد و او #داور است که چه سخنی حق است و چه سخنی باطل و او تعیین می کند که چه سخنی را باید گردن نهاد و پذیرفت و چه سخنی را نباید پذیرفت و بلکه باید رد کرد. این ابزار سنجش و این داور، #عقل است.
این عقل است که باید داوری کند که چه کتابی حق است و از جانب خداست و چه دینی حق است و چه شخصی حق است و درست می گوید و اگر در ادیان مختلف ادعای اعجاز برای اثبات حقانیت شده، کدام درست است و اگر برای هر اندیشه ای استدلال می شود کدام استدلال درست و صحیح است و ...
✅امام(ع) در سخنی دیگر ارزش تعقل و خرد ورزی را به گونه ای دیگر بیان می کند:
«عبادت به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه #عبادت به زیادی #اندیشهورزی در امر خداست» (همان، ص466).
اگر در روایت قبلی سخن از حجیت عقل بود در این روایت سخن از ارزش تعقل و تفکر در امر دین است.
از این حدیث بر می آید که در امر دینداری، خردورزی بیش از هر عمل دیگری ارزشمند است و هیچ عملی را نمی توان با آن قیاس کرد. علت این امر آشکار است.
🔻دینداری ای که همراه با اندیشه و خردورزی نباشد به معنای #بردگی و تبعیت از این و آن است و این دینداری سفیهانه است. یک چنین دینداری ای نه تنها جامعه را اصلاح نمی کند بلکه به تباهی می کشاند. دینی که همراه خرد ورزی نباشد دین نیست،
✅چرا که به فرموده رسول خدا(ص)
«جانمایه آدمی #خرد اوست و کسی که خرد ندارد #دین ندارد» (گزیده میزان الحکمه، ص538).
✅امام رضا(ع) باز به گونه ای دیگر بر جایگاه عقل و خرد در حیات معنوی انسان تاکید می کند:
«دوست هر آدمی خرد اوست و دشمن او #جهل اوست» (کافی، ج1، ص11).
👈این خرد آدمی است که در همه حال یار و یاور اوست و چراغی است که راه را روشن می کند و حق را از باطل متمایز می سازد و راه سعادت و کمال را به او نشان می دهد. در مقابل عقل، سفاهت قرار دارد که دشمن انسان است چرا که انسان را به بیراهه می برد و او را به باطل پرستی و سقوط می کشاند.
👈و باز درحالی که رسول خدا(ص) دوست داشتن مردم را پس از ایمان بالاترین عمل به حساب می آورد (نهج الفصاحه، ص281)، امام #رضا (ع) این امر را نصف عقل می شمارد:
« #دوست_داشتن مردم نصف #عقل است»
(تحف العقول، ص467).
آری! این جایگاه عقل و خردورزی در دینداری در #مکتب_رضوی است.
در این مکتب، دینداری بدون خردورزی و تعقل بی معنا و بیراهه است.
✍دكتر عبدالرحيم سليماني
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دین
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#زندگی_قرآنی
شماره 108
سوره #ال_عمران صفحه_51
💚 #حب زن و فرزند و ماشين تا كجا؟
♦️زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنِينَ وَ الْقَناطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعامِ وَ الْحَرْثِ ذلِكَ مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ "14/ ال عمران"
🌱 عشق و علاقه به زنان و فرزندان و اموال زياد از طلا ونقره و اسبان ممتاز و چهارپايان و كشتزارها كه همه از شهوات و خواستههاى نفسانى است، در نظر مردم جلوه يافته است، (در حالى كه) اينها بهرهاى گذرا از زندگانى دنياست و سرانجام نيكو تنها نزد خداوند است.
❣«حُبّ» همان #دوست_داشتن است، و #شهوات به #تمايلاتِ_بيش_از_حدّ_تعادل گفته ميشود كه وقتي از حالت طبيعي و غريزي تجاوز كند تشديد ميگردد و همة فكر و ذكر و همّ و غم شخص را به خود معطوف ميسازد، به گونهاي كه با عشق آن به خواب ميرود و با رؤياي سرابگونه از خواب برميخيزد
#مصاديق_جلوههاى_دنيا كه در آيه ذكر شده، با توجّه به زمان نزول آيه است و مىتواند در هر زمانى مصاديق جديدى داشته باشد. طلا و نقره، كنايه از ثروت اندوزى، و اسب كنايه از مركب و وسيلهى نقليّه است.
👈كلمهى «بَنين» شامل دختران نيز مىشود، نظير اينكه مىگوييم: عابران محترم از پيادهرو حركت كنند كه شامل زنان عابر نيز مىشود.
❓❓سؤال: با اينكه خداوند زينت بودن مال و فرزند را پذيرفته است؛ «الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَياةِالدنيا» پس چرا اين آيه در مقام انتقاد است؟
👌پاسخ: زينت بودن چيزى، غير از دلبستگى به آن است. در اين آيه انتقاد از #دلبستگى_شديد است كه از آن به «حُبُّ الشَّهَواتِ» تعبير مىكند.
❓❓منظور از #متاع_حیات دنیا چیست؟
متاع به چیزى مى گویند: که انسان از آن بهره مند مى شود و حیات دنیا به معنى زندگى پایین و پست است، بنابراین، معنى جمله ذلِکَ مَتاعُ الْحَیوةِ الدُّنْیا چنین مى شود: اگر کسى تنها به این امور شش گانه به عنوان هدف نهایى عشق ورزد و از آنها به صورت نردبانى در مسیر زندگى انسانى بهره نگیرد، چنین کسى تن به زندگى پستى داده.
💫علاقهى طبيعى به مادّيات، در نهاد هر انسانى وجود دارد، آنچه خطرناك است، فريب خوردن از زينتها وجلوههاى آن و عدم كنترل دلبستگىهاست. «زُيِّنَ لِلنَّاسِ ...»
👈 يكى از عوامل #بد_عاقبت شدن، #شيفتگى و دلبستگى به #دنياست. زيرا #عاقبت_نيكو تنها #نزد_خداست. «زُيِّنَ لِلنَّاسِ ... وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ»
📚تفاسیر نمونه و نور
┄═❁🍃❈
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛