﴿بسم الله الرّحمن الرّحیم﴾
🌕 #آرایههاوصنایع_ادبی
🌕 #بلاغتوفصاحت
ـــــــــــــــــــــــــــ
🔵 #بخش_اول
🖍 #قسمت_یک
🍀 #مقدمه
ـــــــــــــــــــــــــــ
🌴 سلام علیکم
🔶 در این درس آرایه های ادبی برای شعر را با زبان ساده ، ولی تخصصی ، بیان میکنم.
🦋 #فـصــاحــَت
🖍صفتی است برای ( کلمه ،کلام یا سخن ، متکلم و سخنگو)
🖍میگوییم ( کلمه فصیحه ،کلام فصیح، متکلم فصیح یا سخنران فصیح)
🖍به معنی آشکار بودن است.
شرایط فصاحت و رد فصاحت : (تنافر حروف، غرابت استعمال ، مخالفت قیاس ، کراهت در سمع ، فصاحت در کلام، ضعف تالیف، تنافر کلمات ، تعقید، تعقید لفظی ، تعقید معنوی، تتابع اضافات ، فصاحت متکلم)
🦋 #بـلـاغـَـت :
صفتی است برای (کلام و متکلم ) و می گوییم کلام بلیغ و متکلم بلیغ . و برای کلمه دیگر نیست.و نمیگوییم کلمه بلیغه. و در چهار قسم بررسی میشود.
۱_بلاغت کلام (سخن)
۲_مقتضای حال
۳_مراتب بلاغت کلام
(بشری با درجات متفاوت ، فوق بشری و وحی)
۴_بلاغت متکلم (گوینده)
🌹 شاید شروع سختی بود ، اما عزیزان نترسید ، زیرا ما موارد بالا را فعلا آموزش نمی دهیم و در حد مقدمه علمی بیان شده اند.
🌹 آنچه میخواهیم بگوییم از این قسمت به بعد است.
🔰 #فـنـونبـلـاغـت
🔶 بلاغت سه فن دارد.
✅ ۱_ #مـعـانـی
✅ ۲_ #بـیـان
✅ ۳_ #بـدیـع
🌷 تمرکز ابتدایی و شروعی ما از سه مورد بلاغت فوق ،برای شعر ، روی آموزش #بـیـان_و_بـدیـع میباشد.
👇 ادامه دارد...
🖍 #مـهـیـناسـدیآسـتـرکی
✅ #کپیباذکرمنبع
ꙮ➜ شـاعــر❣شــو ❥👇
••••⊱❖❀❁❊❂❁❀❖⊰••••
➜﴾ @shaer_sho ﴿ ❥᭄
➜﴾ @shaer_sho ﴿ ❥᭄
••••⊱❖❀❁❊❂❁❀❖⊰••••
﴿بسم الله الرّحمن الرّحیم﴾
🌕 #آرایههاوصنایع_ادبی
ــــــــــــــــــــــــــــــ
🔵 #بخش_اول
🍀 #قسمت_دوم
👇 #آرایـههـا
ــــــــــــــــــــــــــــــ
پیش از این ، در درس یک آرایه های ادبی، تعریفی کلی از فصاحت و بلاغت دادیم
🖍 نکته ی مهم این که آرایه های ادبی،بالاخص در زبان عربی، بسیار زیاد و حدود ۲٠٠ تا هستند
✍ امّا شاید ۱۸ تا ۲۰ و نهایت ۳۰ تای آنها در فارسی استفاده رایج داشته باشه
❤️ ما سعی میکنیم بدون تعصب ؛ موارد کاربردی مفید و مهم رو به زبان ساده با مثال شرح بدیم
🖍 پـیـشتر گفتیم :
🔰 #فـنـونبـلاغـت :
🔶 بـلاغت سـه فـن دارد
✅ ۱_ #مـعـانی
✅ ۲_ #بـیـان
✅ ۳_ #بـدیـع
🌷 تمرکز_ابتدایی و شروعی ما از سه مورد بلاغت فوق ،برای شعر، روی آموزش #بـیـانوبـدیـع هست
✅ #تـعـریـفبـیـان
شاخه ای از آرایه های ادبی است.
به واسطه ی آن میفهمیم که یک معنی را چگونه به طریق و روشهای مختلف می توان ادا و بیان کرد
🔰 #بـیـان شامل مباحث :
✅ ۱_ تـشـبـیـه
✅ ۲_ اسـتـعـاره
✅ ۳_ مـجـاز
✅ ۴_ کـنـایـه
🔰 #بــدیــع
به معنای نو و تازه بودن و در عین حال زیبا بودن سخن است
👇 بـدیـع #دو_قسمت است
🖌 ۱_ #لفـظی
🖌 ۲_ #مـعنایی
🟢 آرایه های بدیع در دو قسم لفظی و معنوی ، بسیار زیادتر از آرایه های بیان هستند. که ما به موارد کاربردی تر و رایج ترشون می پردازیم
🔰 از اینجا به بعد به شرح دقیقتر آرایههای بیان و بدیع، به صورت موردی میپردازیم
👇 ادامه دارد...
🖍 #مـهـیـناسـدیآسـتـرکـی
✅ #کپیباذکرمنبع
ꙮ➜ شـاعــر❣شــو ❥👇
••••⊱❖❀❁❊❂❁❀❖⊰••••
➜﴾ @shaer_sho ﴿ ❥᭄
➜﴾ @shaer_sho ﴿ ❥᭄
••••⊱❖❀❁❊❂❁❀❖⊰••••
●●○●●
🌹 #آرایہادبی
❇️ #بـخـشسوّم
📚 #اسلوبمعـادلـہ
🖍 #آرایهی_معنوی هست
🖍توی علم ریاضی ومنطق؛ وقتی که دو بخش و دو قسمتِ معادله؛ با هم برابر و مساوی باشن؛ بین اونها یک علامت تساوی (=) قرار می دیم
مثل ۱+۵=۱×۶
که حاصل و جوابِ هر دو طرف ؛ عدد ۶ شش هست
📚 #اسلوب_یعنی_روش
📚 #معادله از تعادل میاد
📚 به معنی #برابری_و_مساوی_کردن
🔶 پس #اسلوبمعادله یعنی:
🔺#روشِ_مساوی_کردنِ_دو_بخش
🖍 #اسـلـوبمـعـادلـہدرشـعر
📚 #تـعـریـف :
✅ #در_اصطلاح_ادبی
✍ وقتی شاعر؛ دو مصراعِ یک بیت را طوری هنرمندانه بیان کنه که تصور بشه
✍ #در_ظاهر هیچ ارتباط معنایی با هم ندارن و هرکدوم معنای مستقلی دارن
✍ #اما_در_اصل : یک مصراع؛ #مصداقومثال و معادلی برای مصراع دیگر باشه و هر دو مصراع؛ #منظور_یکسان داشته باشن؛ بهش میگن اسلوب معادله
📚 به زبان ساده تر وقتی شاعر در یک مصراع؛ نکته و مطلبی رو بگه
☝️و در مصراع دیگه؛ برای #روشن_تر_شدن_مطلب ؛ #مثالی بیاره ؛ اسلوب معادله انجام داده
🟢 #ویژگیها_شرایط_راهتشخیص
🔻 #اسلوبمـعـادلـہ
🖍 ۱_ آرایه ادبی از نوع #بـیـان و #بـدیـعمـعنـوی هست
🖍 ۲_ دو مصراعِ یک بیت؛ کاملا از نظر نحوی و زبان دستوری جمله؛ #در_ظاهر_مستقل از همدیگه اند و هیچ #حرف_ربط یا #شرط یا چیز دیگری؛ اونها رو حتی درمعنا به هم مرتبط نمیکنه
به طوری که میتونیم جای دو مصراع رو هم با هم عوض کنیم یا وسطشون علامت تساوی(=) بزاریم
🖍 ۳_ بين دو مصراع، پيوندهای وابسته ساز مثل : كه، چون، زيرا و... نمیزاریم
🖍 ۴_ #ارتباط دو مصراع بر پایه #تشبیه_و_تمـثیل هست
🖍۵_ به عبارتی یک مصراع؛ #جملهایتشبیهی برای مصراع دیگر (مفهوم) هست
🖍۶_استاد #شفیعیکدکنی اسلوب معادله رو نوعی تمثیل میدونه
🖍۷_برخی بزرگان شعر، تمثیل رو همون تشبیه میدونند و برخی؛ تمثیل رو نوعی خاص از تشبیه میدونند
🖍۸_ در اسلوب معادله؛ یک طرفِ معادله یا یک مصراع معادله #موضوع هست.
🖍۹_ طرف دیگه یا مصراع دیگر معادله #مثال هست. که هر_دو_طرف در قصد نویسنده؛ برابر هستن
🖍 ۱۰_نبايد #مصراع_موضوع با علامت سؤال (؟) همراه باشه
🖍۱۱_میتونیم بعد از مصراع اول از لحاظ توضیح معنایی (نه اوردن لفظ ظاهری در شعر)؛ «همان طور که؛ مثل اینکه و...» بیاریم
🖍۱۲_ اسلوب معادله معمولا #مفاهیم #حکمتی، #فلسفی #اخلاقی و...دارن
🖍۱۳_ معمولا یک مصراع #ذهنیوغیرملموس و مصراع دیگر #عینیوملموس از تجربیات روزمره و حکمتهای عامیانه هست
👇 #مثال:
■ بی کمالی های انسان از سخن پیدا شود #موضوع
پسته ی بی مغز چون لب وا کند رسوا شود #مثـال
■ ریشه نخل کهنسال از جوان افزون تر است #مـثـال
بیشتر دلبستگی باشد به دنیا پیر را #موضوع
🖍۱۴_این آرایه بیشتر در #دومصراعِیکبیت هست
🖍۱۵_ در اشعار #سبکهندی مثل صائب و اشعار #سعدی بیشتر هست
🖍۱۶_ گاهی به صورت #دوبیتی هم در شعر قدما دیده شده
👇#مثـل:
√کهتری را که مهتری یابد
هم بدان چشم کهتری منگر
خُرد شاخی که شد درخت بزرگ
در بزرگیش، سرسری منگر
🖍 ۱۷_ وقتی #میان_دومصراع حرف ربط «که » و... بیاد
☝️دیگه #اسلوب_معادله_نیست
🤔 #چون #استقلال_نحوی و دستور زبانی ظاهری در واژگان جمله؛ وجود نداره
#مثل:
√من از روییدن خار سر دیوار دانستم
#که ناکس کس نمی گردد به این بالا نشستنها
🖍 ۱۸_در اسلوب معادله؛ گوینده الزاما و فقط از یک مثل ظاهری دم دستی استفاده نمیکنه؛ بلکه باید برای موضوع خود؛ یک مثال روشنتر و قابل فهم تر و نزدیکتر به موضوع؛ رو انتخاب کنه
🖍۱۹_ #تفاوت #اسلوب_معادله با #ارسالالمثل؛ در همین #درجهنزدیکیوبرابریِ مصراعِ تشبیه و مثال ؛ به مصراع مفهوم(موضوع) هست
📕 در #ارسالالمثل ؛ الزاما فقط یک #ضرب_المثل (مشهور یا شخصی) آورده میشه و نقش ضرب المثل ؛ مشبهٌبه هست
👇 #مثالارسالالمثل
√اندک اندک به هم شود بسیار
دانه دانه است غلّه در انبار
مصرع یک #ضربالمثلمشهوره
👇 اما در بیت زیر چون مثال را برای #روشنترشدن_موضوع اورده؛ اسلوب معادله هست:
عیب پاکان زود بر مردم هویدا میشود
(مفهوم یا موضوع)
موی اندر شیر خالص زود پیدا میشود
(مثال)
✅ پس اگر ۲مصراع در دستور زبانی جمله؛ به هر دلیلی به هم وابسته باشن و مفهوم یکسانی هم نداشته باشن؛ اسلوب معادله نیست
🔰 #مـثـال_های_اسـلوب_مـعادلـہ
●دود اگر بالا نشیند، کسر شأن شعله نیست
جای چشم ابرو نگیرد گرچه او بالاتر است
●میشوند از سردمهری، دوستان از هم جدا
برگ ها را می کند باد خزان از هم جدا
● اظهار اشک پیش ستمگر ز ابلهی است
اشک کباب موجب طغیان آتش است
● دل گمان دارد که پوشیده است راز عشق را
شمع را فانوس پندارد که پنهان کرده است
● افتادگی آموز اگر طالب فیضی
هرگز نخورد آب زمینی که بلند است
● دل که شد غافل ز حق؛ فرمان پذیرِ تن شود
می برد هرجاکه خواهد اسب، خوابآلوده را
✍ #مهین_اسدی_آسترکی
📚 #کپیباذکرمنبع
➜﴾ @shaer_sho ﴿ ❥᭄
➜﴾ @shaer_sho ﴿ ❥᭄
••••⊱❖❀❁❊❂❁❀❖⊰••••
هدایت شده از شعر مسجد
فنون بلاغت و صناعات ادبی - جلال الدین همایی.pdf
حجم:
3.87M
🌺 فنون بلاغت و صناعات ادبی استاد جلالالدین همایی؛ تلخیص و زیباسازی: علی رفیعی وردنجانی
🍀 برای تهیه این فایل زحمت فراوان کشیده شده است. ان شاءالله مخاطب محترم حداکثر استفاده را ببرد.
🙏 هزینه استفاده: صلوات بر محمد و آل محمد
✅ لینک کانال "شعر مسجد" را برای دوستانتان بفرستید:
@ali_rafiei_vardanjani
♦️بسیار کاربردی و ضروری برای کسانی که میخواهند شاعر و ادیب شوند.
#معانی
#بیان
#بدیع