❓پرسش ۱۵۴: معنای #حدس چیست؟ ✍پاسخ(قسمت اول) : 🌀 مقدمه: کلمهٔ حدس معانی لغوی و اصطلاحی متعددی دارد. در قسمت اول پاسخ، به این معانی مختصراً اشاره و در قسمت بعدی تفاوت‌های #حدس و #فکر بیان می‌گردد. 🌀معنای لغوی: حدس در لغت به معنای #ظن و گمان بردن (مصدر) دریافتن، سرعت و سیر، تخمین و نظر پنهانی (اسم مصدر) است. 🌀معنای اصطلاحی: در معنای اصطلاحی آن میان #اهل_منطق اختلاف است. بعضی حدس را به معنای جَودت حرکت و سرعت انتقال ذهن از مبادی (مقدمات معلوم و انباشته‌شده در ذهن) به مطالب (مجهولات) دانسته‌ و عده‌ای آن را دست‌ یافتن به #حد_اوسط ، بدون حرکت و به صورت ناگهانی، هنگام التفات به مطلب دانسته‌ و تعبیر به «سرعت حرکت» در تعریف اول را از روی تسامح دانسته‌اند #حدس #فکر #منطق 📚خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۹۶ 📚خلیل‌بن احمد، ازهری، ابن‌فارس، ذیل واژه 📚علامه حلی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (مع التعلیقات)، ص۲۲۹  📚مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۶۲ 📚مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۸۷-۵۸۸. 📚خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۴۱۰.   🎊🎉🎊🎉🎊🎉🎊🎉🎊🎉🎊🎉 به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️ https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯

❓پرسش ۱۵۴: معنای #حدس چیست؟ ✍پاسخ(قسمت دوم) : در قسمت سابق، معانی لغوی و اصطلاحی حدس بیان شد. در این قسمت به تفاوت‌های حدس و فکر می‌پردازیم: 1⃣ممکن است فکر در مسیر تبدیل مجهول به معلوم ناکام بماند، اما همواره حدس به علم منتهی می‌شود. 2⃣فکر دارای حرکت تدریجی (برخورد با مشکل، شناخت نوع مشکل، حرکت به سوی معلومات برای کشف مجهول و…) است، ولی حدس، دفعی و فاقد حرکت است و به این معنا که نفس به‌طور دفعی بر مطالب و مبادی عالم می‌شود. 3⃣فکر متضمن دو حرکت ذهنی یعنی حرکت ذهن از مجهول به سوی معلومات یا مبادی و حرکت ذهن از معلومات یا مبادی به سوی مجهول است اما در حدس، حرکت اول حذف می‌گردد و با حذف آن و نیز با سرعت بخشیدن به حرکت، راه رسیدن به مقصد، کوتاه می‌شود. 3⃣ جزئیات، کلیات، فکر، بیشتر در بستر جزئیات جریان دارد و بستر جریان و حدس، بر خلاف فکر، کلیات است. 4⃣ کیفیت، کمیّت، در فکر، شدت و ضعف کیفی، و در حدس، شدت و ضعف کمی بیشتر است. اختلاف کیفی، معلول تندی و کندی سیر به سوی مطلوب است. بدین معنا که گاه رسیدن به مطلوب به تندی و گاه به کندی صورت می‌گیرد و بدین‌سان در فکر، شدت و ضعف کیفی راه می‌یابد، و اختلاف کمی، معلول میزان استعداد و توانایی افراد در به کارگیری قوه‌ی حدس است. مراد از این سخن آن است که برخی از مردم به کلی از قوه‌ی حدس بی‌بهره‌اند، برخی در حد متوسط از حدس بهره می‌گیرند، گروهی به اندازه‌ی کافی و شماری معدود هم تنها از قوه‌ی حدس در کشف مجهول سود می‌جویند و چنین است که شدت و ضعف در حدس، کمی است. #حدس #فکر #منطق 📚التنبیهات و الاشارات، 95 📚شرح اشارات خواجه، 358/2 📚ترجمه و شرح اشارات، دکتر ملکشاهی، 192/1 📚شرح منظومه‌ی حکمت، 312 •┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈•• به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️ https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯