بسم الله الرحمن الرحیم
🌹گفتار چهارم: عبادت اجتماعی زیارت پیاده🌹
حرکت همگانی میلیونها انسان به سوی هدفی مشترک، فینفسه اعجابانگیز است؛ امّا اعجابانگیزتر خواهد بود وقتی که دریابیم عبادتی میلیونی در حال وقوع است، عبادتی با چندین بُعد و جهت.
پیاده به زیارت رفتن را روایات ستوده و برای آن ثوابهای متعدّدی برشمردهاند. از این میان برخی پیرامون پیاده به حجّ رفتن هستند، برخی پیرامون سیره اهلبیت علیهمالسلام در پیاده رهسپار حجّ شدن و برخی نیز زیارت پیاده اباعبدالله علیهمالسلام را توصیه مینمایند. این مجموعه نشان از عبادت بودن، زیارت پیاده دارند.
همچنین اندیشمندان اسلامی قاعدهای را بیان کردهاند مبنی بر آنکه پیاده به سوی عبادت رفتن، خود عبادت میباشد: «المشی الی العبادة عبادة». لذا زیارت پیادهی حرم آل الله علیهمالسلام عبادت خداوند متعال است و مشمول ثواب خواهد بود.
از سوی دیگر زیارت پیاده، همراه خود ملزوماتی دارد که به درجهی عبادی بودن آن میافزاید. توضیح آنکه پیاده سفر کردن، سختیها و مشقّتهای خاصّ خود را دارد؛ لکن زائری که به شوق رسیدن به مزور و محبوب این راه را طی میکند، سختیها را با اختیار و علاقه به جان میخرد. لذا هر گاه که سختی متوجّه او میشود، دل و فکر را متوجّه محبوبی میکند که به سویش رهسپار است و این ذکر مدام محبوب، زمینهی روشنایی قلب و همراهی عملی زائر پیاده با مزور را به ارمغان خواهد داشت. چراکه اصلیترین عاملی که انسانها را به ورطهی هلاکت میکشاند، غفلت از ولیّ و مولایش میباشد و ذکر، بهترین و موثّرترین راهبردی است که غفلت را میزداید؛ به خصوص که این ذکری است که چندین روز تداوم دارد و به این دلیل حلاوت معیّت با ولیّ خدا در ذائقهها مینشیند و دیگر زندگی بدون ولیّ را تحمّل نخواهند کرد. چنین ذکری ذاکر را از پستیهایی که مانع همراهی با مذکور است، رها خواهد کرد؛ همانطور که حدیث شریف میفرماید: «إنَّه لَيسَ عَمَلٌ أحَبَّ إلَى اللّه ِ تَعالى و لا أنجى لِعَبدٍ مِن كُلِّ سَيِّئَةٍ فِى الدُّنيا وَ الآخِرَةِ مِن ذِكرِ اللّه؛ هیچ عملی نزد خداوند، محبوبتر و از بدیهای دنیا و آخرت، نجاتبخشتر از ذکر و یاد خدای متعال نیست».
ذکر حقیقی دو شرط دارد: یکی معرفت صحیح نسبت به مذکور و دیگری توجّه به او و حضور او. هر دوی این شروط در زیارت پیاده اربعین مشهود است. زائر با معرفت به شخصیّت ولیّ خدا که در راه تحقّق حکومت او در سراسر گیتی، خون قلب خود و عزیزانش را فدا نموده و اکنون نیز در هر قدم زائر همراه اوست، بلکه با دعوت خود ایشان است که به زیارتش بار مییابد.
یاد و ذکر سیدالشهدا علیهمالسلام همراهی توأمان عقل و عمل است. هم معارف و شناختهای انسان را افزون میکند و هم با روضههایش، قلب را مالامال از محبّت و شوق وفای به عهد مینماید. چنین است که هرگاه سخن از سیدالشهدا علیهمالسلام در میان باشد، همّتها مضاعف گشته و موانع رسیدن به آرمانها رنگ میبازد و چنین ندا سر میدهد: «فَاَسئَلُ اللهَ الّذی أکرَمَنی بِمَعرِفَتِکُم وَ مَعرِفَةِ أولیائِکُم وَ رَزَقَنِی البَرائَةَ مِن أعدائِکُم أن یَجعَلَنی مَعَکُم فِی الدُّنیَا وَ الآخِرَةِ وَ أن یُثَبِّتَ لِی عِندَکُم قَدَمَ صِدقٍ فِی الدُّنیَا وَ الآخِرَةِ»؛ تا معیّت با امام، روزی دنیا و آخرت او گردد.
وقتی میلیونها قلب، با هم در ذکر حسین علیهمالسلام همنفس میشوند و عبادتی جمعی را شکل میدهند، امّتی حسینی شکل گرفته است که شبکهی ارتباطیشان بر محور ولیّ خدا قرار دارد. آحاد امّت حسینی علیهمالسلام میدانند که به یکدیگر نیازمندند و باید یاریکنندهی هم در جبههی حق باشند. تواصی به صبر و تواصی به حقّ، مهمترین ویژگی چنین جامعهای است. لذاست که نمونهی کوچکی از این همدلی و همجبههگی را در همایش زیارت پیاده اربعین بین انسانهایی با ملّیّتها و مذهبهای گوناگون نظارهگریم.
امّت حسینی از آنجا که در ولیّ خویش محو میشوند –همانطور که اصحاب سیدالشهدا علیهمالسلام در او فانی شدند «وَ عَلَی الارواحِ الّتی حَلَّت بِفِنائِکَ»- ارادهای جز ارادهی او در سر ندارند و خدمت به آرمانهای او را تنها راه سعادت مییابد؛ لذا از آسیبها و خطراتی که در کمین سایر جوامع است مانند مقامپرستیها، ثروتاندوزیها، حسادتها و بخلها و غیره، مبرّا خواهد بود.
عبادت اجتماعی امّت حسینی در زیارت پیادهی اربعین از آنجاکه تهذیب جمعی را به ارمغان میآورد، جامعه را مملو از معنویّت خواهد کرد.
🏴 @shab_amaliat
بسم الله الرحمن الرحیم
*پرونده ویژه اربعین*
✔️ گفتار پنجم: تجلّی قیادت معنوی سیدالشهدا علیه السلام در زیارت اربعین
امام حسین علیه السلام خون قلب خویش را بذل فرمودند تا پردههای جهالت را برچیده و مردم را از سرگردانی گمراهی نجات عنایت فرمایند (بَذَلَ مُهجَتَهُ فیکَ لِیَستَنقِذَ عبادَکَ مِن الجَهالَةِ وَ حَیرَةِ الضَّلالَةِ).
آنچه مردم را از ولایت الهیّه غافل میسازد یا جهالت است یا سرگردانی در وادی طاغوت؛ امّا امام حسین علیه السلام چنان مسیر تاریخ را بر سر انگشت ایثار خویش هدایت نمودند که هیچ قلبی نخواهد توانست نسبت به ایشان و آرمان هایشان بیتفاوت باشد و موضعگیری نکند.
در حقیقت خون سیدالشهدا علیه السلام کار را تمام کرده است و آیندهی بشریّت و حکومت عدل و توحید بر جهان را تضمین کرده است.
کربلا درسی است که برای تمام تاریخ گفته شده است؛ بدین معنا که مخاطبش تنها مردم کوفه یا ساختار حکومت فاسد اموی نیست، بلکه خود را قلب تاریخ میداند و با تپش های عاطفه و عشق و ایثار با آن سخن میگوید و تکامل تاریخ را نشانه گرفته است.
و این تنها از عهدهی امام معصوم علیه السلام برمی آید که تمام مراحل تاریخ را به چشم ببیند و برای آنها الگویی تکاملی ترسیم نماید؛ الگویی که هم در آن مقابلهی با ستمگری و تجاوز از حدود وجود دارد و هم موج ارزش گرایی و انسانیّت می خروشد. لذا هیچ حرکت اصلاحی در تاریخ، نمیتواند بدون نظاره به آن الگوی زنده رخ دهد.
«اصلاً سیدالشهدا علیه السلام به این علّت شمشیر میزدند که ارزش بر تاریخ مسلّط شود نه اینکه در همان وهله، ساختارها اصلاح شود».
✨امام حسین علیه السلام هم «مصباح هدی» است و هم «سفینة النجاة». توضیح آنکه وقتی کسی در برهوت گمراهی گرفتار است، نیازمند نوری است تا راه را به او نشان دهد و هدف را برایش روشن نماید.
پس از آن، به وسیلهای نیاز خواهد داشت تا او را به سرمنزل برساند. امام حسین علیه السلام خود به تنهایی هم روشنگر هدف و مسیر و هدایتگر بشریّت است به سوی حصن حصین الهی، و هم خود کشتی نجات است که تنها با تمسّک به او میتوان به ساحل حقیقت بار یافت.
یکی از وجوه حدیث شریف نبوی صلوات الله علیه و آله:«حسینٌ منّی و أنا من حسین» نیز همین است که آنچه حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله از هدایت مردم بر عهده داشت و در اختیار ایشان قرار داد، امام حسین علیه السلام آن را حفظ کرده و دستگیری امّت را در طیّ مسیر هدایت برعهده گرفت.
حضرت سیدالشهدا علیه السلام عالم را تحت ولایت الهیّه، مقدّس میخواهد و این قدسی کردن عالم بشریّت، آن چیزی است که جبههی باطل برنمیتابد و با آن به مبارزه برمیخیزد. امّا از آنجا که در این مبارزه، غالباً باطل با چهرهای شبیه به حق حضور مییابد، عموم مردم در گرد و غبار فتنه گرفتار میشوند. تشخیص چهرهی نفاق و افشای آن، رسالتی است که امام معصوم علیه السلام بر عهده دارد. این افشاگری با مقابلهی جبهه ی باطل همراه خواهد بود و به تبع مردم باید موضع خویش را نسبت به طرفین این مبارزه اتّخاذ کنند. اقامهی عزا یکی از مهمترین راههایی است که نمایانگر موضعگیری مردم میباشد.
به همین خاطر است که جامعهی تشیّع اصیل همواره چهرهی نفاق را به خوبی میشناسد و فریب تظاهرهای آن را نمیخورد؛ چرا که عمق استراتژیک درگیری با جبههی باطل را در عزاداریها به او شناسانده اند.
پس میتوان چنین گفت که قیادت و رهبری معنوی سیدالشهدا علیه السلام بوسیله ی مجالس روضه و دستههای عزا در تاریخ جاری است و همواره ارزشهای الهی را در قلبها و جوامع زنده میدارد.
🏴@shab_amaliat
بسم الله الرحمن الرحیم
*پرونده ویژه اربعین*
قیادت و رهبری معنوی سیدالشهدا علیه السلام بوسیلهی مجالس روضه و دستههای عزا در تاریخ جاری است و همواره ارزشهای الهی را در قلبها و جوامع زنده میدارد.
حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه می فرمایند:
«روضه ی سیدالشهدا علیه السلام برای حفظ مکتب سیدالشهدا علیه السلام است. آن کسانی که میگویند روضهی سیدالشهدا علیه السلام را نخوانید، اصلاً نمیفهمند مکتب سیدالشهدا علیه السلام چه بوده و نمیدانند یعنی چه؛ نمیدانند این گریهها و این روضهها حفظ کرده این مکتب را. الان 1400 سال است که با این منبرها و با این روضهها و با این مصیبتها و با این سینهزنی ها ما را حفظ کردهاند؛ تا حالا آوردهاند اسلام را. این عدّه از جوانهایی که اینطور نیستند که سوءنیت داشته باشند، خیال میکنند حالا باید ما حرف روز بزنیم! حرف سیدالشهدا علیه السلام حرف روز است، همیشه حرف روز است، همیشه حرف روز را سیدالشهدا علیه السلام آورده است دست ماها داده و سیدالشهدا علیه السلام را این گریهها حفظ کرده است و مکتبش را، این مصیبتها و داد و قالها حفظ کرده؛ این سینهزنی ها و این دستهجات حفظ کرده.
اگر فقط مقدّسی بود و توی اتاق و توی خانه مینشست برای خودش و هی زیارت عاشورا میخواند و تسبیح می گرداند، نمانده بود چیزی، هیاهو میخواهد. هر مکتبی هیاهو میخواهد، باید پایش سینه بزنند، هر مکتبی تا پایش سینهزن نباشد، تا پایش گریه کن نباشد تا پایش توی سر و سینه زدن نباشد، حفظ نمیشود».
✨ آنچه در زیارت اربعین نهفته است نیز همین قیادت معنوی سیدالشهدا علیه السلام است. حضرت همانطور که صحنهی کربلا را مدیریّت نمودند به گونهای که تمامی یاران ذیل ولایت الهیّه ایفای نقش کنند و چهرهی نفاق و منافقان به طور کامل رسوا گردد، صحنههای اسارت را نیز سرپرستی کردند تا استیفای ثمرات و اهداف قیام با موانع مواجه نشود.
به عبارت دیگر سیدالشهدا علیه السلام عهد بندگی خویش را با خداوند به انجام می رسانند و یاران خویش را ذیل هم عهدی با خویشتن به مراتب تقرّب رهنمون میشدند. حتّی پس از شهادت، سر مطهّرشان بر فراز نیزه مشغول سرپرستی کاروان اسراء در مسیر تکمیل قیام عاشوراییشان بود. در مقاتل آوردهاند اند که سر مطهّر به اطراف چشم میگرداند، اشک میریخت، قرآن میخواند و...؛ اینها همه نشان از آن دارد که برای قیادت معنوی، حیات و ممات حضرتش تفاوتی ندارد و در هر صورت حضور ایشان مداوم است.
لذا چنانچه زینب کبری سلام الله علیها مدل و الگویی را برای پاسداشت قیام کربلا ارائه میفرمایند، این الگو حاصل قیادت معنوی سیدالشهدا علیه السلام بوده است و بدین ترتیب برای امت حسینی لازم الاتّباع میباشد.
✔️ و زیارت روز اربعین نقطهی اوج الگویی است که به تأیید سیدالشهدا علیه السلام انجام گرفته و همچنان با تأیید و عنایت ایشان است که رونق میگیرد و دلها به سویشان متمایل میگردند.
🏴@shab_amaliat
بسم الله الرحمن الرحیم
*پرونده ویژه اربعین*
✔️ گفتار ششم: اهتمام علما و بزرگان دین نسبت به زیارت پیاده ی اربعین
یکی از راههایی که در تشخیص شعائر الهی راهگشایی میکند، توجّه به سیره ی علمای دین میباشد. در مورد راهپیمایی اربعین نیز همین قاعده صادق است. با مراجعه به تاریخ درمی یابیم که در رأس تمامی بزرگان دین، صحابی جلیل القدر رسول خدا صلی الله علیه و آله ، جابر بن عبدالله انصاری است که در سال 61هجری قمری خود را از مدینه به زیارت اربعین میرساند. حضور جابر در کربلا–با توجّه به تاییداتی که از سوی معصومین علیهم السلام در مورد مقام معنوی ایشان وارد شده است- با حالت پیری و نابینایی، نشان از اهمّیّت این حضور دارد.
پس از آن تنها در زمان امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام بود که خفقان حاکم بر جامعهی مسلمین فروکش نمود، و بدین خاطرست که زیارتنامه عاشورا و زیارتنامه اربعین در زمان ایشان به مردم ارائه شد. لکن باز هم شرایط برای زیارت سیدالشهدا علیه السلام در روزهای عادی چندان مهیّا نبود، چه رسد به زیارت اربعین آن هم دسته جمعی و پیاده.
آخرین نشانهای که از سوی اهلبیت علیهم السلام به شیعیان داده شده، روایت امام حسن عسکری علیه السلام می باشد که در ذیل نشانههای مومن، زیارت اربعین را احصا میفرمایند.
لذا علمای اسلام نیز در هر زمان که گشایشی حاصل میشد، به سوی کربلا می شتافتند؛ خصوصاً در آن زمان که اکثر علما در نجف حضور داشتند. از جملهی علمایی که در دورهی معاصر به زیارت پیاده اربعین اهتمام ورزیدند، شیخ انصاری رضوان الله تعالی علیه و میرزا حسین نوری رضوان الله تعالی علیه می باشند. طبق نقلهای تاریخی، این زیارت در زمان شیخ انصاری رضوان الله تعالی علیه بسیار باشکوه برگزار میشده لکن پس از ایشان ادامه نیافته است. سپس میرزا حسین نوری رضوان الله تعالی علیه دوباره زیارت پیاده اربعین را احیا نمودهاند.
همچنین علمای اسلام از جمله سیّد محسن امین عاملی، شیخ محمّد حسین غروی، آیت الله میرزا محمّد حسین نائینی، آیت الله ملکوتی، آیت الله شاهرودی، آیت الله مدنی، آیت الله سیّدمصطفی خمینی، علّامه امینی، امام موسی صدر و... رحمت الله علیهم، زیارت پیاده ی کربلا بخصوص در ایّام اربعین را در برنامهی سالانه ی خویش داشتند.
آیت الله مکارم نیز خود در این راهپیمایی حضور یافتهاند. آیت الله جوادی آملی در کتاب شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، زیارت اربعین را ستون ولایت میدانند.
امام خمینی رضوان الله تعالی علیه می فرمودند: «این روزهای بزرگ را بزرگ شمارید و اربعین ها را، عاشوراها را و امثال این ها را بزرگ بشمارید. اسلام این قدر برای اجتماع و برای وحدت کلمه تبلیغ کرده است و هم عمل کرده است. یعنی روزهایی را پیش آورده است که با خود این روزها و انگیزه این روزها تحکیم وحدت می شود؛ مثل عاشورا و اربعین».
امام خامنهای حفظه الله تعالی این کیفیّت از زیارت را از مصادیق شعائر الهی میدانند و میفرمایند: «تركیب «عشق و ایمان» و «عقل و عاطفه» از ویژگیهای منحصر بهفرد مكتب اهلبیت علیهم السلام است و حركت عاشقانه و مؤمنانه مردم از كشورهای مختلف جهان در این پدیده بیسابقه، بدون تردید از جمله شعائر الهی است».
لذا قدم نهادن در این همایش با پشتوانههای سترگ از قول و فعل و تقریر معصومین علیهم السلام و علمای دین برخوردار است.
🏴@shab_amaliat