🔰 #یادداشت | الگویِ ژرفاندیشی، شاگردپروری و تواضع
❇️ نگاهی به خصوصیات علمی و روشِ تدریس حجتالاسلاموالمسلمین سیدمجتبی خامنهای
📝 «خط رهبری» به مناسبت انتشار خبر تعطیلی درس حجتالاسلاموالمسلمین سیدمجتبی خامنهای و طرح برخی روایتها و تحلیلهای نادرست یا مغرضانه در این زمینه، در این یادداشت به قلم یکی از طلاب و #شاگردان علمی ایشان، ویژگیهای علمی و شیوهی تدریس این استاد حوزه را بررسی و تحلیل کرده است.
✏️ نویسنده: حجتالاسلام حسن مردانی
* امیدی برای جویندگان دانش و معرفت
🔸 در میان عالمان اندیشمند حجتالاسلاموالمسلمین سیدمجتبی خامنهای نمونهی بارزی از شخصیتهای برجستهی علمی است که در بیان بزرگان حوزه و شاگردان برجستهی خویش، استادی فقیه و صاحب نظر و آگاه به مبانی اصیل و متخلق به اخلاق اسلامی و مؤدب به آداب شریعت است و در دلسوزی و توجه به عموم مؤمنین کارآمد و در میدان #فقاهت موجب امید حوزهها و در محفل تدریس نسبت به شاگردان منار و منیر است.
* استادی ژرفاندیش، شاگردپرور و متواضع
🔹 در بحث علم و دانش و در ارتباط با شاگردان و مستفیضان درس خود به زبان طلاب و اهل علم همچون #عقل_فعال_منفصل است. در این سالیان متمادی تدریس درس خارج فقه و اصول، فضائل برجستهی اخلاقی این فقیه اندیشمند و شیوه ژرفاندیشانه و محققانهی ایشان در ارائه دروس و شاگردمحوری او در تدریس، در ذهن و ضمیر شاگردان ایشان نقش بسته است. اگر از منش محققانه، عمق اندیشه، کثرت مطالعه، وسعت آگاهی و تسلط چشمگیر ایشان در علوم مختلف چشمپوشی کنیم و از تواضع بی مثال او در مواجه با اطرافیان بگذریم و از احتیاط فوقالعاده ایشان در بیت المال عبورکنیم، شاید بتوان #شاگردپروی و توجه ویژه به رشد و تعالی شاگردان و مستفیضان محضرش را مهمترین شاخصهی این استاد فرزانه در شیوه تدریس دانست. چرا که کریمانه و مشفقانه اندوختههای گرانسنگ و عمیق علمی خود را در اختیار خوشهچینان درس خویش قرار میدهد. شاگردانشان بارها تجسم تقوای ایشان را در اهتمام به پرسشهای علمی نظارهگر بودهاند چرا که به آسانی از آنها عبور نمیکرد و از پرسشگر فرصت میطلبید تا با تحقیق و تأمل بیشتر در موضوع _ گرچه فترت زمانی پدید میآمد _ به پاسخ بپردازد.
* کوثری در روزگار تکاثر!
🔸 تشویق و تجمیدهای گاه و بیگاه استاد از پرسشها و اشکالات باربط و بیربط، ذوق شاگرد را در تلاشهای علمی و احساس مفید بودن در درس افزون میکرد. هیچ #سؤال و اشکالی بی پاسخ نمیماند. اینک ثمرات آن نگاه بلند در شاگردپروری درطول سالیان متمادی، وجود دهها استاد برجسته در سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم است که همگی مفتخر به عنوان شاگردی از خرمن پربار آن استاد خوشفهم و کمنظیر هستند. شاید بتوان در یک جمله گفت در این روزگار تکاثر که برخی به دنبال بیشتر دیده شدن و افزودن دنبالکنندهاند، او کوثر بودن را برگزید تا مبدأ خیر و فیض به دیگران بوده باشد حتی به قیمت گذشت از درس خود!
* مسلط به روح فقاهت و اندیشه راهگشا در استنباط
🔹شخصیت علمی و #شیوه_تدریس حضرت استاد سرشار از ویژگیهای برجسته و قابل تأمل بود، از این میان به چند صفت بارز میتوان اشاره کرد؛ تکلّفی از ناحیه استاد و شاگرد در رفت و برگشتهای علمی نبود، به گونهای که هیچ عامل خارجِ از بحثی مانع ارتباط آسان شاگردان با ایشان در درس نبود. نکته دیگر اهتمام به موضوع درس و صیانت از هرگونه حاشیهپردازی غیردرسی بود. حفظ کرامت آحاد متعلمین حاضر در درس، روش همیشگی ایشان بود. بیان علمی متقن و استخدام واژگان دقیق، شیوا و رسا از اوصاف ویژه جلسه درس ایشان بود. ارائه نگاه جدید و راهگشا به حقیقت علم اصول و نظر جامع به مسائل فقهی، توجه به ارتکازات عرفی و عقلی در مراحل #استنباط حکم شرعی، رد تقسیم بندیهای صوری و معرفی تصویرِ جدید از مباحث اصولی کارآمد، اشراف کامل به مبانی و اقوال قلههای فقهی و اصولی، اهل نظر بودن در علم رجال و حدیث و تسلط بر منابع و اسناد روایات، همگی قوت علمی ایشان را به نمایش میگذارد.
🔸 خوشا به حال آنان که از شخصیت علمی و اخلاقی ایشان بهرهمند شدند. امید است که باب فیض، دوباره باز گردد و فرصت بهرهجویی از شخصیت علمی و اخلاقی این استاد فرزانه برای جویندگان علم و معرفت فراهم گردد.
@rahbari_plus
🔰 #گزارش | مختصاتِ «نقد انقلابی» چیست؟
📝 رهبر انقلاب: «ما نمیگوییم اعتراض را نگویند. چرا، منتها اولاً لحنی که برای بیان اعتراض انتخاب میشود لحن قابل قبولی باشد، ثانیاً بعد از #تحقیق باشد.» ۱۴۰۴/۰۴/۲۵
❇️ همه در قبال اتحاد جامعه اسلامی مسئولند
▪️در دفاع مقدس دوازده روزه در مقابل تجاوز ناجوانمردانه رژیم صهیونی و اربابش آمریکای جنایتکار؛ «افراد، همه با #جهتگیریهای_سیاسی گوناگون، با جهتگیریهای سیاسیِ گاهی متقابل، با وزن مذهبی کاملاً متفاوت، در کنار هم ایستادند.» ۱۴۰۴/۰۴/۲۵
▪️رهبر معظم انقلاب حفظ این #اتحاد را وظیفه همگانی دانستند: «این [اتحاد] را حفظ کنید؛ همه این را نگه دارند؛ روزنامهنگار یک جور، قاضی یک جور، مسئول دولتی یک جور، روحانی یک جور، امام جمعه یک جور. هر کسی یک وظیفهای دارد در قبال این حالت؛ این را نگه دارند.» ۱۴۰۴/۰۴/۲۵
▪️با توجه به آنکه اختلافنظرها، جزء طبیعی و اجتنابناپذیر هر جامعهی زنده و بالندهای است، آیا در جامعهی اسلامی مجالی برای نقد در حوزههای حساس همچون مسائل نظامی، دیپلماسی و سیاسی و... یا عملکرد مسئولان ارشد وجود دارد؟ و اگر چنین مجالی هست، حدود و چارچوبهای مشروع و مقبول این انتقادها براساس #اصول و مبانی ارزشی انقلاب اسلامی چگونه تعریف میشود؟
🔸 الف) نقد منصفانه، در چارچوب دیانت و اخلاق و انصاف
➕ «نقد اشکال ندارد... خب چه طوری، چه جوری نقد کنیم؟ مثلاً در وضع جنگی، در وضعیّت معارضهی دشمنان چه جوری #نقد کنیم که به اینها برنخورد؟ نقد اشکال ندارد منتها نقد کردن با تهمت زدن فرق میکند؛ مراقب باشید وقتی نقد میکنید، کسی را متّهم نکنید. #سؤال مطرح بشود؛ اشکال ندارد، سؤال مطرح بشود، ابهام مطرح بشود، و فرصت جواب دادن به وجود بیاید. گاهی هست که طرف [مقابل] بعضی از سؤالات را هم نمیتواند جواب بدهد؛ یعنی فرصت جواب ندارد یا امکان جواب دادن نسبت به این قضیّه نیست؛ در اینطور موارد حتّی ابهام را هم مطرح نکنید. با یک چنین شیوههایی، فرضیّات احتمالی را مسلّم ندانید.» ۱۴۰۳/۱۲/۲۲
🔹 ب) انتقاد عاقلانه، دلسوزانه منهایِ تضعیف و تخریب
➕ «بیان انتقادی با #تخریب فرق میکند؛ بیان انتقادی با کامل کردن پازل دشمن فرق میکند؛ با بدبین کردن مردم یا گستردن بدبینی در فضای عمومی کشور فرق میکند؛ باید واقعاً دلسوزانه باشد.» ۱۳۹۰/۰۶/۰۲
🔸 پ) انتقاد بدون هتک حرمت، فحاشی و اهانت
➕ «انتقاد غیر از هتک حرمت است؛ هتک حرمت جایز نیست، نسبت به هر مسئولی. حالا بین آحاد مردم هم هتک حرمت حرام است و جایز نیست، [لکن] نسبت به مسئولین، بیشتر؛ بخصوص نسبت به مسئولین بالای کشور. ممکن است شما انتقاد داشته باشید، انتقادتان هم وارد باشد، این کاملاً ممکن است، حق هم دارید انتقاد کنید، امّا انتقاد کردن یک حرف است، #اهانت کردن یک حرف است، هتک حرمت کردن یک حرف است.» ۱۳۹۹/۰۸/۰۳
🔹 ت) انتقاد با لحن ناصحانه، نه لحن خصمانه
➕ «لحن باید ناصحانه و چارهجویانه باشد. در انتقاد، #لحن خصمانه و یأسآلود و هرجومرجطلبانه، فایدهی آن را تبدیل به زیان میکند.»۱۳۹۶/۱۰/۲۲
⬅️ بنابراین: «ممکن است کسی در یک قضیهی مربوط به نظامی یا دیپلماسی یا غیره به یک مسئولی اعتراض داشته باشد، ما نمیگوییم اعتراض را نگویند. چرا، منتها اولاً لحنی که برای بیان #اعتراض انتخاب میشود لحن قابل قبولی باشد، ثانیاً بعد از تحقیق باشد. گاهی اوقات یک اعتراضهایی میکنند، ناشی از #بیاطلاعی است. اطلاع درست به دست بیاورند و با لحن مناسب نظراتشان را ابراز کنند. آن مسئولین هم با قوت تمام، با روحیهی کامل انشاءاللّه به کارهای خودشان ادامه بدهند.» ۱۴۰۴/۰۴/۲۵
@rahbari_plus