🔰 #خمینی_عظیم | منظومهای به نام امام (ره) - ۱
✍️ مهدی زارع
🔸 تقریباً هر شخصیتی که توانسته به یک چهره جهانی و رهبری اثرگذار تبدیل شود، دارای منظومهای اندیشگانی یا بهعبارتی #چهارچوب_فکری مختص خودش بوده است. تفاوت بین عملکرد رهبران مختلف بهاندازه تفاوت بین همین منظومه فکری است. امام عزیز ما هم از این قاعده مستثنی نیستند. اگر اقدامات و مواضع حضرت روحالله را از ابتدای شروع قیام، یعنی در خرداد ۱۳۴۲ و حتی پیش از آن، تا آخرین روز زندگی ایشان بررسی کنیم، میبینیم که اصولی بر اندیشه و عمل امام حاکم بوده است.
🔹 شناخت دقیق این اصول به ما کمک میکند تا رفتار امام را بهخوبی درک و حتی پیشبینی کنیم. این اصول پیش و بیش از هر چیز نشئتگرفته از #جهانبینی یا بهعبارتی هستیشناسی، انسانشناسی و معرفتشناسی امام است. در این مجال صرفاً مروری بر برخی از مهمترین اصول حاکم بر اندیشه و عمل ایشان میاندازیم.
* اصل تکلیف
🔸 یکی از اصولی که امام خود را به آن پایبند میدانند، تکلیفمداری است. از جمله فرازهایی که بهویژه در اواخر عمر شریف امام بهعنوان یک اصل در همه زندگی و در #رفتار_سیاسی ایشان مورد اشاره قرارگرفته، تاکید بر محوریت و اصالت تکلیف با قطع نظر از حصول یا عدم حصول نتیجه است؛ بدین معنا که انسان باید در هر حال بر مدار #تکلیف_شرعی زندگی کند و وقتی که به انجام یا ترک فعلی موظف شد بنابر تکلیف عمل نماید، خواه به نتیجه نائل شود یا نشود.
🔹 هیچگاه علم مکلف به عدم حصول نتیجه ظاهری رافع تکلیف نیست تا چه رسد به ظن و شک به آن. «تاخیر در رسیدن به همه #اهداف دلیل نمیشود که ما از اصول خود عدول کنیم. همه ما مامور به ادای تکلیف و وظیفهایم، نه مامور به نتیجه.» ۱۳۶۷/۱۲/۰۳
🔸 حضرت امام پیش از انقلاب هم #تکلیفمداری را یکی از دلایل شروع قیام برای تشکیل حکومت میدانند: «ما باید جلو این غارتگریها و حرامخوریها را بگیریم. همه مردم موظف به این کار هستند، ولی علمای دینی وظیفهشان سنگینتر و مهمتر است. ما باید پیش از سایر افراد مسلمان به این جهاد مقدس و این وظیفه خطیر اقدام کنیم. ما بهخاطر مقام و موقعیتی که داریم بایستی پیشقدم باشیم. اگر امروز #قدرت نداریم که جلو این کارها را بگیریم و حرامخواران و خائنین به ملت و دزدان مقتدر و حاکم را به کیفر برسانیم باید کوشش کنیم این قدرت را به دست بیاوریم.» (ولایت فقیه و حکومت اسلامی ص۱۲۸)
🔹 سخنان و فرمایشات امام خمینی رحمهاللهعلیه درباره تکلیفمداری را شاید بتوان پربسامدترین فرمایشات ایشان دانست.
* اصل تدریج
🔸 همانطور که در قرآن تاکید زیادی به #تدریجی انجامدادن امور است و اتفاقاً جهان هستی هم به همین شکل پیش میرود، بهنظر میرسد امام هم در حرکت خود قائل به این امر هستند. اگرچه ایشان در مقام نظر هیچ محدودیتی قائل نیستند و نگاهشان به جامعه اسلامی، جامعهای در حدوحدود جامعه نبوی و علوی است، اما وقتی پای عملیات اجرایی و حکومت روی زمین وسط کشیده میشود، قائل به حرکت دفعی و تند نیستند.
🔹 از زمانی که ایشان قیام خود را در سال ۱۳۴۲ شروع میکنند، تا لحظهای که در ۱۳۵۷ پیروزی حاصل میشود، پانزده سال میگذرد و در این مدت حضرت روحالله اقدام به پرورش نسلی #نخبه و انقلابی میکنند.
🔸 در این مدت، ایشان با نظریههای مختلف شرق و غرب و چپ و راست #مبارزه_علمی میکنند تا زمانی که مبانی علمی انقلابشان را به نسلی پای کار و عملیاتی منتقل میکنند؛ حتی در آخرین روزهای قیام هم امام قائل به ورود مسلحانه به ماجرا نیستند و حتیالمقدور تلاش دارند مردم و مسئولان نظام سابق را مجاب کنند بدون خشونت فعالیت کنند.
🔹 این رویکرد البته برخلاف رویکردهای چپ و مارکسیستی است که یکی از اصولشان حرکتهای دفعی و انقلابی است. پس از انقلاب هم امام خمینی همین رویکرد را در پیش میگیرند: «من امید دارم که اگر جمهوری اسلامی در ایران مستقر شود، مقاصد اسلام انجام بگیرد، بتوانیم همه #مقاصد_اسلام را انجام بدهیم؛ البته محتاج بهتدریج است؛ محتاج به گذراندن وقت است ...» ۱۳۵۷/۱۲/۲۴
🔸 یا در جایی دیگر و البته در همین سخنرانی میفرمایند: «از الآن باید این مسائل حل بشود. البته تدریج هم میخواهد؛ تدریج دارد اما شروع میکنیم، ما شروع میکنیم! البته مهلت هم میدهیم به دولت؛ باید مهلت بدهیم.» ۱۳۵۷/۱۲/۲۴
#یادداشت
@rahbari_plus