📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 عدم مطلوبیت ساختمان بیش از حد نیاز - بخش اول 🔸 از روایات فراوانی که از معصومین علیه‌السلام وارد شده استفاده می‌شود، ساختمان‌سازی باید برای رفع نیاز و در حد نیاز باشد و ساختمان‌سازی بیش از حد نیاز مورد نهی و منع قرار گرفته است: ۱. کلینی در کافی و صدوق در کتاب التوحید به سند صحیح از امام باقر علیه‌السلام روایت می‌کنند، فرمود: در اثنای یکی از سفرهای پیامبر (صلی الله علیه و آله) جمعی به آن حضرت رسیدند و گفتند: سلام بر تو ای رسول خدا، حضرت فرمود: شما چه کسانید؟ گفتند: مؤمنانیم، حضرت فرمود: حقیقت ایمان شما چیست؟ گفتند: راضی به قضای الهی و تسلیم در برابر امر خدا و واگذاری امور به او، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: ...اگر در آنچه گفتید راستگویید «فَلَا تَبْنُوا مَا لا تَسْكُنُونَ» پس آنچه را در آن سکونت نمی‌کنید نسازید، و آنچه را نمی‌خورید جمع نکنید و از خدایی که به سوی او باز خواهید گشت پروا کنید (کافی، ج ۲، ص ۵۲ و ۵۳؛ التوحید، ص ۳۷۱). 🔸 شاهد در این روایت جمله‌ی «فَلَا تَبْنُوا مَا لا تَسْكُنُونَ»؛ آنچه را در آن سکونت نمی‌کنید، نسازید، است که در این روایت علامت صدق ایمان به شمار آمده است. ۲. کلینی به سندش از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کند: هر ساختمانی که بیش از مورد نیاز باشد، روز قیامت باری سنگین بر دوش صاحبش خواهد بود. (وسائل الشیعه، ج۵، ص۳۳۷). 🔸 وبال بودن ساختمان مازاد بر نیاز، دلالت بر نهی دارد. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۲۵-۱۲۶ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری

🔴بخش دوم 🔸 می‌توان از روایات منع از ساختمان‌افزایی بیش از حد نیاز، منع از تجاری‌سازی* ساختمان نیز استفاده نمود. همچنین از روایات فوق‌الذکر استفاده می‌شود؛ ساختمان‌های اداری نباید بیش از حد نیاز کارگزاران و مراجعین آنها باشد. ایجاد ساختمان‌های عریض و طویل و اشغال اراضی گسترده و پهناور از سوی ادارات دولتی، بدون شک از مصادیق اقدامات نامشروعی است که دولتمردان صادق و عادل باید به شدّت از آن خودداری نموده و ممانعت به عمل آورند. * منظور ساختن ساختمان به انگیزه سودآوری محض به همراه ایجاد تقاضاهای کاذب خرید و فروش است. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۲۷-۱۲۸ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش سوم 🔸 ادامه‌ی قسمت اول جایگاه و اهمیت فضای سبز در قرآن کریم در زندگی اُخروی: 🔸 قرآن کریم، باغ و درختان سرسبز و فضای سراسر آکنده از زندگی و سایه‌های درختان به هم آمیخته و پُر میوه را يکی از مهمترین عناصر خرّمی و خوشی زندگی اُخروی دانسته و هرجا سخنی از زندگی خرّم و با نشاط اخروی به میان آمده، به سرشاری محیط آن از فضای سرسبز و پُر از درختان سایه‌دار و گوناگون اشاره شده و زندگی در این محیط سرشار از خرّمی و سرسبزی را بخشی قابل توجه از پاداش نیکوکاران و پرهیزگاران برشمرده است. 🔸 خداوند متعال می‌فرماید: «وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۖ لَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ ۖ وَنُدْخِلُهُمْ ظِلًّا ظَلِيلًا» نساء: ۵۷ و کسانى که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، به زودى آنها را در باغ‌هاى بهشتى وارد می‌کنیم که نهرها از پاى درختانش جارى است جاودانه در آن خواهند ماند و در آنجا همسرانى پاکیزه براى آنها خواهد بود و آنان را در سایه‌اى گسترده (و فرح بخش) وارد می‌کنیم. 🔸 و نیز می‌فرماید: «قُلْ أَؤُنَبِّئُكُمْ بِخَيْرٍ مِنْ ذَٰلِكُمْ ۚ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ» آل عمران: ۱۵ بگو: "آیا شما را از چیزی آگاه کنم که از این (سرمایه‌های مادی)، بهتر است؟" برای کسانی که تقوا پیشه کرده‌اند، در نزد پروردگارشان، باغ‌هایی است که نهرها از پایِ درختانش می‌گذرد؛ همیشه در آن خواهند بود؛ و همسرانی پاکیزه و خشنودی خداوند (نصیب آنهاست). و خدا به (امورِ) بندگان، بیناست. 🔸 نیز می‌فرماید: «لَٰكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نُزُلًا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ۗ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ لِلْأَبْرَارِ» آل عمران: ۱۹۸ البته کسانی که تقوای ربشان را داشتند برای آنها باغ‌هایی است که از زیر آن رودها به‌صورت ابدی جریان دارد که از نزد خدا نازل شده است و آنچه نزد خداست خیر است برای ابرار. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۶۹-۱۷۰ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش چهارم 🔸 ادامه‌ی قسمت اول جایگاه و اهمیت فضای سبز در قرآن کریم در زندگی اُخروی: 🔸 خداوند می‌فرماید: «وَعَدَ اللَّهُ‌ الْمُؤْمِنِينَ‌ وَ الْمُؤْمِنَاتِ‌ جَنَّاتٍ‌ تَجْرِي‌ مِنْ‌ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ‌ فِيهَا وَ مَسَاکِنَ‌ طَيِّبَةً فِي‌ جَنَّاتِ‌ عَدْنٍ‌ وَ رِضْوَانٌ‌ مِنَ‌ اللَّهِ‌ أَکْبَرُ ذٰلِکَ‌ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ‌» توبه: ۷۲ خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغ‌هاى بهشتى وعده داده که نهرها از پاى درختانش جارى است، جاودانه در آن خواهند ماند و (همچنین) خانه‌ها (و قصرهاى) پاک و خوش «فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ» در باغ‌هاى جاودان بهشتى (به آنها وعده داده). 🔸 «عَدْن» به معنای جاودانگی است و «جَنَّاتِ عَدْنٍ» به معنای باغ‌های جاودانه و همیشه بهاری است که هیچگاه خزان نمی‌شوند. در این آیه خداوند زندگی در باغ‌های سرسبزی که در پای درختان آن آبها جاری است را به مؤمنان مرد و زن وعده می‌دهد و نیز آنان را به خانه‌های پاک و خوشی درون این باغ‌ها وعده می‌دهد. توصیف خانه‌های درون باغ‌ها به «خانه‌های پاک و خوش» تلویحاً به خوشی ناشی از میان باغ‌های سرسبز بودن این خانه‌ها اشاره دارد. مانند این توصیف در آیات دیگر نیز آمده است، نظیر؛ «يَغْفِرْ لَکُمْ‌ ذُنُوبَکُمْ‌ وَ يُدْخِلْکُمْ‌ جَنَّاتٍ‌ تَجْرِي‌ مِنْ‌ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَ مَسَاکِنَ‌ طَيِّبَةً فِي‌ جَنَّاتِ‌ عَدْنٍ‌ ذٰلِکَ‌ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ‌» صف: ۱۲ گناهانتان را می‌بخشد و شما را در باغ‌هایى بهشتى داخل می‌کند که نهرها از پاى درختانش جارى است و در (قصرها و) مسکن‌هاى پاک و خوش در باغ‌هاى جاویدان بهشتى جاى می‌دهد «ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» و این پیروزی عظیم است. خداوند در این آیه نیز خانه‌های درون باغ‌های بهشتی را به «وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً؛ خانه‌های پاک و خوش» وصف نموده و در هر دو آیه دستیابی به زندگی درون این باغ‌ها و خانه‌ها را «الْفَوْزُ الْعَظِيمُ؛ پیروزی بزرگ» بر شمرده است. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۷۰-۱۷۱ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش ششم 🔸 ادامه قسمت دوم اهمیت و جایگاه فضای سبز در روایات معصومین علیه‌السلام • بخش دوم؛ مطلوبیت کلی کاشت درخت: 🔸 اصل درختکاری مورد تأکید شرع اسلام است، تا آنجا که کاشتن درخت به عنوان يک عبادت ارزشمند مورد توجه و تشویق شرع قرار گرفته است. 🔸 کلینی به سند صحیح روایت می‌کند: شخصی از حضرت صادق علیه‌السلام پرسید: فدایت شوم اقوامی را می‌شنوم که می‌گویند: کشت و کار ناپسند است حضرت صادق علیه‌السلام به او فرمود: کشت کنید و درخت بکارید؛ به خدا سوگند مردم هیچ کاری پاک‌تر و حلال‌تر از کشت و کار انجام نمی‌دهند، به خدا سوگند پس از ظهور دجال (و قیام حضرت حجت (عجل‌الله تعالی فرجه الشریف)) کشت‌ها انجام خواهد گرفت و درختکاری‌ها بپا خواهد گشت (وسائل الشیعه، ج۱۹، ص۳۲). 🔸 مجلسی در بحارالانوار روایت می‌کند: امام صادق علیه‌السلام به مفضل بن عمر در حدیث مربوط به آنچه خداوند برای بنی آدم آفریده است فرمود: و خداوند برای او درخت را آفرید و به او دستور داد آن را بکارد و آب دهد و از آن نگهداری و مواظبت کند (بحارالأنوار، ج۳، ص۸۶). 🔸 از مجموع روایات فوق الذکر، استحباب کاشتن درخت مفید به طور کلی هر نوع درخت مفید؛ خواه مثمر باشد يا غیر مثمر استفاده می‌شود. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۷۵-۱۷۶ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش هفتم 🔸 ادامه‌ی قسمت دوم اهمیت و جایگاه فضای سبز در روایات معصومین علیه‌السلام • بخش سوم: مطلوبیت مؤکّد کاشت درختان مثمر 🔸 از روایات وارده از معصومین علیه‌السلام مطلوبیت شرعی مؤکد کاشتن درختان مثمر استفاده می‌شود: 🔸 کلینی و برقی و شیخ طوسی به سند صحیح از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کنند، فرمود: رسول خدا(ص) هرگاه مجموعه‌ای را برای جنگ اعزام می‌نمود آنان را در برابر خود می‌نشاند و می‌فرمود: ...هیچ درختی را قطع نکنید مگر آنکه ناچار شوید (وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۵۸). 🔸 کلینی به سندی دیگر از امام صادق علیه‌السلام روایتی نظیر روایت سابق با شرح و تفصیل بیشتری روایت می‌کند که در ضمن آن چنین آمده است: نخل‌ها را آتش نزنید و آب در آنها نیفکنید و درخت مثمری را قطع نکنید و هیچ کشتزاری را به آتش نکشید (الکافی، ج۵، ص۲۹). 🔸 از این دو روایت استفاده می‌شود درختان به ویژه درختان مثمر مورد توجه ویژه‌ی شارع‌اند و وجودشان در نظر شارع مطلوب و محبوب است. نیز از این دو روایت استفاده می‌شود؛ قطع درخت خواه مثمر يا غیر مثمر در شرع اسلام ممنوع است مگر در موارد اضطرار يا مزاحمت با واجب اهمّ دیگری که در این صورت استثنائاً مجاز خواهد بود. البته این روایات از درختانی که در اساس برای استفاده از چوب آنها کاشته می‌شوند و برای استفاده از چوب آنها بریده می‌شوند، منصرف‌اند و شامل آنها نمی‌شود؛ لکن این انصراف در حد معقول و متعارف است؛ لهذا قطع این درختان نیز در صورتی که بیش از حد معقول و متعارف باشد يا موجب آسیب و ضرری بشود، مشمول روایات نهی خواهد بود. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۷۷-۱۷۹ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش هفتم 🔸 ادامه‌ی قسمت دوم اهمیت و جایگاه فضای سبز در روایات معصومین علیه‌السلام بخش سوم: مطلوبیت مؤکّد کاشت درختان مثمر 🔸 از روایات وارده از معصومین علیه‌السلام مطلوبیت شرعی مؤکد کاشتن درختان مثمر استفاده می‌شود: 🔸 کلینی و برقی و شیخ طوسی به سند صحیح از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کنند، فرمود: رسول خدا(ص) هرگاه مجموعه‌ای را برای جنگ اعزام می‌نمود آنان را در برابر خود می‌نشاند و می‌فرمود: ...هیچ درختی را قطع نکنید مگر آنکه ناچار شوید (وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۵۸). 🔸 کلینی به سندی دیگر از امام صادق علیه‌السلام روایتی نظیر روایت سابق با شرح و تفصیل بیشتری روایت می‌کند که در ضمن آن چنین آمده است: نخل‌ها را آتش نزنید و آب در آنها نیفکنید و درخت مثمری را قطع نکنید و هیچ کشتزاری را به آتش نکشید (الکافی، ج۵، ص۲۹). 🔸 از این دو روایت استفاده می‌شود درختان به ویژه درختان مثمر مورد توجه ویژه‌ی شارع‌اند و وجودشان در نظر شارع مطلوب و محبوب است. نیز از این دو روایت استفاده می‌شود؛ قطع درخت خواه مثمر يا غیر مثمر در شرع اسلام ممنوع است مگر در موارد اضطرار يا مزاحمت با واجب اهمّ دیگری که در این صورت استثنائاً مجاز خواهد بود. البته این روایات از درختانی که در اساس برای استفاده از چوب آنها کاشته می‌شوند و برای استفاده از چوب آنها بریده می‌شوند، منصرف‌اند و شامل آنها نمی‌شود؛ لکن این انصراف در حد معقول و متعارف است؛ لهذا قطع این درختان نیز در صورتی که بیش از حد معقول و متعارف باشد يا موجب آسیب و ضرری بشود، مشمول روایات نهی خواهد بود. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۷۷-۱۷۹ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش هشتم 🔸 ادامه‌ی قسمت دوم اهمیت و جایگاه فضای سبز در روایات معصومین علیه‌السلام • بخش سوم: مطلوبیت مؤکّد کاشت درختان مثمر 🔸 صدوق روایت می‌کند: امام باقر علیه‌السلام فرمود: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نهی فرمود از اینکه کسی زیر درخت یا زیر نخلی میوه ده، قضای حاجت کند، چرا که فرشتگان گماشته‌ی بر آن درخت و نخل در آن مکان جای دارند و فرمود: به همین سبب است که آدمی نسبت به درخت و نخل میوه‌دار احساس انس و آرامش می‌کند؛ زیرا فرشتگان نزد آن درخت حضور دارند (وسائل الشیعه، ج۱، ص۳۲۷). 🔸 حضور ملائکه در جایی که درخت مثمری باشد بر مطلوبیت شرعی درخت مثمر و کاشت آن دلالت دارد، بلکه از این روایت و روایات مشابه نوعی تقدّس و رفعت معنوی برای درخت مثمر استفاده می‌شود و می‌توان چنین نتیجه گرفت که ایجاد درختان مثمر نه تنها در صفای فیزیکی و پاکی فضای بیرونی جامعه مؤثر است که در صفای معنوی و ایجاد فضای پاک روحانی جامعه نیز نقش مؤثری دارد. 🔸 کلینی با سند صحیح از امام صادق علیه‌السلام در ضمن بیان شیوه‌ی زیارت حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام روایت می‌کند، فرمود چنین بگو: سلام بر تو ای حجت خدا و فرزند حجت او، سلام بر تو ای خون خدا و فرزند خون خدا تا آنجا که فرمود: به وسیله‌ی شماست که زمین درختان خود را می‌رویاند و به وسیله‌ی شماست که درختان میوه می‌دهند و به وسیله‌ی شماست که آسمان باران و روزی خود را فرو میفرستد (من لا يحضره الفقيه، ج ۲، ص ۵۹۶). 🔸 از اینکه رویش درختان و باردهی درختان مثمر از برکات و آثار وجودی حضرات معصومین علیه‌السلام به شمار آمده استفاده می‌شود، نه تنها کمک به رویش درختان و ثمردهی درختان مثمر عملی است مستحب و مطلوب از نظر شارع بلکه به نوعی ياری رسانی به وجود مقدس محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله) است. از آنچه گذشت نتیجه می‌گیریم: 🔸 کاشت درخت به طور کلی و کاشت درختان مثمر به طور خاص و نگهداری از آنها مطلوبیت شرعی مؤکّد دارند و از بسیاری روایات استفاده می‌شود که استفاده از درخت به ویژه درخت مثمر در محیط زندگی انسان‌ها بالأخص در نظر شارع مطلوبیت دارد. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۷۸-۱۸۰ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش دهم 🔸 ادامه‌ی قسمت دوم موارد استثناء حرمت قطع درخت (http://%5E%5E)• از روایات وارده، از ائمه‌ی معصومین علیه‌السلام مواردی به عنوان استثناء از قاعده‌ی کلی حرمت قطع درختان استفاده می‌شود: 🔸 اضطرار: اضطرار از جمله مواردی است که قطع درخت در آن مجاز شمرده شده، همانگونه که در روایت قبلی آمد: «وَ لاَ تَقْطَعُوا شَجَراً إِلاَّ أَنْ تُضْطَرُّوا إِلَيْهَا» از سیاق روایت استفاده می‌شود که مراد از اضطرار آنجاست که جهاد با دشمن متوقف بر آن باشد؛ نظیر آنجا که دشمن با استفاده از درختان بخواهد علیه لشکر اسلام اقدامی کند يا آنکه با استفاده از درختان برای خود سپری ساخته و يا به طور کلی امنیتی ایجاد کند که مانع فعالیت لشکر اسلام بشود. این نوع اضطرار، اضطرار شرعی است؛ 🔸 يعنی در آنجا که تکلیف شرعی مهمتر از حفظ درختان در کار باشد، قطع درخت برای انجام آن تکلیف شرعیِ اهم مجاز خواهد بود. حال این سوال پیش می‌آید؛ 🔸 آیا اضطرار مذکور در روایت شامل موارد اضطرار عرفی نیز می‌شود؟ مثلاً در آنجا که کسی می‌خواهد خانه‌ای بسازد و ساختن خانه بر قطع درخت توقف دارد، آیا قطع درخت جایز است؟ پاسخ این است؛ 🔸 در آنجا که ساختن خانه مورد نیاز ضروری باشد؛ نظیر کسی که خانه ندارد و برای سکونت در مضیقه شدید قرار گرفته و جایی برای ساختن خانه مسکونی بجز محلی که درخت در آن وجود دارد نیست، در این صورت اضطرار عرفی صادق است و ظاهر این است که اضطراری که در روایت آمده شامل این مورد نیز می‌شود؛ لذا کسی که خانه‌ی مسکونی کافی دارد و برای کسب ثروت بیشتر می‌خواهد خانه‌سازی کند يا کسی که خانه ندارد؛ لکن زمین‌های دیگری برای خانه‌سازی وجود دارد که می‌تواند از آن زمین‌ها برای ساختن خانه استفاده کند، نمی‌تواند به بهانه‌ی خانه‌سازی يا هر نوع کار ساختمانی دیگر اقدام به قطع درخت کند. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۱۸۴-۱۸۵ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 اهمیت فضای سبز در عمران شهری - بخش یازدهم 🔸 ادامه‌ی قسمت دوم موارد استثناء حرمت قطع درخت (http://%5E%5E)۲. جایگزین سازی: از روایات استفاده می‌شود، مورد دیگری که قطع درخت در آن شرعاً مجاز است قطع درخت به منظور جایگزین سازی درختی دیگر است: 🔸 کلینی به سند صحیح روایت می‌کند: بزنطی گفت: از حضرت رضا علیه‌السلام پرسیدم حکم قطع درخت سدر را؟ فرمود: همانا امام موسی کاظم علیه‌السلام درخت سدری را قطع کرد، و بجای آن درخت انگور کاشت (وسائل الشیعه، ج۱۹، ص۳۹). ۳. انبوه درختان غیر مثمر: از جمله مواردی که قطع درخت در آن استثناء شده، مواردی است که درختان انبوه وجود دارد، به طوری که قطع درخت آسیبی به فضای سبز، يا به طور کلی موجب ضرر و آسیبی به منافع مردم نمی‌شود. 🔸 دلیل بر این مطلب موثقه‌ی عمار است: امام صادق علیه‌السلام فرمود: قطع درخت نخل نارواست، گفتم: پس درخت سدر؟ فرمود: اشکالی ندارد، در آنجا قطع درخت ممنوع و نارواست که در بادیه باشد؛ زیرا درخت در آنجا کم است، اما در اینجا که درخت سدر فراوان است، اشکالی ندارد (وسائل الشیعه، ج۱۹، ص۴۰). 🔸 از این روایت استفاده می‌شود در جایی که درختان فراوانی وجود دارد و قطع درخت آسیبی به منافع و مصالح عامه یا خاصه نمی‌زند، قطع درخت اشکالی ندارد. لکن این استثناء مخصوص درختان غیر مثمر یا درختانی شبیه درخت سدر است که از جمله درختان مثمر به شمار نمی‌آید؛ زیرا در این روایت از قطع درخت نخل نهی شده، و ظاهر این است که نهی مخصوص درخت نخل نیست، بلکه نهی از قطع نخل به دلیل مثمر بودن آن است. 🔸 از آنچه گفتیم نتیجه می‌گیریم: ➖ قطع درختان مثمر مطلقاً جایز نیست؛ مگر در صورت جایگزین سازی. ➖ قطع درختان غیر مثمر نیز جایز نیست؛ مگر در موارد انبوه درختان، آن هم در صورتی که قطع درخت موجب آسیب ضروری به منافع عمومی نگردد. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۱۸۵-۱۸۶ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

‍📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی | نمادها 📝 تاثیرات نگاه در بیننده-قسمت سوم 🔸 نگاه، منتقل‌کننده ارزش‌های مثبت نگاه‌شونده به نگاه‌کننده است. بنابراین اگر نگاه‌شونده و منظره‌ای که انسان به آن نگاه می‌کند منعکس‌کننده ارزش‌های منفی باشد، اگر منظر معصیت خداوند باشد، اگر منظره جنایت باشد، نگاه به این مناظر انداختن خوب نیست و چنین نگاهی نهی شده است. ▫️در خصوص نگاه به امیرالمؤمنین(ع) وارد شده است؛ «النظر الی علیٍ عبادة»(من لا يحضره الفقيه، ج‏2، ص: 205) این روایت حتّی در منابع اهل سنّت هم آمده است. ▫️... در مسجدالحرام نشسته بودیم که ناگهان علی(ع) گذر کرد و ایستاد که نماز بخواند. در این هنگام ابوذر شروع کرد به نگاه کردن به ایشان. از ابوذر پرسیدم چرا فقط به علی نگاه می‌کنی و چرا رویت را از او برنمی‌گردانی؟ ابوذر گفت بله چنین می‌کنیم؛ چراکه از رسول خدا(ص) شنیدم که فرمود: «نگاه کردن به علی(ع)عبادت است، همچنین نگاه کردن به پدر و مادر از روی رأفت و مهربانی عبادت است و نگاه کردن به قرآن و کعبه نیز عبادت است»... (الأمالي (للطوسی)، النص، ص: 455) 🔸 بنابراین یک معنا در این شکل و نماد نهفته است. وقتی کسی به این منظر نگاه می‌کند، آن معنایی که در آن شکل نهفته است هم به او منتقل می‌شود...مکتبی در اروپا نظیر مکتب شکاکیت در فلسفه به وجود آمده است که معتقد به آشفتگی در هنر هستند که این هم اثر منفی دارد. یعنی به یک نماد آشفته نگاه کردن آشفتگی ایجاد می‌کند. 🔸 نمادهای منظم، نظم ایجاد می‌کند. اگر نظم، نظم مثبت بود در درون آدمی یک نظم مثبت ایجاد می‌کند. اگر این نظم، نظم منفی بود، یعنی این نظم، نشان‌دهنده یک جهت‌گیری منفی و ضد ارزشی بود، در درون آدمی ضد ارزش را ایجاد می‌کند، چه انسان بخواهد و چه نخواهد و این‌ها اختیاری نیست. نگاه کردن به این منظر اختیاری است اما نقل این معنا، انتقال این اثر به درون آدمی اختیاری نیست و بدون اختیار به درون آدمی منتقل می‌شود. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلسه 2 (نمادها1) | 95/08/06 #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 لزوم رعایت حریم در ابنیه و مساکن - بخش اول • قسمت اول 🔸 از مجموع روایات وارده در باب حریم مساجد و مساکن و ابنیه استفاده می‌شود: رعایت حریم ابنیه و مساکن و سایر ساخت و سازها لازم است. در بسیاری موارد حداقل حریم معیّن شده است و در آنجا که میزان حریم به طور مخصوص معیّن نشده، میزان کلی که همان ضرر نرساندن به دیگران است به عنوان حریم کلی بیان گردیده است. 🔸 برای توضیح بیشتر این مبحث به سه موضوع می‌پردازیم: ➖ موضوع اول: اشاره‌ای است اجمالی به مواردی از «حریم» که در روایات به آن اشاره شده است؛ ▪️ حریم مسجد صدوق در خصال به سند صحیح روایت می‌کند: امام صادق علیه‌السلام به نقل از امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود؛ حریم مسجد چهل ذرع است و همسایگی مسجد چهل خانه از چهار سوی مسجد است (الخصال، ج۲، ص۵۴۴). ▪️ حریم مؤمن مراد از حریم مؤمن، فاصله‌ای است که در مجالس و مساجد بین مؤمن و مؤمنی دیگر باید رعایت شود. صدوق در من لایحضره الفقیه می‌فرماید: حریم مؤمن در تابستان يک باع حدود دو ذرع است و روایت شده به اندازه‌ی استخوان بین مچ و مَفصل بازو (من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۰۲). ▪️ حریم خانه کلینی به سند صحیح از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کند: مردی از انصار نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله شکایت برد که خانه‌ها او را احاطه کرده‌اند پیامبر فرمود؛ «اِرْفَعْ صَوْتَكَ» صدای خود را تا آنجا که می‌توانی بلند کن و از خدا بخواه برایت وسعت ایجاد کند (وسائل الشیعه، ج۵، ص۳۰۰). 🔸 ظاهراً مراد از «اِرْفَعْ صَوْتَكَ»، دعاست، و دعا طلب توسعه از خداست. مراد از توسعه‌ای که در اینجا امر به طلب آن شده، طلب گشایش و توسعه نسبت به فاصله‌ی کمی که خانه‌های دیگر نسبت به خانه محل سکونت انصاری داشته‌اند، است. 🔸 امر به طلب توسعه و گشایش نسبت به فاصله‌ی کم خانه‌های دیگر، بر مطلوبیت شرعی فراخی محیط زندگی و فاصله‌ی مناسب بین خانه‌ها از نظر شارع مقدس دلالت دارد. 🔸 قدر متیقن[۱] از فاصله‌ای که بین خانه‌ها باید رعایت شود، میزان کلی عدم زیان به همسایه است، که شامل منع از هر نوع سلب آسایش يا ایجاد مزاحمت می‌شود؛ بنابراین لازم است در مهندسی شهری برای هر خانه‌ای نسبت به خانه‌ی دیگر، بلکه هر ساخت و سازی نسبت به ساخت و ساز دیگر، مقداری از حریم در نظر گرفت که مانع هرگونه ایجاد مزاحمت و سلب آسایش نسبت به همسایگان و مجاوران باشد. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی ج ۱، ص ۱۱۱-۱۱۳ [۱] در هر موضوعی، مقداری که یقین داریم. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی | فقه عمران شهری 📝 ساده زیستی 🔸ساده‌زیستی، معنایش این نیست که در خانه خوب ننشین؛ این یک برداشت اشتباه است ▫️در روایت است امام سجاد(ع) : شالی با قیمت زیاد(50دینار) برای زمستان خریداری می‌کردند و در تابستان می‌فروختند. ▫️روایت است کسی که پول دارد، نشان بدهد که نعمت دارد، استحباب دارد اینکه اگر خدا به کسی نعمت داده است، این داده الهی را نشان دهد.می‌تواند خانه خوب بسازد. 🔸لذا این مفهوم غلطی است که بگوییم این آدمی که خانه قشنگ و زیبا ساخته است، آدم بدی است و خدا او را لعنت کند! اسراف هم غیرازاین است که انسان در خانه خوب زندگی کند و این کار اسراف نیست. کسی پول دارد و می‌خواهد لباس شیک و قشنگ بخرد باید این کار را بکند، اشکالی هم ندارد. ▫️ اگر کسی پول دارد می‌تواند، خانه و ماشین خوب بخرد این کار او اشکالی ندارد.نکته مهم دیگر مواسات اجتماعی است؛ یعنی اگر کسی در محیطی زندگی می‌کند که همه مردم در آن منطقه، فقیرند چنین کسی اگر بخواهد در آن منطقه کاخ بسازد چنین کاری اشکال شرعی دارد. (مواسات یعنی خلاف عرف جامعه نبودن) زمانیکه سایرمردم می‌توانند، خانه خوب داشته باشند، نباید در خانه کوچک زندگی کند. ▫️درروایتی ست که شخصی خانه کوچکی داشت، حضرت فرمودند: «چرا در خانه کوچک نشسته‌ای؟ من برایت خانه بزرگ تهیه کرده‌ام، به آن خانه منتقل شو. می‌گفت این خانه کوچک را پدرم ساخته است و یادگار او است. حضرت گفت: «اگر پدرت بی‌عقل بوده است تو هم باید چنین باشی؟!» 🔸حالا مردم لباس خوب می‌پوشند، یک نفر با اینکه دارد بیاید لباس ژولیده بپوشد این کار شرعاً مکروه است. لذا نه به این شکل است که بگوییم هرکسی که پول دارد، هر چه می‌خواهد بسازد،و نه به این شکل است که بگوییم خانه خوب، مکروه است، یا لباس خوب مغبوض شارع است و این‌طور نیست که بگوییم که آدم با لباس و خانه فقیرانه زندگی کند خوب است. ساده‌زیستی به معنای فقیرانه زیستی نیست. 🔸لذا ما نگفتیم که خوب است انسان یک خانه از یاقوت قرمز برای خودش درست کند؛ قرار نیست که ما همه احکام بهشت را به دنیا تعمیم دهیم و بگوییم حالا که خدا در بهشت برای بعضی اشخاص خانه‌ای از یاقوت قرمز درست می‌کند؛ بنابراین یکی بیاید در دنیا هم‌چنین خانه‌ای دست‌وپا کند. این شاید اصلاً مصداق اسراف باشد. 🔸اصل بحث این است که انسان، غذای خوب بخورد مطلوبیت شرعی دارد؛ یعنی انسان سر سفره‌ای هست که خیلی خوش‌طعم و خوش‌رایحه است، بعد یکی بیاید بگوید نباید این را خورد و برود سراغ چیزی که خوش‌خور نیست زیرا این کار اشکال دارد. ▫️رسول اکرم(ص) در یک سفر جهادی به جایی رسید که خیلی تشنه شد، یکی از اصحاب، عُصّی ( خُم کوچک) که از شیر و عسلِ خنک مخلوط کرده بود را به حضرت تقدیم کرد. حضرت این را جلوی دهان آوردند، تا چشیدند برگرداندند، بعد فرمودند: «لا اشربه و لا اُحرّمُه»(هداية الأمة إلى أحكام الأئمة عليهم السلام، ج 5، ص: 545) یعنی من نمی‌نوشم ولی تحریمش هم نمی‌کنم؛ به شما نمی‌گویم ننوشید ولی خودم هم نمی‌خورم. 🔸بحثی مطرح است با عنوان «حکم فردی و حکم اجتماعی»؛ یعنی آدم در رفتارهای فردی خودش کاملاً از دنیا اعراض کند اما در رفتارهای اجتماعی باید طور دیگری باشد.بنابراین؛ یک رفتار اجتماعی داریم که اصول خاص خودش را دارد.تاکیدبراین است که فقه فردی با اجتماعی متفاوت است.رفتار فردی امیرالمؤمنین(ع) با رفتار اجتماعی ایشان فرق داشت.رفتارشان به عنوان حاکم با رفتارشان به هنگام تنهایی فرق داشته است؛ لذا رفتار امام حسن و امام حسین کاملاً با رفتار امام علی(ع) فرق دارد. یا امام زین‌العابدین و امام صادق کارهایی که امیرالمؤمنین(ع) می‌کردند را انجام نمی‌دادند. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلسه 4 (نمادها3) |95/10/16 #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش اول 🔸 روایات وارده از معصومین علیهم‌السلام را در زمینه‌ی احکام راه‌ها می‌توان به شرح ذیل دسته‌بندی نمود: ➖ دسته اول: روایات وارده در نهی سدّ طریق و بستن راه‌ها روایات فراوانی از معصومین(ع) در حرمت سدّ طریق و بستن راه مردم وارد شده است که به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم: ۱. شیخ طوسی روایت می‌کند؛ امام صادق علیه‌السلام از رسول خدا صلی‌الله علیه و آله وسلم نقل فرمود: سه چیز است هر کس که آن را انجام دهد ملعون است...«وَ سَادُّ اَلطَّرِيقِ اَلْمَسْلُوكِ» و آن کس که راه رفت و آمد مردم را سد کند (وسائل الشیعه، ج۱، ص۳۲۵). 🔸 شاهد ما در این روایت جمله «سَادُّ الطَّرِيقِ الْمَسْلُوكِ»؛ سد کننده راه آمد و شد که بر حرمت سدّ طریق دلالت دارد. ۲. صدوق در معانی الاخبار به سندش از امام زین العابدین علی بن الحسین علیه‌السلام روایت می‌کند که در ضمن روایتی فرمود؛ گناهانی که موجب مرگ زود هنگام می‌شوند عبارتند از: قطع رحم، سوگند حرام، سخن‌های دروغ، زنا، «وَ سَدُّ طُرُقِ اَلْمُسْلِمِينَ» راه مسلمین را مسدود کردن و به ناحق دعوی امامت کردن (معاني الأخبار، ج۱، ص۲۷۰). 🔸 جمله‌ی «وَ سَدُّ طَرِيقِ الْمُسْلِمِينَ»، صریح در حرمت سدّ راه است. 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۹۲-۹۳ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8

📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی 📝 ضوابط و قواعد راه‌ها - بخش دوم ➖ دسته دوم: روایات وارده در نهی از ایجاد مانع در میان راه‌ها 🔸 برقی در محاسن به سند صحیح روایت می‌کند؛ از امام باقر علیه‌السلام يا امام صادق علیه‌السلام پرسیدم درباره نماز در میانه راه‌ها، فرمود: در وسط راه نماز نخوان، در یکی از دو حاشیه راه نماز بخوان (المحاسن، ج۲، ص۳۶۴). ➖ دسته سوم: روایاتی که دلالت می‌کند بر اینکه کسی که آسیبی به راه مسلمین برساند ضامن آن است: ۱. شیخ طوسی روایت می‌کند؛ «أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ: مَنْ أَضَرَّ بِشَيْءٍ مِنْ طَرِيقِ اَلْمُسْلِمِينَ فَهُوَ لَهُ ضَامِنٌ» (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۱). امام صادق علیه‌السلام فرمود: کسی که آسیبی به راه مسلمین برساند ضامن آن است. ۲. کلینی روایت می‌کند؛ حلبی می‌گوید از امام صادق علیه‌السلام پرسیدم درباره چیزی که در راه گذاشته می‌شود و حیوان از آن راه، گذر می‌کند و با دیدن آن شیء رم می‌کند و سوار خود را می‌افکند، فرمود: هر چیز که به راه مسلمین صدمه و آسیبی برساند، صاحب آن ضامن آسیب ناشی از آن خواهد بود (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۳). ۳. کلینی روایت می‌کند: امام صادق علیه‌السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل فرمود: اگر کسی ناودانی از خانه، يا فاضلاب خانه‌اش را به بیرون درآورد يا میخی به دیوار خانه زند يا حیوانی را بیرون خانه ببندد، يا چاهی بیرون خانه در میان راه مسلمین ایجاد کند و بدین وسیله آسیبی به کسی برسد، ضامن خواهد بود (وسائل الشیعه، ج۲۹، ص۲۴۵). 📚 فقه عمران شهری، آیت الله اراکی | ج ۱ | ص ۹۳-۹۷ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری 🍎مجموعه طبی رایحه سیب👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1570963458Ced84a594b8