🔺🔻نقش پنهان و منفی «نیروی عادت» در رفتار انسانها 🔹در ميان نيروهاى حاكم بر وجود انسان شايد هيچ نيرويى به اندازه #عادت قوى نيست.انسان بسيارى از كارها را به حكم نيروى عقل و چون عقلش درك مى‏كند انجام مى‏دهد. برخى كارها را به حكم نيروى مذهب و چون دينش به او دستور داده انجام مى‏دهد. برخى كارهاى ديگر را به حكم عادت و تقليد جامعه (عادت اجتماعى يا فردى) انجام مى‏دهد. 🔸اول خود انسان نمى‏تواند قبول كند [كه در برخى كارها تابع عادت است.] خيال مى‏كند كه فقط تابع عقل و تابع مذهب است، مى‏گويد من از عقلم و از دينم پيروى مى‏كنم اما وقتى كه انسان روحيه مردم را بشكافد مى‏بيند آنچه كه حكومت بيشترى بر روحيه مردم دارد عادات است. آن‏وقت عادات، عقل انسان را هم تحت تأثير قرار مى‏دهد، يعنى عقلش را براى توجيه عادتش بکار می گیرد. 🔹من اين را دقيقاً تجربه كرده‏ ام. اگر يك امر مذهبى براى مردم عادت شده باشد، چنانچه انسان صد تا دليل قاطع از نصّ قرآن و صدها حديث مسلّم براى مردم بياورد، بگويد قرآن اين را مى‏گويد، 🌹امام جعفر صادق اين را مى‏گويد، امام باقر اين را مى‏گويد، همه ائمه اين را گفته‏ اند، اين هم كلماتشان، برو بگرد، اگر غير اين تو چيزى پيدا كردى! قبول نمى‏كند. نمى‏گويد كه من قرآن يا حديث را قبول ندارم ولى كوشش مى‏كند اينها را بگونه‏ اى توجيه و تأويل‏ كند. 🔸قرآن هم روى اين قضيه خيلى تكيه دارد. قرآن در توجيه مذهب شرك هميشه روى مسئله #عادت_و_تقليد از گذشتگان و نياكان [تأكيد دارد.] من در قرآن ، كاوش و مطالعه كردم، ديدم يكى از آن مسائلى كه همه پيامبران با آن روبرو بوده‏ اند عادات و تقليدات است. 📚مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى ؛ ج‏15 ؛ ص946-

✅ #اصول و #مبانی رویکرد #تربیتی و تکاملی به #دین 🔺برای اینکه #دین بتواند وجهه تربیتی، معنوی و اخلاقی خویش را به دینداران بنماید: 1⃣دین را باید به عنوان راهنمایی در کنار جامعه دانست و باور به مداخله حداکثری آن در همه شئون زندگی انسان نداشت. 2⃣باید توجه کرد که ترساندن دینداران از عذاب و جهنم و نیز برانگیختن حرص نسبت به پاداش و بهشت هرچند کارکردهایی را دارد اما موانع بزرگی در راه تربیت و انسانیت است و حریت انسان را از او می‌ستاند و اجازه نمی‌دهد انسان راه تکامل را پیش بگیرد. بندگی به شرط مزد و به داعی ترس و سود به تعبیر روایت مشهور: 🔻 بندگی بردگان و تاجران است و نه بندگی احرار و آزادگان. انسان آزاده می خواهد با #خویشتن‌شناسی #خداشناسی و #خداخویی را نصیب برد. 3⃣تمام اوامر و نواهی دین #ارشادی است و جهتش بهبود وضعیت معنوی انسان است و خود انسان کارآمدی آن را بهتر از هر کسی در می یابد. دقیقاً مثل شخصی که نزد پزشک میرود و نسخه ای دریافت میکند و درستی و نادرستی نسخه را از طریق کارآمدی آن و بهبود و عدم بهبود خود تحقیق می‌کند. همه اوامر و نواهی دین چون به قصد بهبود وضعیت شخص انسانی است و نه هدفی دیگر به اصطلاح "امر و نهی ارشادی" است و نه "امر و نهی #مولوی". 5⃣آموزه‌ها و اوامر و نواهی دینی اگر قرار باشد به تربیت دیندار بیانجامد، باید هدف دیندار تربیت و تکامل معنوی باشد و نه انجام صرف پاره ای اعمال و #مناسک به نحو #تقليدى. اگر کسی پنجاه سال نماز بگزارد و اندکی بر رحم و گرم وی افزوده نشود و از غش و غلش کاسته نگردد آیا چنین عبادتی در طریق تربیت بوده است؟ کسانی چون معاویه و عمر سعد و شمر و نیز اعمال دینی را به جا می‌آوردند اما چون عملشان جهت و هدف نداشت و تقلیدی صرف بود هیچ بهره‌ای برایشان در بر نداشت. 6⃣در اوامر و نواهی دینی باید به روح حاکم بر عمل توجه شود و نه صورت عمل، زیرا پرداختن به صورت موجب می‌شود که پای #ظاهرگرایی و آنچه اصطلاحاً حیله شرعی شود باز شود. هرگاه تنها به خود عمل توجه شود و هدفی از انجام اعمال در نظر گرفته نشود؛ گرفتار بحث‌های بیهوده درباره جزئیات عمل می شویم و در مواقع خطا از گریزگاه‌هایی صوری استفاده می‌کنیم. این در حالی است که مراد از تدین صرف انجام مجموعه‌ای از اعمال نبوده و اعمال روی در هدف یا اهدافی عالی داشته‌اند. 7⃣به جهت اینکه کارکرد اصلی دین #تربیت است باید توجه داشت که روش‌های منتهی به تربیت افراد مختلف بسیار با هم فرق میکند و نمیتوان از روشی واحد برای همگان استفاده کرد. شیوه های تربیتی هرگز نمی تواند حالت یکنواختی داشته باشند حتی نسبت به یک فرد در حالات مختلف تا چه رسد به اشخاص مختلف در احوال مختلف و حتی نمیتواند یکنواخت باشد نسبت به فرد واحد در یک حال نسبت به زمان و ایام مختلف زندگی او و اگر حالت یکنواختی در امور تربیتی اعمال شد خاصیت خود را در مرود زمان از دست خواهد داد که 👈اگر #عبادت، #عادت شود بی‌اثر هم خواهد شد... 🖊درسگفتارِ نقد مبانی فقه مرحوم سیدمرتضی جزایری سال ۱۳۷۳ 🌐منبع: کانال اندیشه معاصر کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛

#روزه با #حضور_قلب نه از روی عادت 💫 روزه هم مانند نماز و هر عبادت دیگری بدون حضور قلب، چندان روشنی‌بخش نیست. #حضور_قلب یعنی دائماً توجه کنیم که ❓چرا از خوردن و نوشیدن دست می‌کشیم و انتظار می‌رود با این امساک، چه روحیه‌ای در ما تقویت شود؟ #روزه بر مؤمنان #فریضه است؛ «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ»(بقره:۱۸۳) اما هدف از آن تحصیل #تقوا است؛ «لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ»(بقره:۱۸۳) اگر این حضور قلب و استمرار آگاهی در اوقات روزه‌داری همراه ما نباشد، رنج بُرده‌ایم و فریضه‌ای دینی را ادا کرده‌ایم اما از روحِ روزه و غایت این فریضه بی‌نصیب مانده‌ایم. 🌹پیامبر(ص) گفته‌اند: 🍂«رُبَّ صَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلَّا الْجُوعُ، وَرُبَّ قَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ قِيَامِهِ إِلَّا السَّهَر؛ 🍂 چه بسا روزه‌داری که جز گرسنگی بهره‌ای ندارد، و چه بسیار شب‌زنده‌داری که تنها بهره‌اش از شب‌زنده‌داری، بی‌خوابی است.»(به‌روایت نسائی و ابن‌ماجه) «مَنْ لَمْ يَدَعْ قَوْلَ الزُّورِ وَالعَمَلَ بِهِ فَلَيْسَ لِلَّهِ حَاجَةٌ فِي أَنْ يَدَعَ طَعَامَهُ وَشَرَابَهُ؛ کسی که #سخن_ناحق و عمل به آن را ترک نکند، خدا هیچ نیازی به خودداری او از خوردن و آشامیدن ندارد.»(‌به‌روایت بخاری) #تقوا و پارسایی #توانایی_مهار_خویشتن است. مهارِ خواسته‌های ناروا که یا حق خدا را نقض می‌کند یا حق مردم و سایر آفریدگان را. 💫روزه‌دار آگاه کسی است که حین روزه‌داری به این معنا توجه دارد و پیوسته به خود یادآور می‌شود که از خوردن و آشامیدن پرهیز می‌کنم تا کفّ نفس بورزم و خواست خود را مطابق خواست #خداوند رحمان تنظیم کنم. #عبادت، اگر عاری از روح، معنا و حضور قلب باشد، #عادت است. 🖊از رمضانیه صدیق قطبی کانالِ قرآن‌پویان تدبر در  قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛