📌در جست و جوی نظریه ی اجتماعی شهید مطهری ره (بخش چهاردهم)
🔹هستی شناسی جامعه ۳
(تغییرات اجتماعی)
🔻درباره ی تغییرات اجتماعی، بیشتر، این سرفصل ها مورد توجه جامعه شناسان بوده است:
-تطور تاریخی جوامع انسانی
-روش شناسی تغییر اجتماعی
-رویکرد های ساختارگرایانه و تغییرات اجتماعی
- عاملیت و تغییر اجتماعی
-الگو های تغییر اجتماعی
-روش شناسی مطالعه ی تغییر اجتماعی
-مبانی فلسفی تغییر
-تغییرات اجتماعی و تکامل
-پایان تاریخ (پایان تغییرات اجتماعی)
و.....
🔻متفکران مسلمان و تغییرات اجتماعی
-مسئله ی تغییرات اجتماعی به انحاى گوناگون مورد توجه متفکران مسلمان قرار گرفته و گاهی نیز با اتخاذی رویکردی خاص به ان، به تحلیل وقایع تاریخی و اجتماعی پرداخته اند.
کتاب «تغییرات اجتماعی از منظر متفکران مسلمان» مشتمل بر مجموعه مقالاتی درباره ی این مسئله است از یدگاه امام خمینی ره، آیت الله خامنه ای، علامه طباطبایی، شهید مطهری، شهید صدر، علامه مصباح و برخی از روشنفکران جهان عرب.
در این میان برخی مبتنی بر رویکرد توحیدی به عالم و فطرت انسانی به تحلیل تغییرات اجتماعی پرداخته اند(امام) و برخی به نظر به روبناها، مفهوم تغییر اجتماعی را در پیوند با سیاست و اجتماع بررسیده اند. (آیت الله خامنه ای)، برخی دیگر با رویکردی قرآنی و در بستر سنت های تاریخی(شهیدصدر) و برخی دیگر نسبت دین و تغییرات اجتماعی و وصول به تمدن نهایی، تغییرات اجتماعی را برجسته کرده اند.(علامه طباطبایی).
علامه مصباح نیز به به ه گیری از تلاش گذشتگان، بحث از تغییرات اجتماعی را به عینیت اجتماعی نزدیک تر کرده و آن را در نهادهای اجتماعی چون خانواده، اموزش، خقوق، حکمرانی و.... امتداد بخشیده است.
در این میان استاد شهید تلاش نموده تا لایه های اساسی و بنیانی این پدیده را مورد نظر قرار دهد و در نهایت الگویی جامع برای مواجهه با آن عرضه نماید.
🔹 شهید مطهری و تغییرات اجتماعی
استاد شهید در لایه ی فلسفی و بنیانی تحلیل خود، تغییر اجتماعی را در پیوند با واقعیات حیات انسانی بررسی کرده و نسبت آن را با تکامل معین می نماید.
مسئله ی نسبت تغییرات اجتماعی با تکامل، از عمیقترین مباحث فلسفه ی اجتماعی استاد شهید است که از همان ابتدا خط او و سایر متفکران مسلمان را از جریانهای روشنفکری دینی و جریانات مدرن جدا میکند. (اسلام و مقتضیات زمان)
همین موضع مبنایی می شود برای مرحله س دوم نظریه ی استاد دربار تغییرات اجتماعی.
🔹استاد شهید در باب نحوه ی مواجهه با تغییرات اجتماعی، بخشی از مبانی کلامی خود ( مانند حقیقت دین، فلسفه ی دین، انبیا و تکامل تاریخی و...) را به خدمت می گیرد و در نهایت راهبرد دینی و عقلانی اجتهاد را بعنوان راهبرد نهایی نحوه ی مواجهه با دین عرضه می کند.
اجتهاد در نگاه استاد شهید (بمانند سایر متفکران مسلمان) بمعنی تکرار فهم های گذشته نیست، بلکه راهبردی است برآمده از بطن شریعت که به مدد قوه ی عقل، در پی همگام سازی دین با تغییرات اجتماعی است.
مجموع رویکرد استاد شهید به مقوله ی تغییرات اجتماعی در آثار زیر قابل ردیابی و مشاهده است:
- اسلام و نیازهای زمان
-خاتمیت
_نظام حقوق زن در اسلام
-مقاله ی اصل اجتهاد در اسلام
-مقاله ی حق عقل در اجتهاد
و.....
#نظریه_اجتماعی_شهید_مطهری
#تغییرات_اجتماعی
#نظام_اندیشه_متفکران_مسلمان
@taamollat