🔹نقش اختلاف نُسَخ در گوناگونی برداشتها: مطالعه موردی حدیث «علیّ ممسوس فی ذات الله»
📝#علی_عادلزاده #عمیدرضا_اکبری
📚معرفی اجمالی؛
✍کمرنگی نگرش انتقادی، جمعی از عالمان متأخر و به ویژه #اهل_عرفان را بر آن داشته تا در حد توان به تأیید و توجیه غیر تاریخی بعضی از #اخبار_مشکوک بپردازند.
🔹یکی از این اخبار، عبارت مشهور منسوب به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم «علیّ ممسوس فی ذات الله» است.
نویسنده در این مقاله با بررسی نسخه های اصیل و متقدم و برداشت های مختلف از هر کدام، نشان داده تلاشهای #عارفان در ارائه #معانی_وحدت_وجودی برای عبارت «ممسوس فی ذات الله» نادرست می باشد.
نگارنده ابتدا به برداشتها مختلف و تحریرهای گوناگون عبارت پرداخته است؛
👈برداشت های مختلف ؛
▫️فانی در ذات خدا
▫️دیوانه خدا( کنایه از عاشق خدا)
▫️رنجکش راه خدا
👈تحریرهای مختلف:
▫️مُخشَوشِن، اُخیشِن،اَخشن، خشن
▫️محسوس
▫️ممسوس
نویسنده براساس نسخ متقدم، اعلام می دارد این جمله در اصل "مُخشَوشِن" بوده اما به جهت نداشتن نقطه در خط قدیمی و تصحیف،در فرایند نقل به واژه "ممسوس" تغییر یافته است.
مولف سپس معنای عبارت "فی ذات الله" را با توجه به استعمالات روایی دیگر این واژه تبیین کرده است؛
▫️صبرتم فی ذات الله
▫️جاهدتم به فی ذات الله
▫️تحمّلتم المئونه فی ذات الله
✅ در پایان نیز به سندسازی و #اسرار_تراشی_عارفانه برای عبارات بی سند دیگر با تکلف فراوان در آثار عارفانی چون #ملاصدرا، محمد حسین #تهرانی، #حسن_زاده_آملی و... اشاره کرده و منشا این گونه تکلف ها را تصحیف و تحریف عبارات و تسامح رایج در ادبیات صوفیانه، دانسته است.
💥عبارت "موتوا قبل ان تموتوا" تصحیف "توبوا قبل ان تموتوا" است.
💥عبارت "قال ابوالحسن علی علیه السلام: انا اصغر من ربی بسنتین"
تحریف یافته عبارت
"قال ابوالحسن خرقانی: انا اقل من ربی بشیئین العظمه و الکبریا" می باشد.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri