🌱 بسم الله الرحمن الرحیم 🌱 🔴 مخدر «نمره» و «رتبه» آفت علم‌آموزی 🔸 مخدر به موادی می‌گویند که سبب بی‌حسی و رخوت می‌شود و در طب، گاهی برای کاهش احساس درد تجویز می‌گردد. (لغت‌نامه دهخدا). مخدر سبب می‌شود دردی که وجود دارد احساس نشود و لذا اگر کسی معتاد به آن شد با همین احساس بی‌دردی و رخوت دچار سرخوشی و بی‌خیالی می‌شود. متاسفانه امروزه بسیاری از طلبه‌ها به مخدری مبتلا هستند که سال‌های طلایی طلبگی آن‌ها را با یک احساس سرخوشی از آن‌ها می‌گیرد و وقتی این سال‌ها به اتمام می‌رسد و این مخدر دیگر به کار نمی‌آید تازه مشخص می‌شود چه بیماری‌ای این روح را فراگرفته است در حالی که همه این سال‌های طلایی باید به درمان آن بیماری و ضعف می‌گذشت. 🔹 نظام تعلیم و تربیت حوزه – و البته دانشگاه و آموزش و پروش –، وظیفه دارد تا طلبه را از ابعاد مختلف به خصوص بعد علمی رشد دهد و به مرحله‌ای برساند که او بی‌نیاز از استاد به تدریس و تحقیق در حداقل یک شاخه علمی بپردازد. این وظیفه کمابیش به دلائل مختلف تحقق پیدا نمی‌کند. در عوض در این نظام آموزشی، ناآگاهانه مخدری به نام «نمره» و «مرتبه علمی» (پایه و سطح و مدارک دانشگاهی و ...) به دانش‌پژوه تزریق می‌شود. طلبه بهترین سال‌های عمرش را در نظامی می‌گذراند که ملاک همه ارزیابی‌های علمی نه میزان توانایی علمی او بلکه عددی است که در کارنامه او ثبت است و پس از مدتی این نمرات تبدیل به مدرک می‌شود. 🔸 نمره و مدرک مخدری است که درد و ضعف علمی طلبه‌ها را تسکین می‌دهد. نمره 20 در یک امتحان حافظه‌محور که امروزه متاسفانه در غالب - اگر نگوییم همه – مراکز علمی صرفا دلالت می‌کند که دانش‌پژوه چند روز قبل از امتحان، منبع امتحان را مطالعه کرده است. این نمره ملاک فارغ‌التحصیلی طلبه از یک درس است در حالی که ملاک فارغ‌التحصیلی از یک علم عبارت است از دو ویژگی : «توانایی تدریس» و «توانایی پژوهش». طلبه زمانی از یک درس فارغ‌التحصیل می‌شود و به استاد نیاز ندارد که هم بتواند کتب درسی آن رشته را تدریس کند و هم اگر مساله‌ای در آن رشته علمی وجود داشت بتواند آن را حل کند. امتحانات حافظه‌محور کنونی به هیچ‌عنوان دال بر این دو توانایی نیستند و چه بسا فردی که نمره 20 هم گرفته باشد بعد از امتحان بسیاری از محفوظاتش را از دست بدهد چراکه غرض از حفظ مطالب پاس کردن امتحان است و بس. 🔹 امروزه با این سطح از تدریس صرفا طلبه‌هایی را تربیت می‌کنیم که دلخوش‌اند که 10 پایه با معدل بالا گذرانده‌اند اما بسیاری از ایشان که نمرات بالایی هم دارند به دو توانایی فوق‌الذکر در غالب دانش ها نرسیده‌اند. نظام تشویق و تنبیه طلاب هم بر این اساس تنظیم شده است و لذا طلبه ارزشمند طلبه‌ای نیست که اهل فکر و سوال و ابتکار در علم است بلکه طلبه‌ای است که می‌تواند شب امتحان خوب مطالب را حفظ کند. این نظام ارزش‌گذاری، طلبه را دچار سوءفهم از مسیر علم‌آموزی می‌کند. او در بهترین سال‌های طلبگی دلخوش است که نمره‌ای گرفته و مدارکی را انباشته کرده است. وقتی این مخدر به پایان می‌رسد و طلبه به درس خارج می‌رسد و به طور جدی نیازمند شکوفایی علمی است می‌بیند که دستش خالی است و سرگردان به دنبال مدرکی می‌گردد که مشکلات معیشتی و مانند آن را در پناه آن مرتفع سازد. 🔸 توجه داریم که عدم دلالت نمره بر موفق‌بودن و ارزشمند بودن طلبه به معنای دلالت آن بر کم‌ارزشی طلبه نیست. چنین نیست که هر که نمره 20 می‌گیرد طلبه ارزشمندی نیست بلکه طلبعتا طلبه‌ای که خوب درس خوانده هم می‌تواند نمره بالا بگیرد اما مهم ملاکی است که نظام آموزشی به طلبه ارزشمند می‌دهد. تا زمانی که نظام آموزشی ما حافظه‌محور است و تازمانی که دغدغه استاد اتمام محدوده است و دغدغه طلبه، پاس کردن امتحان؛ این مخدر کار خود را خواهد کرد. عالمی از نو بباید ساخت و از نو آدمی. #حوزه #نظام_آموزشی_حوزه #آموزش_پژوهش_محور ✍️ #مجتبی_قربانی_همدانی @rahnameh