#الفوائد_الرجالية #أعلام_خوزستان #تمييز_مشترکات 💢اتحاد جعفر بن محمد بن مسرور با جعفربن محمد بن قولویه صاحب کامل الزیارات: 📌بيان ديدگاه #محقق_شوشتري: محقق شوشتري رحمه الله حکم قطعي بر عدم اتحاد دوعنوان می کند ایشان می‌فرمایدکه: جعفر بن محمد بن مسرور از مشایخ شیخ صدوق است، ولی شیخ صدوق از جعفربن محمد بن قولویه اصلاً روایتی ندارد، بلکه شیخ صدوق و ابن قولویه هر دو در یک طبقه هستند، صاحب قاموس الرجال برای اثبات وحدت طبقه شیخ صدوق و ابن قولویه این گونه استدلال می‌کند که هر دو از مشایخ شیخ مفید می‌باشند[1]. ❌نقد کلام قاموس الرجال: این سخن از جهات چندی مورد اشکال است. ⭕️اولاً: این که گفته شده که شیخ صدوق از ابن قولویه روایتی ندارد، مطلب صحیحی نیست، شیخ صدوق در کتاب فضائل رجب عمل ام داود را از جعفر بن محمد بن قولویه نقل می‌کند[2] . آری می‌توان چنین استدلال کرد که روایت شیخ صدوق از جعفر بن محمد بن قولویه نادر است و از جعفر بن محمد مسرور بسیار، بنابراین باید این دو، دو نفر باشند، ولی این کلام نیز ناتمام است. چه روایت شیخ صدوق با تعبیر «ابن قولویه» هر چند نادر است، ولی نمی‌توان گفت که روایت وی از صاحب کامل الزیارات و شخصی که واقعاً ابن قولویه بوده نادر است. چه اثبات این ادعاء منوط به اثبات عدم اتحاد ابن قولویه و ابن مسرور است، لذا با این امر نمی‌توان عدم اتحاد آن دو را اثبات کرد. آری این سوال پیش می‌آید که چرا شیخ صدوق، غالباً از وی با تعبیر ابن قولویه نام نمی‌برد بلکه با تعبیر ابن مسرور روایت می‌کند، پاسخ این سوال این است که لازم نیست تعبیر همه افراد از یک شخص یکسان باشد، درباره برخی افراد تعابیر مختلفی وجود دارد که هر کس با تعبیری از وی یاد می‌کند، مثلاً صاحب کتاب رجال معروف، هم به عنوان نجاشی متصف بوده و هم به عنوان ابن النجاشی، ممکن است کسی از وی با عبارت نجاشی یاد کند و دیگری با عبارت ابن النجاشی، یا درباره صاحب فهرست، کسی ندیم تعبیر کند و دیگری ابن الندیم یا در مورد صاحب کشف اللثام، یکی فاضل هندی تعبیر می‌کند و دیگری فاضل اصفهانی، خلاصه تعدد تعبیر دلیل بر تعدد معنونین به آن تعابیر نیست. ⭕️ثانیاً: مراجعه به عصر اساتید ابن قولویه و مقایسه آن با تاریخ تقریبی ولادت شیخ صدوق اختلاف طبقه آن دو را می‌رساند. ولادت تقریبی شیخ صدوق با توجه به ولادت وی با دعای امام عصر عجل الله تعالی فرجه در زمان صدارت حسین بن روح، حدود 306 یا 307 می‌باشد، ولی ابن قولویه از کسانی نقل می‌کند که در همین حدود باید در گذشته باشند همچون حسین بن محمد بن عامر، همچنین وی از سعد بن عبدالله (م حدود 300) روایاتی ـ هر چند اندک ـ دارد[3] ، و این می‌رساند که ابن قولویه لااقل 15 سال از شیخ صدوق بزرگ‌تر است. 🎙درس خارج فقه آیت الله شبیري|82/11/18 📚پي نوشت: [1]- قاموس الرجال، ج2، ص:422: و ايضا ابن قولويه فی طبقة الصدوق.... [2]-فضائل الأشهر الثلاثة، ص: 32: وَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُولَوَيْهِ. [3]- رجال نجاشي: 123/318، 178/467 •┈••✾••┈• ♨️موسسه امام هادي(عليه السلام): https://eitaa.com/madresetakhasosiemamhadi