. #زندگی_قرآنی شماره 105 سوره #ال_عمران صفحه_50 🌹منظور از آیات #محکم و #متشابه چیست؟ 🔸هُوَ الَّذِي أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ "7/آل‌عمران" 🌱هموست آنكه اين كتاب را [در سطح درك و فهم انسان] بر تو نازل كرد [كه] بخشي [اعظم] از آن، آياتي محكم [ثابت و پايدار و نامتغير، همچون اصول كلي اخلاقيات و تاريخ انبياء و اُمت‌ها] است كه آنها اُمّ [=اصل و اساس و مرجع] كتابند، و [بخش] ديگر متشابهات [متغير و متناسب با درك و فهم بشري كه به زبان تشبيه و تمثيل آمده است] 💫واژه #محکم در اصل از اِحکام به معنى ممنوع ساختن، گرفته شده است و به همین دلیل، به موجودات پایدار و استوار، محکم مى گویند; زیرا عوامل انحرافى را مى زدایند. و نیز سخنان روشن و قاطع که هر گونه احتمال خلاف را از خود دور مى سازد محکم مى گویند: ( راغب در مفردات مى گوید: حکم (و حکمه) در اصل به معنى منع است). و دانش را از این جهت حکمت مى گویند: که انسان را از بدى ها باز مى دارد. 👈بنابراین، مراد از آیاتٌ مُحْکَماتٌ آیاتى است که مفهوم آن به قدرى روشن است که جاى گفتگو و بحث در آن نیست، آیاتى همچون: قُلْ هُوَ اللّهُ أَحَدٌ: بگو او است خداى یگانه ! لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ: هیچ چیز همانند او نیست . و صدها آیه مانند آنها درباره عقاید، احکام، مواعظ و تواریخ، همه از محکمات مى باشند. 👈این آیات (محکمات) در قرآن أُمُّ الکتاب نامیده شده، یعنى اصل، مرجع، مفسر و توضیح دهنده آیات دیگر است. 💫واژه #متشابه در اصل، به معنى چیزى است که قسمت هاى مختلف آن، شبیه یکدیگر باشد، به همین جهت به جمله ها و کلماتى که معنى آنها پیچیده است و گاهى احتمالات مختلف درباره آن داده مى شود، متشابه مى گویند. و منظور از متشابهات قرآن همین است، یعنى آیاتى که معانى آن در بدو نظر پیچیده است، و در آغاز، احتمالات متعددى در آن مى رود، اگر چه با توجه به آیات محکم، تفسیر آنها روشن است. گرچه درباره #محکم و #متشابه ، مفسران احتمالات زیادى داده اند ولى آنچه ما در بالا گفتیم هم با معنى اصلى این دو واژه کاملاً مناسب است، و هم با شأن نزول آیه، هم با روایاتى که در تفسیر آیه وارد شده، و هم با خود آیه مورد بحث، سازگارتر مى باشد. زیرا در ذیل آیه فوق مى خوانیم: افراد مغرض، همیشه آیات متشابه را دستاویز خود قرار مى دهند، بدیهى است آنها از آیاتى سوء استفاده مى کنند که در بدو نظر تاب تفسیرهاى متعددى دارد و این خود مى رساند که متشابه به آن معنى است که در بالا گفته شد. براى نمونه آیات متشابه، قسمتى از آیات مربوط به صفات خدا و چگونگى معاد را مى توان ذکر کرد، مانند: یَدُ اللّهِ فَوْقَ أَیْدیهِمْ: دست خدا بالاى دست هاى آنها است که درباره قدرت خداوند مى باشد. وَ اللّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ: خداوند شنوا و دانا است که اشاره به علم خدا است. و مانند وَ نَضَعُ الْمَوازینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیامَةِ: ترازوهاى عدالت را در روز رستاخیز قرار مى دهیم که درباره وسیله سنجش اعمال سخن مى گوید. بدیهى است: نه خداوند دست (به معنى عضو مخصوص) دارد و نه گوش (به همین معنى) و نه ترازوى سنجش اعمال، شبیه ترازوهاى ماست، بلکه اینها اشاره به مفاهیم کلى قدرت، علم و وسیله سنجش مى باشد. 👈این نکته نیز لازم به یادآورى است که محکم و متشابه ، به معنى دیگرى نیز در قرآن آمده است، در اول سوره هود مى خوانیم کِتابٌ أُحْکِمَتْ آیاتُهُ در این آیه تمام آیات قرآن، محکم قلمداد شده است، و منظور از آن ارتباط و به هم پیوستگى آیات قرآن است. و در آیه ۲۳ سوره زمر مى خوانیم: کِتاباً مُتَشابِهاً... یعنى کتابى که تمام آیات آن، متشابه است، متشابه در اینجا یعنى همانند یکدیگر از نظر درستى و صحت و حقانیت. 👈 یک انسان واقع بین و حقیقت جو، براى فهم کلمات پروردگار، راهى جز این ندارد که همه آیات را در کنار هم بچیند و از آنها حقیقت را دریابد، و اگر در ظواهر پاره اى از آیات، در ابتداى نظر، ابهام و پیچیدگى بیابد، با توجه به آیات دیگر، آن ابهام و پیچیدگى را برطرف سازد و به کنه آن برسد. در حقیقت، آیات محکم از یک نظر همچون شاهراه هاى بزرگ و آیات متشابه همانند جاده هاى فرعى هستند. 👈تعبیر، از #محکمات، به #ام_الکتاب نیز مؤید همین حقیقت است، زیرا واژه أُمّ در لغت، به معنى اصل و اساس هر چیزى است و اگر مادر را أُمّ مى گویند: به خاطر این است که ریشه خانواده و پناهگاه فرزندان در حوادث و مشکلات مى باشد. 👈و به این ترتیب، محکمات، اساس و ریشه و مادر آیات دیگر محسوب مى گردد. 📚تفسیر نمونه ┄═❁🍃❈ کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛

⭕️ راهکارِ #اهل_بیت (ع) در #دوران_غیبت و انحرافات فکری؛ «روشنگری، صبرِ دینی و اجازه #زندگی راحت به مردم» است 💫امام صادق (ع) درباره دوران غیبت می فرماید: «دوران غیبت چون دریایی طوفانی است که کشتی های عظیم را می‌بلعد. این دوران، دورانی از آشفتگی و فتنه است که حتی کشتی‌های غول‌پیکر را در خودش می‌بلعد، اما پس از گذشت زمان، تنها چهار تخته‌ای از آن کشتی بر روی آب دیده می‌شود. این چهار تخته، نماد کسانی است که در فتنه‌ها ثابت مانده‌اند. آنها کسانی هستند که ایمانشان را حتی در برابر چالش‌های بزرگ حفظ کرده‌اند. ✅راه اهل بیت(ع) روشن است امام صادق (علیه السلام) در ادامه فرمودند: «أَمْرُنَا أَبْيَنُ مِنْ هَذِهِ اَلشَّمْسِ ؛ نگران نباشید، در #آخرالزمان راه ما اهل بیت(ع) از آفتاب روشن‌تر است.» حتی اگر کسی نتواند بین راه حق و باطل تفاوت قائل شود، راه اهل بیت همواره روشن خواهد بود. ⁉حال چند سوال مطرح می کنم تا باور کنیم راه اهل بیت روشن است؛ آیا ریختن #آبروی یک مومن درست است؟ پاسخ: درست نیست در همه دورانها از عصرامیرالمومنین تا آخرالزمان. آیا ورود به حریم خصوصی زندگی مردم جایز است؟ پاسخ: خیر! حتی با بهانه دین، ورود به حریم خصوصی زندگی مردم جایز نیست. ❓آیا آزار و #اذیت_مردم مجاز است؟ پاسخ: این کار با مکتب اهل بیت(ع) مخالف است. ❓آیا قتل، به هر وسیله ای از چوبه دار و تیر مستقیم تا تصادف ساختگی و… حرام است؟ پاسخ: بله، قتل در مکتب اهل بیت حرام است و حتی در آخرالزمان این حکم تغییر نمی‌کند. ❓آیا سکوت در برالر حق کشی و ظلم و فساد جائز است؟ پاسخ روشن است ؛ نه خیر . پس نتیجه می گیریم در هر حکومتی و هر تفکری هر کدام‌ از این ها شکل بگیرد، انحراف است، این نمونه نشان می‌دهد که حتی در موقعیت‌های پیچیده، راه حق و راه اهلبیت پوشیده نیست همواره روشن است و کسانی که به دنبال حق هستند، می‌توانند به آن دست یابند و نباید گرفتار فریب ها شوند. 💫#حکومت_دینی اگر حکومت دینی است باید حتی کافران هم #زندگی موفقی داشته باشند 🌹امیرالمومنین (علیه السلام) می‌فرماید: « #حاکمان باید جامعه را به گونه‌ای جامعه را مدیریت و اداره کنند که حتی #غیرمسلمانان نیز به تمام منافع زندگی، یک زندگی #رفاه‌بخش و آرامش‌بخش دست یابند ؛ يَعْمَلُ فِي إِمْرَتِهِ الْمُؤْمِنُ وَ يَسْتَمْتِعُ فِيهَا الْكَافِرُ .. 📚» (نهج البلاغه خ ۴۰) در صریح کلام امام علی این نکته روشن است که در نظام سیاسی اهل بیت، عدالت و حقوق بشر بدون تمایز بین مسلمان و غیرمسلمان برای همه وجود دارد و همه از نتیجه تلاش خود بخوبی در دنیا بهرمند هستند. ⭕وظیفه در دوران غیبت؛ صبر و فراهم آوردنِ زمینه #زندگی_مناسب است 🖋مرحوم کلینی در ادامه ارائه خط صحیح و صراط مستقیم در دوران غیبت روایتی را از عمار ساباطی مطرح می کند که در این روایت تصریح امام صادق (علیه السلام) به این حقیقت است که: مومنان آخرالزمان بهترین ها هستند. چون با وجود غیبت امام شان، راه را پیدا کرده‌ و در برابر فتنه‌ها ثابت قدم مانده‌اند. 👈سپس به یک دستور العمل مهمی تصریح می کنند؛ «صبر داشته و اطاعت از اهل بیت (سلام الله علیهم) کنید و منتظر دولت حق باشید و ناامید نباشید.» این گفته نشان می‌دهد که در دوران غیبت، صبر و انتظار نقش بسیار مهمی دارد. و بعد فرمودند: «مواظب باشید اگر در جامعه ای که ظالمان حکومت می‌کنند زندگی می‌کنید، #جان خود را حفظ کنید و از دست تیغ ظلم دور بمانید.» این گفته نشان می‌دهد که در مقابل #ظلم، باید به‌طور هوشمندانه عمل و از خود محافظت کرد و بعد فرمودند: «در دوران غیبت و آخرالزمان، تلاش کنید زندگی کنید و صبر داشته باشید. قَدْ مَنَعُوكُمْ ذَلِكَ وَ اضْطَرُّوكُمْ إِلَى حَرْثِ الدُّنْيَا وَ طَلَبِ الْمَعَاشِ مَعَ الصَّبْرِ عَلَى دِينِكُمْ وَ عِبَادَتِكُمْ وَ طَاعَةِ إِمَامِكُمْ وَ الْخَوْفِ مَعَ عَدُوِّكُمْ فَبِذَلِكَ ضَاعَفَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكُمُ الْأَعْمَالَ فَهَنِيئاً لَكُمْ». 📚(اصول کافی ج ۱ص۳۲۳) 👈این گفته نشان می‌دهد که دین اسلام از زندگی راحت و آسوده مردم حمایت می‌کند، ولی همزمان از ما می‌خواهد که در #دین نیز ثابت باشیم. ⛅️ #دوران_غیبت، دورانی از #فتنه و آزمون است، اما راه اهل بیت(ع) همواره روشن است. کسانی که در این دوران زندگی می‌کنند، باید به‌طور همزمان به دو موضوع توجه کنند: اول، زندگی راحت و آسوده داشته باشند. دوم، در دین خود #محکم باشند و از دینداری خود کاهش ندهند 🖊 استاد هادی سروش 💻نقل از سایت اندیشه ما کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دین ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛