📚معایب نظام آموزشی #حافظه_محور 🔺تأکید بر نگاه آموزش حافظه مدار و انباشت مطالب در ذهن فراگیران، در بسیاری از مراکز آموزشی، دیده می شود. گفتن، شنیدن، خواندن و حفظ کردن، ارکان فعالیت‌های یاددهی ـ یادگیری این نگاه را تشکیل می دهد. 🔺استادان، اطّلاعات علمى را به فراگیران منتقل مى‌کنند. فراگیران هم، آنچه را به ذهن سپرده‌اند به‌طور شفاهى یا کتبى، هنگام امتحان، باز پس مى دهند، نمره اى مى گیرند و به رتبه ای بالاتر ارتقا مى‌یابند. ولی پس از مدتى، فراموش مى کنند. 🔺در این سیستم آموزشی، غالبا انگیزه ای برای کنکاش موضوع در خارج از کلاس و مراجعه به بیش از منبع درسی وجود ندارد. 🔺انتقال یک طرفه مطالب از سوی معلم به فراگیران، مانع رشد توانایی حل مسئله و ارتقای قوۀ خلاقیت می گردد. 🔺ارزش مطالب علمی منتقل شده و کاربردهای آن در فرای موضوع تدریس، برای فراگیران جا نمی افتد. 🔺ارتباط لازم میان آنچه آموخته شده با آنچه در کف جامعه مورد نیاز است برقرار نمی شود و آموزش جنبه انتزاعی پیدا می کند. ✅پانوشت: نسخۀ درمان این معایب، #آموزش_پژوهش_گرا در سطوح ابتدایی، و #آموزش_پژوهش_محور در سطوح عالی است. ♨️ر. ک: رهنامه پژوهش، ش 1، مقاله آموزش پژوهش محور؛ ضرورت ها، چیستی و چگونگی 👉@rahnameh

✅چیستی نظام آموزشی #پژوهش_گرا ▪️تعریف: نظام آموزشی که نگرش ها، روحیات و مهارت های مورد نیاز #پژوهش را به فراگیران منتقل می کند. 🔻نگرش های مورد نیاز پژوهش عبارتند از: شناخت اهمیت پژوهش، ماهیت پژوهش، آسیب های پژوهش، انواع روش های پژوهش و ... 🔻 روحیات مورد نیاز پژوهش: نوآوری و خلاقیت، پرسش گری، پشتکار و ... 🔻مهارت های مورد نیاز پژوهش: مهارت جمع آوری و دسته بندی اطلاعات، مهارت مطالعه فعال، مهارت تمرکز، تحلیل محتوا، فرضیه پردازی، نگارش علمی و .. #آموزش_پژوهش_محور 👉@rahnameh

✅ ویژگی های نظام آموزشی #پژوهش_گرا 🔹 مربیان و اساتید آن پژوهشگر هستند. یعنی در عرصۀ آن دانشی که مشغول آموزش آن هستند، دارای فعالیت تحقیقی هستند. این اساتید به لحاظ درگیر بودنِ فعال با مسائل آن دانش و رویکرد حل مسئله، همیشه دارای نشاط علمی هستند و سخنان تازه برای فراگیران دارند. ضمنا این اساتید در انتقال تجربیات پژوهشی به فراگیران نیز دست پُری دارند. 🔹 محتوای آموزشی از مجرای فرایندی پژوهشی انتخاب و تهی می شود. 🔹از روش های متنوع تدریس، مانند تدریس به روش کارگاهی، مشارکتی، بارش فکری و ... استفاده می شود. 🔹 به علم آموزان، به چشم فراگیران محض نگریسته نمی شود، بلکه یکی از عناصر دخیل در یادگیری محسوب می شوند از این رو با روش های مختلف زمینه مشارکت فعال آنان در برنامه های درسی فراهم می شود. مثلا موضوعات درسی از سوی معلم به صورت مسئله طرح می شود. 🔹علم آموزان برای کشف مفاهیم و بررسی محتوا به صورت گروهی یا فردی تشویق می شوند. 🔹 انجام تحقیقات فردی و گروهی، مباحثه و بحث علمی، پایان نامه نویسی، مقاله نویسی، شرکت در جشنواره ها و سمینارهای علمی، اردوهای علمی ـ پژوهشی، کارگاه های عملی و ... در برنامه تحصیلی قرار دارد. 🔹 به حدس ها و نظرات فراگیران، بهای کافی داده می شود. 🔹 خواندن علم برای علم، در عین اینکه مهم است، ولی ارزش نهایی ندارد. علم برای عمل و زندگی خوانده می شود. نمرات و مدارک، تنها تا حدی مهم هستند و در مقابل، تولیدات علمی و اندیشه های مطابق با نیاز های عینی است که ارزشمند تلقی می شوند. 🔹 رجوع به منابع دست اول، مورد اهتمام بیشتر علم آموزان است و رجوع به منابع پایین تر به عنوان مقدمه پذیرفته می شود. 🔹 در سطوح ابتدایی پیش نیازهای پژوهشی را به فراگیران منتقل می کنند و روحیات مورد نیاز پژوهش را در آنان نهادینه می کنند و در سطوح میانی فراگیران را با دردها و نیازهای پژوهشی جامعه آشنا و درگیر می کنند و در سطوح عالی حل مسائل و پاسخ به نیازها را از آنان مطالبه می کنند. 🔹 معلم سعی می کند به آنان بیاموزد چگونه خود، حقیقت را کشف کنند. 🔹 در ارزشیابی ها و امتحانات تنها به سنجش معلومات پرداخته نمی شود بلکه علاوه بر آن، سطوح مختلف فهم، قدرت تحلیل، مهارت های عملی و حتی روحیات پژوهشی آنها مورد ارزیابی قرار می گیرد. 🔹 چگونگی چیدمان میز و صندلی تغییر می کند و کلاس به شکل نیم دایره چیده می شود تا تعامل های دیداری و گفتاری افزایش یابد. 🔹 تمام عناصر سخت افزاری و امکانات لازم برای تحقیق و #پژوهش تامین و به راحتی در اختیار فراگیران قرار می گیرد. 🔹 کادر اجرایی آموزش و مجریان تا حد امکان ماهیت پژوهشی دارند. ♨️برای مطالعه بیشتر ر. ک: رهنامه پژوهش، ش 1، مقاله آموزش پژوهش محور؛ ضرورت ها، چیستی و چگونگی #آموزش_پژوهش_محور 👉@rahnameh

✅نکته مهم 💢رابطۀ #آموزش_پژوهش_محور با #آموزش_پژوهش_گرا همچون رابطه فقیر و مسکین است. (اذا اجتمعا افترقا و اذا افترقا اجتمعا) 🔻هنگام اجتماع دو ترکیب، آموزش پژوهش محور یعنی اینکه استاد با پاره ای مسائل علمی، وارد عرصه آموزش شده و ضمن اجرای تدریجی فرایند حل مسئله با مشارکت علم آموزان، به آموزش مطالب تکمیلی و تمرین عملی پژوهش می پردازد. 🔻ولی هنگام افتراق، مراد از هر دو ترکیب، همان پژوهشگرایی در آموزش است. #پژوهش 👉@rahnameh

🕌حوزه علمیه علوی قم؛ نمونه ای از #مدارس پژوهش گرای موفق 🔻طلبه، هر سال موظف است یک پژوهش ارائه کند. 🔻برپایی نمایشگاه و تجلیل از دست اندرکاران و پژوهش گران برتر، در آخر هر سال 🔻انتشار مجله اندیشه علوی (تاکنون 15 شماره منتشر شده است) ▪️ آدرس: قم، خیابان شهید دل‌آذر، کوچه 20 ▪️سایت: www.alavi-qom.ir 👉@rahnameh

✍️بزرگ ترین مانع بر سر پژوهش گرایی در نظام آموزشی حوزه ♦️اگر طلبه بخواهد دروس سطح را خوب و عمیق بفهمد باید چهار کار انجام دهد: 1ـ پیش مطالعه با استفاده از صِرف کتاب درسی 2ـ حضور جدی در کلاس با حداقل غیبت 3ـ مطالعه درس استاد و رجوع به حواشی در موارد لازم 4ـ مباحثه جدی با حداقل غیبت 🔹بنابراین و با توجه به کثرت دروس هر پایه و تاکید بر محدوده ها، عملا زمانی برای فراگیری عملی پژوهش و انجام مشق پژوهش باقی نخواهد ماند؛ تازه اگر فراگیری رشته تخصصی را نیز اضافه کنیم که دیگر هیچ .... ✅پیشنهادات: 1ـ بخشی از دروس آموزشی یا محدوده های مصوب، به نفع پژوهش کاسته شود. (دفع دخل: اگر انگیزه و نشاط علمی طلبه حفظ شود، در ادامۀ حیات علمی خود ـ به هنگام تدریس یا تحقق ـ آنچه را لازم دارد و احیانا نخوانده است خودجوش فرا خواهد گرفت.) 2ـ فقه و اصول نیز از پایۀ هفتم، یک رشته تخصصی در کنار دیگر رشته های تخصصی تلقی شود و دیگر لازم نباشد همه طلاب به یک اندازه مکاسب، رسائل و کفایه را درس بگیرند. رشته های غیر فقه و اصول، بخشی از این کتاب ها را بخوانند کافی است و در عوض رشتۀ تخصصی خود را به شکل پژوهشگرا بگذرانند. (دفع دخل: به تعویق انداختن «پژوهش گرایی» به بعد از مقطع سطح، #فرصت_سوزی است چرا که «فراگیری پژوهش»، تنها نیازمند سواد پژوهش نیست؛ بلکه نیازمند روحیات و مهارتهای پژوهشی نیز هست، و اینها اموری است که باید به تدریج شکل بگیرند و سرمایۀ پژوهش در درس خارج شوند نه اینکه تازه زمانی که باید به تولید دانش پرداخت به فکر پیش نیازهای نداشته افتاد. البته بگذریم که درس خارج نیز عمدتا به حاشیه نگاری و تقریر نویسی می گذرد تا فعالیت پژوهشی جدی و تولید مقالات علمی!) #آسیب_شناسی_پژوهش در حوزه #آموزش_پژوهش_محور 👉@rahnameh

📖درس خواندن به سبک آیت الله کوه کمری 🔻نقل است آیت الله سید محمد حجت کوه کمري (ره)، عشق فراوانی به مطالعه داشت، به گونه اي که هنگام مطالعه هرگز احساس خستگی نمی کرد. عادت ایشان اینگونه بود که هر سه چهار سال یکبار، همه کتابهاي درسی حوزه را از مقدمات گرفته تا کفایه به دقت مطالعه می کرد. 📚مردان علم در میدان عمل، ج 1، ص 70 #سیره_پژوهشی_بزرگان 👉@rahnameh

✳️مدرسه معصومیۀ قم، نمونه ای از #مدارس پژوهش گرای موفق ♦️برگزاری جشنواره پژوهشی سالانۀ امام خمینی (ره) (هشتمین جشنواره) 🔹انتشار نشریه میثاق اندیشه (تاکنون 10 شماره منتشر شده است) ♦️برگزاری کارگاههای متعدد علمی ـ پژوهشی 🔹اجرای طرح الزامی تحقیقات کلاسی ♦️راه اندازی سالن پژوهش 🔹افتتاح #اتاق_مشاورۀ_پژوهشی ♦️تشکیل کانون های علمی 🔹برگزاری بازدیدهای علمی ♦️برگزاری دوره های دانش افزایی مهارت های پژوهشی اساتید ▪️آدرس: قم ـ ابتدای بلوار امین ـ تقاطع جمهوری ▪️سایت: www.masoumieh.ir 👉@rahnameh

⛔️عجله نکنید❗️ ✅سطوح #پژوهش عبارتند از: 1ـ پژوهش های درسی و آموزشی (هدف: آشنایی و یادگیری) 2ـ پژوهش های تمرینی (هدف: کسب مهارتهای پژوهشی) 3ـ پژوهش به مفهوم دقیق کلمه (هدف: تولید دانش) 🔻برخی از طلاب جوان ما گاهی به اصطلاح عجله می کنند؛ بدون اینکه مراحل پژوهشهای درسی و مراحل پژوهش های تمرینی را پشت سر گذاشته باشند، مستقیما می خواهند وارد پژوهشهای تولید علم بشوند که این امکان پذیر نیست. 📚مصاحبه با استاد مجید طرقی، رهنامه پژوهش، ش 2، ص 23 ـ24 📖متن کامل در: 🌐rahnamehmag 👉@rahnameh

✍️شیوۀ نگارش مقاله و رسالۀ علمی ✅در #پژوهش آغاز کار، روبه رو شدن با مشکل است. محقق باید با روشهای خاص، مشکل را به «مسئله» تبدیل کند. ✅برای انجام دادن یک تحقیق موفق، تهیه طرح تحقیق، لازم بلکه ضروری است و عدم تهیۀ آن موجب سردرگمی است. 🔻مشاهده📖 🔻دریافت📎 #بروشور 👉@rahnameh

✳️ #بروشور «شیوۀ نگارش مقاله و رسالۀ علمی» 🔻شأن یک مقاله علمی ـ پژوهشی این است که در مقیاس تاریخ آن علم، نوآوری داشته باشد و تولید علم کند؛ بر خلاف مقاله علمی ـ ترویجی که بسط علم داده و اطلاع رسانی می نماید. 👉@rahnameh

♨️سنگی بزرگ پیش پای #آموزش_پژوهش_گرا 🔻شهید مطهری (ره): چند سال پیش، در زمان رهبری و ریاست «مرحوم آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی» ـ اعلی الله مقامه ـ عده در خور توجهی از علما و فضلای مشهور نجف که در زمان حاضر مرجع تقلیدند، جلسه گرفتند و پس از مشورت و هم‌فکری، خواستند برنامه دروس طلبه‌ها را تغییر دهند و نیازهای روز مسلمانان را در نظر بگیرند؛ به ویژه مسائلی که جزء اصول عقاید مسلمانان است، جزء برنامه درسی طلبه‌ها قرار دهند و خلاصه حوزه نجف را از انحصار فقاهت و رساله عملیه‌نویسی خارج کنند. خبر به گوش مرحوم سید ابوالحسن اصفهانی رسید. ایشان پیغام دادند که تا من زنده هستم کسی حق ندارد دست به ترکیب این حوزه بزند و اضافه کردند: سهم امامی که به طلبه‌ها داده می‌شود، فقط برای فقه و اصول است، نه چیز دیگر. (مقاله نواقص حوزه از دیدگاه شهید مطهری، رهنامه، ش 2، ص 28) ✅پانوشت: مقام معظم رهبری در آغاز سال تحصیلی حوزه های علمیه سال 1370: «در حوزه‌ها، اساس، فقاهت است. فقه باید پیشرفت بکند ... در عین حالی که فقاهت اساس امر است، نباید از دیگر علوم اسلامی در حوزه‌ها غفلت بشود ... این‌گونه نباشد که همه باید رشته‌ی فقاهت را بگیرند؛ نخیر!» 👉@rahnameh