#تحلیل_و_بررسی 62
#گفتگو
#مقالات
#تفسیر_قرآن
#تکرار
#فهم_قرآن
🔅🔅🔅
💢حکمت تکرار بعضی عبارات و داستانها در قرآن
⏪ اگر چه "تکرار" سبب تفهیم بیشتر میگردد و اگر چه امروزه روانشناسان نیز کشفیات قابل توجهی راجع به "ذکر = یادآوری" و تکرار آن داشته و بر آثار "تکرار"، بر روان تصریح دارند، اما اگر در مباحث و قصص قرآنی بنگریم، "تکرار"ی ندارد، مگر آن که تذکرش در آن فصل و موضوع، لازم و ضروری باشد.
اگر فقط نمازهای یومیه را اقامه نماییم، نمازمان (البته با تفاوت رکعاتش)، در هر شبانه روز، پنج نوبت تکرار میشود؛ اما هیچ ملاقات و گفتگو با خداوند رحمان و رحیم، تکراری نیست و هر کدام مستقل از دیگری هستند. ملاقاتی جدید و گفتگویی جدید و ذکر و تسبیحی نو میباشند.
⏪ آیا اگر کسی را دوست داشته باشیم، فقط یکبار به زبان میآوریم و یا فقط یکبار اظهار و ابراز محبت مینماییم؟! یا اگر کسی را دشمن بداریم، فقط یکبار به زبان یا به عمل اظهار میکنیم؟! یا آن که این حبّ و بغض، استمرار دارد و حقیقت آن به هیچ وجهی تکراری نمیباشد؛ اگر چه ممکن است که الفاظ یا رفتارهایی به صورت تکرار بروز نمایند. مثل این که کسی هر روز یک یا چندبار به محبوبش بگوید: «دوستت دارم»، یا هر روز شاخه گلی برای هدیه بیاورد.
⬅ الف – آیا "توحید" و این که بدانیم و باور نماییم که هیچ إلهی به غیر از الله جلّ جلاله وجود ندارد و به همراه او نیز إله دیگری وجود ندارد، یک امر تکراری است؟! در حالی که برای ما هر لحظه إلههای کاذب و دروغین [از درون یا از بیرون]، رخ مینماید و ما را به سوی وابستگی و بندگی خود دعوت مینماید؟! لذا مکرر متذکر میگردد که «أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ» و با ذکر مثالهای گوناگون، از عقل و قلب ما میپرسد: «أَإِلَهٌ مَعَ اللَّه – آیا با الله، إله دیگری هم هست؟!» و اگر دقت نماییم، زوایای بحث و دلایل اقامه شده در هر تذکر، کاملاً متفاوت میباشند.
⬅ ب – قصص قرآن کریم نیز به حسب ظاهر تکراری است، مثلاً گفته میشود قصص مربوط به حضرت موسی علیه السلام و قوم بنیاسرائیل! در حالی که هیچ کدام تکرار نیستند؛ یک بحث از طغیان فرعون است – یک بحث از رسالت ایشان و برادرشان هارون است – یک بحث به معجزه الهی و جادوگران پرداخته – دیگری به جهل و لجاجت قوم بنی اسرائیل – فرازی دیگر به اصرار آنها به دیدن خداوند متعال – فرازی دیگر به سامری گوسالهساز و گوسالهپرستی امت موسی علیه السلام – مبحثی دیگر به ازدواج ایشان – مبحثی دیگر به غرق شدن فرعون و آلش ... و هر فراز نیز دارای درسها، حکمتها و عبرتهای بسیاری میباشد، به ویژه آن که اخلاق عموم مردم، شبیه اخلاق عموم قوم بنی اسرائیل میباشد.
📜 حکمت قصص:
⏪ اگر خوب به آیات مربوط به قصص تاریخی قرآن کریم توجه نماییم، میبینیم که قصهی کفر و لجاج قوم نوح علیه السلام و مسئله حتمی شدن عذاب و نجات مؤمنانی که سوار بر آن کشتی شدند، قصهی روزمرهی آدمیان و خود ماست. هر زمان طوفان بلایای مهلک و سیل ریشهکن کننده عذاب، همگان را تهدید میکند و "سفینة النجاة إلهی"، همیشه هست و همگان را دعوت به سوار شدن و نجات میکند. چرا پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمودند که سمت راست عرش خدا نوشته شده است «إنَّ الحُسَینَ مِصباحُ الهُدی وسَفینَةُ النَّجاةِ»؟ و البته تمامی امامان علیهم السلام، چراغ هدایت و کشتی نجات میباشند.
⏪ اگر خوب بنگریم، قصهی بتها و بتپرستیهای زمان حضرت ابراهیم علیه السلام و بتشکنی ایشان، قصهی ماست و حتی افکنده شدن در آتش توسط دشمنان و سالم بیرون آمدن از آن به معجزهی الهی نیز قصه خود ماست.
⏪ هم یوسف علیه السلام، خود ما هستیم و هم برادران حسود یوسف، هم زندان یوسف و هم سلولیها، هم زلیخا و هم چنین دورانهای رونق و قحطی و ...، دورانهای خود ماست؛ پس باید درس و حکمت بیاموزیم و عبرت بگیریم.
⏪ قصه قوم لوط، عاد و ثمود، قصص فرعون، قصهی قوم بنیاسرائیل، ایرادهای بنیاسرائیلی در اطاعت امر خدا – ترس – نافرمانی به رغم دیدن معجزات و شنیدن براهین و برخورداری از علم و حکمت ... و غیبت حضرتش و رویکرد امتش به گوسالهپرست با فتنه سامری و ...، همه قصص خودمان میباشد. قصههای مشابهی که به اَشکال گوناگون رخ مینماید و تکرار میشود.
⏪ پس، اگر چه شاید به حسب ظاهر و برخی الفاظ، تکرار وجود داشته باشد و همین تکرار نیز سبب تفهیم و تذکر بیشتر میگردد که لازم و ضروریست؛ اما در حقیقت آیات از منظری دیگر، تکراری وجود ندارد و هر کدام مبحث مستقلی میباشند.
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
📌تبلیغ و تکرار فریب توده ها
#آیت_الله_جوادی_آملی
▫️فضاي علمي براي حوزويان در دو قسمت «تعليم» و «تعليل» خلاصه مي¬شود؛ لذا اينها مجتهد ميشوند و براي دانشگاهيان هم در دو قسمت «تعليم» و «تعليل» خلاصه مي¬شود که آنها استاد ميشوند و توده مردم اگر از راهنمايي¬هاي #حوزه و #دانشگاه و عالمِان و انديشوران استفاده کنند نجات پيدا مي¬کنند، وگرنه آنها به جاي «تعليم»، #تبليغ به خوردشان داده مي¬شود و به جاي «تعليل»، #تکرار به آنها ارائه مي¬شود؛ آنها براي افراد عادي اگر بخواهند يک ماده غذايي، فرشي، زميني، ساختماني، مطلبي يا يک چهره و شخصي را به خورد يک ملت دهند اول #تبليغ مي¬کنند، بعد ده بار، بيست بار يا صد بار تکرار ميکنند که آن تبليغ به جاي «#تعليم» مي¬نشيند و آن تکرار به جاي «#تعليل» مي¬نشيند و اينها باور مي¬کنند.
▫️اگر غذايي را که بهداشت اجازه نمي¬دهد و رسانه¬هاي کتبي يا تصويري #تبليغ کردند و بعد تکرار کردند، خيلي¬ها مي¬پذيرند، با آنکه علم موافق نيست! اگر مطلبي، شيئي، کالايي و صنعتي را هم تبليغ کنند، همينطور است. بنابراين اين دو اصل براي هر کسی که خواست در فنّ خود صاحب نظر شود لازم است: اول «تعليم» و بعد «تعليل».
📄فرازی از درس تفسیر سوره غافل جلسه ۲۸
🔅تفسیر و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom
#پرسش #پرسمان #آموزه #معارف #قرآنی
📌چرایی #تکرار آیه « و لاانتم عابدون ما اعبد » در سوره #کافرون !
در باره شأن و نزول سوره کافرون , روایت داریم که این سوره در باره گروهی ازسران مشرک قریش نازل شده است , روزی , ولید بن مغیره , عاص بن وائل , حارث بن قیس به پیامبر ( ص) گفتند , ای محمد تو بیا از آئین ما پیروی کن ما نیز از دین تو پیروی کرده و ترا در تمام امتیازات خود شریک می کنیم , یکسال تو خدایان ما را عبادت کن , و یکسال دیگر ما خدای ترا عبادت می کنیم . و اگر آئین تو بهتر بود , ما در آئین تو شریک بوده ایم , و اگر آئین ما خوبتر بود , تو بهره ات را بردی ای ؟ , پیامبر اسلام (ص) فرمودند پناه بخدا می برم که من چیزی را همتای او قرار دهم . من منتظر فرمان پرودگار هستم , دراین هنگام سوره {قل یا ایها الکافرون} نازل شد و رسول الله به مسجد الحرام آمده در حالیکه جمعی از سران قریش در آنجا جمع بودند با لاسر آنها ایستاده و این سوره را تا آخر قرائت فرمودند . آنها وقتی این سوره را شنیده کاملا مأیوس شده و حضرت و یارانش را آزار دادند.
🌱🌱🌱
🔰تکرار آیه سوم و پنجم برا ی چیست ؟
جمعی معتقدند که این تکرار برای مأیوس کردن کامل مشرکان است و راه آنها را از راه مسلمانان جدا میکند, و عدم سازش میان توحید و شرک را تأکید میکند , و چون مشرکین دائم اصرار میکردند تا پیامبر ( ص) را بسوی خود دعوت نمایند , قرآن هم نیز در رد آنان تکرار میکند .
🔘در روایتی از امام صادق ( ع ) نقل شده که سئوال کردند در باره این موضوع , امام فرمودند : سبب نزول این آیات و تکرار آن این بود که قریش و کفار به رسولخدا ( ص ) پیشنهاد میدادند که یکسال تو خدایان ما را بپرست و سال دیگر ما خدای ترا پرستش کرده و سال سوم همینطور و سال چهارم و .... ما خدای ترا می پرستیم , آیات فوق نازل شد و تمام این پیشنها د ها را برای همیشه و در تمام سالها نفی کرده است .
🔘جواب دیگر هم مفسرین مطرح کرده اند : که تکرار آیه بخاطر اینستکه یکی ناظر به زمان حال ودیگری ناظر به آینده است , یعنی: نه درحال حاضر و نه در آینده هرگز معبود شما را پرستش نخواهم کرد .
🔘جواب سوم اینکه : اولی اختلاف در معبود ها را بیان می کند, و روی اختلاف در عبادت را یعنی : نه معبود های شما را هرگز می پرستم و نه چگونگی عبادت من همچون شماست , زیرا عبادت من خالصانه و خالی از هرگونه شرک است , و عبادت شما از بتها از روی تقلید کور کورانه گان است و عباد ت من نسبت به خدا از روی تحقیق و تشکر از نعمتها ی الهی است .
🔘جواب چهارم: هم داده شده است و مفسرین اینگونه نوشته اند : در آیه دوم میفرماید : آنچه را شما اکنون می پرستید من پرستش نمی کنم و در آیه چهارم میفرماید من در گذشته هم نیز , معبود های شما را نمی پرستیدم تا چه رسد به امروز موفق باشید .
منابع :
1- بحار الانوار , جلد 16 , باب 58.
2- تفسیر نمونه ,جلد 1 , ص 19
3- تفسیر مجمع البیان طبرسی , تفسیر سوره کافرون.
4- تفسیر نمونه , جزء 30 ,سوره کافرون.
🌷🌷🌷
🔅تفسير و قرآن پژوهی
@rahighemakhtoom