✅ متن شبهه: تمام علی علیه السلام در زمان خلافت، سپاه به ایران فرستاد و مردم ایران را قتل عام کرد!!! (فارسنامه ابن بلخی برگ 116و117 و تاریخ ایران، زرینکوب برگ 350-351) ✅ پاسخ شبهه : 🔴 عبدالحسین زرینکوب در بخشی از کتاب "تاریخ ایران بعد از اسلام" می نویسد: «بعد از کشته شدن عثمان باز اهل #استخر سر به شورش برآوردند و عبدالله بن عباس به فرمان #علی_علیه السلام عصیان آن ها را در سیل خون فروشست.»(۱) زرینکوب برای این سخن خود به #فارسنامه ی #ابن_بلخی استناد کرده است. اما آنچه ابن بلخی آورده چنین است: «پس حادثه ی (مرگ) امیرالمومنین عثمان افتاد و نوبت خلافت به امیرالمومنین علی علیه السلام آمد. ولایت عراق و #پارس جمله به عبدالله بن عباس سپرد و در آن فور مردم #اصطخر دیگر باره سر برآوردند و غدر کردند. عبدالله بن عباس لشکر آنجا کشید و اصطخر به قهر بگشاد و خلایق بی اندازه بکشت...»(۲) می دانیم که ابن بلخی کتاب خود را در سال ۵۱۰ یا ۵۲۰ هجری نوشته و یکی از مهم ترین منابع او نیز تاریخ طبری بوده است.(۳) پس باید سراغ اصل این روایت را از طبری پی بگیریم. طبری درباره ی شورش ناحیه ی #فارس در زمان خلافت #امام_علی علیه السلام، چند روایت ذکر کرده است. از جمله: وقتى مردم فارس از دادن خراج ابا ورزيدند على علیه السلام درباره ی كسى كه ولايتدار فارس شود با كسان مشورت كرد، جاريه بن قدامه گفت: اى امير مؤمنان! مى‏ خواهى مردى سخت سر و سياستدان و با كفايت را به تو نشان دهم؟ گفت: كى؟ گفت: زياد. گفت: اين كار از او ساخته است. و او را ولايتدار فارس و كرمان كرد و با چهار هزار كس آنجا فرستاد كه بر ولايت تسلط يافت و به استقامت آمدند. وقتى مردم جبال بشوريدند و خراج دهان طمع آوردند كه خراج را بشكنند و سهل بن حنيف را كه عامل على ( ع ) بود از فارس برون كردند، ابن عباس بدو گفت: كار فارس را كفايت مى‏ كنم. آنگاه سوى بصره رفت و زياد را با گروهى بسيار سوى فارس فرستاد كه به كمك آنها بر فارس تسلط يافت و خراج دادند. پيرى از مردم استخر گويد: پدرم مى‏ گفت: زياد را ديدم كه سالار فارس بود و ولايت يك پارچه آتش بود، زياد چندان مدارا كرد كه مانند پيش به اطاعت و استقامت آمدند و به جنگ نپرداخت. طبری، پیش از این روایات، یادآوری می کند که: در همین سال (۳۹ هجری) ابن عباس پس از بازگشت به بصره، به دستور امام علی(ع)، زیاد را به سوی فارس و کرمان فرستاد.(۴) با توجه به مطالب پیشین، روشن شد‌ زرینکوب مطلبی به استناد فارسنامه آورده و درباره ی صحت و سقم آن اظهارنظری نکرده است. ابن بلخی نیز مدعی شده است در زمان امام علی (ع)، شورش مجدد مردم استخر به شدت توسط ابن عباس سرکوب شده و بسیاری کشته شده اند. اما گزارش ابن بلخی دارای اشکالات جدی است، زیرا : عبدالله بن عباس از سوی امام (ع) مدتی والی بصره بوده است و خود هرگز به فارس نرفته است. آنکه به آنجا لشکر کشیده تا به اوضاع آن سامان سر و سامان دهد، #زیاد_بن_ابیه بوده است. زیاد با وجود آنکه پس از شهادت امام علی (ع) و پیوستن به #معاویه، جنایات بسیاری در حق پیروان آن حضرت مرتکب شد، اما در مدت امارت بر فارس و در ایام شورش استخر، به جنگ و خشونت متوسل نشد و با سیاست کارها را پیش برد. طبق تاریخ طبری، پس از آنکه عبدالله بن عامر از سوی عثمان والی بصره شد، مردم فارس سر به شورش برداشته و حاکم آنجا عبیدالله بن معمر را کشتند. ابن عامر نیز به تلافی آن، به استخر حمله کرد "و بسیار کس از آنها بکشت که هنوز از آن به ذلّت درند."(۵) پس کسی که در شورش نخست مردم فارس دست به کشتار زده "عبدالله بن عامر" بوده و ظاهراً ابن بلخی وی را با "عبدالله بن عباس" که در رفع ناآرامی بعدی در زمان امام علی(ع) نقش نظارتی داشته، اشتباه گرفته است. 🔴 بنابرین برخلاف ادعای اسلام ستیزان، آن حضرت هیچ فرمانی برای کشتار مردم فارس صادر نکرده است و شورش مجدّد آن دیار، بدون خشونت پایان یافته است. ناگفته نماند بلاذری نیز در کنار روایاتی که به فتح استخر و کشتار شورشیان به دست ابن عامر دلالت دارند، روایتی آورده که طبق آن پیمان شکنی اهل استخر در زمان امارت ابن عباس بر عراق رخ داده و او بوده که آنجا را مجدداً گشوده است.(۶) اما در این روایت هم (با فرض صحت آن) هیچ اشاره ای به قتل عام شورشیان توسط ابن عباس نشده است! 📚 پی نوشت ها: ۱.تاریخ ایران بعد از اسلام، چاپ ۱۳۸۳، ص ۳۵۰ و ۳۵۱ ۲.فارسنامه، چاپ ۱۳۸۵، ص ۱۱۶ و ۱۱۷ ۳.مصطفی ندیم، ارزش تاریخی کتاب فارسنامه، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، اسفند ۱۳۸۰، ص ۳۳ _ لیلی محمدی، فارسنامه و ابن بلخی، همان، مهر ۱۳۸۲، ص ۵۴ ۴.ترجمه ی تاریخ طبری، ج ۶، ص ۳۲۵ ۵.‌تاریخ طبری، ج ۳، ص ۳۲۰ و ترجمه ی تاریخ طبری، ج ۵، ص ۲۹۳ ۶.رک به ترجمه ی فتوح البلدان، ص ۵۴۳ و ۵۴۴ ✍ اکبر عزیزیان 🆔 eitaa.com/sarbazirani110