📇 خلاصه تفسیر آیه ۴ سوره مبارکه #حشر
🎤: برگرفته از جلسات تفسیر ایت الله #جوادی_آملی(سایت اسراء)
🔸حکم جَلای وطن بر یهودی بنینضیر تثبیت شد، هم تکویناً, هم تشریعاً؛ رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود شما باید جلای وطن کنید، باید از اینجا بیرون بروید.
🔹اگر اینها مأمور به جلای وطن نمیشدند ممکن بود؛ نظیر یهودیهای بنیقریضه به قتل و اسارت محکوم بشوند، با اینکه جلای وطن به نوبه خود یک عذاب شدید است.
🔸 مسئله جلای وطن را در کنار قتل یاد کرده است؛ جلای وطن هم یک عذاب رسوایی را به همراه دارد، گذشته از این دشواری؛ اما در برابر آن عذاب استیصال که ریشهکَن بشوند و عذاب اسیرگیری، یک عذاب خفیفتری است، لذا فرمود اگر مسئله جلای وطن بر اینها مقدّر نمیشد، اینها به یک عذاب دردناکتری معذّب میشدند
🔹چرا یهود بنینضیر به این عذاب جلای وطن گرفتار شد؟ و چرا ما باید عبرت بگیریم؟ برای اینکه ﴿ذلِکَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ﴾؛ اینها مشاقّه کردند؛ یعنی بین خود و بین دین، درّه و شِقاقی ترسیم کردند که خود در یک شقّ قرار گرفتند و دین در شقّ دیگر قرار گرفت.
🔸«محادّه» به همین معناست, «مشاقّه» به همین معناست؛ در اواخر سوره مبارکه «مجادله» این است که ﴿أَنَّ الَّذِینَ یُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ﴾؛ آنها که مُحادّه میکنند؛ یعنی حدّ خود را از حدّ قرآن و دین خدا جدا میکنند. خود را در یک حد میبینند و اسلام را در حدّ دیگر، به دنبال دین نیستند که در یک مسیر باشند، محادّه دارند؛ یعنی در حدّ جدایی دارند. مشاقّه هم اینچنین است؛ یعنی اینها در یک طرف هستند, دین و قرآن در طرف دیگر، هر کس با خدا در افتد، خدا «شدید العِقاب» است
🔹این لطف الهی است که در خیلی از موارد عِقاب خدا و عذاب الهی را تلویحاً ذکر میکند، نه تصریحاً؛ وعده را تصریحاً ذکر میکند؛ اما وعید را تلویحاً ذکر میکند؛ یعنی میفرماید: ﴿لَئِن شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ﴾؛ اما ﴿وَ لَئِن کَفَرْتُمْ﴾
«لأعذبنّکم» نیست، بلکه ﴿لَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ﴾، این تلویح نشانه آن است که #لطف خدا بیشتر از #قهر الهی است.
@qurantehran