ا ﷽ ا
☘آشنایی با خاندان
آل اعین ( زراره بن اعین و خاندان او )
چهرههای مشهور آل اعین:
اَعْیَن بن سُنْسُن شیبانی
زُراره بن اعین شَیبانی
حُمْران بن اعین
بُکَیر بن اعین
ابوغالب زراری
#زراره_بن_اعین یکی از راویان معروف شیعه و جزو #اصحاب_اجماع می باشد.
خاندان او بسیار معروف و مشهور می باشند که به" آل اعین" معروف هستند.
🔹آل اعین، خاندان شیعی مذهب در کوفه هستند. این خاندان از زمان امام سجاد (علیهالسلام) تا غیبت کبرا همراه اهل بیت (علیهمالسلام) بوده اند.
أعین به معنای گشاده چشم است و پدر زراره بن أعین بن سنسن غلامی رومی بود كه مردی از قبیله بنیشیبان او را در شهر حلب خریداری و پس از آموختن قرآن و معالم دین وی را آزاد كرد.
فرزندان أعین همگی از دانشمندان بزرگ شیعه هستند. نام زرارهً درخشندهتر و پرآوازهتر از فرزندان دیگر اعین است.
چهرههای مشهور آل اعین:
🔸۱/#اَعْیَن_بن_سُنْسُن شیبانی
اعین یعنی گشاده چشم. پدر وی سنسن یا سنبس، راهبی مسیحی در یکی از بلاد روم بود. خود او را که به بردگی گرفتار شده بود، مردی از بنی شیبان کوفه در شهر حلب خریداری کرد و به کوفه آورد. او سپس مسلمان شد و خواجه وی به تربیت اخلاقی و آموزش علمیاش همت گماشت.
او و خاندانش به «کوفی شیبانی» شهرت یافتند.
🔸۲/ #زُراره_بن_اعین شَیبانی
زُرارهبناعین شَیبانی(د ۱۵۰ق/۷۶۷م)، محدّث، فقیه، متکلّم، ادیب و نویسنده امامی. او از مشهورترین راویان شیعی و از برجستهترین شاگردان امام صادق (علیهالسلام) است، او در علم کلام، جدل و استدلال بسیار توانا بود و غالباً در مقام بحث بر مخالفان خود چیره میشد، از اینرو بسیار مورد توجه امام صادق (علیهالسلام) و شیعیان بود. او از شاگردان امام محمّد باقر (علیهالسلام) (۵۷-۱۱۴ق/۶۷۶-۷۳۲م) بوده و از او روایات بسیاری نقل کرده است.
نقش زراره در گسترش و احیای معارف اهل بیت تا آنجاست که امام صادق (علیهالسلام) گفت: خدای زراره را بیامرزد، که اگر وی و همگنان او نبودند، سخنان پدرم از میان رفته بود
در حدیث دیگر، امام صادق (علیهالسلام) آشکارا او را از بهشتیان دانسته است.
باز از آن امام روایت شده است که گفت: ۴ تن نزد من محبوبترند: #بُرَید_بن_معاویة بَجَلی، #محمد_بن_مسلم #ابوبصیر و زراره
زراره ۷ فرزند با نامهای: رومی، یحیی، عبدالله، حسن، حسین، محمد و عُبید دارد که از راویان شیعی و غالباً از شاگردان امام صادق (علیهالسلام) و امام کاظم (علیهالسلام) بودهاند و از آنان روایت کردهاند. در این میان عبید از اعتبار و شهرت بیشتری برخوردار است، چنانکه او را «موثَّق» شمردهاند.
🔸۳/ #حُمْران_بناعین
حُمْران (ابوحمزه) بناعین، فقیه، محدّث، نحوی، ادیب و لغتدان بود. او از شاگردان امام باقر (علیهالسلام) و امام صادق (علیهالسلام) بوده و از آن دو روایات بسیاری نقل کرده است و کسان بسیاری از او روایت کردهاند.
رجالشناسان شیعی عموماً او را موثّق و مورد اعتماد دانستهاند
حمران دارای فرزندانی چند بوده است با نامهای: عقبه، حمزه و محمد. اینان از اصحاب امام باقر (علیهالسلام) و امام صادق (علیهالسلام) و از راویان موثق بودهاند و از آن دو روایات بسیار نقل کردهاند.
🔸۴/ #بُکَیر_بناعین
بُکَیر (ابوجَهْم) بن اعین، فقیه و محدّث بود. او از راویان موثَّق و از یاران امام پنجم و امام ششم به شمار آمده و روایات بسیاری از آن دو نقل کرده است،
بکیر پیش از وفات امام صادق (علیهالسلام) درگذشته است. وی ۶ پسر داشته که عبارتند از عمر، جهم، زید، عبدالله، عبدالحمید و عبدالاعلی. افراد یاد شده از عالمان و محدبثان، و از اصحاب امام صادق (علیهالسلام) به شمار آمدهاند.
🔸۵/#ابوغالب_زراری
احمد بن محمد، معروف به ابوغالب زراری (۲۸۵-۳۶۸ق/۸۹۸-۹۷۸م)، فقیه ، محدّث، متکلم، ادیب و شاعر بود. او از عالمان و محدّثان بنام آل اعین و آخرین فرد مشهورِ این خاندان است. وی در کوفه زاده شد.
او پس از فراگیری علوم ابتدایی، دانشهای مختلف را در سطوح عالی نزد عالمان بنام روزگارش آموخت و از تربیت اخلاقی و معنوی آنان بهره برد.
#رجال
#آل_اعین
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 بحثی پیرامون اصحاب اجماع، و جمع بین عبارت شیخ طوسی در کتاب عُدّه و عبارت کشّی در رجال
قسمت اوّل
🔸برخی از راویان مانند عبد اللّه بن بکیر با وجود آن که کشّی تصریح کرده که از اصحاب اجماع هستند،1️⃣ شیخ طوسی در کتاب عدّة تصریح نموده که تنها با وجود دو شرط (عدم مخالفت با فتوای امامیه، و عدم مخالفت با روایت راوی امامی) به روایت آنها عمل میشود.2️⃣
🔹از ظاهر اطلاق عبارت کشّی استفاده میشود که روایت راویان ثقه شیعه غیر امامی مثل عبد اللّه بن بکیر، به نحو مطلق مورد عمل است، و مشروط به دو شرط مزبور نیست.
باید بررسی نمود که آیا بین این دو عبارت منافاتی وجود دارد یا خیر؟3️⃣
🔰 تبیین مفاد عبارت کشّی درباره اصحاب اجماع
در باب اصحاب اجماع و تبیین مفاد عبارت کشّی، بین علما اختلاف وجود دارد:
- مشهور معتقدند که سند روایاتی که تا این افراد صحیح است، حجّت است، و به باقی سند نظر نمیشود. البتّه مشهور معاصرین ممکن است قائل به این نظریه نباشند، ولی در هر صورت نظر مشهور و مطرح در بین علما این است.
- جناب آیت اللّه والد و برخی دیگر از علما معتقدند که عبارت کشّی تنها به توثیق خود این راویان نظارت دارد، و چیزی بیش از آن از عبارت کشّی استفاده نمیشود.
محقّق تستری در قاموس الرجال بیان کرده که علّامه حلّی در خلاصة الأقوال، روایات موثّقه را نمیپذیرد، مگر این که آن راوی از اصحاب اجماع باشد. به نظر علّامه، اصل اوّلی در موثّقات، عدم حجّیت است، مگر آن که اجماعی بر اعتبار روایت آنها وجود داشته باشد، مثل اصحاب اجماع و مثل علی بن حسن بن فضّال که از برخی عبارات، اجماع بر پذیرش سخن او استفاده میشود.
نسبتی که صاحب قاموس الرجال به علّامه داده صحیح است، ولی برداشتی که علّامه از تعبیر کشّی در مورد اصحاب اجماع نموده - که چیزی بیش از اصل وثاقت استظهار نموده - صحیح نیست.
✳️ مراد از «تصحیح ما یصحّ» در عبارت کشّی
یکی از اصحاب اجماع، ابن أبی عمیر است. فرض کنید در سند روایتی وارد شده است: «عن ابن أبي عمیر، قال: حدّثني معاویة بن عمّار، قال: حدّثني أبو عبد اللّه الصادق علیه السلام».
مشهور بیان کردهاند مراد از «ما یصحّ»، روایتی است که تا ابن أبی عمیر صحیح باشد، مثل «محمّٔد بن یحیی العطّار، عن أحمد بن محمّٔد بن عیسی، عن الحسین بن سعید، عن ابن أبي عمیر».
آیت اللّه والد بیان کردهاند مراد از «ما یصحّ»، قول ابن أبی عمیر است. ابن أبی عمیر سخن معصوم علیه السلام را نقل نکرده، بلکه تحدیث معاویة بن عمّار را نقل کرده است. «تصحیح ما یصحّ» یعنی آنچه ثابت شود که ابن أبی عمیر آن را نقل کرده است. در نتیجه اگر معاویة بن عمّار مطلب اشتباهی نقل کرده باشد، یا ثقه نباشد، ولی ابن أبی عمیر از او نقل کند، - بنا بر نظر آیت اللّه والد - منافاتی با سخن کشّی ندارد، ولی بنا بر نظر مشهور، سخن کشّی منافات دارد با آن که ابن ابی عمیر از راویان غیر ثقهای - که ممکن است به اشتباه مطلبی را ذکر نموده باشند - نقل روایت کند.
✅ حاصل آنکه «تصحیح ما یصحّ» به معنای «صحیح القول»، و «صحیح الحدیث»، و «صحیح الروایة»، و «ثقة في الروایة» است.4️⃣
در واقع عبارت کشّی ناظر به مسئله فقاهت و وثاقت قولیِ این راویان است. در مورد فقها، مسئله فقاهت قولی نیز مطرح است. از آن رو که فقیهی که راستگو نباشد، سخنش مقبول نیست. کشّی در مورد این فقها، وثاقت قولی را نیز مطرح نموده است. «تصحیح ما یصحّ» به معنای «تصدیقهم لما یقولون» است. از این رو در طبقه اوّل اصحاب اجماع، عبارت «أجمعت العصابة علی تصحیح ما یصحّ» نقل نشده است؛5️⃣ چرا که طبقه اوّل همگی از فقهای امامیه هستند، و شبهه جدّی در مورد آنها مطرح نبوده است. حاصل آن که مفاد عبارت کشّی «ثقة في الروایة» است.
ادامه دارد ...
🔺درس خارج فقه استاد حاج سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی (کتاب الزکاة)، تاریخ: ۲ مهر ۱۴۰۳.
#اصحاب_اجماع
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 بحثی پیرامون اصحاب اجماع، و جمع بین عبارت شیخ طوسی در کتاب عُدّه و عبارت کشّی در رجال
قسمت دوم
🔸 جمع بین عبارت شیخ و عبارت کشّی
این تعبیر کشّی بیانگر صغری وثاقت است، ولی آن که صرف وثاقت برای پذیرش خبر کفایت میکند یا شرایط دیگری لازم است، بحث دیگری است. عبارت شیخ در عدّه، ناظر به شرایط دیگر است. عبارت کشّی منافاتی ندارد با آن که روایت شخصی که در نقل روایت ثقه است، ولی در اعتقاد خطا دارد، مورد پذیرش واقع نشود. به عنوان مثال اگر در مورد شخصی بیان شود که آن شخص ثقه است، این عبارت بیانگر آن نیست که خبر ثقه حجّت است، بلکه تنها صغری ثابت میشود. ممکن است شخصی پذیرش خبر ثقه را تنها در صورتی که منجر به وثوق باشد حجّت بداند. حاصل آن که عبارت شیخ در عدّه، ناظر به کبری حجیّت خبر ثقه، و سخن کشّی ناظر به صغری آن است.
▪️از عبارت شیخ میتوان برداشت کرد که تنها راویان ثقه امامی نیستند که سخنشان حجّت است. شیخ یکی از ادلّه حجّیت خبر واحد را تأسیس علم رجال دانسته، و بیان کرده که اگر نظریه سیّد مرتضی (خبر ثقه حجّت نیست) صحیح بود، علم رجال تأسیس نمیگشت، و مباحث تفصیلی در جرح و تعدیل راویان بیان نمیشد، و این اهتمامی که امامیه به تفکیک راویان ثقه و غیر ثقه داشتند، وجود نداشت. این سخن شیخ صحیح است و در اختلاف بین سیّد مرتضی و شیخ طوسی در حجیّت اخبار آحاد، حق با شیخ طوسی است.
———————————————-
1️⃣ إختیار الرجال: ص۳۷۵، رقم۷۰۵.
2️⃣ العدّة في أصول الفقه: ج۱، ص۱۵۰-۱۵۱.
3️⃣ به نظر میرسد که محقّق تستری نیز بین این دو عبارت، تنافی مشاهده کرده است. ر.ک: قاموس الرجال: ج۱، ص۲۱.
4️⃣ البته در تعبیر «صحیح الروایة»، مراد از «الروایة»، سخن معصوم علیه السلام نیست، بلکه به معنی قول و سخن و معنای لغوی آن است.
5️⃣ إختیار الرجال: ص۲۳۸، رقم۴۳۱.
🔺درس خارج فقه استاد حاج سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی (کتاب الزکاة)، تاریخ: ۲ مهر ۱۴۰۳.
#اصحاب_اجماع
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri