❇ #تفسیر_آیه
شأن نزول:
بسیارى از مفسران نقل کرده اند که بعد از #جنگ_بدر ، عبادة بن صامت خزرجى، خدمت پیامبر(صلى الله علیه وآله) رسیده گفت:
من هم پیمانانى از یهود دارم که از نظر عدد، زیاد و از نظر قدرت نیرومندند، اکنون که آنها ما را تهدید به جنگ مى کنند و حساب مسلمانان از غیر مسلمانان جدا شده است، من از دوستى و هم پیمانى با آنان برائت مى جویم، هم پیمانِ من تنها خدا و پیامبر او است.
عبداللّه بن أُبَىّ گفت:
ولى من از هم پیمانى با یهود برائت نمىجویم; زیرا از حوادث مشکل مى ترسم و به آنها نیازمندم.
پیامبر(صلى الله علیه وآله) به او فرمود:
آنچه در مورد دوستى با #یهود بر عباده مى ترسیدم، بر تو نیز مى ترسم (و خطر این دوستى و هم پیمانى براى تو از او بیشتر است).
عبداللّه گفت:
چون چنین است من هم مىپذیرم و با آنها قطع رابطه مىکنم، آیات فوق نازل شد و مسلمانان را از هم پیمانى با یهود و #نصارى بر حذر داشت.
🌼🌼🌼
تفسیر:
هم پیمانى با یهود و نصارى ممنوع
آیات فوق مسلمانان را از همکارى با یهود و نصارى به شدت بر حذر مى دارد، نخست مىفرماید:
اى کسانى که ایمان آورده اید! یهود و نصارى را تکیه گاه و هم پیمان خود قرار ندهید!
(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الْیَهُودَ وَ النَّصارى أَوْلِیاءَ).
یعنى ایمان به خدا ایجاب مى کند که به خاطر جلب منافع مادى با آنها همکارى نکنید.
أولیاء جمع ولىّ از ماده ولایت به معنى نزدیکى فوق العاده میان دو چیز است که به معنى دوستى و نیز به معنى هم پیمانى و سرپرستى آمده است.
ولى با توجه به شأن نزول آیه و سایر قرائنى که در دست است، منظور از آن در اینجا این نیست که مسلمانان هیچگونه رابطه تجارى و اجتماعى با یهود و #مسیحیان نداشته باشند، بلکه منظور این است که با آنها هم پیمان نگردند و در برابر دشمنان روى دوستى آنها تکیه نکنند.
🌼🌼🌼
مىدانیم مسأله هم پیمانى در میان عرب در آن زمان رواج کامل داشت و از آن به وِلاء تعبیر مىشد.
جالب این که در اینجا روى عنوان اهل کتاب تکیه نشده، بلکه به عنوان یهود و نصارى از آنها نام برده شده است، شاید اشاره به این است که آنها اگر به #کتب_آسمانى خود عمل مى کردند، هم پیمانان خوبى براى شما بودند.
ولى اتحاد آنها با یکدیگر روى دستور کتابهاى آسمانى نیست، بلکه روى اغراض سیاسى، دسته بندىهاى نژادى و مانند آن است.
پس آنگاه، با یک جمله کوتاه، دلیل این نهى را بیان کرده، مىگوید:
هر یک از آن دو طایفه، دوست و هم پیمانِ هم مسلکان خود هستند
(بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْض).
یعنى تا زمانى که منافع خودشان و دوستانشان مطرح است، هرگز به شما نمىپردازند.
روى این جهت، هر کس از شما طرح دوستى و پیمان با آنها بریزد، از نظر تقسیم بندى اجتماعى و مذهبى جزء آنها محسوب خواهد شد
(وَ مَنْ یَتَوَلَّهُمْ مِنْکُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ).
شک نیست که خداوند چنین افراد ستمگرى را که به خود و برادران و خواهران مسلمان خود خیانت کرده و بر دشمنانشان تکیه مىکنند، هدایت نخواهد کرد
(إِنَّ اللّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّالِمینَ).
« #تفسیر_نمونه / ذیل آیه ۵۳ #سوره_انعام »
@Roznegaar