🚦سنت اجل
✍دکتر عطاءالله بیگدلی/ مسئول مرکز مطالعات بنیادین علم و تمدن اسلامی
#پژوهشکده_شهید_صدر
#اندیشکده_مطالعات_بنیادین_تمدنی
📲 @sadr_ir
🚦سنت استحقاق هلاک
✍دکتر عطاءالله بیگدلی/ مسئول مرکز مطالعات بنیادین علم و تمدن اسلامی
#پژوهشکده_شهید_صدر
#اندیشکده_مطالعات_بنیادین_تمدنی
📲 @sadr_ir
🚦سنت اسباب
🔸یکی از سنن قابل توجه در فرایند حیات و تداول دولت‌ها این قاعدة عمومی است که خداوند ابا و پرهیز دارد که امور را از غیر اسباب عادی و روال‌های جاری طبیعی پیش ببرد. لذا اصل بر آن است که معجزه‌ای رخ ندهد و امور از طریق کاملاً عادی محقق شوند و طبق قواعد جاری و عرفی جهان تقابل دو دولت حق و باطل پیش برود، لذا مؤمنان و شیعیان تاریخ باید به امر و رضای الهی، مانند همه، برنامه‌ریزی کنند، بجنگند، درس بخوانند، برای اقتصاد و سیاست و فرهنگ فکر کنند و برنامه‌بریزند و عِدّه و عُدّه جمع کنند و عمل کنند و البته بدانند که همة این امور اسبابی هستند که چون خداوند امر فرموده باید مورد توجه قراربگیرند و الا در واقع این اسباب هیچ‌اند و بی‌تأثیر و تمام برنامه‌ریزی‌ها و نقشه‌ها در واقع هیچ، واقعاً هیچ اثری ندارند و صرفاً از باب اتیان امر شارع واجب هستند. از همین روی در آیات قرآن تأکید شده است که خداوند به واسطه برخی از مؤمنین و اسباب عادی از دیگران دفاع می‌کند، یعنی مدافع خداوند است اما سبب برخی از خود مردم هستند.
🔹آری آن‌گاه که مؤمنین قیام کردند و وظیفه خود را انجام دادند خداوند هم نصرت و امداد خود را نازل خواهد کرد و به کار آنان برکت خواهد داد. خواهیم دید که این نصرت مشروط و در برخی برهه‌های تاریخی به دلیل غلبه سنت املاء و استدراج با تأخیر همراه است.
#پژوهشکده_شهید_صدر
#اندیشکده_مطالعات_بنیادین_تمدنی
📲 @sadr_ir
🚦جهان مدرن، جهانی مسرفانه است.
✍ دکتر عطاءالله بیگدلی / مسئول مرکز مطالعات بنیادین علم و تمدن اسلامی
#پژوهشکده_شهید_صدر
#اندیشکده_مطالعات_بنیادین_تمدنی
📲 @sadr_ir
🚦سنت "قاعده تکرار شونده"
✍ دکتر عطاءالله بیگدلی / مسئول مرکز مطالعات بنیادین علم و تمدن اسلامی
#پژوهشکده_شهید_صدر
#اندیشکده_مطالعات_بنیادین_تمدنی
📲 @sadr_ir
🚦سنت "قاعده تکرار شونده"
✍ دکتر عطاءالله بیگدلی / مسئول مرکز مطالعات بنیادین علم و تمدن اسلامی
آن‌گاه که از «سُنّت» سخن گفته‌می‌شود؛ یعنی از امری ثابتِ در طول تاریخ، سخن به میان است. هر چند خواهیم دید که سنن الهی، نسبت به یکدیگر، دارای حاکم و محکوم و تقدم و تأخری هستند، اما ماهیتِ سنن، از نوعِ «قاعده» بوده و لذا از ثبات و تکرار برخوردار است. در آیات و روایتِ فراوانی به این وجهِ مهم سنن الهی اشاره شده است، سننِ الهی، تغییر نمی‌کنند، همه امت‌ها مانند هم به این سنت‌ها دچار‌شده و یکسان، امتحان می‌شوند. هرچند ممکن است در صورتِ ظاهری، تفاوت‌هایی باشد اما در اصل و نوع آن یکسانی وجود دارد، مثلاً بنی‌اسرائیل، گوساله‌پرست شدند، این امت نیز گوساله پرستی را تجربه‌نموده است، اشکال آن است که ظاهراً در امت اسلامی هیچ‌گاه گوساله‌پرستی رخ نداده است! اما در روایات باطنِ برخی حوادث به گوساله پرستی تأویل شده‌است و این نشان‌می‌دهد که گاه، ظاهر برخی حوادث با باطن برخی دیگر همسان است.
در روایات اسلامی تأکید شده است که امتِ اسلام، همان‌گونه که امت‌های پیشین به بلا و دیگر سنن آزموده شده‌اند، آزموده خواهد شد. به خصوص تأکید فراوان شده است که ابتلاء و امتحانِ امت اسلامی، بسیارِ شبیهِ امتحاناتِ قوم بنی‌اسرائیل خواهد بود. به گونه‌ای که می‌توان از این روایات، قاعده یا سنتی را دریافت که «هر چه در بنی‌اسرائیل رخ داده بود در امت اسلام نعل به نعل رخ خواهد داد» این امر در دوران غیبت معصوم و حوادثی که در دورانِ غیبتِ حضرت موسی‌علیه‌السلام رخ داده است نیز مورد تأکید است. یکی دیگر از ویژگی‌های مهم سنن الهی، شمول آن است، یعنی شامل و گسترده است، آن‌گاه که اراده الهی ظهور نماید و «زمانه»ای رخ‌دهد؛ تمامی وجوه زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی و تمدنی را در برمی‌گیرد، زمانه، روحی کلی و واحد است که در تمامی جزئیات آن تاریخ و دوره جاری و ساری است و اگر استثنائی نیز هست تنها برای زمانه‌آگان و اهل بصیرت و تأمل است، آن‌چه انسان را از آفات غلبه روح منفی زمانه مصون می‌دارد، دانستن آن روح و امکان‌ها و امتناعات آن است. به این ترتیب اگر اراده الهی بر شدت و عسرت قرارگرفت، مؤمن باشد؛ نمی‌توان توقع داشت، که در دوره عسرت، به جز پاره‌ای لحظات فرج، روابط الهی و دینی در غالب خانواده‌ها برقرارباشد، نمی‌توان توقع داشت که «جائی» بماند و باشد که در مکر زمانه در روح کلی اراده الهی خالی باشد، مگر بسیار بسیار اندک مردمان و گروه‌هایی که به واسطه زمانه‌آگاهی از بلای زمانه به دور باشند.
#پژوهشکده_شهید_صدر
#اندیشکده_مطالعات_بنیادین_تمدنی
📲 @sadr_ir