✅ ضرورت اصلاح نظام هنجاری علم و پژوهش در حوزه 🔻جامعۀ علمی، با هنجارهای ویژه خود است که اداره می شود. بر هر جامعۀ علمی، هنجارهایی حکومت می کنند. در برخی دانشگاه ها، کارِ کم اما با کیفیت یک هنجار و ارزش محسوب می شود و استاد دانشگاه افتخار می کند که در طول دوران تدریس مثلا پایان نامه های کم تعداد و عمیقی را راهنمایی کرده است. 🔻در حوزه علمیۀ ما برخی از این هنجارهای و معیارها باید کنار برود. اینکه برای شخصیت علمی افراد، بسته به تدریس و متعلق تدریس آنها ارزش قائل شویم و آنها را با این ملاک ارزیابی کنیم، چندان منطقی به نظر نمی رسد! 🔻نظام هنجاری ما در ارزیابی ها و ارزشگذاری ها باید تغییر کند؛ مثلا ما به تدریس و عنوان «مدرس» خیلی بها می دهیم. اگر کسی در همه عمرش یک #پژوهش عمیق و استوار هم ننوشته باشد، ولی جزو مدرسین باشد، از کسی که فقط به پژوهش پرداخته و آثار ارزشمندی نیز دارد، گاه ارزشمندتر محسوب می شود! 🔻نظام هنجاری می تواند به مدیریت علمی و پژوهشی ما و به استادان و طلاب ما جهت بدهد. اگر بنده خجالت بکشم از اینکه نتوانسته ام اندوخته های علمی ام را به صورت کتاب ارائه کنم و در قالب مقاله و امثال آن در بیاورم، طبیعی است که مجبور می شوم چاره ای بیندیشم و به حرکت بیفتم. 🔔 سنت حوزه ما این بوده که طلاب را حتی به «ننوشتن» تشویق کند! می گفته اند: «تا چهل سال هیچ ننویسید؛ فقط حول نوشته های گذشتگان کار کنید.» البته معلوم است که اگر کسی چهل سال ننویسد، دیگر هرگز نخواهد نوشت. 📚گفتگوی حجت الاسلام علیرضا امینی با خشت اول، ش1، ص 14ـ15. ✍️پانوشت: امروزه برخی اساتید ـ بر خلاف گذشته ـ طلاب را به نوشتن ترغیب می کنند، ولی به «منتشر نکردن» تا رسیدن مکتوبات به ده هزار صفحه تشویق می کنند! #آسیب_شناسی_پژوهش در حوزه #هنجارهای_حوزوی 👉@rahnameh

🔴🔵✳️ حجاب معاصرت 🔹خوب است در نظام هنجاری درس خارج حوزه جست و جو کنیم و ببینیم در استفاده از آرای دیگران، چقدر بر آرای معاصران تکیه دارد و چقدر بر آرای گذشتگان. 🔹در کتابهای ما از نقد نظریه های معاصر کمتر خبری است. لذا نه استاد خود را ملزم به پی جویی و مطالعه آنها می داند و نه شاگرد. اینکه به مقالات و آرای روز مراجعه کنیم و در جلسه درس آنها را مطرح کنیم، در سنت فعلی ما نیست! طبیعی است که چنین عواملی، مانع نشاط می شود. در این وضعیت ارتباط به وجود نمی آید. ارتباطات گستردۀ علمی، نشاط علمی می آفریند. 💢چه اشکالی دارد که بزرگان ما یک جا بنشینند و با هم بحث کنند و یکدیگر را به چالش بکشانند؟ 🌐 گفتگوی حجت الاسلام علیرضا امینی با خشت اول، ش1، ص 15. #آسیب_شناسی_پژوهش در حوزه #پژوهش_در_درس_خارج #هنجارهای_حوزوی 👉@rahnameh

🔵🔴🔵🔴 💎مدیریت سرعت مطالعه 📚درآمدی بر تکنیک های تندخوانی #بروشور 👉@rahnameh

🌀گام هایی برای نقش آفرینی طلاب جوان در نهضت تولید علم 🔻اولین گام، آموزش روش تحقیق به صورت جدی و برنامه ریزی شده است. در فضای حوزه، دانشی به نام روش تحقیق به صورت جدی و پخته دنبال نمی شود. البته خود این هم یک مسئله مهم است که ما باید از کدام روش تحقیق در تولید علم اسلامی بهره بجوییم. 🔻گام بعدی، رواج امر تفکر و خلاقیت است. الان روش و سبک آموزش طلاب بیشتر بر دانایی مبتنی بر حافظه و محفوظات تکیه دارد. باید به طلاب جوان القا کنیم که طلاب نباید به صورت منفعلانه با آموخته ها برخورد کنند و باید درباره آنها بیندیشند و از نوآوری و برخورد فعالانه نهراسند. 🔻گام بعدی که راهبردی تر محسوب می شود، پرداختن به زیرساختهای تولید دانش است. تولید علم نیازمند زیرساختهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است. ما در فرهنگ پشتکار، انصاف علمی یا حق طلبی ضعف داریم. همچنین امروز مشکلات معیشتی و فشارهای اقتصادی سایه سنگینی بر سر فرآیند تولید علم در حوزه انداخته است. نمی خواهیم بگوییم نباید مشکلات اقتصادی بر سر راه ما باشد؛ اما چرا از آنها نکاهیم و مسیر را قدری راحت تر و آسان تر نکنیم؟ ✳️گفتگوی سیدعباس صالحی با خشت اول، ش1، ص 22ـ23 #الزامات_پژوهش 👉@rahnameh

🌿قرآن به صاحبان «تفکر انتقادی» مژدۀ هدایت می دهد! فَبَشِّرْ عِبَادِ الّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتّبِعُونَ أحْسَنَهُ أولَئِكَ الّذِينَ هَدَاهُمُ اللّهُ وَأولَئِكَ هُمْ أولُو الْألْبَابِ پس به بندگانم مژده ده! آنان که سخنان را میشنوند و از بهترینش پیروی می کنند، اینانند کسانی که خدا هدایتشان کرده، و اینان همان خردمندانند. (زمر: 17ـ18) 🔻به شکل طبیعی بین «استماع اقوال» ـ یعنی خوب شنیدن آنها ـ و «پیروی از احسن الاقوال» سه مرحله نهفته است: 1ـ فهم (درک کامل و مطابق ادعا) 2ـ تجزیه و تحلیل (شکستن یک اندیشه به اجزای تشکیل دهندۀ آن و یافتن روابط بین اجزا و نحوه سازمان یافتن آنها) 3ـ نقد و ارزیابی (داوری درباره دلائل، نتایج و ارزش یک اندیشه). 🔹این مراحل سه گانه، همان مراحل #تفکر_انتقادی است. بنابراین خداوند در این آیه صاحبان تفکر انتقادی را بشارت می دهد و با همین اشاره، بندگان خود را به آن دعوت می کند و جایگاه رفیع چنین مهارتی را گوشزد می نماید. جالب آنکه خداوند در ادامه این مهارت را «هدایتی از جانب خود» می داند و صاحبان آن را مفتخر به دریافت مدال خردمندی می گرداند. ✍️پانوشت: دانشمندان اسلامی بر اساس این آیه، شرایط معلم خوب را نه فقط انتقال دهنده معلومات و محصولات دانشی، بلکه ایجادکننده و یاددهندۀ نقد، ارزیابی و غربالگری می دانند. (شهید مطهری، تعلیم و تربیت در اسلام، مجموعه آثار، ج22، ص 702) #آیه_پژوهشی #تفکر 👉@rahnameh

🔴🔵🔴راههای افزایش #نشاط_پژوهشی در مدرسه ✅نشاط پژوهشی یعنی داشتن علاقه، انرژی، جدیت و اهتمام در انجام کار پژوهشی و اشتغال منظم به پژوهش. برای افزایش نشاط پژوهشی طلاب موارد زیر کارساز است: 🔻1ـ ارزش گذاری ویژه به پژوهش: طلبه باید ارزشمندی خلاقیت، نوآوری و پژوهش را در نگاه مسئولان مدرسه کاملا لمس کند و ببیند آنان بیش از نمرات درسی، به تفکر و تحقیق بها می دهند. 🔻2ـ ایجاد رقابت: مسابقه فوتبال را در نظر بگیرید. آیا هیچ از خود پرسیده اید که چرا این همه شور و نشاط ایجاد میکند؟ چرا ده ساعت پیش از مسابقه هزاران نفر به استادیوم می روند؟ یکی از مهمترین علل آن «رقابت» است! جشنواره های سالانه را با جدیت و جذابیت تمام برگزار کنید. 🔻3ـ برگزاری مناظره های علمی: فرض کنید اعلام کنند که دو تن از اساتید مدرسه فردا در فلان مکان، بحثی درباره فلان مسئله ادبی یا اصولی یا کلامی خواهند داشت. چقدر از این بحث استقبال خواهد شد؟ چه شور و نشاطی راه می افتد؟ این نشاط قطعا به دیگر لایه های مدرسه نیز سرایت می کند. 🔻4ـ مهارت افزایی پژوهشی: اساتید مطرح در زمینۀ پژوهش را به مدرسه دعوت کنید و کارگاههای پژوهشی برگذار کنید. 🔻5ـ ثمربخشی به پژوهش: طلبه باید احساس کند کوشش علمی او نتیجه دارد و فلان مشکل علمی یا فلان مشکل جامعه را حل می کند. لذا پژوهش ها را به سمت مسئله محوری هدایت کنید. 🔻6ـ منتشر ساختن تولیدات پژوهشی: هر کسی با دیدن انتشار زحمات علمی اش (و لو در قالب الکترونیکی) احساس رضایت و کارآمدی می کند و انگیزه اش دوچندان می شود. 🔻7ـ الگو دهی: وقتی طلبه استاد خود را می بیند که با شور و نشاط فراوانی در پی حل مسئله است و واقعا می خواهد گره ای را حل کند، طبیعی است که انگیزه و شور و نشاط پیدا می کند. 🔻8ـ برگزاری نشست های علمی برخاسته از پژوهش های نو: طلاب باید با افق های جدید علمی آشنا شوند ولو اینکه برای شرکت در یک نشست علمی به استانی دیگر برده شوند. 🔻9ـ ایجاد خراش های ذهنی: اساتید در هنگام تدریس، سعی کنند ذهن طلاب را با سوالات و چالش های جذاب درگیر سازند و در ذهن آنان خراش های فکری ایجاد کنند. 🔻10ـ راه اندازی اتاق مشاورۀ پژوهشی: طلبۀ علاقه مند به پژوهش باید به آسانی به خدمات مشاورۀ پژوهشی و استاد راهنما دسترسی داشته باشد. 🔻11ـ مشوق های پژوهشی: توصیه می شود مدیران مدارس نسبت به زیرساختهای اقتصادی امر پژوهش اهتمام ورزند و مشوق هایی ر ا برای علاقمندان به پژوهش فراهم سازند چرا که این کار سرمایه گذاری است نه هزینه. ✍️پانوشت: تا وقتی ترویج و ارتقای پژوهش، مطالبه گرانی نداشته باشد، کار به جایی نمی رسد. حداقل وظیفه یک طلبه، مطالبه گری است. #الزامات_پژوهش 👉@rahnameh

♦️🔹🔸ملاک، زیاد استاد دیدن نیست❗️ ✳️شهید مرتضی مطهری: 🔺در میان استادهای ما افرادی با ابتکار بودند که زیاد معلم ندیده بودند. «شیخ انصاری» که یکی از مبتکرترین فقهای صد و پنجاه سال اخیر است، از تمام علمای امروزی کمتر استاد دیده بود؛ یعنی دوره استاد دیدنش بسیار کم بود. 🔺از «آقای بروجردی» ایراد می‌گرفتند که کم استاد دیده است، اما از نظر ما همین مطلب حُسن ایشان بود. البته ایشان کم استاد ندیده بود؛ ده دوازده سال نزد استادهای درجه اول شاگردی کرده بود؛ یعنی هفت هشت سال نجف و سه چهار سال اصفهان. البته ولی نجفی‌ها قبول نمی‌کردند و می‌گفتند که او استاد کم دیده و مثلاً باید سی سال استاد دیده باشد. ولی به همین دلیل که کمتر استاد دیده بود، ابتکارش از اغلب علمای آنجا بیشتر بود؛ یعنی مسائلی را می‌گفت که خودش فکر می‌کرد. مجال فکر کردن داشت. 📚رهنامه پژوهش، ش2، ص 28؛ مقاله نواقص حوزه از دیدگاه شهید مطهری #تفکر #خلاقیت #هنجارهای_حوزوی 👉@rahnameh

💢پیشنهاد #موضوع_پژوهش 📚عنوان: «بررسی نقش تقیه در پیشبرد اهداف راهبردی امامیه در عصر امامین عسکریین (علیهما السلام) » 🔻توضیحات: «تقیه» یکی از ابزارهای مهم و استراتژیک در عصر حضور ائمه (علیهم السلام) بوده است. امامیه در تنگنای عصر امامین عسکریین (علیهما السلام) از این شیوه استفاده فراوانی در پیشبرد اهداف خود برد. به عنوان نمونه استفاده امامین عسکریین (علیهما السلام) از این شیوه در عصر خویش با وجود اختناق های شدید اجتماعی و سیاسی، توانست مجموعه بزرگی نظیر سازمان وکالت را راهبری کند. البته در مقابل عباسیان نیز دست به ایجاد چنین سازمانی به نام «دعوت عباسیان» زدند که چون دارای مبانی و مبادی اسلامی نبود به شکست منجر شد، اما سازمان وکالت با استفاده از شبکه های اجتماعی، در پرتو نقش تقیه، توانست در تحقق اهداف امامیه که مهمترین آن حفظ و پیشرفت مکتب بود، موفق عمل کند. 🌐امروزه نهادهای فرهنگی انقلاب اسلامی می توانند با برداشت هایی از نمونه های این شیوه، در فضای بسته ای که کشورهای شرقی یا غربی برای آنها ایجاد می کنند، به پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی که همان پیشبرد اسلام و امامیه است، نائل شوند. 🔴 در زمینه مطالعات تاریخی و تحلیلی این موضوع می توانید به کتاب «سازمان وکالت» اثر دکتر محمدرضا جباری مراجعه کنید. همچنین برای کارکردشناسی امروزین این موضوع می توانید با مراجعه به سازمان ها و نهادهایی همچون مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام )، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، امور بین الملل حوزه های علمیه، جامعه المصطفی العالمیه و دانشگاه ادیان و مذاهب تهران و قم در جريان مشكلات و تجربيات عيني آنها قرار بگيريد. ✍️حجت الاسلام قدرت الله غلمانی ـ کارشناس ارشد تاریخ تشیع، کارشناس ارشد علوم سیاسی و دانش پژوه سطح ۴ فقه سیاسی. (@ghelmani) #سطح_سه #كاربردی 👉@rahnameh

💠 بخشی از بیانات استاد احمد عابدی ✅ سهم غیرقابل قبول حوزویان از بازار نشر کتب دینی! ♦️لزوم ورود طلاب به میدان قلم و اندیشه 1398/9/20 ✍️پانوشت: الزامات نگارش کتاب دینی فاخر (افزون بر علم و اندیشه): 1ـ تقویت ادبیات فارسی با مطالعه فراوان متون ارزندۀ فارسی 2ـ تمرین برای نگارش روان، سلیس و خوش خوان 3ـ عجله نکردن در انتشار آثار قلمی #اهمیت_پژوهش #کلام_بزرگان 👉@rahnameh

🌀فوت کوزه گری ! ❓در این باره که آیا فقط کسانی که دارای نبوغ و استعداد فوق العاده هستند می توانند به مراتب بالای #خلاقیت و نوآوری برسند یا نه، تحقیقات فراوانی انجام شده است. ✳️یکی از این تحقیقات در کتاب «اعتماد به نفس» آمده که سال ها پیش آقای دشتی آن را ترجمه کرده است. این کتاب دانشمندان و نخبگان رشته های مختلف که در صد سال اخیر به شهرت علمی رسیدند را معرفی کرده و عامل موفقیت آنان را کاویده است. نتیجه کتاب این است که هیچ یک از عواملی مانند هوش بالا، تحصیلات عالیه، نبوغ خاص و امکانات فوق العاده باعث موفقیت آنان نشده؛ بلکه «تلاش، کوشش و پشتکار» عامل اصلی بوده است. یعنی جدیت فوق العاده داشته اند. حتی در ایام فراغت و تعطیلی هم کار می کرده اند. اصلا کار برای آنها لذت عجیبی داشته است! 💢البته دست کم استعداد متوسط لازم است، ولی وجود نبوغ و هوش ویژه شرط نیست بلکه در اینجا حرف اول را کار و کوشش و پشتکار می زند! 📚گفتگوی حجت الاسلام دکتر مسعود آذربایجانی با خشت اول، ش 1، ص 31ـ32. #لوازم_پژوهشگری 👉@rahnameh

✳️این، می تواند لیوان هم باشد! 🔺خلاقیت یعنی یافتن چهره های نامانوس در هنگام سیطرۀ چهره های مانوس. 🔹توضیح: گاهی یک دیدگاه مانوس، مسلط است؛ ولی ما سراغ یک دیدگاه نامانوس می رویم و به آن توجه می کنیم که معمولا افراد به آن توجه ندارند. این، #خلاقیت است. یعنی نوعی آفرینش و نوآوری است. فرض کنید یک شیئ روی میز است. من می پرسم این چیست؟ شما پاسخ می دهید: لیوان. این چهره مانوس آن شیئ است؛ اما چهره های نامانوسی نیز دارد؛ مثلا جایی برای قرار دادن مدادها؛ یا جایی برای یک شاخه گل. ♦️🔹🔸شاه کلید شکوفایی خلاقیت: اگر می خواهیم خلاق باشیم، باید به جای تاکید بر فعلیت، بر قوه تاکید کنیم. باید به چهره های بالقوه توجه کنیم. اگر با چنین دیدی به جهان رو کنید، هر چیزی برای شما حرف جدیدی دارد و بلکه هر چیزی، ده ها حرف برای شما دارد! 📚گفتگوی حجت الاسلام دکتر مسعود آذربایجانی با خشت اول، ش 1، ص 33 #مهارتهای_پژوهشگری 👉@rahnameh

#یادداشت_مخاطبان 🔴نخبه علمی کیست؟ ✅ خوشبختانه در حوزه عصر انقلاب، ضرورت حمایت از نخبگان بیش از گذشته درک شده است. با این حال گاهی در شناخت نخبۀ علمی دچار خطا میشویم و شاقول نخبه سنجی ما، میزان عمل نمی کند! ✅ در فضای فرهنگ علمی ما معدل بالا، اطلاعات وسیع، مطالعه کتابهای فراوان، تسلط بر اقوال و اموری از این دست نشان نخبگی و ممتازی یک طلبه قلمداد می شود در حالی که چنین نیست. ✅ تعداد زیاد مقالات و کتابها نیز ملاک صحیحی برای نخبه سنجی نیست. چه بسا پژوهشگر، در میان اقوال بزرگان مطلبی را می یابد و آن را بسط میدهد. گاهی نیز چند قول را با هم میسنجد و یکی را انتخاب میکند و در پژوهشی دیگر تنها به گردآوری و طبقه بندی اقوال می پردازد. هر چند این تلاشها نیز گاهی پژوهش نام میگیرند اما «پژوهش نخبگانی» چیز دیگری است. ✅ در واقع اگر طلبه ای این توانایی را داشت که وقتی با مساله ای نوپدید روبرو می شود، خودش به حل مساله بپردازد و یا در پاسخ به مسائل پیشین علم، سخن جدید و راه حل تازه ای را ارائه نماید در این صورت میتوان او را نخبۀ علمی نامید هر چند یک صفحه هم از وی مطلبی منتشر نشده باشد. ✅ بنابراین پژوهشهای نخبگانی پژوهشهای قائم به نفس پژوهشگر است نه قائم به اقوال و مکاتب. ✅ افرادی که به خوبی اقوال را میشناسند و چه بسا داوران خوبی در بین این اقوال هستند اما خودشان یا سخن تازه ای ندارند یا ابتکاراتشان در حد بسط، تصحیح یا نقد اقوال دیگران است نخبه علمی نیستند. ✅ امروزه مسائل بیشماری داریم که هیچ پاسخی برای آنها مطرح نیست. نیاز مبرم به تربیت نخبه علمی با تعریف فوق در حوزه پساانقلاب بر هیچ دلسوزی پوشیده نیست. ✍️مجتبی قربانی همدانی، استاد حوزه و دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی #خلاقیت 👉@rahnameh

♦️🌿♦️استقبال کانال رهنامه از #یادداشت_مخاطبان 🔹به اطلاع همراهان فرهیخته کانال می رساند، کانال رهنامۀ پژوهش آمادگی دارد مطالب و نقطه نظرات مخاطبان خود، پیرامون فرهنگ و سواد پژوهش یا مهارتهای پژوهشی را ـ پس از تایید ادمین کانال ـ با نام نویسنده، منتشر سازد. 🔹سعی ما بر آن است با هم فکری شما، پژوهش را در حوزه های علمیه در جایگاه بایسته اش بنشانیم، مهارتهای پژوهشی طلاب جوان را ارتقا دهیم و پژوهش را به گفتمانی پایدار مبدل سازیم. 🔹منتظر دیدگاه ها، پیشنهادات و مطالب شما هستیم. ✅با احترام، کانال رهنامه پژوهش 👉@rahnameh

✅اهمیت دوران آموزش در ظهور پژوهشگران موفق ♦️کسی می تواند پژوهشگر حقیقی باشد که دورۀ آموزش را به خوبی طی کرده باشد. طلبه تا مراحل آموزش را خوب طی نکرده باشد اساسا نمی تواند پژوهش واقعی داشته باشد، چرا که هم دستش از مواد خام خالی است و هم نمی داند آخرین حلقه های دانش کجاست تا حلقه ای تازه بر آنها بیفزاید. بنابراین تلاشش یا نامرغوب است یا تکرار مکررات! (اقتباس از گفتگوی سلیمان خاکبان با خشت اول، ش2ـ3، ص53) ✍️پانوشت: #پژوهش به معنای واقعی عبارت است از: فرایند حل مسئله و تولید دانش. برای تولید دانش ـ افزون بر مهارتهای پژوهشی ـ هم نیازمند مواد خام (=تخصص علمی) هستیم و هم نیازمند شناخت مرز دانش (=آخرین پژوهش ها و پاسخ ها). این دو ـ فی الجمله ـ باید در دورۀ آموزش به دست آید، با این تفاوت که دومی متاخرتر و سطح بندی شده فراگرفته شود. البته بدیهی است که مهارتهای پژوهشی باید قبل از رسیدن به مرحله ای که ویژه تولید دانش است (=درس خارج) در خلال دورۀ آموزش، تحصیل و تا حدودی تعمیق شده باشند. #الزامات_پژوهش #نسبت_آموزش_و_پژوهش 👉@rahnameh

💢پیشنهاد #موضوع_پژوهش 📚عنوان: «تاثیر نگاه اجتماعی و نظام گرا به دین و شریعت در اصول و فرایندهای استنباط» 🔻توضیحات: تاکنون نگاه به فقه فردی و با هدف برائت ذمه (یا تحصیل مؤمّن از عذاب برای) فرد مکلف بوده است. در این نگاه افراد جامعه بریده از هم فرض می شوند که رفع نیازهایی آنها را مجبور به تعاملات اجتماعی می کند. اما در نگاه اجتماعی کل گرا، افراد جامعه به مانند اجزای یک بدن هستند که در راستای یک هدف واحد تلاش می کنند‌. در این نگاه هدف دین، رسیدن نظام و جامعه انسانی ( نه صرفِ فرد) به سعادت است. در این راستا قرآن علاوه بر کارنامه فردی، از کارنامه امت نام می برد. 🍃این نوع نگاه تاثیرات فراوانی در فقه و کلا شناخت گزاره های دینی دارد و می توان آن را در فصول زیر مورد بررسی قرار داد: ۱. تفاوت هستی شناسی فرد گرا و جامعه گرا ( جامعه به مثابه کل) و تاثیرات آن در فقه. ۲. تفاوت معرفت شناسی فردگرا و جامعه گرا ( نظام گرای اجتماعی) و تاثیرات آن در فقه. ۳. تفاوت روش شناسی فردگرا و جامعه گرا (در موضوع شناسی، حکم شناسی، فهم نصوص، تحقق و اجرای احکام و ...) ✍️حجت الاسلام رضا فخاری (@Rfakhari) #سطح_چهار #روش_شناسی 👉@rahnameh

♦️🔹🔸تابلویی برای سر در حوزه ها ✅حجت الاسلام عبدالحمید واسطی: 💠معروف است که افلاطون بر سر در آکادمی خود نوشته بود: «هر کس هندسه نمی‌داند وارد نشود.» 💠بر سر در حوزه های علمیه نیز باید بنویسند: «هر کس روش تحقیق نمی‌داند وارد نشود.» #سخن_بزرگان #اهمیت_پژوهش 👉@rahnameh

#یادداشت_مخاطبان 📚موانع ذهنی نخبگی 🔻معروف است دانشمندان، آزمایشی بر روی یک ماهی گوشتخوار انجام دادند. در یک آکواریوم این ماهی و ماهی دیگری که غذای اوست را انداختند و بین آنها یک شیشه قرار دادند. ماهی گوشتخوار بارها به سمت غذایش حمله ور شد اما هر بار با دیوار شیشه ای برخورد می کرد. پس از مدتی او از دستیابی به غذایش ناامید شد. دانشمندان، شیشهٔ بین آنها را برداشتند. ماهی گوشتخوار از کنار طعمه اش می گذشت اما تلاشی برای خوردن آن انجام نمی داد. 🔻برای بسیاری از طلبه ها، امکان رسیدن به مراتب بالای علمی و نظریه پردازی و تولید علم وجود دارد اما یک مانع ذهنیِ مهم اجازه این کار را نمی دهد. به دلیل عظمت بزرگانِ حوزوی گاهی آنها را چنان دور از دسترس قرار می دهیم که یک طلبه احساس می کند نهایتِ کار علمی او، فهم سخن بزرگان و نهایتاً بسط و مقایسه و شرح نظرات ایشان است. وی با این مانع ذهنی روبه‌روست که نمی ‌توان به مرتبه ایشان رسید و در کنار ایشان به عنوان یک بازیگرِ جدیدِ علم به نقد، تولید علم و ابتکارات نو پرداخت. 🌀گاهی خلط تواضع اخلاقی با ناتوانی علمی از سوی طلبه و ندیدن تواناییهایِ نخبگانی طلاب و شیوه های ناصحیح آموزشی و عواملی از این دست از سوی مدیران و اساتید، حوزه ها را از پژوهش‌های نخبگانی که منجر به تولید علم و مکتب سازی می شوند محروم می سازد. «ما میتوانیم» مختص ساختن سد و موشک و غنی سازی اورانیوم نیست. امروز در حوزه ها نیازمند «ما میتوانیم» در تولید علوم اسلامی هستیم. ✍️مجتبی قربانی همدانی، استاد حوزه و دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی #خودباوری 👉@rahnameh

♨️ آن روزی كه امين‌الإسلام طبرسی، طلبه بود! 🌿آیت الله جوادی آملی: 🔻همه‌ی ما موظّفيم عالمانه و محقّقانه درس بخوانيم، به مقداری كه می‌توانيم. هيچ نبايد نگران باشيم كه چرا استعداد من اين قدر است؟ استعداد من بالا نيست؟ به ما اين مقدار دادند؟ إنَّ الغِنی وَ الفَقرَ بَعْدَ العَرضِ عَلَی اللهِ [نهج البلاغه]. هر كسی هر اندازه استعداد دارد، به همان اندازه مسئول است؛ولی ما نبايد بگوئيم از ما برنمی‌آيد! شايد از ما برآمد! آن روزی كه امين‌الإسلام طبرسی طلبه بود، فكر نمی‌كرد او مجمع‌البيان بنويسد، يا صاحب احتجاج طبرسی، احتجاج بنويسد، يا صاحب مناقب، مناقب شهرآشوب بنويسد. 📚ديدار با حوزويان استان مازندران؛ قم، 6 دی‌ماه 1386 #خودباوری #کلام_بزرگان 👉@rahnameh

♦️تلنگر طلبگی ✅مقام معظم رهبری (حفظه الله): اولین اشکالی که حوزه ما دیروز آن را نداشت و امروز دارد، این است که حوزه دیروز از دنیای زمان خود عقب تر نبود، بلکه جلوتر هم بود ... اما امروز این گونه نیست. امروز حوزه علمیه از زمان خودش خیلی عقب است. حساب یک ذره و دو ذره نیست. در حال حاضر امواج فقه و فلسفه و کلام و حقوق، دنیا را فرا گرفته است. ما وقتی به خودمان نگاه می کنیم می بینیم با زمان خیلی فاصله داریم. حتی در اخلاق هم این گونه است. یکی از أعلام حوزه چند سال قبل از این سفری به انگلستان کرده بودند و در آنجا کتابخانه ای را دیده بودند؛ به من فرمودند: «یک طبقه از این کتابخانه، کتابهای اخلاقی بود که فرنگیها در چند سالِ اخیر نوشته اند!» در این چند سال، حوزه علمیه قم چند کتاب اخلاق بیرون داده است؟ یک هزارم آن؟ یک ده هزارم آن؟ این تازه اخلاق است! ✍️پانوشت: ای «من»! انگار آن گردنه ای که به دستت سپرده اند را فراموش کرده ای؟! فراموش کرده ای که آن گردنۀ اُحد اینجاست، در دستان تو، در حجرۀ تو در مدرسه و درس و بحث تو آیا اندیشه ات را ورز داده ای؟ آیا قلمی فاخر آماده کرده ای؟ #کلام_رهبری 👉@rahnameh

#بحث_چالشی (1) سوال: تحقیق و پژوهش در مقایسه با تبلیغ و ترویج چقدر مهم است؟ آیا با این وضع اسفبار جامعه از لحاظ فرهنگی که تشنۀ همان مطالب نابی است که الان هم در دست داریم، باز رواست که برویم دنبال پژوهش و تولیدات جدید، در حالی که جامعه دارد از دست می رود؟! ✍️پاسخ شما چیست؟ منتظر پاسخ های شما هستیم ... 👉@rahnameh

#پیام_مخاطبان ✅پژوهش‌گر به معنای حرفی و اسمی 💢در تعریف مشهور از اسم و حرف در دانش نحو، معنای اسمی معنای قائم به نفس است اما معنای حرفی قائم به غیر است به‌طوری‌که اگر اطراف حرف کلمه‌ای نباشد معنای حرف مشخص نیست. معنای «فی» در «علیٌّ فی الدار» و «حسنٌ فی المسجد» متفاوت است زیرا فی در جمله اول رابطه ظرفیت بین علی و خانه را بیان می‌کند و در جمله دوم، رابطه ظرفیتی که بین حسن و مسجد وجود دارد. رابطه قائم به طرفین آن است و با عوض شدن طرفین رابطه عوض می‌شود. اگر دو رفیق داشته باشیم رابطه رفاقتی ما با نفر اول غیر از رابطه ما با نفر دوم است. معنای اسمی معنای قائم به نفس است و طرف رابطه است و با ارتباط‌های مختلف تغییر نمی‌کند. 🔹برخی پژوهشگران، به معنای حرفی پژوهشگرند به این صورت که پژوهش‌هایش دائماً فی غیره است. باید محققینی در یک مسئله نظراتی داشته باشند تا کار او شروع شود زیرا تا غیری نباشد فی غیره هم وجود نخواهد داشت. روحیه برخی پژوهشگران این است که دائماً در میان پژوهش‌های دیگران غلت می‌زنند. ایشان یا در حال مقایسه‌اند یا در حال کشف مبانی و نکات ناپیدای بحث، یا در حال بسط دادن‌اند یا در حال تضییق. ♦️در مقابل برخی پژوهشگران روحیه اسمی دارند به این معنا که خودشان با مسئله روبرو می‌شوند. ایشان اگر به پژوهش‌های دیگران هم مراجعه می‌کنند از باب مقدمه‌ای برای فکر خودشان است. به خلاف پژوهشگران به معنای حرفی، اطلاع از اقوال مختلف، متن کار نیست بلکه مقدمه و حاشیه است و اهمیتی درجه‌دو دارد درحالی‌که پژوهشگران به معنای حرفی، متن کارشان، اقوال و نظریات است و پژوهش این‌ها ذیل اقوال دیگران تعریف می‌شود. 📚تفاوت این دو نوع پژوهشگر در این است که اگر در مسئله‌ای، غیری نباشد یعنی مسئله جدیدالتأسیسی باشد که قول و نظریه ای در آن مطرح نشده است گروه اول محو می‌شوند درحالی‌که گروه دوم در این بیابان بی‌نظریه و قول هم می‌توانند زنده بمانند و به نظریه‌پردازی و پاسخ به مسئله‌ها بپردازند. علاقه‌مندی به حل مسئله‌های نوپدید از ویژگی‌های پژوهشگران به معنای اسمی است که امروز سخت بدان‌ها محتاجیم. ✍️مجتبی قربانی همدانی، مدرس حوزه و دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی 👉@rahnameh

🌿لئو تولستوی: 🔻برای کشف اقیانوسهای جدید باید شهامت ترک ساحل آرام خود را داشته باشید. ✍️پانوشت: تنها کسانی به کشف سرزمین های ناشناختۀ دانش نائل می شوند و نامشان در تاریخ اندیشه باقی خواهد ماند که شهامت داشته باشند راحتیِ ساحل نشینی، ریزه خواری از سفره دیگران و تقلید را ترک نمایند. #لوازم_پژوهشگری 👉@rahnameh

🌀🌀🌀 🔰از سرم خواب زمستانی پرید! 🔻شکی نیست باید عده ای از طلاب، مطالبی که حاصل پژوهشهای گذشته است را به جامعه هدف برسانند و مطالب نابِ تولید شدۀ قبلی را با روشهای نو و ابتکاری در اختیار تشنگان معارف دینی قرار دهند و زنجیرۀ تولید، فرآوری و توزیع معارف را کامل کنند. 🔻در عین حال پژوهش به معنای پاسخ به نیازهای معرفتی جدید و حل مسائل مورد نیاز جامعه، امری غیرقابل چشم پوشی است. مگر می توان معضلات و مشکلات جاری اجتماع و مسائل مستحدث را نادیده گرفت؟ مگر می توان نسبت به امواج فکری غرب و شرق که اذهان را درگیر می سازند بی تفاوت بود و موضع دین نسبت به آنها را واگذاشت؟ مگر می توان شبهات نوپدید را بی نیاز از پاسخ دانست؟ مگر می توان نسبت به توسعۀ علم و دانش دینی قانع بود و از رکود علمی دفاع نمود؟ مگر امیر مومنان (علیه السلام) نفرمود: «ما من حرکة الا و انت محتاج فیها الی معرفة» (هیچ حرکتی نیست مگر اینکه تو در آن نیازمند شناخت هستی) یا نفرمود: «العلم سلطان» (علم اقتدار است). آیا علم و شناخت، جز با تحقیق و پژوهش تولید می شود؟! اتفاقا اولویت های فرهنگی را پژوهش معرفی می کند! روشهای موثر تبلیغ، میزان کارآمدی هر یک بر اقشار مختلف جامعه و موانع دین گرایی را پژوهش می شناساند! از سوی دیگر آیا نباید در مبحث علم و دانش آینده نگری کرد و نیاز فردای نظام اسلامی را نیز در نظر گرفت؟ اول انقلاب یک بار شهید مطهری، شهید بهشتی را کناری کشید و گفت: «می ترسم از اینکه بزرگان ما وارد کارهای اجرایی شوند و ما در 20 سال آینده، تئوریسین کم داشته باشیم!» #بحث_چالشی 👉@rahnameh

✅ذهنیت های درست و نادرست در قلمرو پژوهش ⭕️آنها که در این جهان، علم را متحول کرده و گسترش داده اند، کسانی نبوده اند که خیلی می دانسته اند! 🔴آنها خیلی جسور بوده اند، خلاقیت داشته اند. متاسفانه ما دنبال آنیم که پروندۀ علمی خود را بزرگتر کنیم. گمان می بریم اگر خیلی بدانیم، اتفاقهایی می افتد. نه، باید همان چیزی را که می دانیم، طور دیگر بدانیم! 🔹گمان نکنیم که ضریب هوشی ما باید خیلی بالا باشد و بسیار بدانیم تا بتوانیم کاری بکنیم. نه، کتابهای تاریخی علم و فلسفه را که می خوانید به بزرگانی بر می خورید که بیشتر ناخنک می زده اند و جسارت پرسیدن داشته اند. 📚گفتگوی علیرضا امینی با خشت اول، ش5و6، ص 28. 👉@rahnameh

#بحث_چالشی (2) 🔺اگر من به جای سردبیر رهنامه پژوهش بودم چه می نوشتم؟ 🔺چه موضوعاتی را دنبال می کردم؟ 🔺کدام دغدغه را در اولویت قرار می دادم؟ ✍️پاسخ شما چیست؟ منتظر پاسخ های شما هستیم ... 👉@rahnameh

▫️ ✅پیشینۀ تحقیق، جز مکمل ضرورت پژوهش 🔻پیش از شروعِ پژوهش، باید به این سوال پاسخ دهیم که چرا این پژوهش، ضروری است. 🔻هر مساله پژوهشی، از دو حال خارج نیست: یا پیش از ورود محقق به فرایند پاسخ به آن، تلاش هایی برای پاسخ به آن انجام شده یا محقق، اولین تلاش‌گر در این عرصه است. می‌توان قسم اول را «بازپژوهی» نامید و قسم دوم را «پژوهش آغازین». (1) 🔻هر موضوعی فارغ از پژوهش‌های صورت گرفته روی آن، می‌تواند دارای ضرورت باشد. حال اگر مساله بکر باشد طبیعتا ضرورت وجود چنین پژوهشی می تواند به راحتی اثبات شود. اما در بازپژوهی‌ها صرفِ بیان اهمیت موضوع برای اثبات ضرورت، کافی نیست چرا که باید اثبات شود تلاش این پژوهش‌گر در پاسخ به مساله، نتیجه‌ای غیر از نتیجه سایرین یا راه‌حلی غیر از راه‌حل آن‌ها به همراه دارد. پس در بازپژوهی‌ها اولا باید اثبات شود که اصل پاسخ به مساله مهم است و ثانیا باید ثابت شود که این پاسخ، غیر از پاسخ‌های دیگر یا این راه‌حل غیر از راه‌حل‌های دیگر است. به تعبیر دیگر، بیان اهمیت پاسخ به مسالۀ پژوهش، امری است و ضرورت پژوهش دوبارۀ آن امری دیگر. 🔹بنابراین بدون بررسی پیشینه، بیان ضرورت صرف نمی‌توان فایده‌مندی پژوهش را اثبات کند. در مجموع باید گفت چرایی یک پژوهش با دو جزء، پاسخ می‌گیرد: بیان ضرورت و پیشینه. لذا پیشینه جزء مکمل بیان ضرورت در پاسخ به چرایی هر پژوهشی است. (۱). اگرچه اصطلاح بازپژوهی سایقه دارد اما به دلیل عدم خلط اصطلاحاتی مانند پژوهش اصیل، مروری و مروری فراگیر اصطلاح پژوهش آغازین جعل شد. ✍️مجتبی قربانی همدانی، استاد حوزه و دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی 👉@rahnameh

🔷♦️🔸جرقه های ذهنی، سکوهای پرش هستند! ✅در هر فرصت آموزشی و غیرآموزشی، در همه حال و در هر مکانی که هستید، مترصد نکاتی باشید که ممکن است جرقه ای برای یک پیشرفت علمی در آینده باشند. چرا که هر لحظه ممکن است سیبی در مقابل چشمان شما بر زمین بیفتد! 🔻جرقه های ذهنی را جدی بگیرید و از یادداشت و پیگیری آنها با همت تمام، غفلت نکنید! 🔻حضرت موسی در بیابان تاریک و سرد به دنبال سوسوی جرقه ای رفت و با مشعل عالم تاب نبوت بازگشت! 👉@rahnameh

✳️ ماموریت جهانی حوزه در گرو امر پژوهش 🔻ما برای حوزه رسالت جهانی قائلیم و نمی توانیم جهانی فکر نکنیم. باید در صحنۀ جهانی عرضه و تقاضایِ دانش گام بگذاریم و بر اساس آگاهی از فضای جوامع و شناخت اولویت ها، به تولید و انتشار محصولات اثربخش بپردازیم. 🔻ما باید طلاب جوان را متوجه کنیم که درون چرخه ای از فعالیت علمی قرار دارند. یک سوی این چرخه داخل حوزه است که باید علم تولید کند و آن سوی چرخه، بیرون حوزه ـ به پهنای کره زمین ـ است که تولیدات ما را دریافت می کند. اگر طلبه ها این چرخه را فعال ببینند، انگیزه علمی شان بیشتر می شود و احساس مفیدبودن می کنند. (تلخیصی از گفتگوی حجت الاسلام علیرضا امینی ـ معاون اسبق پژوهش حوزه ـ با خشت اول، ش5و6، ص 30) ✍️پانوشت: طلبه ای می تواند در زمینۀ رسالت جهانی حوزه نقش آفرین باشد که نسبت به آنچه در فضای جامعۀ بومی اش و جامعۀ جهانی می گذرد حساس و مطلع باشد و سعی کند به تحلیل عمیقی از روند حوادث دست پیدا کند. 👉@rahnameh

♦️نصرتی لکم مُعَدَّه! 🔰نظام آموزشی حوزه در گذشته پژوهشگران عظیم و بلندآوازه ای را تربیت نموده و این امر معلول یک سری عوامل است. 🔹یکی از عوامل مهم در گذشته، «اهداف و انگیزه ها» بوده است. در گذشته پژوهشگرانی را می بینیم که پژوهش و تحقیق را به عنوان یک رسالت رسمی تلقی می کردند و اگر از آن کوتاهی می کردند، خود را در محضر خداوند مقصر می پنداشتند و مورد مواخذه قرار می دادند! مرحوم صاحب جواهر، شیخ انصاری، علامه امینی یا علامه طباطبایی [نمونه های این افرادند]. 🌿مرحوم صاحب جواهر (ره) هنگام فوت فرزندش، کتاب می نویسد و دست از مجاهدت علمی نمی کشد! 🔹امروز اسلام در مقابل هجمه های دشمن از جمله هجمه های علمی قرار دارد! ▫️حجت الاسلام محمود رجبی، خشت اول، ش5و6، ص 54 👉@rahnameh