✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️پیروی از نفس امّاره چه خطراتی را به دنبال دارد؟
🔹دانشمندان و عالمان علم اخلاق و مفسران با الهام از آيات قرآن، مراحل سه گانهاى براى نفس قائل شده اند: #نفس_امّاره، #نفس_لوّامه و #نفس_مطمئنه. نفس امّاره را اشاره به هوا و هوسهاى سركش مى دانند كه پيوسته انسان را به بدى ها امر مى كند، و نفس لوامه را به حالت ندامت حاصل از گناه، بر اثر پرورش روح تقوا اشاره مى دانند، و نفس مطمئنه به مرحله تكامل روح انسان گفته مى شود، كه به مرحله اى مى رسد كه هوا و هوسهاى نفسانى به طور كامل تحت كنترل قرار مى گيرند و سركشى آنها ناممكن مى شود.
🔹امام زين العابدين (ع) در مناجات دوم از مناجات هاى پانزده گانه معروف، نفس امّاره را به روشنى ترسيم كرده و از آن (به عنوان سرمشق دادن به عموم مردم) به پيشگاه خدا اينگونه شكايت مى كند: «خدايا من به سوى تو شكايت مى كنم از نفسى كه مرا همواره به بدى وا مى دارد و به سوى گناه با سرعت مى فرستد، و به نافرمانى هايت حريص است و به موجبات خشمت دست مى آلايد، مرا به راه هايى كه منجر به هلاكت مى شود مى كشاند، و به صورت پستترين هلاك شدگان درمىآورد. بيمارى هايش بسيار و آرزوهايش دراز است. اگر ناراحتى به او رسد بى تاب مى شود [و فرياد مى كشد] و اگر خيرى نصيبش گردد بخل مى ورزد. به بازى ها و سرگرمى هاى بيهوده بسيار تمايل دارد و مملوّ از غفلت و سهو است. مرا به سرعت به سوى گناه مى برد و نسبت به توبه امروز و فردا مى كند».
🔹آرى اين است چهره اصلى نفس امّاره. از روايات به خوبى استفاده مى شود كه #نفس_امّاره #گناه را در نزد انسان زيبا جلوه مى دهد و خوبى ها را زشت مى نماياند. هنگامى كه انسان مرتكب گناه شد و به عواقب آن گرفتار گشت، پرده ها كنار مى رود و راه بازگشتى هم باقى نمى ماند. امام علی (ع) (طبق نقل غررالحكم) در كلام كوتاهى مى فرمايد: «نفس امّاره فريبكار، همچون منافقان به انسان تملّق مى گويد، و در چهره دوستِ موافقى بروز مى كند تا زمانى كه انسان را فريب دهد و بر او همچون دشمن خطرناكى مسلط گردد و بر او حاكم شود و او را به انواع گناهان بكشاند». [۱] به همين دليل دستور داده اند كاملا مراقب نفس خويش باشيد، مبادا گرفتار فريبكارى هاى اين فريبكارِ خطرناك شويد.
🔹اميرالمومنين امام على (ع) در سخن ديگرى مطابق نقل «غررالحكم» مى فرمايد: «اين نفس، پيوسته انسان را به بدى ها دعوت مى كند، كسى كه آن را ناديده بگيرد او را به انواع گناهان مى كشاند». [۲] #نفس_امّاره در واقع مهمترين ابزار شيطان است، و اگر انسان از شر آن رهايى يابد، از شر شيطان هم رهايى خواهد يافت. درست است كه مؤمنان والامقام و اولياى الهى از مرحله نفس امّاره، به نفس لوّامه و از آنجا به نفس مطمئنه مى رسند، ولى اين بدان معنا نيست كه نفس امّاره مرده باشد، و نبايد به خطرات او انديشيد. لذا امیرالمؤمنین (ع) در بخشی از نامه ۵۳ نهج البلاغه (عهدنامه مالک اشتر) مى فرمايد: «و [امیر المؤمنین] به او [مالک اشتر] فرمان مى دهد كه هواى نفس خويش را در برابر شهوات بشكند و به هنگام سركشى نفس، آن را باز دارد؛ زيرا نفس همواره انسان را به بدى ها امر مى كند مگر آنچه را خداوند رحم كند».
🔹به راستى اگر روح #تقوا و حالت بازدارندگىِ نفس در انسان زنده شود، و به دنبال آن انسان راه اطاعت الهى و پيروى از دستورات كتاب و سنّت را پيش گيرد و به مبارزه با مفاسد و زشتى ها و توطئه هاى دشمنان، با قلب و دست و زبان برخيزد، و بت هواى نفس را بشكند، چنين انسانى، انسانى كامل است و در واقع مخاطب به خطابِ «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ» [۳] خواهد بود.
پی نوشت:
[۱] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، دارالكتاب الإسلامی، قم، چ دوم، ص ۱۲۰، (حکمت ۲۱۲۸)
[۲] همان، ص ۲۲۷، (حکمت ۱۱۳)
[۳] قرآن کریم، سوره فجر، آيه ۲۷
📕پيام امام اميرالمومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، چ اول، ج ۱۰، ص ۳۶۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #نفس_اماره
📡 پایگاه خبری تحلیلی وَرْاُئوی
🕯 میعادگاه شهدای وَرجُوی
@varjovi
@shohadayevarjovi
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️سیاست گام به گام «شیطان» (بخش دوم و پایانی)
🔸 #شیطان باطل را در لباس حق وانمود می کند تا انسان را فریب دهد.
💠از قله تا درّه
🔹فرض کنید شخصی در قله سراشیبی ایستاده است. سراشیبی به شکلی است که فقط یکی دو گام بعدی را می تواند ببیند، نه آنکه از قله سراشیبی بتواند با یک نگاه دره وحشتناک آن را مشاهده کند، لذا احساس ترس نمی کند و یک گام به سوی جلو برمیدارد، و برداشتن تک تک این گام ها برای او آسان است، چون پایان راه را نمی بیند، لذا گام به گام جلو میرود. وقتی به وسط سراشیبی رسیده آنگاه یک نگاه به عقب میکند و می بیند چه فاصله زیادی را از قله پیموده و بازگشت به عقب نیز کار دشواری است، لذا از بازگشت ناامید شده به راه خود ادامه میدهد. از طرف دیگر هنگام اولین گناه، #نفس_لوامه او را بسیار سرزنش کرد و او نیز دچار عذاب وجدان شد، اما به خاطر لذت گناه دوباره #فریب_گناه را خورد و یک گام دیگر برداشت؛ اکنون دست برداشتن از آن لذت برایش کار سختی است، گام سوم را برداشت باز عادت او به لذت شدیدتر شد، به همین صورت وقتی تا وسط سراشیبی رفته آنقدر به لذت گناه عادت کرده که حاضر نیست گناه را ترک کند.
💠مانند زنجیر...
🔹لذت گناه مانند زنجیری است که انسان هرچه بیشتر زمینه آن را فراهم کند، یعنی مرتکب گناه شود، به همان مقدار آن زنجیر را محکمتر به دست و پای خود میبندد، و در هر بار بر ضخامت زنجیر نیز افزوده میشود. در اوایل گناه، زنجیر را با دست خود بر پای خود بسته بود، آن وقت می توانست با همان دستان خود زنجیر را از پاهای خود باز کند، اما با تکرار و اصرار بر گناه پس از بستن پاها، اکنون زنجیرها را بر دستان خود نیز بسته است، یعنی با آنچه که می توانست باز کند، آنها را نیز به زنجیر کشیده است، اکنون با چه وسیله ای می تواند زنجیرها را باز کند؟
💠از رحمت خدا ناامید نشوید
🔹در اینجا نیز جای ناامیدی نیست، نه آن فاصله زیاد تا قله او را از بازگشت و #توبه مایوس کند و نه این زنجیرهای ضخیم، بلکه او دارای تکیه گاهی است که اگر آن تکیه گاه را در فاصله هر چند هزار کیلومتری به آن چنگ زند، دوباره به قله خواهد رسید، زنجیرها را می تواند بشکند و خود را از آنها رها ساخته، نجات پیدا کند. آن تکیه گاه خداست. سرمایه اى عظیم تر و پر برکت تر از ساعات و ایّام عمر انسان وجود ندارد، سرمایه اى است که گاه بهره گیرى از یک ساعت آن، می تواند انسان را از پست ترین حالات به اوج عظمت برساند و همچون «حرّ بن یزید ریاحى» از صف اشقیا درآید و در صفوف بهترین صالحان و شهیدان جاى گیرد. [۱] در حالى که مدتى طولانى از عمرش در خدمت حاکمان ظالم بنى امیه بود، همین که در آخرین ساعات عمرش بیدار شد و شهادت در راه امام حسین علیه السلام را بر همه چیز ترجیح داد، نام او از فهرست شقاوتمندان حذف گردید و در فهرست سعادتمندان قرار گرفت. [۲]
💠مصادیقی از گام های شیطان از منظر روایات
🔹امام باقر و امام صادق علیهما السلام می فرمایند: «إنَّ مِن خُطُواتِ الشَّیطانِ الحَلْفَ بِالطلاقِ، و النُّذورَ فی المَعاصِی، و کُلَّ یَمینٍ بِغَیرِ اللهِ تعالى؛ سوگند خوردن براى طلاق، و نذر کردن براى گناه، و سوگند یاد کردن به غیر خدا، از گام هاى شیطان است». [۳] امام باقر (ع) هنگامی که آیه «لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ» را قرائت کردند، فرمودند: «کُلُّ یَمینٍ بِغَیرِ اللهِ فهِی مِن خُطُواتِ الشَّیطانِ؛ هر سوگندى که به غیر خدا یاد شود، از گام هاى شیطان است». [۴]
پی نوشتها؛
[۱] پیام امام امیرالمومنین(ع)، آيت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی، ج۳، ص۵۷
[۲] همان، ج۱۳، ص۲۶۳
[۳] میزان الحکمه، ج۵، ص۵۴۵
[۴] همان
منبع: وبسایت راسخون
#شیطان #ابلیس
منبع/تبیین
📡 پایگاه خبری تحلیلی وَرْاُئوی
🕯 میعادگاه شهدای وَرجُوی
@varjovi
@shohadayevarjovi