🔀 انحراف و اخلال در زنجیره ایده -علم-فناوری کشور در سایه سیاستگذاری های نادرست و ناکارآمد 🌀 چالش اصلی در کم خاصیت شدن نهاد علم کشور در جهت رفع نیازها، حل مسایل و مشکلات کشور، خلأ های قانونی در زمینه تعارض منافع و عدم مدیریت صحیح پژوهش است. ایده پژوهش در سرچشمه پژوهش یعنی پیشنهاده پژوهش (پروپوزال) باید سختگیرانه داوری و امتیازدهی شود تا از خشت اول انحراف در هدف پژوهش ایجاد نشود، در حالی که هم اکنون به نتیجه کار یعنی مقاله، امتیاز دهی می شود و بعد این گونه استنتاج می شود که اگر ایده مناسب نبود که چاپ نمی شد!!! به تعبیر دیگر، تاثیر ایده در رفع نیازها یا حل مسایل و مشکلات داخل کشور بررسی نمی شود و ارزیابی پژوهش صرفا به نتیجه آن تقلیل و به داوران و ادیتورهای مجلات خارجی واگذار می گردد!!! ⛓ نکته بعدی عدم تشکیل زنجیره ایده_ علم_ فناوری می باشد که رسالت اصلی رشته های کاربردی به ویژه فنی و مهندسی است. به دلیل معیارهای کمیت گرایانه و سطحی گرایی موجود در نسخه جاری آیین نامه ارتقا و نسخه به اصطلاح متحول شده جدید (که در حقیقت برادر دو قلوی آیین نامه قبلی با لباس و ظاهری متفاوت می باشد)؛ پژوهش در رشته های کاربردی به منظور تبدیل ایده به علم انجام می شود. بنابراین، این رشته ها از اهداف خود منحرف شده و به جای توسعه فناوری، دوشادوش علوم پایه به تولید پژوهش های مبتنی بر کنجکاوی و عمدتا غیر کاربردی روی می آورند. ⭕️ برخی از ایده ها ضمن جدید بودن، نیازمحور/ مسئله محور نیز می باشند. برخی کاملا مبتکرانه هستند و در سطوح بیان نیاز، مساله و مشکل و ارائه راه حل، دارای جنبه های ابتکاری می باشند. اما در مقابل، بسیاری از پژوهش ها غیر کاربردی و صرفا به دنبال کنجکاوی و برررسی اثر هستند و در نهایت یک عنوان جدید را در بالای مقالات درج می کنند و با ارائه چند داده دستگاهی پذیرش می شوند. واضح است که محتوای پژوهشها نیازمند ارزیابی دقیق است و انواع پژوهش ها قابل مقایسه با یکدیگر نیستند و اصطلاحا هر گردی گردو نیست! 💢 در بسیاری از مجلات علمی، داوران مقالات، همان دانشجویان دانشگاه های ایرانی و پژوهشگران جوان و کم تجربه ای هستند که صرفا جهت رفع خلأ رزومه و کسب وجهه علمی، داوری مقالات را انجام می دهند و الزاما پذیرش مقاله در این مجلات به معنای داوری تخصصی، دقیق و عمیق نیست و بیانگر بررسی همه جانبه مقالات نیز نمی باشد. یک مقاله به روند داوری وارد و در نهایت پذیرفته خواهد شد و این روند نه کامل است و نه دقیق، در حالی که ما آنچنان مجذوب این روند شده ایم که باور کرده ایم این روند داوری مقالات مجلات ISI-JCR بی نقص است و محتوای این مقاله ها غیر قابل بحث می باشد و فقط باید تعداد آنها را شمرد و نویسندگان آنها را ستود! ▪️ واقعیت این است تا زمانی که مرز بین علوم تبیین نشود و رسالت علوم و فنون از یکدیگر تفکیک نگردد و تا زمانی که فرایند ارزیابی پژوهش تخصصی و بی طرفانه نباشد و برای ترفیع و ارتقا، تحول نیابد؛ ابرهای تیره مقاله محوری، آسمان آبی سياستگذاري علم و فناوری کشور را تیره باقی خواهد گذاشت. 💰در حالیکه رشته های فنی و مهندسی و کاربردی باید از طرق فروش دانش فنی اختراعات و انتقال فناوری، سود چندین برابری برای دانشگاه ها پدید آورند و از طرفی سطح رفاه و اشتغال در جامعه را متحول کنند؛ هم اکنون هزینه های پژوهشی این رشته ها از جیب بیت المال پرداخت می شود تا به جای توسعه فناوری و نوآوری، عمدتا به سمت تولید علم منحرف شوند. 😟 این رویکرد در عمل موجب ممانعت از تشکیل زنجیره ایده_ علم_ فناوری یا اخلال در مسیر تبدیل علم به فناوری شده است و عجیب این است که مسئولان نهاد علم در حال دستاورد سازی و حماسه سازی از این انحراف در رسالت رشته های کاربردی و فنی و مهندسی هستند و برخی از اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی نیز از اهداف انحرافی وزارتین حمایت کامل به عمل می آورند. 🇮🇷 کانال حکمرانی مسوولانه در ایتا @hokmrani_masoulaneh