✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️منظور از «اهل ذکر» در آیه «فاسئلوا أهل الذکر» چه کسانى هستند؟ 🔹خداى متعال در آیه ۴۳ سوره «نحل» مى فرماید: «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛ اگر این موضوع را نمى دانید بروید و از اهل اطلاع بپرسید». #ذِکر به معنى آگاهى و اطلاع است و #اهل_ذکر مفهوم وسیعى دارد، که همه آگاهان و اهل اطلاع را در زمینه هاى مختلف، شامل مى شود، و اگر بسیارى از مفسرین «اهل ذکر» را در اینجا به معنى علماى اهل کتاب تفسیر کرده اند نه به این معنى است که، #اهل_ذکر مفهوم محدودى داشته باشد، بلکه در واقع از قبیل تطبیق کلى بر مصداق است. در روایات متعددى که از ناحیه اهل بیت (علیهم السلام) وارد شده، مى خوانیم: اهل ذکر #امامان (علیهم السلام) هستند، از جمله در روایتى از امام على بن موسى الرضا (علیه السلام) که در پاسخ سؤال از آیه فوق فرمود: «نَحْنُ أَهْلُ الذِّکْرِ وَ نَحْنُ الْمَسْئُولُونَ؛ [۱] ما اهل ذکریم، و از ما باید سؤال شود». 🔹و در روایت دیگرى امام باقر (علیه السلام) در تفسیر همین آیه فرمود: «الذِّکْرُ الْقُرْآنُ، وَ آلُ الرَّسُولِ أَهْلُ الذِّکْرِ، وَ هُمُ الْمَسْئُولُونَ؛ [۲] ذکر، #قرآن است، و اهل بیت پیامبر (صلى الله علیه و آله) اهل ذکرند، و از آنها باید سؤال کرد». در بعضى دیگر مى خوانیم: «ذکر» شخص پیامبر (صلى الله علیه و آله) است و اهل بیت او «اهل الذکر» هستند. [۳] روایات متعدد دیگرى نیز به همین مضمون رسیده. در بسیارى از تفاسیر و کتب اهل سنت، نیز روایاتى به همین مضمون مى خوانیم از جمله در تفسیرهاى دوازده گانه معروف اهل سنت از «ابن عباس» در ذیل آیه فوق چنین نقل شده که: «هُوَ مُحَمَّدٌ وَ عَلِىٌّ وَ فاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ (علیهم السلام) هُمْ أَهْلُ الذِّکْرِ وَالْعِلْمِ وَ الْعَقْلِ وَ الْبَیانِ؛ اینان محمّد و على و فاطمه و حسن و حسین (علیهم السلام) هستند آنها اهل ذکر، و اهل علم و عقل و بیان اند». 🔹این نخستین بار نیست ما در روایاتى که در تفسیر آیات قرآن وارد شده، بیان مصداق هاى معینى را مى بینیم که مفهوم وسیع آیه را هرگز محدود نمى کند؛ و همان گونه که گفتیم: «ذکر» به معنى هر گونه آگاهى و یادآورى و اطلاع است، و «اهل الذکر»، آگاهان و مطلعین را در همه زمینه ها در برمى‌گیرد. ولى، از آنجا که #قرآن_مجید نمونه بارز یادآورى و علم و آگاهى است به آن #ذکر اطلاق شده و همچنین شخص #پیامبر (صلى الله علیه و آله) نیز مصداق روشن «ذکر» است. به همین ترتیب #امامان_معصوم که اهل بیت او و وارث علم او هستند، روشن ترین مصداق «اهل الذکر» اند. ولى، قبول این مسأله هیچگونه منافاتى با عمومیت مفهوم آیه و همچنین مورد نزول آن ـ که دانشمندان اهل کتاب اند ـ ندارد، و به همین دلیل علماى اصول و فقهاى ما در مباحث مربوط به «اجتهاد و تقلید» و پیروى ناآگاهان در مسائل دینى از آگاهان و مجتهدین به این آیه استدلال کرده اند. پی نوشت‌ها؛ [۱] تفسیر «نور الثقلین»، ج۳، ص۵۵ و ۵۶ [۲] همان مدرک [۳] همان مدرک 📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازى، دارالکتب الإسلامیه، چاپ بیست و هفتم، ج ۱۱، ص ۲۷۰ منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) #قرآن #پیامبر #اهل_بیت #امام #ائمه #معصوم @tabyinchannel #انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد