🔴 تخصص گرایی
⭕️ ضرورت تخصص گرایی
💠 ایجاد #تخصص، یک نیاز واقعی است؛ مثلا رساله های عملیه بزرگانی که 30 یا 40 سال در فقه کار کرده اند، در بسیاری از موارد، عبارات « فیه تامل، فیه تردید، لایخلو من قوه، لایخلو من اشکال و...» دارد، چون آن فقیه فرصت پیدا نکرده تا تحقیق کند.
💠 اگر فرصت پیدا می کرد، بسیاری از این تامل ها و اشکال ها لااقل از دید خودش حل می شد. 💠 اگر اینها تخصصی می شد، کسی که 30 سال وقتش را صرف همه فقه بکند با کسی که 30 سال فقط صرف عبادات کند، قطعا تحقیقش متفاوت است؛ لذا #تخصص به تعمیق علم کمک می کند.
💠 الان مسائل مستحدثه ای پیدا شده که خیلی احتیاج به تحقیق دارد . بنابراین ما نیاز داریم به تخصص ها و اگر اشکالی پیش بیاید، باید راه حل اشکال را پیدا کنیم.
💠 ترس از اینکه تخصص ها آنقدر گسترش پیدا کند که آدم غرق شود و ارتباطش قطع شود، به نظرم یک مقدار ذهن گرایی است.
#تخصص
#تخصص_گرایی
مرحوم آیت الله مصباح یزدی (ره)
خشت اول، شماره ۷، صفحه ۳۵
@rahnameh
رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی
⭕️ ضرورت تخصص گرایی
⭕️چرا باید به رشته های تخصصی پرداخت؟
1⃣ طلبه ای که فقه و اصول، منطق و فلسفه و کلام خوانده و اینها را بلد است، وقتی می خواهد با مردم تماس داشته باشد و داشته های خود را به آنها منتقل کند، باید زبان و فرهنگ مشترکی داشته باشد تا بوسیله آن با دیگران ارتباط برقرار کند.
💠 گاهی احساس میکردم جوان های تحصیل کرده، سوالاتی دارند که حتی صورت مساله اش برای ما روشن نیست، چه رسد به جواب آن.
💠 گاهی آشنایی با علوم غیرحوزوی در مقام اثبات، انتقال و تعامل با دیگران لازم می شود.
2⃣ در سایه پیشرفت علوم، مسائل مستحدثه ای پیش می آید که برای پیدا کردن پاسخ آنها از منابع فقهی، لازم است نسبت به آن علوم آشنایی داشته باشیم تا اصل اشکال را درک کنیم و بتوانیم به آن پاسخ بدهیم.
💠 تصور صحیح از موضوعات مستحدثه، متوقف بر آشنایی با آنها است.
#تخصص
#تخصص_گرایی
برداشتی از مصاحبه با آیت الله مصباح یزدی (ره)
خشت اول، شماره ۷، صفحه ۳۶
@rahnameh
رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی
⭕️ ضرورت تخصص گرایی
⭕️چرا باید به رشته های تخصصی پرداخت؟
3⃣ ما یک سلسله مباحثی داریم که در علوم اسلامی یک جور پاسخ داده می شود و در محافل علمی دنیا جور دیگری.
💠 ما نیاز داریم اثبات کنیم که نظر اسلام درست است و در آن نظرها خطا وجود دارد و سخن اسلام بر آنها ترجیح دارد و اگر این کار را نکنیم، تدریجا ایمان جوانانمان ضعیف می شود و می گویند یک روز اسلام این را گفته برای اینکه علم نمی توانست حل کند، اما حالا می شود از راه علم حل کرد؛ مثلا حقوق زن، حقوق بشر، ارتداد و مسائلی از این قبیل، الان در دنیا مطرح است.
💠 ما اگر بخواهیم درست نظریه اسلام را تبیین کنیم، باید نظر آنها را بفهمیم و دلایلشان را بررسی کنیم تا بتوانیم یک بحث تطبیفی انجام دهیم.
💠 بحث مقارن و تطبیقی، بدون اطلاع کافی از علوم جدید میسر نمی شود.
💠 نمی توان گفت نظر آنها کفریات است و بیخود گفته اند.
💠 شبهه شده است که احکام اسلام تاریخ مند است و متعلق به هزار سال پیش بوده و حالا باید چیزهای دیگری جایگزین آن شود.
💠 پس انگیزه سوم برای آشنایی با علوم غیردینی، انجام بحث تطبیقی و اثبات برتری نظریات اسلام است.
#تخصص
#تخصص_گرایی
آیت الله مصباح یزدی (ره)
خشت اول، شماره ۷، صفحه ۳۶
@rahnameh
رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی
⭕️ تردید در عصر علامگی
💠 در طول تاریخ علمای شیعه، اکثر قریب به اتقافق علما تنها در یک یا دو رشته علمی (تخصصی) موفق بوده اند و از خود اثر به جای گذاشته اند.
💠 آنها اگر چه در طول تحصیل در رشته های متنوع، تحصیل یا تدریس می کردند؛ اما عمدتا در یک یا دو رشته علمی صاحب نظر (متخص) می شدند.
💠 در نتیجه، تولید رأی و فکر جدید هم تنها در همین یک یا دو رشته اتفاق می افتاد.
💠 از موارد استثنایی که بگذریم، می توان این گونه ادعا کرد که سلطه بر همه رشته ها و علوم (علامه شدن) برای کسی رخ نداده است.
💠 در میان تاریخ شیعه، دو علامه بزرگ دیده می شوند که به جهت نبوغشان از موارد استثناء هستند. #شیخ_طوسی و #علامه_حلی، دو علامه بزرگ هستند که در بسیاری از رشته های علمی، آثاری از خود به جای گذاشته اند که بعد از هزار سال از زمان شیخ طوسی و 8 قرن از حیات علامه حلی، هنوز آثارشان مورد استفاده است.
حجت الاسلام و المسلمین مختاری
خشت اول، شماره 7، صفحه 40
@rahnameh
رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی
⭕️ علّامگی
💠 از این نوابغ (شیخ طوسی و علامه حلی) که بگذریم، سایر علما در یک یا دو رشته خبره بوده اند. 💠 به دلیل همین مشکل بودن صاحب نظر شدن در چند علم، عمده علمای ما تنها در یک یا دو رشته علمی آثار جاودان داشته اند.
🔶 مهم ترین آثار شیخ طوسی (ره)
🔸 حدیث: تهذیب، استبصار
🔸 فقه مقارن: الخلاف
🔸 تفریع فروع فقهی: المبسوط
🔸 رجال: اختیار، معرفة الرجال کشی
🔸 اصول فقه: عدة الاصول، النهایة
🔸 کلام: تلخیص شافی، تمهید الاصول
🔸 تفسیر: التبیان
🔷 مهم ترین آثار علامه حلی (ره):
🔹 فقه مقارن: تذکرة الفقها، منتهی المطالب
🔹 فقه: مختلف الشیعه
🔹 تفریع فروع فقهی: قواعد الاحکام، تحریر الاحکام، نهایة الاحکام، ارشاد الاذهان، تبصرة المتـألهین
🔹 اصول فقه: منتهی الاصول، تهذیب الاصول
🔹 کلام: الفین، نهج الحق، رساله سعدیه، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، باب حادی عشر
🔹 فلسفه و منطق: الجوهر النضید، الاسرار الخفیه
حجت الاسلام و المسلمین مختاری
خشت اول، شماره 7، صفحه 40
@rahnameh
رهنامه پژوهش
🔴تخصص گرایی
⭕️لزوم تخصص گرایی
💠 به دلیل همین مشکل بودن صاحب نظر شدن در چند علم، عمده علمای ما تنها در یک یا دو رشته علمی آثار جاودان داشته اند.
💠 یک نمونه از این عالمان صاحب نظر، محقق حلی، معروف به محقق اول و دایی علامه حلی است.
💠 ایشان از بزرگان فقه و صاحب کتاب شریف «شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام» است.
💠 شرایع الاسلام را می توان معروف ترین کتاب فقهی شیعه نامید، چرا که علما بیشترین توجه را به آن داشته اند و شرح ها و حاشیه های فراوانی بر آن نگاشته اند.
💠 می بینید که هر چند موضوعی به نام #تخصص_گرایی مطرح نبوده، ولی محقق حلی، تخصصش را به فقه اختصاص داده و به جای اینکه عمر خود را پخش کند و به چند علم بپردازد و سرانجام نیز کار فوق العاده ای انجام نداده باشد، بر فقه تمرکز نموده و اثری همچون شرایع الاسلام را ارائه داده است که در اوج است.
🖋حجت الاسلام و المسلمین مختاری
📝خشت اول، شماره 7، صفحه 40
@rahnameh
رهنامه پژوهش
🔴تخصص گرایی
⭕️ضروت های تخصص گرایی
💠 گستردگی علوم:
🔹 وضعیت امروز علم و گستردگی آن نسبت به زمان شیخ طوسی و علامه حلی، اصلا قابل مقایسه نیست؛ بلکه با صد سال پیش هم قابل قیاس نیست.
💠 موضوع شناسی:
🔹مطلب مهم دیگری که ضرورت #تخصص_گرایی را جدی تر می سازد، شناخت موضوع در مباحث فقهی است.
🔹 البته مطالعه در رشته های تخصصی برای شناسایی موضوعات مسائل فقهی، امر جدیدی نیست.
🔹 نکته مهم این است که فقهای ما در گذشته به سراغ آموختن آن دسته از علوم و #تخصص ها می رفتند که در خدمت دانش فقه باشد.
🔹 به عبارت دیگر برای اینکه مسائل فقهی را درست بفهمند، سراغ علومی چون نجوم، هیئت و ریاضیات می رفتند، نه برای اینکه منجم یا ریاضی دان شوند.
🔹 علامه حلی در بخش ارث کتاب قواعد، مسائلی را مطرح نموده است که اگر کسی بر حدی از مباحث ریاضی مسلط نباشد، از درک آن عاجز خواهد بود.
#تخصص_گرایی
#تخصص
🖋حجت الاسلام و المسلمین مختاری
📝خشت اول، شماره 7، صفحه 40
@rahnameh
رهنامه پژوهش
🔴 تخصص گرایی
⭕️ تردید در عصر علامگی
💠 اصلا عصری به نام علامگی نبوده است.
💠 دو یا سه نفر مثل شیخ طوسی و علامه حلی استثناء بوده اند. همین!
💠 شهید ثانی (ره) حدود 35جلد کتاب دارد که اکثر آنها فقهی است.
💠 محقق نائینی (ره) با این عظمت، فقط در فقه و اصول تبحر دارد.
💠 نمونه دیگر، آقا سید ابوالحسن اصفهانی (ره) است که فقط در فقه مهارت دارد.
💠 آیت الله بروجردی (ره) نیز در سه رشته صاحب نظر بوده است: فقه، اصول و رجال؛ آن هم با نظریات نو و بدیع.
💠 اگر مساله #تخصصی شدن جدی گرفته نشود، دیگر نباید منتظر پیشرفت و رشد علوم بود.
💠 اگر هنوز به این امید هستیم که یک نفر هم متکلم بشود، هم فیلسوف و هم فقیه، دیگر نمی توان امیدی به رشد این علوم داشت؛ زیرا این فرد، تنها می تواند به همان مسائلی بپردازد که دیگران به آن پرداخته اند.
#تخصص_گرایی
#تخصص
🖋حجت الاسلام و المسلمین مختاری
📝خشت اول، شماره 7، صفحه 43
@rahnameh
رهنامه پژوهش
🔴تخصص گرایی
⭕️لوازم تخصص گرایی
💠 کسی که می خواهد در علوم حوزوی و یا انسانی متخصص بشود؛ مثلا می خواهد جامعه شناس، روان شناس و یا فیلسوف بشود و در حوزه فلسفه اسلامی کار کند، باید اجتهاد داشته باشد؛ یعنی دارای ملکه فهم صحیح کتاب و سنت باشد.
💠 به تعبیر دیگر، باید عمده مقدماتی را که یک فقیه برای رسیدن به فقاهت طی می کند، او هم طی کند.
🖋 آیت الله فیاضی
📝خشت اول، شماره 7، صفحه 53
@rahnameh
رهنامه پژوهش
🔵 تخصص گرایی
🔴 حوزه / دانشگاه
💠 شرایط علمی و فرهنگی جامعه ما الان در وضعیتی است که 20 سال پیش نبود.
💠 مشکل جدی ما مشکل فاصله بین دو نهاد علمی جامعه یعنی #دانشگاه و نهاد #حوزه است.
💠 این نهادها هر کدام متکفل آموزش بخشی از مسائل فرهنگی و علمی جامعه هستند.
💠 حوزه متکفل آموزش فقه و اصول و فلسفه و کلام و عرفان و ... است.
💠 این علوم بیشتر نظری و فرهنگی هستند، در حالی که علومی که دانشگاه متکفل آموزش آن است، علوم کاربردی و تجری هستند؛ مثل فیزیک و شیمی و علوم انسانی از جمله جامعه شناسی و روان شناسی و علوم سیاسی.
💠 جامعه به هر دو علم نیاز دارد...
📝 آیت الله فیاضی
📓 خشت اول، شماره 7، صفحه 56
@rahnameh
رهنامه پژوهش
💠 نشست علمی آموزش پژوهش محور
دوشنبه، 28 تیرماه؛ ساعت 14 الی 16
🔹 لینک جلسه: https://croom.ir/b/2h9-hxa-tn8-apo
🔵 تخصص گرایی
🔴 حوزه / دانشگاه / اجتهاد
💠 مساله اصلی این است که رشته های علوم انسانی و علوم تجربی دانشگاه ها سیستم و الگوی آموزشی و نظریه های علمی خود را از غرب می گیرد و این نظریه ها هم عمدتا در حاشیه یک فلسفه و جهان بینی خاصی شکل گرفته اند.
💠 آن قسمت هایی که مدیریت جامعه را بر عهده دارد، با فلسفه های غربی ارتباط دارد و از طرفی ارتباط فلسفه دینی ما در صد سال اخیر با علوم کاربردی قطع شده است.
💠 نهاد حوزوی، دستش از عمل کوتاه است و نهاد دانشگاهی ما که در عمل مستغرق است، دستش از فرهنگ و مبانی نظری اسلام کوتاه است.
💠 برقراری ارتباط اینها با همدیگر، منوط به فهمیدن هر دو طرف و کار کردن مجتهدانه است ...
#تخصص_گرایی
#اجتهاد
🖋 آیت الله فیاضی
📝 خشت اول، شماره 7، صفحه 56
@rahnameh
رهنامه پژوهش