❓پرسش ۱۴۶:
تعریف #کلی_عقلی ، #کلی_طبیعی و #کلی_منطقی را توضیح دهید؟
#اقسام_کلی
#منطق
🌳🌴🌳🌴🌳🌴🌳🌴🌳🌴🌳🌴🌳🌴🌳🌴
دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭━❀❓❀━╮
@saluni
╰━❀📚❀━╯
❓پرسش ۱۴۶:
تعریف #کلی_عقلی ، #کلی_طبیعی و #کلی_منطقی را توضیح دهید؟
✍🏽پاسخ:
🌀یکی از تقسیمات کلی، تقسیمات کلی به منطقی، طبیعی و عقلی است که توضیح آن به شرح زیر می باشد:
🔹#کلی_طبیعی : زمانی که عقل، نفس ذات موصوف به کلی را بدون اوصاف آن لحاظ می کند، مثلا «الانسان» را بدون توجه به وصف کلی بودن لحاظ می کند، به این کلی، کلی طبیعی گفته می شود که در این صورت طبیعت شیئ قصد شده است.
🔅نکته: کلی طبیعی وجودش در خارج، به وجود افرادش است.
🔸#کلی_منطقی: اگر عقل مفهوم وصف به کلی را به تنهایی لحاظ کند، یعنی مفهوم «ما لا یمتنع فرض صدقه علی کثیرین» را مجرد از هر ماده ای مانند انسان، حجر و... لحاظ کند، به آن کلی منطقی می گویند.
🔅نکته: کلی منطقی وجودش در عالم ذهن است و موطنی در عالم خارج ندارد.
🔹#کلی_عقلی: اگر عقل مجموع موصوف و وصف کلیت را لحاظ کند یعنی مثلاً انسان بما هو لا یمتنع صدقه علی کثیرین را ملاحظه کند، به آن کلی عقلی می گویند.
🔅نکته: کلی عقلی نیز وجودش در عالم ذهن است و وجود خارجی ندارد زیرا موجودات در عالم خارج، جزئی حقیقی هستند.
#اقسامکلی
#کلی_و_جزئی
#منطق
#المنطق
📚المنطق(للعلامه مظفر)، ص105
📚الحاشیه ص48
📚نهایة الحکمة ص74
🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۵۴:
معنای #حدس چیست؟
✍پاسخ(قسمت اول) :
🌀 مقدمه:
کلمهٔ حدس معانی لغوی و اصطلاحی متعددی دارد. در قسمت اول پاسخ، به این معانی مختصراً اشاره و در قسمت بعدی تفاوتهای #حدس و #فکر بیان میگردد.
🌀معنای لغوی:
حدس در لغت به معنای #ظن و گمان بردن (مصدر) دریافتن، سرعت و سیر، تخمین و نظر پنهانی (اسم مصدر) است.
🌀معنای اصطلاحی:
در معنای اصطلاحی آن میان #اهل_منطق اختلاف است. بعضی حدس را به معنای جَودت حرکت و سرعت انتقال ذهن از مبادی (مقدمات معلوم و انباشتهشده در ذهن) به مطالب (مجهولات) دانسته و عدهای آن را دست یافتن به #حد_اوسط ، بدون حرکت و به صورت ناگهانی، هنگام التفات به مطلب دانسته و تعبیر به «سرعت حرکت» در تعریف اول را از روی تسامح دانستهاند
#حدس #فکر #منطق
📚خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۹۶
📚خلیلبن احمد، ازهری، ابنفارس، ذیل واژه
📚علامه حلی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (مع التعلیقات)، ص۲۲۹
📚مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۲۶۲
📚مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۸۷-۵۸۸.
📚خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۴۱۰.
🎊🎉🎊🎉🎊🎉🎊🎉🎊🎉🎊🎉
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۵۴:
معنای #حدس چیست؟
✍پاسخ(قسمت دوم) :
در قسمت سابق، معانی لغوی و اصطلاحی حدس بیان شد. در این قسمت به تفاوتهای حدس و فکر میپردازیم:
1⃣ممکن است فکر در مسیر تبدیل مجهول به معلوم ناکام بماند، اما همواره حدس به علم منتهی میشود.
2⃣فکر دارای حرکت تدریجی (برخورد با مشکل، شناخت نوع مشکل، حرکت به سوی معلومات برای کشف مجهول و…) است، ولی حدس، دفعی و فاقد حرکت است و به این معنا که نفس بهطور دفعی بر مطالب و مبادی عالم میشود.
3⃣فکر متضمن دو حرکت ذهنی یعنی حرکت ذهن از مجهول به سوی معلومات یا مبادی و حرکت ذهن از معلومات یا مبادی به سوی مجهول است اما در حدس، حرکت اول حذف میگردد و با حذف آن و نیز با سرعت بخشیدن به حرکت، راه رسیدن به مقصد، کوتاه میشود.
3⃣ جزئیات، کلیات، فکر، بیشتر در بستر جزئیات جریان دارد و بستر جریان و حدس، بر خلاف فکر، کلیات است.
4⃣ کیفیت، کمیّت، در فکر، شدت و ضعف کیفی، و در حدس، شدت و ضعف کمی بیشتر است. اختلاف کیفی، معلول تندی و کندی سیر به سوی مطلوب است. بدین معنا که گاه رسیدن به مطلوب به تندی و گاه به کندی صورت میگیرد و بدینسان در فکر، شدت و ضعف کیفی راه مییابد، و اختلاف کمی، معلول میزان استعداد و توانایی افراد در به کارگیری قوهی حدس است. مراد از این سخن آن است که برخی از مردم به کلی از قوهی حدس بیبهرهاند، برخی در حد متوسط از حدس بهره میگیرند، گروهی به اندازهی کافی و شماری معدود هم تنها از قوهی حدس در کشف مجهول سود میجویند و چنین است که شدت و ضعف در حدس، کمی است.
#حدس #فکر #منطق
📚التنبیهات و الاشارات، 95
📚شرح اشارات خواجه، 358/2
📚ترجمه و شرح اشارات، دکتر ملکشاهی، 192/1
📚شرح منظومهی حکمت، 312
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۶۲:
تفاوت #قیاس_منطقی و #قیاس_اصولی چیست؟
#قیاس
#منطق
#اصول_فقه
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۶۲:
تفاوت #قیاس_منطقی و #قیاس_اصولی چیست؟
✍پاسخ:
🌀مقدمه: #قیاس دارای دو اصطلاح در #علم_منطق و #علم_فقه است که به اختصار قیاس فقهی حکم کردن بر اساس #مشابهت و قیاس منطقی حکم کردن به شیوه #برهان است؛ بنابر این قیاس فقهی ارزش علمی در #فقه_شیعه ندارد و قیاس منطقی بسیار کارآمد و ارزشمند است.
به منظور روشن شدن بیشتر مطلب، به توضیح آن در ذیل اشاره میشود:
🌀تلاش برای #کشف_مجهول با استفاده از معلوم دیگر به سه صورت انجام میگیرد:
1- سیر از جزئی به جزئی دیگر: یعنی دو موضوعی که مشابه یکدیگرند و حکم یکی از آنها معلوم است همان حکم را برای دیگری اثبات کنیم به استناد شباهتی که میان دو موضوع وجود دارد. این کار را به اصطلاح #منطقی #تمثیل و به اصطلاح #فقهی #قیاس میگویند. بدیهی است که صرف مشابهت دو موضوع موجب #یقین به اشتراک حکم آنها نمیشود و از این روی تمثیل مفید یقین نیست و ارزش علمی ندارد.
2- سیر از جزئی به کلی: یعنی با بررسی افراد یک ماهیت و یافتن خاصیت مشترکی بین آنها حکم کنیم که خاصیت مزبور برای آن ماهیت ثابت و در همه افراد آن تحقق دارد این کار را در اصطلاح منطق #استقراء مینامند و آن را بر دو قسم تقسیم میکنند #استقراء_تام و #استقراء_ناقص .
فرض استقراء تام در جایی است که همه افراد موضوع بررسی و خاصیت مشترک در همه آنها دیده شده باشد و استقراء ناقص این است که افراد بسیاری از یک ماهیت مورد مشاهده قرار گیرد و خاصیت مشترک بین آنها به همه افراد ماهیت نسبت داده شود. استقرای تام معمولا حاصل نمیشود و استقرای ناقص، موجب یقین نخواهد شد.
3- سیر از کلی به جزئی: یعنی نخست محمولی برای یک موضوع کلی ثابت شود و بر اساس آن حکم جزئیات موضوع معلوم گردد چنین #سیر_فکری که در منطق #قیاس نامیده میشود با شرایطی مفید #یقین میباشد یعنی در صورتی که مقدمات آن یقینی باشند و قیاس هم به شکل صحیحی تنظیم شده باشد.
بخش مهمی از علم منطق پیرامون اساس قیاس است و بدون قیاس مسایل #ریاضی قابل حل نیست.
🔅نکته: در تمثیل و استقراء هم یک #قیاس_ضمنی وجود دارد اما برهانی و مفید یقین نیست.
#قیاس
#منطق
#اصول_فقه
📚آشنائی با علوم اسلامی منطق و فلسفه، شهید مطهری
📚المنطق، مرحوم مظفر
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۳:
چرا منطق می خوانیم حال آنکه تفکر کردن فطری بشر می باشد و نیاز نیست کسی به او یاد دهد؟
✍پاسخ:
همانطور که تکلم و صحبت کردن، #فطری انسان است اما او را بی نیاز از معلم و مربی زبان و ادبیات نمی کند چرا که ممکن است انسان در کلام خود قواعد زبانی معیار را رعایت نکند.
#تفکر_کردن نیز اگر چه فطری است اما این بدان معنا نیست که همواره #اندیشه او صحیح و طبق معیارهای صحیح #عقلی خواهد بود. به همین خاطر، انسان همواره نیاز به قواعد و قوانینی دارد که با به کارگیری آن ها، از خطای در تفکر مصون بماند.
#خطای_تفکر
#نیاز_به_علم_منطق #فایده_منطق
#علم_منطق #منطق
📚المنطق، محمدرضا مظفر، چاپ چهارم، موسسه النشر الاسلامی، ص ۷.
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۷۹:
کاربرد منطق در علوم مختلف را بیان کنید. علم منطق چه کارکردی برای بشریت می تواند داشته باشد؟!
#منطق
#فایدهٔ_منطق
#کاربرد_علوم
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۷۹:
#کاربرد_منطق در علوم مختلف را بیان کنید. #علم_منطق چه کارکردی برای بشریت می تواند داشته باشد؟!
✍پاسخ:
انسان در ابتدای تولد، خالی از هرگونه علم و تفکر بالفعل بوده و تنها قوه دانش و تفکر کردن را داراست. سپس به مرور زمان ادراکات و دریافت های حسی از دیدنی ها تا شنیدنی ها و چشیدنی ها پیدا می کند.
سپس دریافت های بشر پیشرفت کرده به گونه ای که دارای ذهنی می شود که قادر است در محسوسات خود تصرف کند و اصطلاحا به #قوه_خیال دست پیدا می کند.
همچنین دریافت ها و ادراکات انسان توسعه پیدا کرده و به درک مفاهیم غیر حسی که ماده و مقدار ندارند گسترش یافته و اصطلاحا به قوه واهمه مسلح می شود. برای مثال محبت دیگران به خود یا دشمنی و کینه دیگران به خود را که محسوس نمی باشد درک می کند و میفهمد.
در نهایت انسان با بلوغ در ادراکات خود به #قوه_عاقله که مختص نوع بشر می باشد دست میازد. قوه ای که وظیفه آن تدبیر باقی قوا بوده و حد و نهایتی ندارد. قوه ای که میتواند بین ادراکات #حسی، #خیالی و #وهمی صحیح و غیر صحیح تشخیص داده و داده ها و اطلاعات دیگر قوا را مقایسه کرده و یا آن ها را تجرید کرده و مفاهیم کلی از آن ها انتزاع کند.
حال علم منطق برای تنظیم تصرفات همین قوه اخیر یعنی قوه عاقله وضع شده است. علم منطق وظیفه دارد بر تصرفات قوه عاقله بر دیگر قوا نظارت کرده و از تاثیر قوه خیال و وهم بر قوه عاقله جلوگیری کند و از خطای قوه عاقله تحت تاثیر دیگر قوا جلوگیری به عمل آورد.
#منطق
#فایدهٔ_منطق
#کاربرد_علوم
📚المنطق، محمدرضا مظفر، چاپ چهارم، موسسه النشر الاسلامی، ص ۱۰ الی ۱۲.
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۸۱:
تعریف علم از نگاه #منطقدانان را بیان کنید؟
#منطق
#تعریف_منطق
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش ۱۸۱:
تعریف علم از نگاه #منطقدانان را بیان کنید؟
✍پاسخ:
#علم از نگاه منطق دانان عبارت است از: «حضور صورة الشيء عند العقل.» یعنی حاضر شدن تصویر معلوم نزد عقل یا ذهن را علم گویند.
به تعبیر دیگر: «انطباعها في العقل.»
یعنی منعکس شدن صورت اشیا در عقل را علم گویند.
🔅توجه به این نکته ضروری است که تعریف فوق، تعریف #علم_حصولی می باشد. چون انسان گونه ای از علم به نام #علم_حضوری را داراست که تعریف آن با علم حصولی متفاوت بوده و به اختصار عبارت است از حضور خود معلوم نزد عالم و نه تصویر آن.
#منطق
#تعریف_منطق
📚المنطق، محمدرضا مظفر، چاپ چهارم، ۱۴۲۶ ه.ق، موسسه النشر الاسلامی، ص ۱۳.
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯