✨عقلانیت و معنویت
«عقلانیت و معنویت» به کوشش محمد دلیران در #یکصد_و_ده_گفتار به صورت منسجم آراء برخی از بزرگان #نوصدرایی در اطراف فلسفه و عرفان را به عنوان دو نمود عقلانیت و معنویت، با موضوع بندی مناسب گرد آورده است.
این کتاب که محصول بخشی از «سلسله جلسات پاسخ به شبهات عرفانی و فلسفی» حجت الاسلام امین #شمشیری است، استنادات مورد استفاده در این نشستها را جمع آوری و با یک تحقیق کتابخانهای جامع بر دامنهی آن افزوده است. همچنین به یاری خداوند در سال آینده به صورت مجزا «پاسخ به شبهات عرفانی و فلسفی» منتشر خواهد شد.
امروزه به واسطهی فضای مجازی فعالیتهای مخالفان عرفان و حکمت اسلامی و نیز عرفان واره ها گسترش یافته است. از سویی مخالفان با #تقطیع یا استفاده نادرست از سخنانِ بزرگان عرفان و فلسفه به تکفیر و تفسیق و یا ایجاد یک فضای متشنج و غیر اخلاقی روی آوردهاند. از سوی دِگر عرفانهای پوچ و نوظهور برخی از عقاید خود را بر سخنان بزرگان عرفان و ادب فارسی تطبیق میدهند.
به گفتهی علامه جوادی:
امروزه هيچ علمي غريبتر و مظلومتر از علم عرفان نيست. عدّهاي با تازيانه شريعت به بدن لطيف و ظريف او ميكوبند و آن را كفر و زندقه ميخوانند و عدّهاي با شيّادي و مكاري روزگار دنيوي خود را در پناه آن تك درخت بيابان معرفت ميگذرانند و بين اين دو قطب فاصلههاي فراواني است كه جاي جاي آن را جاهلان و مغرضان پر كردهاند. (تحرير تمهيد القواعد، ج 1، ص 11)
به این منظور از سال 97 سلسله جلساتی در راستای پاسخ به شبهات شکل گرفته و امتداد یافته است. هرچند با وجود مدرنیته و دستاوردهای آن پرداختن به مسائل جدیدِ کلامی، اولویت بیشتری دارد اما غفلت از پارهای مباحث درونِ سنت مثل عدم پاسخگویی به مخالفین عرفان و فلسفه میتواند منجر به تضعیف مبانی انقلاب اسلامی و گسترش جریانهای افراطی و نیز کمرنگ شدن بیش از پیش معنویت گردد.
شواهد حاکی از آن است که پس از توصیههای مکرر رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنهای سلمه الله نسبت به گسترش دادن فلسفه و لزوم #امتداد_اجتماعی آن و نیز حمایتهای ایشان از روش عارفان بزرگی همچون سید علی #قاضی رضوان الله علیه، مخالفین عرفان و فلسفه بیکار ننشسته و بر عرفان و فلسفه ستیزی خود افزودهاند.
به هر تقدیر عقلانیت و معنویت میتواند نسخهی مناسبی برای جهتگیری اجتماعی در رابطه با عرفان و فلسفه باشد. امید است در نسخههای بعدی تکمیل یافته و تحلیلهای جدیدتری بر آن افزوده شود.
🆔 @revaghe_marefat
🌱تجليات خدا فقط در سايه آرامش نفس
✨علامه طهرانی رحمه الله علیه:
مرحوم حاج ميرزا على آقاى #قاضى رحمة الله عليه كه استاد علّامه #طباطبايى و اساتيد ديگر ما هستند، يك مثال خيلى لطيف و خوبى مىزدند كه: سالك راه خدا وقتى #سكوت اختيار مىكند به واسطه سكوت، كأنّهُ اين لِردهاى نفس تهنشين مىشود؛ سابقاً كه آب مىآمد در جوىها، مردم آبهاى آلوده را در آبانبار يا در حوض مىانداختند، مدّتى مىگذاشتند بماند تا اينكه جِرم و كثافاتش تهنشين مىشد؛ آنوقت آب #صاف مىشد و استعمال مىكردند.
سالك حتماً بايد #ساكت و آرام باشد تا تهنشين بشود؛ اگر اين آب كه در حوض يا آبانبار مىآمد دائماً به حركت بود، خُب هيچ وقت تهنشين نمىشد و هميشه آلوده بود؛ پس براى اينكه آن غِشها و آلودگىهايى كه در نفس هست تهنشين بشود، حتماً بايد براى انسان آرامش پيدا بشود، و آرامش به واسطه #سكوت است. سكوت اين آبها را آرام مىكند، و تمام اين لِردها تهنشين مىشود، و بعد هم به حول و قوّه خدا متحجّرمىشود.
يعنى اگر اين آب تهنشين شد، ولى هنوز متحجّر نشده، دو مرتبه انسان با يك چوبى اين آب را به هم زد، دو مرتبه #گلآلود مىشود؛ امّا اگر همينطور ادامه داد و استقامت كرد، اين لِردها متحجّر مىشود، اين سنگهايى را كه ما الآن به صورتهاى طبقه در رودخانهها و درياها و كوهها مىبينيم، سابقاً گل و لاى بوده، وقتى رفته نشسته، متحجّر شده، سنگ شده است كه ديگر به هيچ وجه من الوجوه قابل حركت نيست. وقتى #نفس هم تكان بخورد، باز هم آب صاف تكان مىخورد، آن #شيطان در آنجا متحجّر شده و هيچ قابل تكان خوردن نيست. چون #شيطان يعنى لِرد، شيطان يعنى كثافات كه متحجّر شده و ديگر قابل تكان خوردن نيست...
بنابراين راهِ سير و سلوك براى آرامش نفس است كه تجليات خدا فقط در سايه آرامش نفس است، «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ». «فقط با ياد خدا دل آرام مىگيرد.» همه موجودات كون و مكان انسان را به خودشان دعوت مىكنند، و هر موجودى انسان را در تمريج و تشويش و اضطراب و خاطرههاى نگرانكننده و مضطربكننده و ناراحتكننده مىاندازد، و بعضى اوقات خواطر انسان را وادار نموده و به سمت خود مىكِشند. فقط با ذكر خدا #قلب آرام مىگيرد و تمام اينها به خاك نسيان سپرده مىشود. نه خاطرهاى، نه فكرى، نه خيالى، هيچِ هيچ؛ چون قلب به ذكر خدا آرام گرفته وآن آلودگىهاى نفس هم پايين ريخته و متحجّر شده، و اين به واسطه سكوت است. لذا يكى از دستورات سكوت است.
📖 آيين رستگارى ؛ صص 133 و 134
🆔 @revaghe_marefat
🍃علامه طهرانی رضوان الله علیه:
✨همان طور كه مرحوم #قاضى قَدّس الله نفسَه فرموده اند، وصول به مقام #توحيد و سير صحيح إلَى الله و عرفان ذات احديّت عَزّ اسمُه بدون #ولايت_امامان_شيعه و خلفاى به حقّ از #على_بن_أبى_طالب و فرزندانش از بتول عذراء صلواتُ الله علَيهم محال است. اين امر درباره #ابن_فارض مشهود، و درباره بسيارى ديگر از عرفاى عاليقدر همچون #محيى_الدين_عربى، و ملّا محمّد #رومى و فريد الدّين #عطّار نيشابورى و أمثالهم به ثبوت و تحقّق رسيده است.
و حاصل مطلب آنست كه: از ارتباط دقيق معانى «فتوحات» با اشعار ابن فارض، و با در نظر گرفتن آنكه #محيى_الدين_عربى استاد ابن فارض مصرى بوده است و در راه و طريق و سلوك، گفتارشان هماهنگ بلكه مشابه و متّحد است، و نتيجه سلوك ابن فارض رسيدن به وَلاءِ اهل بيت عصمت بوده است؛ اين نتيجه و ثمره را مى توان در سلوك و راه #محيى_الدّين مشاهده نمود.
➖➖➖➖➖➖➖➖
📖روح مجرد، ص347.
📚سيد محمدحسين حسينى طهرانى،روح مجرد، يادنامه موحد عظيم و عارف كبير حاج سيد هاشم موسوى حداد، 1جلد، علامه طباطبايى - مشهد مقدس - ايران، چاپ: 9، 1427 ه.ق.
🆔 @revaghe_marefat