✅مرعوب بودن، سدی بر سر راه نقد و نوآوری
🔻باید طلبه را به سوی ذهن پرسشگر سوق بدهیم و کاری کنیم که برخوردش با مطالب، برخوردی فعال باشد، و در برابر بزرگان مرعوب نباشد؛ زیرا مرعوبیت، ویژگی بدی به شمار میآید.
🔻ما نباید اینقدر شخصیتی علمی را بزرگ کنیم که طلبه باورش نشود او هم میتواند فکر بکند یا باورش نشود که کلام آن شخص هم میتواند اشکال داشته باشد. مثلاً بگوییم فلان آقا استوانه و کوه علم است، تالی تلو معصوم است و با امام زمان (عج) دیدار کرده است.
طلبه هم فکر میکند، چون او با امام زمان (عج) دیدار داشته است، پس به او نمیتوان اشکال کرد.
🌐گفتگوی رهنامه با حجت الاسلام رضا اسلامی، شماره 10، ص 9.
#موانع_پژوهش
#لوازم_پژوهشگری
#خلاقیت
#خودباوری
👉@rahnameh
⭕️⭕️⭕️موانع #تفکرمحوری و اندیشه ورزی در حوزه
✅ 1.سرعت آموزش دروس حوزه: یعنی یا استاد سرعت میگیرد و به هر دلیل تند درس میدهد و جلو میرود یا طلبه خودش سرعت میگیرد و میخواهد مثلاً دو سال را در یک سال بخواند. سرعت در فرآیند علمی، جلوی فکر را میگیرد.
✅2.تراکم دروس: اگر مواد درسی متراکم و زیاد باشد، برای فکر و تحلیل جایی نمیماند، حتی اگر استاد و طلبه بخواهند ـ یعنی انگیزه و حوصله داشته باشند که با تأمل درس بخوانند ـ چنین روندی را نمیتوانند پیش بگیرند.
✅ 3.پراکندگی دروس: برای نمونه، یک نفر میآید با مسئولان حوزه صحبت میکند که چرا به درس تاریخ اهمیت نمیدهید؟ دیگری میگوید که چرا نسبت به حدیث بیاهمیت هستید؟ شخص دیگری پیشنهاد میدهد که ریاضی ذهن طلبه را تقویت میکند.
تشتت سبب کاهش تمرکز میشود. با کاهش تمرکز، قدرت اندیشه نیز پایین میآید.
✅ 4.وقت نگذاشتن استاد برای طلبه: عامل دیگر این است که عملاً استاد برای طلبه نمیتواند وقت بگذارد، یعنی استاد خودش را جز در ارائه درس در مقابل طلبه مسئول نمیداند.
استاد فرصت ندارد بررسی کند آیا درسی را که ارائه داده، طلبه فهمیده است یا خیر؟ آیا طلبه رشد کرده است یا خیر؟ فقط در این اندیشه است که درس را خوب ارائه بدهد. اگر بخواهد وضعیت طلبه را بفهمد، متوقف بر این است که از او چند امتحان بگیرد. یک دفعه به او بگوید که درس را ارائه کند و کنفرانس بدهد یا مقالهای بنویسد تا استاد ببیند، ولی اگر او هم مقالهای بنویسد، استاد وقت ندارد مقاله را ببیند، چون او چند تا درس میرود و چند درس هم میدهد.
🌀حجت الاسلام رضا اسلامی، ش 10رهنامه، ص 11
👉@rahnameh
🔳 ▫️مواجهه غلط با «مکاسب»❗️
✅مواجهه درست با «مکاسب» این است که روش دینشناسی و فقاهت را که در کلمات شیخ هست، اقتباس کنیم و ضمن تکامل، آن را در جهت تحول زمان استفاده کنیم.
❌مواجهه غلط هم این است که طلبه در مسائل زمان شیخ بماند و بر مکاسب، کاملا هم مسلط شود، ولی این مکاسبخوان قادر است مشکلات بازار زمان شیخ انصاری را حل کند. مثلاً انواع بیع زمان شیخ را خوب میشناسد که مکیل است یا معدود.
📚گفتگوی حجت الاسلام دکتر امین رضا عابدین نژاد با رهنامه پژوهش، شماره 10، ص 22ـ23
#مهارتهای_پژوهشگری
#تفکرمحوری
👉@rahnameh
🌿💠🌿تکنیک توسل در عرصۀ جهاد علمی
🔻شهید تهرانی در خاطراتش مینویسد که من در کار طراحی موشک دچار مشکل شده بودم. اتفاقاً برای زیارت حضرت رضا (ع) به مشهد رفتم و به ایشان متوسل شدم. بعد وقتی به خانه آمدم، فکری به ذهنم رسید. همان جا دفتر نقاشی دخترم را گرفتم و فکرم را پیاده کردم.
🔻چرا ما در بقیه امور این کار را نمیکنیم؟ چون مأموریتمان را نمیشناسیم و دغدغه هم نداریم. مثلاً چرا برای علمای حوزه در بحثهایی مانند عدالت اجتماعی، مهندسی فرهنگی، نظریه هنر و…، دغدغهای مطرح نمیشود؟
📚گفتگوی حجت الاسلام دکتر امین رضا عابدین نژاد با رهنامه پژوهش، شماره 10، ص 26ـ27
#لوازم_پژوهشگری
👉@rahnameh
✅ معرفی موانع #تفکرمحوری طلاب از سوی فضلای حوزه
💠 موانع نه گانه زیر سبب تضعیف تفکرمحوری و گرایش به حفظ محوری می شود:
🔻1ـ وضعیت معیشتی دشوار و در نتیجه عدم تمرکز لازم
طلبه نه تنها نمی تواند با دریافت شهریه، زندگی حداقلی قابل تحملی برای خودش داشته باشد، بلکه در بسیاری از موارد به راحتی نمی تواند تشکیل خانواده بدهد و گاه مجبور می شود در کنار درسهای طلبگی به کار دیگری بپردازند تا معاش خود را تامین کند.
🔻2ـ کم شدن نظارت اساتید بر شاگردان
شاید در گذشته در موارد متعددی ـ به دلیل تعداد کم شاگردان ـ استاد می توانست نظارت دقیق تری نسبت به طلبه هایی داشته باشد که در درسش شرکت می کنند و ببیند آیا به صورت جدی درسشان را دنبال می کنند یا نه.
🔻3ـ شیوه ارزیابی حافظه محور
🔻4ـ روش تدریس منفعل، یک سویه و استادمحور
باید استادان را آموزش داد که تفکر محور عمل کنند و طلاب را با مطلب درگیر نمایند. استاد باید مقداری سر کلاس فعال تر عمل کند و با طرح سوال و نظرخواهی باب اندیشه ورزی را باز نماید و مهارتهای لازم برای تفکر و پژوهش را در اختیار طلاب بگذارد. اگر مهارتهای لازم برای تفکر و تحصیل تفکرمحور و پژوهش محور به طلاب آموزش داده شود، به خودی خود پس از مدتی، به هیچ وجه به سمت حفظ گرایی کشیده نمی شوند.
🔻5ـ ترک مباحثه یا انحصار مباحثه بر تکرار سخنان استاد
🔻6ـ احساس طلبه مبنی بر اینکه آنچه می خواند در زندگی روزمره اش و در زندگی حاکم بر مردم جامعه اثر چندانی ندارد.
🔻7ـ خالی بودن متن درسی از تمرین و پژوهش
🔻8ـ عدم استقبال از فکر و سخن نو
باید در حوزه از اندیشه و طرح نو استقبال شود. باید به فکر نو ارزش داد و هر اندیشه ای ـ ولو ابتدایی ـ مورد بررسی و اعتبارسنجی قرار گیرد و از صاحبان افکار نو به صورت مادی و معنوی قدردانی شود. باید به کسی که در راه پژوهش، حتی گامی کوچک برداشته، بها داده شود.
🔻9ـ عدم هدایت و ساماندهی طلاب به سوی رشته های مورد علاقه
اقدام متقابل برای رفع هر یک از این موانع، گامی به سوی تحقق تفکرمحوری است.
🌿رهنامه #پژوهش ، شماره 10، صص28ـ36 ، گفتگو با شماری از فضلای حوزه
👉@rahnameh
♦️کتاب «آموزش تفکرمحور» در سال 1395 به همت مرکز توسعه منابع انسانی جامعه المصطفی العالمیه و توسط انتشارات المصطفی (ص) منتشر شده است. این کتاب، با هدف تحول در نظام آموزشی مراکز حوزوی و دانشگاهی و به خصوص ایجاد یک تدریس موثر در این مراکز، تدوین و به بازار ارایه شده است.
🔹مطالب این کتاب در سه فصل آموزش تفکرمحور مقدماتی، تکمیلی و پیشرفته، تقسیم بندی شده است.
#تفکرمحوری
#معرفی_اثر_پژوهشی
👉@rahnameh
✳️ #تفکر_انتقادی چیست؟
🔻«تفکر» ایجاد ربط و هماهنگی میان اطلاعات و بازچینی آنها جهت تولید دادۀ جدید است.
🔹«تفکر انتقادی» نوعی رویکرد در تفکر است و منظور از آن داشتن نگاه تیزبینانه، هوشمندانه و پرهیز از سطحی نگری و سهل انگاری در رویارویی با افکار و نتایج آنهاست .بنابراین مقصود از آن برخورد منفی و شکایت آمیز با افکار دیگران نیست.
🔺انسانهایی که انتقادی فکر می کنند، عقاید و افکار را به صورت عمیق بررسی می کنند و با دیدگاه های دیگران برخوردی فعال، موشکافانه دارند و خودشان تصمیم می گیرند به چه چیزی باور داشته باشند و یا چه کاری انجام دهند.
🔹مولفه های اصلی تفکر انتقادی عبارتند از: 1ـ تحلیل 2ـ ارزشیابی. مراد از تحلیل، تجزیه کردن افکار پیچیده به اجزا سازنده آن است و مراد از ارزشیابی، تعیین میزان هماهنگی درونی یک اندیشه و همخوانی آن با شواهد بیرونی است.
🔻برای تقویت مهارت تفکر انتقادی موارد زیر توصیه می شود:
1ـ پیش از هر گونه تصمیم یا اقدامی، فرصت تفکر را برای خود فراهم کنید؛
2ـ مانع کنجکاوی خود نشوید. از پرسیدن خجالت نکشید؛
3ـ به جنبه های گوناگون موضوع توجه کنید و سعی کنید جامع نگر باشید؛
4ـ از نظر ذهنی و عقلی دقیق باشید؛
5ـ به افکار، فرضیه ها و احتمالات دیگر توجه کنید؛
6ـ تا حدی که مقدور است اطلاعات و شواهد موجود را جمع آوری کنید و به اطلاعات شخصی خودتان قانع نباشید؛
7ـ همانند دانشمندی واقعی فکر کنید؛
8ـ آثار و نتایج یکی اندیشه را به دقت رصد کنید.
📚چکیدۀ مقاله «تفکر انتقادی»، رهنامه #پژوهش ، ش 10
#تفکر
👉@rahnameh
May 11
💠💠💠 از اهل بيت (علیهم السلام) بخواهيد محقق و پژوهشگر بشوید!
✅آیت الله جوادی آملی (حفظه الله):
🔻زيارت جامعه را ـ انشاءالله ـ به نوبت بخوانيد. در اين زيارت جامعه به ما گفتند وقتی به بارگاه اهل بيت(ع) رسيديد، بگوييد: من آمدم محقِّق بشوم.
🔻اينكه آدم بخواهد جهنم نرود كه هنر نيست، چرا كه خيليها هستند در قيامت به جهنم نميروند؛ مانند كودكان، ديوانهها و كفاری كه در روستاهای دوردستاند و كفار مستضعف فكرياند و بيانات الهی به آنها نرسيده است. آن وقت آدم برود بارگاه امام هشتم و بگويد ما را نجات بده تا ما جهنم نرويم!؟
🔻به ما گفته اند وقتی رفتيد، اينها را بخوانيد «مُحَقِّقٌ لِما حَقَّقْتُمْ مُبْطِلٌ لِما اَبْطَلْتُمْ»: من آمدم دانشمند برگردم، أهل تحقيق بشوم پژوهنده بشوم كار من پژوهش باشد و معارف را تحقيق كنم؛ آنچه شما تحقيق كرديد من دنبالهرو راه شما باشم، آنچه شما ابطال كرديد من دنبالهرو راه شما باشم، من نيامدم بيسواد برگردم اينها در زيارت جامعه هست.
🌿جلسه درس اخلاق (1391/06/09)
#کلام_بزرگان
#اهمیت_پژوهش
👉@rahnameh
♨️اهمیت فرصتنگری در پژوهش و تولید علم
✳️ استعمار بلای بزرگی بود که بر سر کشورهای منطقهی آسیا و آفریقا و آمریکای لاتین فرود آمد؛ استعمار چیز عجیبی بود. این استعمار را چه چیزی بهوجود آورد؟ «علم»!
قدرتهای اروپایی این توفیق را پیدا کرده بودند که چند صباحی زودتر از فلان کشورها، مثلاً فرض کنید که به اسلحهی خودکار آتشی دست پیدا کنند؛ همین موجب شد که یک کشوری مثل انگلیس -مثلاً یک جزیرهی دورافتاده- بتواند بر کشور عظیمی مثل هند مسلّط بشود.
💠بیانات مقام معظم رهبری در دیدار رؤسای دانشگاهها، پژوهشگاهها، مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری ـ ۱۳۹۴/۰۸/۲۰
🔺پ. ن: در #پژوهش و تولید دانش باید با سرعت بیشتر وارد میدان شد، چرا که در «زمانِ» رسیدن به یک دانش نیز رقابت است و دست برتر با کسی است که زودتر به نتیجه میرسد. پس اولویت ها را بشناسیم، مرزهای دانش را رصد کنیم و فرصت را غنیمت شماریم ...
#کلام_رهبری
#اهمیت_پژوهش
👉@rahnameh
پیشنهاد #موضوع_پژوهش
📚عنوان: «بررسی تقابل روش شناسی فلسفه و روش شناسی دین»
🔻توضیحات:
▫️موضوع فلسفه، هستی شناسی به لحاظ کلی ( وجود شناسی) و احکام وجود به ما هو وجود. یعنی کلی ترین و عمیق ترین شناخت نسبت به هستی است.
روش شناسی مطالعات فلسفی ـ مانند روش ریاضی و منطق ـ روش عقلی مستقل از نوع برهان (با استفاده از بدیهیات اولیه) است.معیار صدق و کذب در این گونه مطالعات نیز واقع گرایی عقل و کاشفیت ذاتی آن در واقع نمایی است در نتیجه، نتیجه برهان، عین واقعیت است.
▫️موضوع دین نیز عبارت است از معرفی معارف، احکام و اموری که در سعادت دنیوی و اخروی بشر نقش اساسی دارد و بشر مستقلا در دریافت آن عاجز است و نیاز به وحی دارد.
روش شناسی مطالعات دینی، اجتهادی یا همان روش نقلی عقلی است که البته در اکثر موارد، عقل در اینجا یا به عنوان ابزار فهم مطرح است، و یا در تایید و تبیین وحی است. تعداد مواردی که عقل به طور مستقل و بدون کمک وحی به معرفتی یا حکمی رسیده بسیار نایاب است.
همچنین ملاک صدق و کذب در این گونه مطالعات حجیت یعنی اجتهاد و کوشش تا رسیدن به حجت است.
🔴 با این حال فلسفه و فیلسوف مدعی است که اساسی ترین معارف بشری را مستقل از وحی می تواند شناسایی کند.
لذا به نظر می رسد این ادعا، بنیان دین را به چالش می کشد چرا که رسالت دین بیان اساسی ترین معارفی است که بشر قدرت دستیابی به آن را ندارد و بشر برای سعادت بدان نیازمند دین است.
بنابراین آیا فلسفه، عقل کل (=وحی) را در مسیر شناسایی حذف می کند و خود مستقلا به شناخت می پردازد؟ اگر اینگونه باشد که عقل گرایی محض در فلسفه می تواند به همان چالشی دچار شود که تجربه گرایی محض دچار آن شده است!
✅نکته:
با اینکه ادعای فیلسوفان این است که گزاره های فلسفی بدیهی هستند و یا منجر به بدیهی می شوند؛ اما در عین حال اکثر گزاره های فلسفی توسط خود فیلسوفان نقض شده است. برخلاف کلام و اصول که جز در موارد معدودی عقل استقلال نداشته و در پناه وحی و با روش اجتهادی به شناسایی می پردازد.
💎البته این بدان معنی نیست که اساسا انسان را راهی برای شناخت عوالم هستی نیست و یا گزاره هایی که دینی اند فراعقلی اند و عقل را بدان راه نیست؛ بلکه مراد این است که شناخت های اساسی نیازمند عقل کل (وحی) است؛ والا به خطا می رود.
💎حرکت عقل با عصای وحی، همان روش اجتهاد است که در روش علم کلام وجود دارد.
✍️نویسنده: حجت الاسلام رضا فخاری (@Rfakhari)
#سطح_سه
#روش_شناسی
👉@rahnameh