📇 خلاصه تفسیر آیه ۲۳ - سوره مبارکه #جاثیه 📚 مفسر: آیت الله #مکارم شیرازی (تفسیر نمونه) 🔸 نخستين سؤالى كه در اينجا پيش مى‏ آيد اين است كه اگر طبق آيه فوق خداوند بر دلها و گوشهاى اين گروه مهر نهاده، و بر چشمهاشان پرده افكنده، آنها مجبورند در كفر باقى بمانند، آيا اين جبر نيست؟ شبيه اين آيه در موارد ديگرى از قرآن نيز به چشم مى‏ خورد، با اينحال مجازات آنها چه معنى دارد؟ 🔹 پاسخ اين سؤال را خود قرآن داده است و آن اينكه: اصرار و لجاجت آنها در برابر حق و ادامه به ظلم و بيدادگرى و كفر سبب مى‏ شود كه پرده‏ اى بر حس تشخيص آنها بيفتد، لذا فرموده: 🔸 أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‏ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‏ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‏ بَصَرِهِ غِشاوَةً:" آيا مشاهده كردى كسى را كه هواى نفس را خداى خود قرار داده؟ و لذا گمراه شده، و خدا مهر بر گوش و قلبش نهاده و پرده بر چشمش افكنده است". 🔹ملاحظه مى ‏كنيد كه سلب حس تشخيص و از كار افتادن ابزار شناخت در آدمى در اين آيات معلول عللى شمرده شده است، #كفر، #تكبر، #ستم، پيروى #هوسهاى سركش لجاجت و #سرسختى_دربرابرحق، در واقع اين حالت عكس العمل و بازتاب اعمال خود انسان است نه چيز ديگر. 🔸اصولا اين يك امر طبيعى است كه اگر انسان به كار خلاف و غلطى ادامه دهد تدريجا با آن انس مى ‏گيرد، نخست يك" #حالت" است، بعدا يك" #عادت" مى‏ شود، سپس مبدل به يك" #ملكه" مى ‏گردد و جزء بافت جان انسان مى‏ شود، گاه كارش به جايى مى‏ رسد كه باز گشت بر او ممكن نيست، اما چون خود آگاهانه اين راه را انتخاب كرده است مسئول تمام عواقب آن مى ‏باشد بى آنكه جبر لازم آيد، درست همانند كسى كه آگاهانه با وسيله‏ اى چشم و گوش خود را كور و كر مى ‏كند تا چيزى را نبيند و نشنود. 🔹و اگر مى‏ بينيم اينها به خدا نسبت داده شده است به خاطر آنست كه خداوند اين خاصيت را در اينگونه اعمال نهاده است (دقت كنيد). عكس اين مطلب نيز در قوانين آفرينش كاملا مشهود است، يعنى كسى كه پاكى و تقوا، درستى و راستى را پيشه كند، خداوند حس تشخيص او را قويتر مي سازد و درك و ديد و روشن ‏بينى خاصى به او مى‏ بخشد، چنان كه در سوره انفال آيه ۲۹ مى‏ خوانيم: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً:" اى مؤمنان اگر تقوا پيشه كنيد خداوند فرقان يعنى وسيله تشخيص حق از باطل را به شما عطا مى‏ كند". 🔸اين حقيقت را در زندگى روزمره خود نيز آزموده ‏ايم، افرادى هستند كه عمل خلافى را شروع مى‏ كنند، در آغاز خودشان معترفند كه صد در صد خلافكار و گنهكارند، و به همين دليل از كار خود ناراحتند، ولى كم كم كه با آن انس گرفتند اين ناراحتى از بين مى‏ رود، و در مراحل بالاتر گاهى كارشان به جايى مى‏ رسد كه نه تنها ناراحت نيستند بلكه خوشحالند و آن را #وظيفه_انسانى و يا وظيفه #دينى خود مى ‏شمرند! 🔹مى‏ گويند يكى از سپاهيان چنگيز در يكى از شهرهاى مرزى ايران سخنرانى كرد و گفت: مگر شما معتقد نيستيد كه خداوند عذاب بر گنهكاران نازل مى‏كند ما همان عذاب الهى هستيم پس هيچگونه مقاومت نكنيد!. @qurantehran

📇 تفسیر سوره مبارکه #حدید ـ آیه ۲۵ 📚 مفسر: علامه محمدحسین #طباطبایی ـ (تفسیر المیزان): 🔹 لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ..." اين آيه مطلب تازه ‏اى از سر گرفته، و با آن معناى تشريع دين از راه ارسال رسل و انزال كتاب و ميزان را بيان مى ‏كند و مى ‏فرمايد كه: غرض از اين كار اين است كه مردم به قسط و عدالت عادت كرده و خوى بگيرند، و نيز به اين وسيله و با انزال حديد امتحان شوند، و برايشان معلوم شود كه چه كسى خداى ناديده را يارى مى‏ كند، و چه كسى از يارى او مضايقه مى ‏نمايد، و نيز بيان كند كه امر رسالت از آغاز خلقت مستمراً در بشر جريان داشته، و به طور مداوم از هر امتى جمعى هدايت يافته، و بسيارى فاسق شده‏ اند. 🔸پس منظور از كلمه" بينات" در جمله" لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ" آيات بينات است، آياتى كه به وسيله آن بيان مى‏ كند كه رسولان، فرستاده از جانب اويند، و آن آيات يا عبارت است از معجزات باهره، و يا بشارت واضح، و يا حجت‏هاى قاطع. 🔹" وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ"- منظور از كتاب وحيى است كه صلاحيت آن را دارد كه نوشته شود و به صورت كتاب در آيد، (نه اينكه كتاب جلد شده از آسمان بفرستد) بلكه دستوراتى است كه مى‏ شود آن را نوشت، دستوراتى كه مشتمل است بر معارفى #دينى، از قبيل #عقايد حق و #اعمال_صالح، و اين كتابهاى آسمانى كه معنايش معلوم شد، عبارتند از پنج كتاب 1- كتاب نوح 2- كتاب ابراهيم 3- كتاب تورات 4- كتاب انجيل 5- كتاب قرآن. 🔸" وَ الْمِيزانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ"- مفسرين،" ميزان" را به همان ترازو كه داراى دو كفه است و سنگينى‏ ها را با آن مى‏ سنجند تفسير كرده ‏اند 🔹 جمله" لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ" را غايت و غرض انزال ميزان گرفته، گفته‏ اند: معناى جمله اين است كه: ما ترازو را نازل كرديم تا مردم را به عدالت در معاملات خود عادت دهيم، و در نتيجه ديگر خسارت و ضررى نبينند، و اختلالى در وزن‏ها پديد نيايد، و نسبت ميان اشياء مضبوط شود، چون قوام زندگى بشر به اجتماع است، و قوام اجتماع هم به معاملاتى است كه در بين آنان دائر است، و يا مبادلاتى كه با دادن اين كالا و گرفتن آن كالا صورت مى‏ گيرد، و معلوم است كه قوام اين معاملات و مبادلات در خصوص كالاهايى كه بايد وزن شود به اين است كه نسبت ميان آنها محفوظ شود، و اين كار را ترازو انجام مى‏ دهد. تفسير ديگرى كه احتمالا مى‏ شود براى ميزان كرد- و خدا داناتر است- اين است كه: 🔹 منظور از ميزان، دين باشد، چون دين عبارت است از چيزى كه عقايد و اعمال اشخاص با آن سنجيده مى‏ شود، و اين سنجش هم مايه قوام زندگى سعيده انسان اجتماعى و انفرادى است، و اين احتمال با سياق كلام كه متعرض حال مردم از حيث خشوع و قساوت قلب و جديت و سهل‏ انگاريشان در امر دين است سازگارتر است. 🔸بعضى هم گفته‏ اند: مراد از ميزان، عقل است. 🔹" وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ"- ظاهرا اين انزال نظير انزال در آيه" وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ" باشد، و ما در تفسير سوره زمر گفتيم: اگر خلقت مخلوقات زمينى را انزال ناميده، به اين اعتبار است كه خداى تعالى ظهور اشيا در عالم هستى را بعد از عدم انزال خوانده، به اين اعتبار كه هر موجودى از موجودات نزد خدا و در عالم غيب خزينه ‏ها دارد، و آن موجود پس از آنكه اندازه‏ گيرى شده، و در خور عالم شهادت شده به ظهور پيوسته است، و اين خود نوعى نزول است، هم چنان كه فرموده:" وَ إِنْ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ" 🔸" فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ"- كلمه" باس" به معناى تاثير شديد است، ليكن غالبا در شدت در دفاع و جنگ استعمال مى‏ شود، و بدين جهت فرموده در آهن باسى شديد است، كه بطور مدام جنگ‏ها و مقاتلات و انواع دفاعها نياز به آهن داشته، چون اقسام سلاحهايى كه درست مى ‏كرده‏ اند از آهن بوده، و بشر از دير باز به اين فلز دست يافته، و متوجه منافعش شده، و آن را استخراج كرده است. 🔹" وَ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ"- اين جمله غايتى است عطف بر غايتى كه حذف شده، و تقدير كلام چنين است" و انزلنا الحديد لكذا و ليعلم اللَّه من ينصره ..."، يعنى ما آهن را براى اين و ... نازل كرديم، و نيز براى اينكه خدا معلوم كند چه كسى او و رسولان- او را يارى مى ‏كند ... @qurantehran