🗓روز بزرگداشت شیخ صدوق/۱ 💠رهبرانقلاب ‼️مرکز معرفتی دنیای اسلام، شهر قم است. امروز هم مثل همان دوران، قم قلب فعال و متحرکی است که میتواند و میباید خون معرفت و بصیرت و بیداری و آگاهی را در سرتاسر پیکر امت اسلامی پمپاژ کند. شخصیتهائی در اینجا پرورش یافتند که وقتی به اقطار عالم اسلامی سفر میکردند، محفل آنها محفل فیض بود. شیخ صدوق (رضوان الله علیه) که جزو نسل سومیها و چهارمیهای این حرکت عظیم است، وقتی به بغداد رفت - که مرکز شیعه و مرکز حدیث بود - در پای منبر او علما و فضلا و بزرگانی جمع شدند و از او استفاده کردند. لذا ملاحظه میکنید که شیخ صدوق، شیخ و استاد مفید (رضوان اللَّه علیهما) است. امروز هم قم مرکز است. در اینجا در طول سالهای متمادی، ده‌ها هزار پروانه‌ی عاشق، گرد شمع معارف اهل‌بیت حرکت میکنند، علم میآموزند، معرفت میآموزند، با مشکلاتِ بسیار دست و پنجه نرم میکنند، هدفهای عالی و معنوی را در نظر میگیرند و بدون توجه به این مشکلات پیش میروند. شاید در دنیا کمتر شهری سراغ داریم، شاید هم سراغ نداریم که این تعداد عظیم، انسانهای دنبال فراگیری دانش دین و معرفت و معنویت و سلوک جمعی، از زن و مرد مشغول تلاش و کار باشند و شب و روز مجاهدت معنوی و علمی و فرهنگی کنند. این حوزه‌ی امروز قم است، با این موقعیت ممتاز جهانی؛ آن هم سابقه‌ی قم است، که اولین حوزه‌ی اساسىِ مهم تشیع در این شهر تشکیل شده است و بزرگانی از قبیل شیخ کلینی و شیخ صدوق و دیگران بهره‌مندان از این چشمه‌ی فیض بوده‌اند، که آثار آنها نگهدارنده‌ی معارف اهل‌بیت در طول قرنهای متمادی بوده است! ۸۹/۷/۲۹ https://eitaa.com/rejal_shobeiri

🗓روز بزرگداشت شیخ صدوق/۲ 💠رهبرانقلاب ‼️یک حدیث را یک موقع بنده در خصال صدوق، سال‌ها پیش دیدم -در زندان که بودم، اتفاقاً خصال را چون دوست می‌داشتم، گفتم که کتاب خصال را برای من بیاورید. به نظرم سال ۱۳۴۶ بود- رسیدم به یک حدیث. توی زندان، انسان، اعصابش هم یک قدری آرام نیست. به قدری اوقاتم تلخ شد از این حدیث، که گفتم: «این چه حدیثی است که شیخ صدوق نقل کرده است!». اندکی نگذشت که ناگهان نکته آن سخن برایم روشن شد. دیدم عجب بیان والایی است. می‌گوید: «کان علی الحسن و الحسین تعویذان، حشوهما زغب جناح جبرائیل»؛ حسن و حسین، دو تا تعویذه داشتند که در داخل این‌ها نرمه‌های پرِ جبرئیل بود. خب، یک وقت آدم این را با همین نگاه عامیانه نگاه می‌کند، این‌جور تصور می‌شود که جبرئیل که می‌آمده خانه پیامبر و می‌رفته، پر می‌زده مثل مرغ‌های هوا و پرهایش می‌ریخته است. حضرت هم برای این که این‌ها اسراف نشود، جمع کردند و دو تا بازوبند درست کردند. آدم، اول به ذهنش این می‌آید. حالا شما این حدیث را بگذارید در مقابل یک آدمی که اهل ذوق است. شما خودتان مگر نمی‌گویید انسان با دو بال پرواز می‌کند؟ خب، کو دو بال؟ در حرف‌های معمولی مگر درباره‌ی یک شخص نمی‌گویید دست خدا در آستین اوست؟ کو دست خدا در آستین او؟ می‌خواهد بگوید حسن و حسین، بازوبندشان از نوع پر جبرئیل است. این‌ها کسانی هستند که با پر جبرئیل در عوالم لایتناهی عالم غیب، همان‌جور که جبرئیل سیر می‌کند، سیر می‌کنند. معنای این سخن، چیزی نیست که اگر انسان بخواهد آن را درست بفهمد، خیلی احتیاج به مؤونه داشته باشد. ۷۹/۷/۱۹ https://eitaa.com/rejal_shobeiri

🗓روز بزرگداشت شیخ صدوق/۳ 💠رهبرانقلاب ‼️قالْ رسول الله(ص): أَغفَلُ النّاس مَن لَم یَتَّعِظ بِتَغَیُّرِ الدُّنیا مِن حالٍ إِلی حال؛ غافل‌ترین مردم آن کسی است که از این تغییرات و تبدّلاتی که در عالم وجود و در میان انسان‌ها بالخصوص به وجود می‌آید موعظه نگیرد، پند نگیرد، این شخص غافل است. چون پُر است این دنیا از موجبات پند. انسان باید از این تغییر مسیر تاریخ بشر، بالا رفتن‌ها و پایین آمدن‌ها در عالم پند بگیرد. پند هم انواع و اقسامی دارد؛ یعنی فقط این نیست که انسان احساس کند که این نعمت زوال‌پذیر است -این یکی از پندها است- اگر من و شما امروز نعمتی داریم، دیگرانی هم قبل از ما بودند که این نعمت را داشتند و از آنها گرفته شد. در سطح دنیا هم همین‌جور است؛ از من و شما هم این نعمت ممکن است گرفته بشود؛ تصور نکنیم این نعمت ابدی است، تصور نکنیم امضاشده و تضمین‌شده و قطعی است؛ این نعمت را بایستی با شکر الهی و ادای وظیفه‌ی نعمت حفظ کرد! کتاب الامالی شیخ صدوق، صفحه‌ی ۷۲ (بیانات در آغاز درس خارج ۹۴/۲/۱۸) #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

📖 واکاوی واژگان قرآن در روایات اهل بیت (علیهم السلام) 🖊 سید محمود طیب حسینی (دشتی) | محمدعلی مروجی طبسی 🔺یکی از ابعاد کارآمد رجوع به سخنان گوهر بار اهل بیت علیهم السلام برای دستیابی به گوهر معرفتی آیات الهی، فهم صحیح معنای واژگان قرآن کریم است. جستجو در میان معانی که معصومین علیهم السلام درباره واژگان قرآن بیان کرده اند و نیز نظر دقیق در استعمالات اهل بیت علیهم السلام نسبت به واژگان قرآنی، راهگشای فهمی ژرف و متفاوت از آیات است که با نگاه ها و شیوه های دیگر گاه تفاوتی اساسی دارد. اثر پیشرو تلاشی برای نگاهی مجدد به واژگان قرآنی با توجه به روایات اهل بیت علیهم السلام و پیاده‌سازی روشمند این نگاه در نمونه‌های عینی همراه با ارائه تفاوت نتیجه این نگاه با دیگر روشها است. 🗞 نشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | موسسه معارف اهل بیت (علیهم السلام) •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

📕مقاله 〽️ "تحلیل داده های طبقه شناختی «محمّد بن عیسی بن عبید» در پرتو منابع رجالی و حدیثی" 👤 سیدعلیرضا حسینی شیرازی 👤 محمد لطفی پور 📝 چکیده: بحث و گفتگو درباره طبقه روایی و تعاملات حدیثی محمدبن‌عیسی به دلیل تاثیر فراوان در اعتبارسنجی روایات وی، از قرن سوم پیوسته مورد توجه دانشیان و پژوهش‌گران قرار گرفته‌است. نخستین خاستگاه گفتگو پیرامون طبقه محمدبن‌ عیسی عبارت نصربن‌ صباح می‌باشد که به کتاب رجال کشی و به تبع آن به رجال نجاشی راه‌یافته‌است. سخن وی چالش جدی را در تعامل حدیثی گسترده محمد بن عیسی با حسن بن محبوب و یونس بن عبدالرحمن و نیز بهره‌گیری مستقیم وی از امام رضا علیه‌السلام پیش آورده‌است. برخی از دانشیان رجال و فقیهان چنین برداشت‌کرده‌اند که استثنای ابن ولید قمی نیز به دلیل ایجاد خلل در طبقه محمدبن‌عیسی بوده‌است؛ بدین بیان که وی با توجه به خردسال بودن، امکان عملی نقل از یونس بن عبدالرحمن بدون واسطه را ندارد. در مقاله، پس از بررسی و تعیین دوره زندگی محمد بن عیسی بن عبید بر پایه قرینه‌‌ها به بحث تحمل حدیث وی از امامان شیعه علیهم‌السلام و دادوستد حدیثی او با اصحاب پرداخته شده‌است. در این پژوهه به هدف برون‌رفت چالش‌های موجود پیرامون رابطه روایی محمدبن‌عیسی در اخذ حدیث، به سه راهکار نوین در تعیین طبقه راوی روی آورده شده‌است. ره‌اورد این تلاش، خالی‌بودن طبقه محمد بن عیسی از هرگونه ابهام است که رابطه روایی وی را با امام رضا علیه‌السلام و برخی مشایخ حدیثی همچون یونس و حسن بن محبوب دست‌خوش تردید قراردهد. https://eitaa.com/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۱ 💠رهبرانقلاب ‼️کلینى جزو بزرگ‌ترین علماى محدّث ما است! ۹۴/۸/۲۵ ‼️شیخ کلینی، شیخ صدوق، علی بن بابویه، و دیگر بزرگان ری را معرفی کنید تا کمکی بشود به معرفت و اطلاعات ما از این بزرگواران! ۸۲/۳/۵ ‼️کتاب کافی، در دوره‌ای هزار و صد ساله، از وفات مرحوم کلینی در ۳۲۹ هجری تا روزگار ما، بیش از هزار سال است که مرجعیّت علمی دارد و بین جوامع شیعه دست‌به‌دست می‌گردد و هرگز هیچ فقیه، متکلّم یا مفسّر شیعه از آن مستغنی نبوده است. با وجود این و با وجود چاپ‌های متعدّدی که از این کتاب انجام گرفته، تاکنون حقّ آن ادا نشده بود و به نظر این‌جانب چاپ عرضه‌شده به مناسبت این کنگره، به خاطر تصحیح فنّی بسیار خوب، مراجعه دقیق به نسخه‌های اصلی، ذکر گسترده نسخه بدل‌ها، جدا کردن اَسانید از متن روایات و مزایای دیگر، اثر برجسته و ارزشمندی است که با سلیقه به کار رفته در آن، اِن‌شاءالله یادگاری ماندگار خواهد بود. شخصیّت شیخ کلینی رحمةالله‌علیه نیز شخصیّت علمی بارز و برجسته‌ای است. او در هر دو حوزه ری و بغداد، سال‌های زیادی را به علم‌آموزی و اخذ حدیث از محضر اساتید و مشایخی که شمار آنها بیش از پنجاه تن است سپری کرد و از دیگرسو، به تربیت گروه بزرگی از طالبان علم و معارف مکتب اهل‌بیت علیهم‌السّلام پرداخت که خود، گواهی بر برجستگی‌های علمیِ شیخ کلینی‌اند. ۸۸/۲/۱۷ #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۲ 💠رهبرانقلاب ‼️کلینی، تنها یک محدّث نبود. بررسی کتاب کافی از جهت چگونگی تبویب و تقدیم و تأخیر ابواب آن و عناوین انتخابی آنها (نظیر: کتاب العقل و الجهل، کتاب الحجة، کتاب التوحید و …) نشان می‌دهد که کلینی علاوه بر آن که محدّثی بزرگ است، متکلّمی چیره‌دست نیز هست و محتوا و روش و عناوینِ به کار گرفته شده توسّط وی، ناظر به مسائل کلامیِ رایج در روزگار اوست. ضمناً مقدّمه شیخ بر کافی، مقدمه درخشانی است که نشان می‌دهد این مرد چه تسلّطی بر عبارات و کلمات و مطالب و مفاهیم کلامی و … داشته است. عصر کلینی نیز روزگار حسّاس و دشواری است. ولادت او در حوالی سال ۲۶۰ هجری اتّفاق افتاده است که سال وفات امام عسکری علیه‌السّلام و آغاز غیبت صُغراست و با در نظر گرفتن سال درگذشت او (یعنی ۳۲۹ هجری) درمی‌یابیم که حیات وی کاملاً منطبق بر دوره غیبت صُغراست که از پیچیده‌ترین و حسّاس‌ترین بُرهه‌ها در تاریخ تشیّع است و شیخ کلینی تقریباً بیست سال پایانی عمر خویش را در بغداد به سر آورد که محلّ سکونت نُوّاب اربعه و وکلای ناحیه مقدّسه بود و این ویژگی‌ها در حیات کلینی، برای کسانی که می‌خواهند درباره حرکت علمی شیعه به تحقیق بپردازند در خورِ توجّه است. به هر حال به نظر این‌جانب، تجلیل از کلینی، تجلیل از علم، تجلیل از دین و تجلیل از تشیّع است. کافی نیز اثر ارزشمندی است و در مورد این کتاب شریف و مؤلف بزرگوارش، هر چه تجلیل و هر اندازه کار علمی انجام بشود جا دارد. ۸۸/۲/۱۷ #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۳ 💠رهبرانقلاب ‼️شخصیّت شیخ کلینی یکی از موضوعات قابل توجّه است. شهر ریِ آن دوره، شهر بزرگ و معروفی بود و فِرَق مختلف اهل سنّت در آن‌جا حضور فعّال داشتند و نه فقط در آن دوره، که قبل از آن و حتّی قرن‌ها بعد از آن هم، براساس خبرهایی که داریم، در این شهر، منازعات شدیدی بین شافعی‌ها و حَنَفی‌ها وجود داشته و اختلافات خونینی پیش می‌آمد و بیشتر هم بُرد با شافعی‌ها بود و حَنَفی‌ها و شیعه‌ها را می‌کشتند و شیعه در این شهر و روستاهایش در اقلیت بود. ری، مثل قم نبود که شیعیانش در اکثریت باشند، درعین‌حال، از همین ری و فقط از یک دِهِ ری - که کُلین باشد - شخصیتی مثل محمّد بن یعقوب کلینی بروز می‌کند. فقط او هم نیست. او شخصیت برجسته‌ی درجه یکِ دنیای اسلام آن روز است. پدرش و برادرش اسحاق بن یعقوب و دایی‌اش محمّد بن عَلّان رازی از علماست و این، پدیده‌ی عجیب و مهمّی است که از یک دِهِ کلین این همه عالم و محدّث برخاسته‌اند. این، خیلی برای ما درس آموز است که گاه در یک روستا یا یک گوشه‌ی دور، آن هم با آن شرایط تقیّه‌ی شدیدی که در آن زمان وجود داشته، چندین عالم و محدّث بزرگ، پرورش پیدا کرده‌اند. به آن دوره‌ی محدودی که آل‌بویه بر ری مسلّط شدند و رکن‌الدوله، حاکم ری بود، نگاه نکنید؛ چرا که بجز آن برهه‌ی زمانیِ محدود، در غالب اوقات، شیعیان ری، روزگار سختی داشته‌اند و با این حال، این‌طور علما و محدّثین بزرگ در این‌جا پرورش پیدا کرده‌اند. ۸۸/۲/۳۱ 📸آرامگاه شیخ کلینی #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۴ 💠رهبرانقلاب ‼️به نظر من، یکی از اغلاط مشهور در مورد شخصیت کلینی، این است که کلینی را فقط محدّث می‌دانند، درحالی‌که به نظر من، شیخ کلینی، یک متکلّم است. هر کس کافی را نگاه کند، می‌فهمد که این مرد، یک متکلّم است، در عین این که مسلّما محدّث بزرگی هم هست؛ امّا کیفیت تبویب ابواب کافی و تقدیم و تأخیر این ابواب، از همان اوّل که شروع می‌کند، ناظر به مسائل کلامیِ رایج در آن دوره است. کلینی، حقّا و انصافا شخصیت بسیار عظیمی است. مشایخ فراوانی دارد. نزدیک به پنجاه استاد دارد که این اساتید، در کافی، مشخّص‌اند و مرحوم آیه‌الله بروجردی، در اوّل کتاب «اَسانیدُ الکافی»، به تفصیل، آن‌ها را ذکر کرده‌اند و به نظر من، یکی از کتاب‌های انصافا خیلی خوب که باید مورد توجّه مجموعه‌ی شما قرار بگیرد، همین کتاب اَسانیدُ الکافی است که مرحوم آقای بروجردی تنظیم کرده‌اند. البته یکی از فضلای قم هم این را به شکل دیگری چاپ کرده‌اند؛ لیکن این کتاب، کتاب مهمّی است و بخصوص از مقدّمه‌ای که خود مرحوم آقای بروجردی، درباره کافی و ابواب آن و مشایخ کلینی بر این کتاب نوشته‌اند، به نظر من، ملاییِ مرحوم آقای بروجردی در این رشته، روشن می‌شود، که البته وضع ایشان روشن است. ۸۸/۲/۳۱ #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۵ 💠رهبرانقلاب ‼️اهتمام‌ به‌ حدیث، پس‌ از تمسک به‌ کتاب‌ حکیم‌ حمید، برترین‌ وظیفه‌یی‌ است‌ که‌ عالم‌ دین‌ بدان‌ مکلف‌ است، این، استضائه‌ از انوار علم‌ و حکمتی‌ است‌ که‌ از کلام‌ و تعلیم‌ و هدایت‌ پیامبر مکرم‌ اسلام‌ و ائمه‌ی‌ معصومین‌ ساطع‌ می‌گردد و خرد و اندیشه‌ی‌ انسانی‌ را دستگیری‌ و راهنمایی، و زندگی‌ بشر را برخوردار از سلوک حکیمانه‌ و خردمندانه‌ می‌کند. و چنین‌ است‌ که‌ حضرت‌ ابی‌ جعفر به‌ جابر می‌فرماید: یا جابر و الله‌ لحدیث‌ تصیبه‌ من‌ صادق‌ فی‌ حلال‌ و حرام، خیر لک مما طلعت‌ علیه‌ الشمس‌ حتی‌ تغرب. در تاریخ‌ علم‌ دین، جمع‌ حدیث‌ و حمل‌ و فهم‌ و درک و شرح‌ آن، یکی‌ از بزرگترین‌ و طولانی‌ترین‌ فصول‌ است‌ و با یک نظر، حدیث، ما در بسیاری‌ از علوم‌ اسلامی‌ یا همه‌ی‌ آنهاست، و از این‌ رواست‌ که‌ عالم‌ دین‌ شناس‌ بزرگ‌ اقدم، شیخ‌ کلینی‌ رحمه‌ الله‌ تعالی‌ در مقدمه‌ی‌ کتاب‌ کافی‌ شریف، حدیث‌ را برابر با علم‌ دین‌ دانسته‌ و آن‌ را محور علم‌ و ایمان‌ به‌ شمار آورده‌ است. دقت‌ و باریکبینی‌ فقهاء و علمای‌ برجسته‌ی‌ سلف‌ در امر حدیث‌ و چگونگی‌ تحمل‌ آن‌ و شرایط وثوق‌ به‌ روایت‌ و دیگر آنچه‌ در این‌ باب‌ بر اهلش‌ آشکار است، همه‌ از همین‌ اهمیت‌ و عظمت‌ شأنی‌ که‌ درباره‌ی‌ حدیث‌ و تأثیر آن‌ در سرنوشت‌ فرد و جامعه‌ی‌ اسلامی‌ گفته‌ شد، سرچشمه‌ می‌گیرد. ۷۴/۸/۲۲ #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۶ 💠رهبرانقلاب ‼️چاپ این کتاب، با این تصحیح فنّی - که بسیار خوب انجام گرفته - از جمله کارهای بسیار لازم بود. کتاب کافی، اگر از وفات کلینی در ۳۲۹ هجری حساب کنیم، الآن نزدیک ۱۱۰۰ سال است که در دست مردم است و بیش از ۱۰۰سال است که مرجع است و بین جوامع شیعه، دست به دست می‌گردد و هرگز هیچ فقیه یا متکلّم یا مفسّر شیعه، از این کتاب، مستغنی نبوده است. کافی، کتابِ خیلی مهمّی است و چاپ‌های فراوانی هم دارد؛ امّا چاپ مصحّح، فنّی و با مراجعه‌ی دقیق به نسخه‌های اصلی و ذکر گسترده نسخه بدل‌ها، به این صورت، تابه‌حال نداشته‌ایم و این کار شما، به نظر من، کار برجسته و مهمّی است. اسناد کافی، تحلیل و حَیلوله و تعلیق و... دارد و این‌ها را باید تبیین کرد، این کار هم ظاهرا انجام شده و انصافا خیلی با سلیقه هم چاپ شده است. جدا کردن اَسانید از متن روایات، یکی از آن کارهای بسیار خوبی است که انجام گرفته؛ چون خودِ ملاحظه اَسانید کافی، یک دانش است. یعنی اگر کسی نگاه محققانه‌ای به اَسانید کافی داشته باشد و فقط اَسانید آن را بخواند و بررسی کند و کاری به روایات آن هم نداشته باشد، بعد از مطالعه‌ی ۲۰۰ ، ۳۰۰ صفحه، شَمّ رجالی پیدا خواهد کرد. یعنی نفس ملاحظه اَسانید کافی، یک چنین خصوصیتی دارد. به نظر من این کار مهمی است! ۸۸/۲/۳۱ 📸کتاب ۱۵جلدی اصول، فروع و روضه کافی همراه اسانید، چاپ دارالحدیث #نشربامنبع @Jahade_tabeini •┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• https://eitaa.com/rejal_shobeiri https://t.me/rejal_shobeiri

🗓۱۹ اردیبهشت ماه 🏳بزرگداشت شیخ کلینی/۷ 💠رهبرانقلاب ‼️عصر کلینی هم، زمان حسّاسی بوده است. حیات شیخ کلینی، منطبق است با دوره‌ی غیبت صغرا. سال وفات شیخ کلینی، ۳۲۹ هجری است و با این که سال ولادت ایشان معلوم نیست، اما اگر حدود هفتاد سال عمر کرده باشد، حوالی سال ۲۶۰ هجری به دنیا آمده است که سال وفات حضرت عسکری و شروع غیبت صُغراست. به نظر من، برای کسانی که می‌خواهند روی حرکت علمی شیعه فکر و بحث کنند، خیلی مهم است که بدانند این بزرگان، در چه دوره‌ای از دوران‌های امامت، زندگی می‌کرده‌اند. به‌هرحال، کار بر روی کافی، بسیار کار خوبی است. البته ظاهرا شیخ کلینی، کتاب‌های دیگری هم داشته‌اند که ما آن‌ها را ندیده‌ایم و من نمی‌دانم که سایر آثاری که در الذریعه و کتاب‌های دیگر به ایشان نسبت داده شده، در اختیار هست یا نیست؛ امّا شاید به اندازه کافی مهم نبوده‌اند. ضمنا مقدمه‌ی شیخ کلینی بر کافی، به نظرم خیلی مقدمه‌ی مهم و درخشانی است و نشان می‌دهد که این مرد، چه تسلّطی بر عبارات و کلمات و مطالب و مفاهیم کلامی و... داشته است. نظر من، هر چه روی این اثر ارزشمندْ کار بشود و هر چه از این شخصیّتْ تجلیل بشود، جا دارد! به نظر من، تجلیل از کلینی، تجلیل از علم است؛ تجلیل از دین است؛ تجلیل از تشیّع است. کلینی در زمان خودش هم شخصیت علمی برجسته‌ای بوده است، هم در ری و هم در بغداد. ایشان، سال‌های زیادی، شاید حدود بیست سال را در بغداد بوده‌اند و در آن‌جا، شاگردان زیادی از ایشان استفاده کرده‌اند و این، نشان دهنده شخصیت بارز و برجسته‌ی شیخ کلینی است! ۸۸/۲/۳۱ #نشربامنبع @Jahade_tabeini https://eitaa.com/rejal_shobeiri