# 🖌علامه #مصباح_یزدی 🔻اختیار چیست ؟ 🔻نقش شناخت در #اختیار و انتخاب ؟ ◻️آنچه ملاك ارزش افعال انسانى ست؛ #اختيار است. انسان نيرويى دارد كه با آن مى‌تواند از #حالت_انفعالى خارج شود و پا فراتر نهد و حاكم بر غرائز و جاذبه‌هاى مختلف گردد و خواسته‌اى را فداى خواسته‌ى ديگر كند و اينجاست كه با همين ترجيح يكى بر ديگرى، كار آدمى ارزش مى‌يابد؛ چنين ارزشى تنها در مورد موجودى صدق مى‌كند كه داراى #گرايشهاى_متضادّ باشد. يعنى گرايش هايى كه در مقام #عمل و #ارضاء، قابل جمع نيستند و با هم تزاحم می یابد بدين معنى كه انگيزه‌هايى در انسان بوجود مى‌آيد كه ارضاء همه‌ى آنها در يك آن و يكجا، امكان ندارد و بايد يكى را انتخاب كند، نمى‌توان هم #خدا را راضى كرد و هم #شيطان و نفس را.البتّه گاهى امكان دارد انسان به كارى كه مورد رضاى خداست، #ميل هم داشته باشد مثل سحرى خوردن يا افطار كردن كه هم مستحب است(يعنى خدا از آن خشنود مى‌گردد) و هم نفس به آن تمايل دارد و اگر قصد قربت كند، عبادت كرده است. ولى گاهى تزاحم ايجاد مى‌شود: آدم گرسنه است و غذاى لذيذ امّا حرامى در دسترس است؛ در اينگونه موارد جمع بين دو خواسته و ارضاء آن، ممكن نيست، بايد يكى را انتخاب كرد. ◼️براى اينكه آدمى بتواند چيزى را #انتخاب كند و #مسئوليت آن را بپذيرد؛ شرائطى لازم است: اولا اين كه شىء مورد تكليف را «‌بشناسد‌» و بداند كه نسبت به آن، چه مسئوليتى دارد. ثانیا اينكه‌گرايش هاى متضادّى در زمينه‌ى آن فعل داشته باشد تا زمينه‌اى براى انتخاب و اختيار، فراهم شود. ثالثا قدرت و يارايى تصميم‌گيرى و انتخاب، داشته باشد تا بين گرايش‌هاى متضاد، يكى را انتخاب كند. رابعا اينكه آنچه را انتخاب مى‌كند، بتواند به مراحله‌ى عمل در آورد يعنى شرائط انجام فعل و قدرت عمل كردن به آن، براى وى، آماده باشد. ◽️مايه‌هاى سه شرط اولی از اين مقدّمات از #استعداد_شناخت و #تمايلات و #نيروى_تصميم‌گيرى و انتخاب، همه، در نهاد انسان به طور فطرى قرار داده شده است؛ امّاشرايط عمل مربوط به خارج از وجود انسان است. بايد در خارج شرائطى فراهم باشد علاوه بر ابزار عمل و دست و پا و ساير وسائل كه در انسان هست تا انسان بتواند كارى را انجام دهد. #ادامه_دارد... 📚کتاب #انسان_سازی در قرآن 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom