#فوائد_صرفی
🔹معانی باب افعال
🔸فصل اول: معانی صحیح
6⃣ کثرت
🔹این معنا را برخی ذکر کردهاند. 🔸(حاشیه صبّان بر اشمونی، ج۴، ص ۲۴۴، شرح تسهیل، ج ۲، ص ۶۰۰، الارتشاف، ج ۱، ص ۱۴۲، و... )
🔹مقصود از این معنا زیاد شدن ماده فعل است که با فاعل مرتبط است. باب افعال به این معنا همیشه لازم است؛ مانند: اضبّ المکان و اَبَقّ و اَبْرَضت الارض و اَبْعَضَت و اَثْرَتْ و اَثَنَّتْ و اَجْبَاَتْو اثرب الکبش و ابرّ الرجل و اَجْمَدَ اَیْ کثر ضبّه و بقُّهُ و بارِضُها و بَعُوضُها و ثَراها و ثِنّها و جباَتُها و ثَرَبُهُ و برّه و جَمْدُهُ. 🔸(به ترتیب یعنی، سوسمار ـ پشه ـ اولین روییدنی ـ پشه ـ نَم ـ گیاه خشک ـ قارچ ـ پیه ـ ولد ـ بخل. یعنی اینها زیاد شدند.)
🔹و مثلِ: احطم و احمض و اخلی و ادبّ و ادرّ و ادعّ و ادغل و ادهس و اذبّ و ارطب و ارعی و ازبد و ازات و اَسجل و ا َسمن و اشجر و اشحم و اضأن و اضغم و اظرّ و اعضّ و اَعقر و اَعال و و اعذق و اَقرد و اقشّ و اَکلأ و اکمأ و ألبن و اَنحس و اَنخف و اَندی و اَنصی و اَوبأ و اوحش و اوسع و اوسق و ابطخ و اَتمر و احصل و آبل و اثلّ و اخلّ و اَدبی و اَخمل و اَسبع و اَسبل و اَرأی و اَرحل و اَردغ و اَراض و اثمن و اجمل و اثمل و ارغی.
🔻تذکر:
🔹بعضی این معنا را ملحق به صیرورت دانسته و از آن به وفور الواجدیة تعبیر کردهاند همانطور که از صیرورت به واجدیت تعبیر کردهاند و با این حال، آن را مستقل دانستهاند. 🔸(علوم العربیه، ص ۲۲)
🔹حق نیز همین است چون مفادِ این معنا با صیرورت یکسان است فقط این معنا متضمن وفور و کثرت و زیادت است لذا معنایی مستقل بوده و مناسب نیست در ضمن صیرورت ذکر شود اگر چه ذکرش در ضمن آن بی وجه نیست به شرطی که صیرورت به دو قسمِ با زیادت و بدون آن تقسیم شود.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#سخن_معصوم
#شرح_کلمات_قصار
✔️قال اميرالمؤمنين علیه السلام:
💥الْحَقُّ أَنْهَج سَبِيلٍ و الْعِلْمُ خَيْرُ دَلِيلٍ
1⃣ ترجمه
🔹حق آشكارتر راه و دانش بهتر راهنما است.
2⃣ اعراب
🔹الحق: مبتدا و او خلاف باطل است. و حق و باطل دو راهند كه اول آخرش بهشت، و دوم انجامش دوزخ است، و اول يكى و دوم متعدد است؛ چنانچه الان ملت اسلام هفتاد و سه فرقه و هر فرقه خود را مسلمان حقيقى میداند، از آنها هفتاد و دو تا باطل است و يكى حق، اگر چه هر يك خود را حق و غير را باطل شمارد، و آن حق فرقه ناجيه شيعه اثنى عشريه است.
🔹انهج: اسم تفضيل، نهج بمعناى واضحتر و روشنتر.
🔹سبيل: به معناى راه، و بر سبل جمع بسته میشود.
🔹و العلم: واو عاطفه و شرح علم گذشت.
🔹خير: اسم تفضيل است و در اصل اخير بوده به واسطه نقل حركت و حذف همزه خير شده و استعمال اصل او در كلام تازى اندک است و آن اندك در كثير مندكست.
🔹دليل: به معناى دلالت كننده (رهنما)، حكيم ناصر گويد:
🔸گر ندانى تو يار قابيلى
🔸مانده جاويد در عذاب وبيل
🔸اندر افتى بچاه نادانى
🔸چون نيابى بسوى علم دليل
3⃣ معنى
🔹مراد آن است كه راهى روشنتر و واضحتر از حق نيست و دليل و رهنمایی بهتر از دانش نيست، پس از راه برو اگر چه حق تلخ است و دليل راهت را دانش قرار ده اگر چه دشوار است، بی علم طى طريق نكن، و در غير طريق حق با راهنماى علم برو، راه حق، راه ولايت و دليل آن راه، علم رسول و باب مدينه علم او على و آل اوست.
🔹كاتب حروف گويد:
🔸در راه خدا برو نه در راه هوا
🔸با هادى و رهنما برو نه از روى عمى
🔸از راه خدا و رهنما ار پرسى
🔸حق راه خدا و دانشت راهنما
📚 شرح ۱۱۰ کلمه از کلمات امیرالمؤمنین علیه السلام ص ۷۸، ۷۹.
👉 @raveshsonnati
#روش_تدریس
#یادگیری
#مفهوم_و_حیطههای_یادگیری
↪️🔻حیطه روانی - حرکتی
🔹سومین حوزه از تغییراتی که در یادگیرنده پدید میآید، تغییرات روانی - حرکتی است. این تغییرات، در واقع کسب مهارتهای عملی مانند سخن گفتن، راه رفتن، دوچرخه سواری و شنا کردن است که در نتیجه هماهنگی و همکاری ذهن، اعصاب و عضلات بدن حاصل میشوند.
🔹دانشمندان برای این حوزه طبقه بندیهای متعددی ارائه کردهاند که طبقه بندی دَوِه بر اساس میزان دشواری، از آسان به مشکل مرتب شده است و منطقیتر و قابل فهمتر به نظر میرسد.
🔹کسب مهارت های عملی به سه نوع آمادگی نیاز دارد:
🔸آمادگی شناختی،
🔸آمادگی جسمی
🔸و آمادگی عاطفی.
🔺برای مثال، کسی که میخواهد مهارت دوچرخه سواری را بیاموزد، اولا باید اطلاعاتی درباره دوچرخه و اجزای آن و چگونگی کار با آن به دست آورد، ثانیا از نظر جسمی شرایط لازم را داشته باشد، و ثالثا علاقه و میل به این کار نیز در او به وجود آمده باشد. کسب مهارت بدون این شرایط ممکن نیست.
🔹طبق نظر دَوِه تغییرات حیطه روانی - حرکتی را در پنج سطح زیر می توان طبقه بندی کرد:
1⃣ مشاهده و تقلید
🔹یادگیرنده در این سطح نمیتواند کار مورد نظر را بدون دیدن حرکات در شخص دیگر و بدون راهنمایی و کمک دیگری درست انجام دهد؛ مانند کودکان که در آغاز تنها با دیدن و شنیدن کلمات از زبان اطرافیان خود میتوانند آنها را تکرار کنند؛ همچنین با نگاه کردن به دست دیگران در حال نوشتن و تقلید از آنها می توانند کلمهای را بنویسند.
↩️ ادامه دارد.
📚 روش تدریس (هادی رزاقی) ص ۶۹ - ۷۰.
👉 @raveshsonnati
#سخن_بزرگان
#ویژه
✔️ علامه حسن زاده آملی
✍ حال كه ماه ذوالقعده در پيش است رِندان خدا يک اربعين به زندان مینشينند، يعنى از اوّل آن تا دهم ذى الحجّه اربعين كليمى دارند.
📚 نامهها بر نامهها، ص۱۵
✍ خُنُک آنكه در اين ايام جمع هر دو سفر كند و ميقاتش در قربانگاه عاشقان يعنى منى بود.
🔹 در اين سه آيه كريمه درست تأمّل و تدبّر شود:
🔸وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَة ً* وَ لَمَّا جاءَ مُوسى لِمِيقاتِنا وَ كَلَّمَهُ رَبُّهُ (الاعراف:۱۴۳ و ۱۴۴)
🔸وَ إِذْ واعَدْنا مُوسى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً(البقره:۵۲).
🔹و ديگر از غسل توبه يكشنبه ذى القعده و خواندن چهار ركعت نماز بعد از آن چنانكه مسبوقيد و هم در اعمال ماه ذى القعده مفاتيح مذكور است غفلت نشود.
🔹و همچنين از خواندن دو ركعت نماز بين مغرب و عشاء در ده شب اوّل ذى الحجه تا دهم آن و به دستور اين نماز هم مستحضريد و هم در اعمال ماه ذى الحجه مفاتيح مسطور است كه در هر ركعت بعد از حمد و سوره توحيد يك بار و آيه وَ واعَدْنا مُوسى نيز يك بار خوانده میشود.
🔴 عمده حضور است و حضور است و حضور.
📚 نامهها بر نامهها، ۳۵ و ۳۶.
✍ اى عزيز، بعد از آن كه فرعون هلاک شد حق تعالى با كليمش عليه السّلام بناى مواعده گذاشت:
🔸قوله سبحانه: وَ إِذْ فَرَقْنا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَيْناكُمْ وَ أَغْرَقْنا آلَ فِرْعَوْنَ وَ أَنْتُمْ تَنْظُرُونَ. وَ إِذْ واعَدْنا مُوسى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ... (البقره: ۵۰ و ۵۱).
🔹تا فرعون نفس را نكشتى از اربعين كليمى لوحى بر موسى روح لائح نخواهد شد.
📚 هزار و يك كلمه، ج ۵ ص ۲۶۶.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_اول_کلیات_پژوهش
#ضرورت_پژوهش
🔹هنگامی که حرکت قوامبخش یک نهاد باشد، توقف مرگ آن را رقم خواهد زد و موج، به نیکی نشان دهنده این حقیقت است. این پدیده تا زمانی که در حرکت است دوام دارد و هنگامی که متوقف میشود از بین می رود. از این رو اگر ضرورت تحرّک برای مجموعهای اثبات شد، دیگر مجالی برای تأمل و درنگ در حرکت نیست؛ چرا که زوال و نیستی تهدیدیست که فرصت برای هیچ تأملی به مجموعه نخواهد داد. این مهم انسان را بر آن میدارد تا با نگاهی ویژه به قضیه حرکت بنگرد و آن را به عنوان اصلیترین دغدغه خود برای حفظ این سان از مجموعهها به حساب آورد.
🔹حوزه علمیه نهادیست که پاسخگویی به نیازهای جامعه انسانی را از وظایف خود می داند و پیشینه درخشان او شاهدی بر این مدّعاست. از دیگر سو نیازهای جامعه در ابعاد علمی و عملی، به صورت معمول با تغییر و تحوّل مواجه بوده است.
🔹این موج از تحوّلات به همراه خود مطالبات گوناگونی را نیز به ارمغان خواهد آورد. در نتیجه حوزه علمیه نیز در زمره مجموعههایی قرار می گیرد که حرکت قوام بخش هویت آن است. نگاهی به این وظیفه خطیر و این دگرگونیها، حوزه را نیز بر آن میدارد که توانایی لازم و کافی را در پاسخ به این نیازها به دست آورد. ضعف در مدیریت این عرضه و تقاضا به طور حتم اشکالاتی را متوجه توان حوزه درکارکرد خود خواهد نمود. بنابراین شایسته است که موجبات و اسباب پویایی این نهاد شناسایی شده و اقداماتی متناسب با آن صورت گیرد.
🔹فرمان خداوند متعال مبنی بر تفقّه در دین، یکی از اسباب شکلگیری حوزه های علمیه به حساب میآید. رفتارهای علمی دانشوران بزرگ این نهاد به خوبی بیانگر آن است که تفقّه به عنوان یکی از مولّفههای اصلی این مجموعه قلمداد
میشود. تفقّه بر اساس تبیینهای صورت گرفته همان فهم عمیق از دین به عنوان مجموعهای از دستورات و جهانبینیهاست. ازهمین گذار فقیه به کسی گفته میشود که با فهم عمیق توانسته است هندسه علمی دین را کشف کند.
🔹این کشف او را کمک میکند تاعلاوه بر فهم دقیق گزارههای دینی، بتواند حلقههای مفقوده در گزارههای دینی را نیز تشخیص بدهد. علم اندوزان این مسیر به خوبی میدانند که دین امری بشری نیست و به این دلیل اکتشاف حقایق آن نیز امری صعب و حساب شده است. راهی که افراد بسته به مقدار استعدادها و کوششهایشان در پیمودن آن کسب توفیق نموده و به همین میزان با حقایق مرتبط میشوند.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#درسنامه_روش_سنتی
#علوم_عقلی
↪️ 1⃣ علم منطق
🔻مقطع تخصّصی « پیشرفته »
🔹شرح الإشارات والتّنبیهات لابن سینا «قسم المنطق» نوشتۀ محقّق نصیرالدّین طوسی
🔹شرح المنظومة « قسم المنطق » نوشتۀ ملا هادی سبزواری
🔻شروح و حواشی:
🔹شرح الإشارات
🔸إیضاح الإشارات نوشتۀ زین الدین جورابچی
🔸المحاکَمات بین شرّاح الإشارات نوشتۀ قطب رازی
🔹شرح منظومه
🔸دروس شرح منظومه تقریرات دروس آیت الله یحیی انصاری شیرازی
🔸حاشیه محقّق میرزا مهدی آشتیانی
🔸حاشیه علامه آیت الله حسن حسن زاده آملی دامت إفاضاته
🔸حاشیه آیت الله محمّد علی گرامی دامت إفاضاته
🔻تتمّه:
🔹از مهمترین منابع غیر درسی علم منطق به عنوان نمونه می توان به این کتب اشاره کرد:
🔸الشّفاء «قسم المنطق» به ویژه کتاب برهان آن ، نوشتۀ ابو علی سینا
🔸شرح مطالع الأنوار لسراج الدین الأُرمَویّ نوشتۀ قطب الدین رازی
🔸أساس الإقتباس نوشتۀ محقق نصیرالدین طوسی
🔸اللمعات المشرقیّة فی الفنون المنطقیّة نوشتۀ صدرالمتألّهین شیرازی
🔸رسائل منطقی علامه طباطبایی شامل البرهان و المغالطه و الترکیب و التحلیل
🔸الأسرار الخفیّة نوشتۀ علامه حلّی
🔸القواعد الجلیّة فی شرح الشمسیّة نوشتۀ علامه حلّی
🔸نقد الآراء المنطقیّة و حلّ مشکلاتها نوشتۀ شیخ علی کاشف الغطاء
🔸دانشنامه علائی نوشتۀ ابن سینا
🔸منطق المشرقیین نوشتۀ ابن سینا
🔸رهبر خرد نوشتۀ میرزا محمود آقا مجتهد شهابی خراسانی
🔸منطق صوری نوشتۀ دکتر محمد خوانساری
🔸المنطق المقارن (ما هو المنطق) نوشتۀ آیت الله گرامی دام ظله
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati