■●..درس بخوانید ، بحث داشته باشید. خودتان را هم فراموش نفرمائید از ملت حضرت ابراهیم بوده باشید که " قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ " . انسان بدون این بذر افشانی ها باز نمی شود. آن کلام کامل جناب امیرالمومنین علیه السلام به شاگردش کمیل که در نهج البلاغه آورده ، آقا بیانی دارد که اگر بیان را بشکافی این طور می شود که حضرت ، علماء را تشبیه می فرماید به زارع . کشاورز و زارع باید اول زمین را آماده کند ، شیار کند، شخم بزند . بحث و کاوش کردن ، زیر و رو کردن است ، شکافتن است و بعد که آباد کرد و شیار کرد در آن بذر بیفشاند و آن بذر را پوشیده بدارد و در راه رشد و به ثمر رسیدن بذرش باشد و این دار هم دار تدریج است ، تا کم کم به ثمر برسد . جان مردم مزرعه شما آقایان است . حضرت وصیّ علیه السلام، شما را زارع معرفی فرمود . مزرعه شما قلوب مردم است و دلهای ما مزرعه اولیاء دین ماست . ■●باید این دل شیار شود ، باید آباد شود ، باید در او بذر بیفشاند و بعد از آن ، روزها و شب ها پاییدن می خواهد ، آبیاری می خواهد ، مراقبت می خواهد تا این به ثمر برسد . و این حرفها ، روایات و آیات تفاسیر آفاقی و انفسی و آنچه از بیت وحی صادر شده ، اینها همه بذرها هستند که در مزرعه جانمان می کاریم که هر کسی زرع و زارع و مزرعه خودش هست و هر چه می کارد بعد مهمان سفره خودش هست و اینها را باید شنید و به عمق اسرار نظام هستی رسید و در پی تطهیر و تزکیه نفس خودش هم باشد . لذا یکی از آقایان از استاد خود می فرمود که آن بزرگوار در درس و بحث خصوصی هر کسی را نمی پذیرفت . مرحوم آقای آملی و طباطبایی و اخوی ایشان آقای الهی که می فرمودند یا مجتهد باشد یا قریب الاجتهاد که حرف شنیده باشد تا بشود به آنها حرف زد و ورزش فکری کرده باشند . بنده این عرایض را می گویم ، در میان ما ممکن است بعضی جوانها باشند ،قریب العهد به مبدا باشند ، صفا دارند ، شایق هستند ، خواهانند . یک وقت از درس و بحث و تکامل نیفتند. ■●ره رو چنان رو که ره روان رفتند. بدون علم نمی شود . مثل بزرگان درس باید خواند . لله باید باشد . ولی طوری نباشد همه اش هم سر در کتاب و ضمیر پیدا کردن ، یک خورده هم آن طرف باید نگاه کرد . شب هم داشته باشید ، حضور و ذکر هم داشته باشید مراقبت باشد ، تفسیرالمیزان هم بنویسید ، استاد هم باشید ، بندگان خدا را برای رضای خدا راهنما باشید ، ولی مواظب خودتان هم بوده باشید . آثار قلمی و لسانی خوبی داشته باشید ؛ ولی تا نرسیده اید حرف نزنید . طهارت باشد که " دم علی الطهارة " ؛ طهارت مطلق از لباس و مکان و فکر و خوراک . " دم علی الطهارة یوسع علیک رزقک " و رزقی که انسان می خواهد اولاً و بالذّات معانی است ، حقایق است ، قرب الی الله است . و دیگر معدات است . برای رسیدن به آن رزق معنوی حقیقی باید دائم در طهارت بود . ■●صد و ده اشاره | اشاره نود و دوم #علامه_حسن_زاده_ی_آملی●■ @mohamad_hosein_tabatabaei