✴️جایگاه ضعیف #عقل در فقه کنونی
🛑قسمت سوم
ما نیازمند #فقیهان_شجاع، #خلاق و با نبوغ هستیم نه #فقیهان_محافظهکار، ترسو و کم هوش
نگراني و مقاومت در #حوزهها در برابر گسترش كاربرد عقل در فقه
♦ امروز همچنان فقهایی در حوزههای علمیه زیست میکنند که عقل در فقه را همچون #اکل_میته تلقی میکنند و تا میتوانند از خیزش آن در فقه جلوگیری میکنند. 😔
به نظر میرسد مخالفان توسعه محدوده عقل در فقه نگرانیهایی دارند که جا دارد به آنها توجه نمود و نگرانیهای منطقی را رفع کرد.
برای نمونه قصد دارم به چند نگرانی عمده اشاره کنم:
⬅️یک، نقش #قرآن و #سنت در فقه کمرنگ می شود که به نظر من نمیشود.
⬅️دو، از #خلوص دین کم میشود که میتوان با تلاشهای روشمند جلوی ورود ناخالصیها به دین را گرفت.
⬅️سه، باب #تفسیر_به_رأی باز میشود. به نظر من، در هر شرایطی باب تفسیر به رأی بسته نمیشود
اما لازمه آنکه باب تفسیر به رأی بسته شود:
🔻 یکی نجات فقه از #سیاستزدگی و کممایگی
🔻 دوم، سرمایهگذاری مضاعف بر روی روش شناسی
🔻سوم، بها دادن به #نقد به معنای دقیق کلمه.
یعنی از نقد عالمانه و مؤدبانه ناراحت نشویم،
خودمان را مقدس نکنیم،
اجازه دهیم به چالش کشیده شویم
و از مزایای فراوان و بینظیر نقد بهره ببریم.
⬅چهار، عرفیگرایی رواج مییابد که من موافق این سخن نیستم هرچند امکان آنکه بر اثر ناهوشمندیها و خلأها، این اتفاق بیفتد منتفی نیست.
🛑#فقه_تمدنی با فقه جواهری منافاتی ندارد
ما امروز اگر قبول داریم که در مسیر احیاء تمدن اسلامی گام بر میداریم، باید از #توهم خارج شویم.
تمدنسازی شوخی نیست. شکلدهی به یک تمدن تازه اسلامی آن هم در عصر حاضر و در رقابت با تمدن مدرن غرب که از پایان تاریخ دم میزند، لوازم فراوانی دارد که باید آنها را دقیقاً شناخت و به یک یک آنها تن داد.
↩️یکی از این لوازم آغاز خیزش جدید برای تحول در فقه است. من از تحولی صحبت میکنم که هیچ منافاتی با اصول فقه جواهری ندارد و اگر هم داشت ممنوعیتی متوجه آن نبود.
#صاحب_جواهر که از مقام عصمت برخوردار نبود و لذا میتوان از صاحب جواهر عبور کرد.
با این حال، ایده من با فقه جواهری سازگار است. هدفم در اینجا این است که مسلماً نه فقه حاضر قدرت تمدنسازی دارد و نه #فقیهان_محافظهکار، ترسو و کم هوش از عهده تحول و ارتقاء در فقه بر میآیند.
♦♦ما نیازمند #فقیهان_شجاع، #خلاق و با نبوغ هستیم تا بتوانیم به رسالت تاریخی خودمان در عصر حاضر جامه عمل بپوشانیم.
⭕️ممکن است کسی بگوید نه میخواهیم #تمدنسازی کنیم و نه به #فقه_تمدنی نیاز داریم!
در پاسخ عرض میکنم که دیگر برای انصراف دیر شده است! اگر حرکت مبتکرانه و پیشگویی برای احیاء تمدن اسلامی آغاز نکنید، تمدن غرب با وجه جدیدش یعنی #فضای_مجازی و #هوش_مصنوعی ضمیمه شده به آن، ما را در درون خود هضم خواهد کرد و دیگر نه از #اسلام خبری خواهد بود و نه به طریق اولی از فقه سنتیای که شما علاقهمند به حفظ به تمامه آن میباشید.
پايان
🖋حجتالاسلام والمسلمین رضا غلامی،
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
💻نقل از سايت انديشه ما
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛