🔹🔹🔹🔹
ج) معتقدين به عقل استنباطى
اين گروه برای عقل هيچ گونه داوری قائل نبوده و اگر داوریای را بپذيرند بـرای اسـتنباط از نقل مى باشد؛ در واقع در اين مرتبه، عقل به دليل اينكه عهده دار اسـتنباط از نقـل اسـت بـه عنوان عقل استنباطى از آن ياد مى شود (نک: پارساییان ۱۳۸۸، برنجکار، ۱۳۹۱) اين گروه از روحانيون، افزون بر نقل، به #عقل نيز بها مى دهند، اما عقل برای آنها منبع كشف ديـن نيسـت. بـه عبـارتى ديگر، آنان عقل پيشينى و عقل منبعى مستقل از نقل را قبول ندارند و از آن تنها به عنوان ابزار پسينى ما بعدا ايمان استفاده مى كنند. ايـن گـروه كـه در پـى تأسـيس فلسـفه شـدن اسـلامى هستند از ميراث دانشى #مسلمانان يعنى فلسفۀ ما صدرا، منطـق ارسـطويى و اصـول فقـه گـذر مى كنند و به جز فقه ترميم شده، دانش ديگری از ميراث قبل را قبول ندارند.
د) معتقدان به منبع نقل (جريان ايمانگرايانه يا نقل گرايانه)
اين گروه از #روحانيون، كه به اخباريان موسوم اند، اين مقـدار از عقـل پسـينى را هـم قبـول ندارند و به شدت نقل محورند. برخى از آنان، عاوه بر روش نقلى، رويكردی نقلـى دارنـد و به اصطلاح، اخباری به شمار مى آيند.اين گروه تنها مدلول مطابقى اخبـار و احاديـث را قبـول دارند و به مدلول های التزامى آن پایبند نيستند.
برخى ديگر از اخباريان، روش نقلى دارند اما رويكرد آنان اصولى است. يعنى به مدل های التزامى #روايات معتقدند و به برخى دلالتهای عقلى توجه مى كنند، اما عقل مورد اشاره آنهـا گره از مشكل نمى گشايد. توجه و دفاع برخى از آنان به بديهی يات عقل نظری، از سر مماشـات است، و يا اينكه برخى از آنان، استفاده از برهان را عملى غير دينى مـى انگارنـد. عـده ای هـم كه از علم كلام نيز دفاع مى كنند، نه به معنای توجه به غير نقل بلكه به معنای كوبيـدن #فلسـفه است. آنان حتى با بهره مندی از روايات اسلامى، ادعای متكلمينى كه رويكرد فلسفى دارند را به نقد مى كشند وجه اشتراك هر دو گروه آن است كه بى توجه به دغدغه های دنيای جديـد، تصور مى كنند مشكلات كنونى جهان اسلام، فلسفۀ ملاصدرا و عرفان ابن عربى است.