ادامه یادداشت پیشین درباره ارتباط بین معرفت مقام حضرت زهرا (س) با درک شب قدر👇 3- سبک خبر متناسب با مطالب باطنیه است. تأویل ملائکه به مومن نزد نصیریه و چه بسا در اسناد مشکوک دیگری نیز وجود دارد. (جلی، باطن الصلاة، 2016، ص45؛ نیز نک: کلبی، الفصل، ص3) همین تأویل لیلة القدر در منابع نصیریه نیز یافت می‌شود: - خصیبی: «وفاطمة الزهراء لیلة القدر التي یرتجى إدراكها والقدر السید محمد، وفاطر سره وجوهرته وهي هو.» (الرستباشیه، 2006م، 80 و 81؛ 2016، ص39؛ همان، تحقیق رواء جمال، ص274) - همو: «ومن لیالي شهر رمضان ست لیالي لفاطمة الزهراء لیلة أول رمضان ولیلة تسع عشر ولیلة إحدى وعشرین ولیلة سبع وعشرین التي تتوقع فیها لیلة القدر وهي لیلة النصف من شعبان لان فیها زیارة الحسین» (خصیبی، العقود، ص12) - طبرانی: «ما ذكر شیخنا قدس الله روحه في رسالته عدد لیالي شهر رمضان؟ قال: فاطر مذكور فیها قال: إنها لیلة القدر فاللیلة فاطر، والقدر المیم إلیه التسلیم.» (طبرانی، المسائل عن الجلی، ص4؛ طبرانی، المسائل، ص2؛ النعمانیه، 2006، ص306) - از مصادر غلوگرای اسماعیلیه نیز نک: زهر المعانی، ص177 خبری مفصل در این زمینه. @gholow2 غیر از مصادر نصیریه، البته حمل لیلة القدر بر حضرت زهرا را در خبر نامعتبر دیگری از يعقوب بن جعفر بن إبراهيم جعفری (؟) می‌توان یافت (الكافي، ج‏1، ص479) ولی هم سندش اشکال جدی دارد و هم خبر از بدو امر آشکارا مکتوب بوده است. یعنی در حالی وقایع و عبارات گفت‌وگو‌هایی شفاهی را گزارش می‌کند، که ادبیات نادر آن در گزارش‌های شفاهی معتبر دیده نمی‌شود. بر خلاف این خبر طولانی و حاوی غرائب و جزئیات بسیار که آن و نمونه‌ای مشابه را باز ابوسمینه روایت کرده، دیگر اخبار از يعقوب بن جعفر مختصر هستند. (برای اتهامات ابوسمینه نزد قدما: قاموس الرجال، ج‏9، ص421-423) این حجم گسترده از جزئیات نیز مؤید آن است که متن مکتوب آن صرفاً نمی‌تواند به گزارشی شفاهی، و یک واقعه متکی باشد. (برای نمونه پژوهش‌های در زمینه نحوه شکل‌گیری اخبار طوال نک: قندهاری، متون حدیثی بلند در قرن اول) ابن ابی الحدید در گزارشی که البته خاستگاه آن را روشن نکرده، روایت تأویل متفاوتی را گویی به برخی از شیعة نسبت داده، و صحتش را رد کرده است: «علي بن أبي طالب ع هو إسرافيل و الحسن ميكائيل و الحسين جبرائيل و فاطمة ملك الموت و آمنة أم النبي ص ليلة القدر» (شرح نهج البلاغة، ج‏16، ص271) البته چنین تأویلی را در روایات موجود از امامیه و غلات نیافتیم. علامه مجلسی در بحار الأنوار در موضعی ضمن روایت فراز مورد بحث از تأویل الآیات، وجوهی را در تأویل حضرت زهرا س به لیلة القدر ارائه کرده است، که البته بر خلاف برخی از کلمات صوفیان، هیچ غالیانه نیست؛ وجوهی چون مستور بودن حضرت س، و یا پوشیدگی ایشان را به عنوان احتمالی در وجه تشبیه ایشان به شب قدر شمرده‌اند. (بحار الأنوار، ج‏25، ص99) هم‌چنین باید در نظر داشت صرف اینکه علامه مجلسی ره حدیثی را در بحار الأنوار بیاورند، صحت آن را حتی در نظر خود علامه اثبات نمی‌کند. هر چند با اثبات آن باز جای بررسی‌ها باقی است. و البته از جمله انگیزه‌های مهم در تألیف بحار حفظ تراث بوده است. ایشان گاه برای حفظ نسخه‌ای مجهول، از آن نقل می‌کند، و حتی از متفردات الهداية الکبری، مناقب عتیق و نسخه های ابوالحسن بکری و... هم گزارش کرده و در مواردی به ضعف اخبار آن اشاره کرده و گاه هم مسکوت گذاشته است، و یا حتی بدون اشاره برخی از پاره‌های غریب‌تر و ضعیف‌تر اخبار را حذف کرده است. بر این اساس به نظر می‌آید نمی‌توان چنین مضمونی را به معصوم ع نسبت داد، و تا یافتن سندی محکم‌تر در این راستا سزاوار است جانب احتیاط رعایت شود. #شب_قدر #فاطمیه #فاطمه سلام الله علیها منبع: کانال تلگرامی "غلو پژوهی" @Gholow2 عضویت کانالها در ایتا و تلگرام👇 @pasokhvoice @pasokhtext @shenakhtehadis