💠روش فلسفی شیعه
🔰علامه طباطبایی
▫️روش فلسفى شيعه همان است كه در كتاب و سنت، نمونه هاى بارز و بسيارى از بحثهاى آن موجود است، البته به خلاف توهمات جمعى، مراد از بحث فلسفى اين نيست كه معتقدات امثال ارسطو، افلاطون و سقراط را جمع آورى كرده و بى چون و چرا و كوركورانه بپذيرند، چنانكه در بحثهاى مذهبى در هر يك از مذاهب، انظار رجال آن مذهب، به عنوان تسليم پذيرفته و حجت گرفته مى شود، زيرا اين تفسير در واقع بحث فلسفى را تبديل به بحث كلامى مى كند.
▫️در بحث فلسفى، ارزش از آن نظر است، نه از آن رجال و صاحبان نظر، و هرگز، در نظريه اى از نظريات فلسفى، به شخصيت صاحب نظريه- هر كه مى خواهد باشد- و كثرت جمعيت طرفدار يك نظريه، اگرچه به حد اجماع و اتفاق رسيده، و همه جهانيان- از گذشتگان و آيندگان- در آن وحدت نظر داشته باشند وقعى گذاشته نمى شود.
♨️♨️معرف يك بحث فلسفى اين است كه با استمداد از يك سلسله قضاياى بديهى يا نظرى- كه مولود همان بديهيات است- افكارى كه شعور و درك انسانى نمى تواند در آنها به خود شك و ترديدى راه دهد، با منطق فطرى، در كليات جهان هستى بحث كرده، و به اين وسيله به مبدأ آفرينش جهان و كيفيّت پيدايش جهان و آغاز و انجام آن پى برده شود.
▫️اينگونه بحث را در كتاب و سنت به حدّ وفور مى توان پيدا كرد، زيرا چنانكه از آيات قرآنى پيداست در بسيارى از اصول معارف، گاهى به عنوان اعلام و مجرد گزارش آسمانى و بيان خدايى سخن گفته مى شود، و گاهى از راه استدلال عقلى و احتجاج برهانى- كه همان روش فلسفى است- بحث مى شود.
▫️و همچنين در سنت، اخبار بى شمارى در اقسام معارف اسلامى، از مبدأ و معاد، از طريق شيعه، از پيغمبر اكرم ص و اهل بيت گرامى او، به سبك و روشى فلسفى نقل شده است، بلكه، پيشواى اول شيعه نخستين كسى است در اسلام اين راه را باز كرده، در حالى كه از مجموع دوازده هزار صحابى- كه تاكنون نامشان ضبط شده- يك حديث روشن با اين روش نقل نشده است.
▫️بيانات زيادى از آن حضرت در خطب و احاديث ضبط شده كه پاره اى از آنها به اندازه اى دقيق و عميق اند كه با موجودى نظريات فلسفى گذشتگان حل نشده، و پس از ده قرن كه دست به دست مى گرديد، در قرن يازدهم هجرى حل شده است. و در كلام پيشواى ششم و هفتم و هشتم شيعه، نيز مطالب زيادى از اين قبيل پيدا مى شود؛ و به بقيه علوم عقلى نيز در كتاب و سنت تحريض و ترغيب شده است.
📚شیعه ص۶۴
#در_محضر_علامه #فلسفه
@almorsalaat